Atayurt (Büyük) Camii; Trabzon’un Arsin İlçesi, Atayurt Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Yığma yapım sistemde kesme taş malzeme ile inşa edilen yapı, dikdörtgen planlı harim ana mekân ve etrafı açık son cemaat yerinden oluşmaktadır. Çatısı kırma çatı olup, çatı örtüsü alaturka kiremit ile kaplıdır. Geniş olan saçak döşemesi ahşap malzemelidir. Caminin kuzeybatı köşesinde, camiye bitişik halde çift şerefeli minaresi bulunmaktadır.
Ana mekâna giriş, son cemaat yerinden, yuvarlak kemerli, çift kanatlı ahşap kapı ile sağlanmaktadır. Ayrıca doğu cephesinde bir girişi daha bulunmaktadır. Giriş kapısı kare ve dikdörtgen panolara ayrılmış olup panolarda, bitkisel ve geometrik süslemeler yer almaktadır. Caminin kuzey tarafında yer alan saçak kısmının kuzeydoğu ve kuzeybatı kısımlarında, bitkisel desenli ahşap süslemelere yer verilmiştir.
Yapının beden duvarlarında, altta ve üstte, kemerli, kesme taş söveli ve demir korkuluklu pencereleri bulunmaktadır. Ana mekânın kuzey tarafında yer alan kadınlar mahfili ahşap sütunlara oturtulmuş olup oldukça yüksek tutulmuştur. Mahfil katının ortasında, yarım daire şeklinde köşk kısmı yer almaktadır.
Geometrik desen ve ‘S’ kıvrımlarının yoğunlukta olduğu bir korkuluğa sahiptir. Taş ve kademeli nişi bulunan mihrabının çevresi, el işi süslemelerin yer aldığı bordürler ile çevrelenmiştir. Minber ahşap işçilik yönünden oldukça zengindir. Aynalık kısmında bitkisel ve geometrik süslemeler yoğun olarak bulunmaktadır.
Güneydoğu köşede yer alan vaaz kürsüsünün yüzeyi ahşap çıtalar ile bölünerek aralarda süslemelere yer verilmiştir. İki adet ahşap sütun ile taşınan ve düz olan tavan döşemesi, ahşap çıtalar ile kare panolara bölünmüştür. Her bir panonun içi geometrik ve bitkisel motiflerle bezenmiştir. İç mekânda duvarlarda yoğun kalem işi süslemeler yer almaktadır.
