Trabzon: Gültepe Camii

Gültepe Camii; Trabzon’un Sürmene İlçesi, Gültepe Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Yapı, kuzey güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Yapı, harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Yapının dıştan üst örtüsü dört yönde kırma çatıdır ve çatı kaplama malzemesi alaturka kiremittir.

Yapının minaresi batı cephesinde bulunmaktadır. Minare sonradan yapılmış olup tek şerefelidir. Caminin son cemaat yeri girişi kuzey cephesinden bulunmaktadır. Giriş açıklığı yuvarlak kemerli olup çevresinde taş sövesi bulunmaktadır. Giriş kapısı çift kanatlı ve ahşaptır. Harim giriş kapısı son cemaat yerinde bulunmaktadır.

Harim giriş açıklığı yuvarlak kemerli olup çevresinde taş çerçeve bulunmaktadır. Giriş kapısı çift kanatlı ve ahşaptır. Yapının cephelerinde çift sıra pencere düzeni mevcuttur. Tüm pencereler yuvarlak kemerlidir. Kadınlar mahfiline son cemaat yerinden, doğu yönünde bulunan merdiven ile çıkılmaktadır.

Mahfil dört adet ahşap dikme ile taşınmaktadır. Mihrap taş malzemeden yapılmış olup kademelidir. Minber ve vaaz kürsüsü özgün değildir. İç duvarları günümüzde sıvalı olan caminin, duvarlarında süsleme bulunmamaktadır. Yapının mahfil katında yoğun ahşap işçiliği mevcuttur. Yapının içten üst örtüsü düz ahşap tavandır.

Paylaşın

Trabzon: Gülbahar Hatun Türbesi

Gülbahar Hatun Türbesi; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Gülbaharhatun Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hatuniye Külliyesi’nde yer alan yapılardan Gülbahar Hatun Camii dışında günümüze ulaşan tek eserdir. Yapı, Hicri 911 (Miladi 1505/1506) tarihinde Yavuz Sultan Selim tarafından annesi Gülbahar Hatun için inşa ettirilmiştir. Yapı, Atapark’ın güneyinde, Gülbahar Hatun Camii’nin doğusunda yer almaktadır.

Osmanlı hanedan türbesi olan yapı, anıtsal bir görünüme sahiptir. Türbe, kesme taş malzeme ile yığma sistemde inşa edilmiştir. Sekizgen planlı yapının üzeri sekizgen bir kasnak üzerine oturtulmuş sivri kubbe ile örtülüdür. Üst örtü malzemesi kurşundur. Saçak ve kubbe etekleri yivli ve kademelidir.

Yapının girişi kuzeybatı cephesinde yer almaktadır. Giriş, sivri kemerli niş içinde yer alan basık kemerli açıklıktan sağlanmaktadır. Girişin üstünde iki bölüm ve dört satır şeklinde yazılmış olan kitabesi yer almaktadır. Giriş kapısının yer aldığı nişin köşelerinde sütunçeler yer almaktadır. Sivri kemerin tepesi ile yanlarına birer rozet bulunmaktadır.

Yapının dört cephesinde sivri kemer çerçeveli, demir korkuluklu ve dikdörtgen formlu pencereler yer almaktadır. Ahşap pencereleri çift kanatlıdır. Cephelerde pencerelerin üzerinde yer alan panolarda geometrik ve bitkisel motifler ile yazılar yer almaktadır. Yazılı kaynaklara göre iç mekânda kalem işi süslemeler bulunmaktadır.

Paylaşın

Trabzon: Gülbahar Hatun Camii

Gülbahar Hatun Camii; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Gülbaharhatun Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapının eski adı Cami-i İmaret-i Amire-i Hatuniye’dir. Gülbaharhatun Mahallesi’nde, Atapark’ın güneyinde yer alan yapı, Yavuz Sultan Selim’in Trabzon’da valiliği zamanında annesi Gülbahar Hatun adına Hicri 920 (Miladi 1514/1515) tarihinde inşa ettirilmiştir.

Günümüzde Gülbaharhatun Camii olarak bilinen yapı, yazılı kaynaklara göre, bugün ayakta kalabilen türbe, günümüzde bulunmayan medrese, imaret, mektep ve Darü’l Kurra ile birlikte Hatuniye Külliyesi’nin bir parçasıydı. Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır.

