Ümit Deniz Kimdir? Hayatı, Eserleri
1922 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Ümit Deniz, 1975 yılında İstanbul’da düzenlenen bir sergide kalp krizi geçirerek vefat etti. Babası Müfit Necdet Bey, annesi Müzeyyen Hanım’dır.
Kadıköy 7. İlkokulu’ndan mezun olduktan sonra sırasıyla Yel Değirmeni Ortaokulu ve Haydarpaşa Lisesi’ni bitirdi (1940). İstanbul Üniversitesi’nin hem Hukuk Fakültesi’ne hem de Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne devam etti.
Gazeteciliğe başlayınca eğitimi yarıda kaldı ve 1941’den sonra Son Telgraf, Gece Postası, Tan, Tasvir, Yeni Sabah, Milliyet, Cumhuriyet, Son Saat, Demirkırat, Yeni Türkiye, Her Gün, Zafer, İstanbul Ekspres, Hürriyet gibi gazetelerde çeşitli görevler üstlendi. Sinema alanında da çalıştı; bazı filmlerde oyunculuk ve seslendirme yaptı.
Edebiyata polisiye roman çevirileriyle adım atmıştır. 1954 ve 1955’te Mickey Spillane, Mike Roseoe, Henry Kane, James Hadley Chase, Peter Cheyney gibi isimlerden polisiye roman çevirileri yapmıştır. Çevirilerden sonra kendisi de telif polisiye eserler yazmış ve ölümüne kadar çoğunluğu polisiye olan on beş eser kaleme almıştır. Bu eserlerden bazıları sinemaya uyarlanmıştır.
Polisiyelerin ortak yönü Murat Davman adlı bir gazeteciyi başkişi olarak ön plana çıkarmasıdır. Gazeteci olması ve kimi özellikleriyle yazarın kendinden hareketle oluşturduğu bu başkişi, dedektif olarak olayların merkezindedir. Yazar bu eserlerde bir gazeteci olarak gördüğü ve gözlemlediği olaylardan hareket ederek eserlerini oluşturmaktadır. Bu polisiyelerin bir özelliği de yer yer toplumsal eleştiriye yer vermesidir.
Bu hususiyetleriyle Ümit Deniz, Peyami Safa’nın Cingöz Recai’si hariç Türk edebiyatında daha önce sınırlı örnekleri olan, polisiye romanı kendisinin temel uğraşı hâline getirmiş, bu yolda öncü rolü üstlenmiş isimlerden olmuştur. Sanatçının roman dışında ölümünden sonra şiirlerinin toplanmasıyla oluşmuş Elenika başlıklı bir şiir kitabı da bulunmaktadır.
Ümit Deniz’in eserleri: Ölüm Çemberi (1954 Çeviri), Cezanı Çekeceksin (1954 Çeviri), Kanlı Muamma (1954 Çeviri), Karanlık Sokak (1954 Çeviri), Katil Aramızda (1954 Çeviri), Lemmi Kouşun’un Son Macerası: Casus Çarpışıyor (1955 Çeviri), Ölüm Perdesi (1957 Roman), Yalvarırım Yetişin (1959 Roman), Sessiz Harp (1960 Roman),
Yakut Gözlü Kedi (1961 Roman), Kanlı Kolyeler (1962 Roman),
Çapkın İlah (1962 Roman), Talihsiz Adam (1963 Roman), Azrail’in Habercisi (1963 Roman), Gece Gelen Ölü (1964 Roman), Casuslar Savaşı (1966 Roman), Ahlâksız: Bir Masörün Hatıra Defteri (1970 Roman), İstanbul Tehlikede (1970 Roman), 2 Kere 2 Eder 12 (1971 Roman), Tanrının Gözyaşları (1974 Roman), Beyaz Ölüm (Roman), Elenika (1977 Şiir).
