Yozgat: Nakıpzade Camii
Nakıpzade Camii; Yozgat’ın Merkez İlçesi, Köseoğlu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Yapı harime giriş kapısı üzerindeki kitabesine göre tarihlendirilir. Camiinin harime giriş kapısı üzerindeki medrese kitabesi göre camii, H.1260 / M.1844 tarihinde II. Mahmut’un ikinci kadını olan Hoşyar Kadın tarfından medrese ile birlikte yaptırılmıştır. Kitabede Beyhan Sultan’ın manevi kızı, Mihrimah Sultan’ın kızı gibi görülen Hoşyar kadın, aslında Beyhan Sultan’ ın manevi annesi, Mihrimah Sultan’ın öz annesidir. Her iki kızının da kendinden önce öldüğü kitabede belirtilerek onların adına bu eseri yaptırdığı yazılıdır.
Ayrıca, kitabe ustası Ziya isimli biridir. Kitabeden başka caminin iki tane de vakfiyesi vardır. Vakfiyelerden ilki H.Zi’l –Hicce 1268 / M. 21 Eylül 1852 ‘ den önce tarihlidir. Bu vakfiyede banisi camiye 12.000 guruş para vakfında bulunarak, bu para ile camiinin bakım ve tamiri ile diğer masraflarının yapılmasını ister. İkinci vakıf ise, H.26 Cemazziye’l – Evvel 1332 / M. 22 Nisan 1914 tarihlidir.
Bu vakfiye, Yozgat Tekke Mahallesi’nde oturan Sivas Ziraat Müfettişi Ayintabi – zade Mustafa Mahzar Bey b. Hacı Ömer Lütfi Bey tarafından bir takım gayr-i menkul gelirlerinden vakfedilen yıllık 500 guruş gelirdir. Vakfın şartlarına göre gelirin her yıl 200 guruşu camiinin tamir ve bakımına, 30 guruşu ise su yollarının tamirine harcanacaktı. Harim boyuna dikdörtgen planlı düz tavanlıdır. Güneyde eksende beşgen gövdeli bir mihrap, yanında (batıda )korkulukları kafes oyma tekniği ile yapılmış orijinal ahşap minber yer alır.
Mihrap renkli rehberlerden yapılmıştır. Doğu duvarda güneydeki pencerelerden ikisinin arasında, pencere içinden geçilerek çıkılan balkonumsu bir vaiz kürsüsü vardır. Vaiz köşkünün önü ahşap parmaklıkla, yanları taş silmelerle süslenmiş yuvarlak kemerlidir. Harimin kuzeyinde önü balkon gibi güneye doğru çıkıntı yapan bir mahfil bulunur. Mahfille son cemaat yerinin kuzeydoğusundaki son cemaat yan duvarı içindeki merdivenlerle çıkılır. Harimi doğu ve batı duvarda üçer güney ve kuzey duvarda ikişer alt pencere ile onların üzerindeki üst pencereler aydınlatılır.
Harimin kuzeyinde yanları harimin uzantısı duvarla, önü camekânla kapalı, dört sütun üzerine oturan üç yuvarlak kemerle dışarı açılan çift katlı bir son cemaat yeri vardır. Harim ile son cemaat yerini mihrap eksenindeki bir kapı halka biçimli kaval silmeli şerefeli bir minare bulunur. Minareye güneybatı köşedeki kapıdan çıkılır. Harim içinde süsleme olarak minberin kafes oyma tekniği ile yapılmış korkulukları, vaiz kürsüsü köşkü ve yanındaki selvi motifli bezemeler ile kesme taştan yapılan binanın duvarlarındaki silmeleri dikkate çeker.