Yapı, ters ‘’T’’ planlıdır. Yapı, harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Son cemaat yeri açıktır. Ana mekânın üzeri sekizgen bir kasnağın üzerine oturtulmuş olan büyük bir kubbe ile örtülü olup, son cemaat yerinin üzeri beş adet küçük kubbe ile örtülüdür. Köşelerde bulunan ek bölümlerin üstü de küçük kubbe ile örtülüdür. Minaresi kuzeybatı köşesinde bulunmaktadır.

Kesme taş malzemeden inşa edilen minaresi tek şerefelidir. Son cemaat yerinde kubbeleri taşıyan kemerler, minarenin gövde kısmı ve pencerelerin üstünde yer alan tonoz bölümleri almaşık düzendedir. Caminin girişi son cemaat yerinden kuzey cephesinden sağlanmaktadır. Bu cephede üç adet giriş bulunmaktadır. Ortada bulunan giriş sivri kemerli niş içinde yer alan basık kemerli açıklıktan sağlanmaktadır.

Ortadaki girişinin üstünde caminin Hicri 1301 (Miladi 1883/1884) yıllarında yapılan onarıma ait bir bilgilendirme tabelası yer almaktadır. Yanlardaki iki giriş ise sivri kemerli çerçeve içerisinde basık kemerli açıklığa sahiptir. Tüm giriş kapıları çift kanatlı olup ahşaptır. Yapı cephelerinde çift sıra pencere düzeni mevcuttur. Tüm pencereler sivri kemerli çerçeve içerisinde dikdörtgen formlu olup, üst sıra pencere boyutları alt sıradakilere oranla daha küçüktür.

Pencereler ahşap ve çift kanatlıdır. Mukarnas süslemeli olarak yapılmış olan mihrap kısmı nişli olup üzeri kalem işi yağlı boya ile süslenmiştir. Tamamen mermerden yapılmış olan minberin korkuluk kısımları bitkisel desenli olup aynalığında madalyon şeklinde geometrik süslemelere yer verilmiştir.

İç duvarları günümüzde sıvalı olan caminin, kubbe etekleri ve iç kısımları, pencere kenarları, kemerler ve pandantif kısımlarında kalem işi süslemelere yer verilmiştir. Yapının son cemaat mahfilinin üzerinde bulunan kubbelerin iç kısımları da kalem işi ile süslenmiştir. Son cemaat yerinin kuzey kısmında altı adet taş sütun bulunurken bu bölüm geniş saçaklarla çevrelenmiştir. Yapı zaviyeli camiler grubunda yer almaktadır.

Paylaşın

Trabzon: Gölgelik Camii

Gölgelik Camii; Trabzon’un Arsin İlçesi, Gölgelik Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapı, yığma yapım sisteminde, kesme taş ve ahşap malzeme ile inşa edilmiştir. Cami, dikdörtgen planlı ana mekân, ana mekânın kuzeyinde yer alan ahşap çatkı arası dolgu malzemeli olarak kâgir sistemde inşa edilen iki katlı son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Yapı doğu batı yönünde eğimli bir arazide yer almaktadır. Çatısı kırma çatı olup, çatı örtüsü alaturka kiremit ile kaplıdır.

Geniş olan saçak döşemesi ahşap malzemelidir. Ana mekân girişi kuzey cephede son cemaat yerinde ve doğu cephesinde bulunmaktadır. Doğu cephede yer alan girişte yer alan çift kanatlı ahşap kapısı, kemerli ve kesme taş sövelidir. Mermer kitabesinde, caminin 1904 yılında yapılmış olduğu yazılıdır. Kuzey cephede yer alan kapısı, dikdörtgen formlu, çift kanatlı ve ahşaptır.

Caminin beden duvarlarında, altta ve üstte, kemerli, kesme taş söveli ve demir korkuluklu pencereleri bulunmaktadır. Yapının minaresi bulunmamaktadır. Ana mekânın kuzey tarafında yer alan kadınlar mahfili, ahşap sütunlarla taşınmaktadır ve ortasında dikdörtgen formlu köşk kısmı yer almaktadır. Kadınlar mahfiline son cemaat yerinden, batı yönünde bulunan çift kollu ahşap merdiven ile çıkılmaktadır. Sade ve kademeli nişi bulunan mihrabı kesme taştandır.

Mihrabının iç kısmı ve çevresinde, sonradan yağlı boya ile yapılmış süslemeler bulunmaktadır. Ahşap minberi ve vaaz kürsüsü, sade ve süslemesizdir. İçten üst örtüsü düz tavanlıdır. Tavan göbeği, dıştan kare, içten sekizgen kademelidir ve ortada bitkisel motiflerle bezenmiştir. Yapının iç mekân duvarları beyaz boyalı olup tüm beden duvarlarında farklı figürlerde yoğun kalem işi süslemeler bulunmaktadır. Ayrıca mahfil çıkmasında ve mahfil döşemesinde de yoğun ahşap işçiliği görülmektedir.

(Kaynak: karadeniz.gov.tr)

Paylaşın

Trabzon: Gökçeler Camii

Gökçeler Camii; Trabzon’un Düzköy İlçesi, Gökçeler Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapı, kuzey güney yönünde eğimli bir arazide yer almaktadır. Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş ve moloz taş kullanılmıştır. Yapı, kuzey güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır.

Orijinalinde açık olup sonradan kapatılmış olan son cemaat yerine üç adet yuvarlak kemerli cepheden giriş yapılmaktadır. Yapının dıştan üst örtüsü dört yönde kırma çatıdır. Minaresi kuzeybatı köşesinde bulunmaktadır. Sonradan inşa edilen minaresi iki şerefelidir. Caminin girişi son cemaat yerinden, kuzey cephesinden sağlanmaktadır.

Giriş açıklığı dikdörtgen formlu olup kenarlarda taş profillidir. Kapının üzerinde Osmanlıca Hicri 1217 (Miladi 1802/1803) tarihi yer almaktadır. Giriş kapısı çift kanatlı ve ahşaptır. Yapının cephelerinde çift sıra pencere düzeni mevcuttur. Tüm pencereler dıştan dikdörtgen formlu, tek kanatlı ve taş sövelidir. Kadınlar mahfiline, son cemaat yerinde, batı yönünde bulunan çift kollu merdiven ile çıkılmaktadır.

Mahfil iki adet taş sütun ile taşınmaktadır. Mihrap kesme taş malzemeden yapılmış olup nişlidir. Minber ve vaaz kürsüsü ahşap malzemeden yapılmış ahşap işlemelere sahiptir. İç mekânda duvarlar günümüzde beyaz boyalı olup herhangi bir süsleme bulunmamaktadır. Yapının içten üst örtüsü düz tavan olup ahşaptır. Tavan ahşap profillerle hareketlendirilip farklı renklerde boyanmıştır.

Paylaşın

Trabzon: Işıklı Burnu Feneri

Işıklı Burnu Feneri; Trabzon’un Çarşıbaşı İlçesi, Fener Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yoroz Burnu’ndaki Deniz Feneri, yazılı kaynaklara göre, 1886 yılında Fransızlar tarafından inşa edilmiştir.

Günümüzde Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olan yapı, 1916-1918 yılları arasındaki dönem hariç yapıldığı günden bu yana aktif olarak kullanılmaktadır.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak taş ve ahşap kullanılmıştır. Yapı, kuzey yönünde dairesel formlu fener ve güney yönünde diğer birimlerin bulunduğu tek katlı birimden oluşmaktadır.

Fenerin üst kısmında demir korkuluklu balkonu bulunmaktadır. Diğer birimlerin bulunduğu yapının üst örtüsü kırma çatı olup üzeri Marsilya kiremit örtülüdür.

Paylaşın

Trabzon: Fatih Camii

Fatih Camii; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Ortahisar Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapı, Panagia Chrysocephalos Kilisesi iken daha sonra camiye çevrildiğinde Cami-i Atik olarak adlandırılmıştır. Yapı, yazılı kaynaklara göre, M.S. 914 yılında İmparator Constantin’in bölgeyi yönetimine verdiği yeğeni Hannibalianus tarafından yaptırılmıştır. Ortahisar Mahallesi’nde, eski surlar içerisinde yer almaktadır. 1461 yılında Osmanlı’nın Trabzon’un fethinden hemen sonra camiye çevrilmiştir. Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda kesme taş ve moloz taş malzeme kullanılmıştır.

Yapı, üç neflidir. Yazılı kaynaklarda camiye çevrildikten sonra yapıya birçok ekleme yapıldığı belirtilmektedir. Camiye çevrildikten hemen sonra yapıya bir mihrap ve minber eklenmiştir. Yapıda, nefler, narteks, ana apsis ve dış narteks bütünüyle caminin kapalı ibadet mekânına dönüştürülmüştür. Osmanlıdan önce eklendiği söylenen güney apsisi Hicri 1256 (Miladi 1840/1841) tarihinde Dar’ül Huffaz (Hafız Yetiştirme Okulu) olarak kullanılmıştır. Galeri katları ise kadınlar mahfiline dönüştürülmüştür.

Kuzey cephede, beşik kemerli narteks kapısı yanındaki beşik kemerli pencere ile zemin kat mihrap duvarındaki ve batı (dış narteks) zemin katın söveli, basık kemerli pencereleri ise cephelerdeki Osmanlı dönemi ekleri olarak tanımlanmaktadır.

Ayrıca, yine cephelerde bazı düzenlemeler yapılmış ve orta nef apsisindeki sövesiz, beşik kemerli geniş pencereler aynı formda küçültülmüş, ortadaki pencere ise hem küçültülmüş hem de zemin hizasına kadar indirilmiştir. Kuzey portalinin batı ucuna minare eklenmiştir. Minare tek şerefelidir. Bugün mevcut olmamakla birlikte, yapının içerisinde yer alan odanın Trabzon Valisi Hazinedarzade Abdullah Paşa’nın kardeşi tarafından kütüphaneye dönüştürüldüğü kitabesinden anlaşılmaktadır.

Yine caminin kuzey cephesinde bir medrese ile son cemaat mahfilinin doğusunda bir odanın önceleri sıbyan mektebi olarak kullanıldığı daha sonra su deposu yapıldığı anlaşılmaktadır. Günümüzdeki giriş kuzey cephesinde bulunmaktadır. Giriş ortada geniş yanlarda dar üç yuvarlak kemerli açıklıktan sağlanmaktadır. Yapı cephelerinde yuvarlak kemerli ve dikdörtgen formlu farklı boyutta pencereler bulunmaktadır. Yapının dıştan üst örtüsü kırma çatıdır. Çatı malzemesi Alaturka kiremittir.

Paylaşın

Trabzon: Beşikdüzü, Eski Camii

Eski Camii; Trabzon’un Beşikdüzü İlçesi, Cumhuriyet Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Yapı, kuzey güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Yapı, harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Son cemaat yeri açıktır. Son cemaat yeri kuzey cephesinde, dört adet sütun ile dört yuvarlak kemerli düzene sahiptir. Son cemaat yerinin üzeri üç adet küçük kubbe ile örtülmüştür.

Son cemaat yerine dairesel taş merdiven ile çıkılmaktadır. Yapının dıştan üst örtüsü dört yönde kırma çatıdır. Minaresi kuzeybatı köşesinde bulunmaktadır ve tek şerefelidir. Yapının cephelerinde tek sıra pencere düzeni mevcuttur. Tüm pencereler sivri kemerli olup, tek kanatlı ve ahşaptır. Pencereler yuvarlak sağır kemerler içerisinde yer almaktadır. Caminin harim girişi kuzey cephesinde yer almaktadır.

Giriş kapısı basık kemerli çift kanatlı ve ahşaptır. Kapının dikdörtgen formlu çerçevesi bulunmaktadır. Kadınlar mahfiline, son cemaat yerinden, batıda bulunan tek kollu merdiven ile çıkılmaktadır. Mahfil iki adet sütun ile taşınmaktadır. Mihrap kesme taş malzemeden yapılmış olup mukarnaslıdır. Muharnas kısmı sonradan boyanmıştır. Mihrabın üzerindeki alınlıkta madalyon ve farklı motiflerde kabartmalar mevcuttur.

Minber ve vaaz kürsüsü de ahşap malzemeden yapılmıştır. Her ikisi de sadedir ve özgün değildir. Yapının iç mekân duvarları beyaz günümüzde boyalı olup beden duvarlarında ve kubbe içlerinde kalem işi bezemeler bulunmaktadır. İçten üst örtüsü ortada dört adet sütuna oturan büyük bir kubbe ve kadınlar mahfilinin üstüne denk gelen kısımda üç adet küçük kubbeden oluşmaktadır.

Paylaşın

Trabzon: Erdoğdu Bey Camii

Erdoğdu Bey Camii; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, Erdoğdu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yazılı kaynaklara göre, Erdoğdu Camii’nin yerinde daha önceden kare planlı bir mescit bulunmaktaydı. Vakfı olmadığı için harap olan ilk yapının yerine Erdoğdu Bey adında bir hayır sahibi tarafından günümüzdeki cami inşa ettirilmiştir. Mihrabı üzerinde yer alan kitabesine göre, Hicri 1317 (Miladi 1899/1900) tarihinde onarım görmüştür. Yapının Hicri 985 (Miladi 1577/1578) tarihinde inşa ettirildiği ileri sürülmektedir. Yapı, avlu içerisinde yer almaktadır ve avlu kapı açıklığı yuvarlak kemerlidir.

Yığma yapım sistemiyle inşa edilen yapıda kesme taş ve kaba yonu taş malzeme kullanılmıştır. Yapı, harim, son cemaat yeri ve kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Son cemaat yeri kuzey yönden açık olup, buraya dört basamaklı dairesel taş merdivenden çıkılmaktadır. Yapı doğu batı doğrultusunda dikdörtgen formludur. Camiye kuzey cephesinden giriş sağlanmaktadır. Yapının ahşap giriş kapısı çift kanatlıdır ve çerçevesi kesme taştan basık kemerlidir.

Yapının tüm cephelerinde çift sıra pencere bulunmaktadır. Cephelerde alt sıra pencereler dikdörtgen formlu üst sıra pencereler yuvarlak kemerlidir. Ahşap pencereleri çift kanatlıdır. Caminin minaresi sonradan yapılmış olup inşasında kesme taş ve tuğla malzeme kullanılmıştır. Minaresi tek şerefelidir. İç mekânda duvarlar günümüzde sıvalı ve beyaz boyalıdır. Duvarlarda süsleme olmayıp iç mekân oldukça sadedir. Kadınlar mahfiline girişin batısında bulunan tek kollu merdiven ile ulaşılmaktadır.

Mahfil dört adet ahşap sütun ile taşınmaktadır. Mihrap mukarnaslı olup üzeri günümüzde boyalıdır. Mihrap ile çerçeve silmesi arasındaki alınlıkta bitkisel motifli süslemeler bulunmaktadır. Minber ve vaaz kürsüsü sonradan eklenmiştir. Minber ve vaaz kürsüsü ahşap malzemeden yapılmış olup vaaz kürsüsü beyaza boyanmıştır. Yapının içten üst örtüsü düz tavan olup ahşap malzemeden yapılmıştır. Yapının dıştan üst örtüsü dört yönde kırma çatıdır. Çatı malzemesi Alaturka kiremittir.

Paylaşın

Trabzon: Emir Mehmet Türbesi

Emir Mehmet Türbesi; Trabzon’un Ortahisar İlçesi, İnönü Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapı, kitabesine göre, Hicri 930 (Miladi 1523/1524) tarihinde yaptırılmıştır. Yapı, Gülbaharhatun Mahallesi, Kavak Meydanı’nda yer almaktadır. Türbe içerisinde iki sanduka bulunmaktadır. Bu sandukalardan birinin 1523-1524 yılları arasında Trabzon valiliği yapan Emir Mehmet’e, diğerinin ise 1877’de buraya defnedilen Hatuncuk Tekkesi şeyhlerinden, Osman Baba’ya ait olduğu bilinmektedir.

Türbe kesme taş malzeme ile yığma sistemde inşa edilmiştir. Sekizgen planlı yapının üzeri sekizgen bir kasnak üzerine oturtulmuş kubbe ile örtülüdür. Yapıya ait eski fotoğraflara göre özgün biçiminde, bugün sekizgen kasnak mevcut olmayıp, kubbe piramidal olarak yükselmektedir. Saçak ve kubbe etekleri yivli ve kademelidir. Yapının girişi kuzeybatı cephesinde yer almaktadır.

Giriş, sivri kemerli niş içinde yer alan basık kemerli açıklıktan sağlanmaktadır. Girişin üstünde dört satır şeklinde yazılmış olan kitabesi yer almaktadır. Yapının tek cephesinde sivri kemer çerçeveli, demir korkuluklu ve dikdörtgen formlu pencere yer almaktadır. Pencere ahşap ve çift kanatlıdır. İç mekân kubbe hizasına kadar kireç harçlı düz sıva ile sıvanmış olup içi son derece sadedir.

Paylaşın