Türkiye’de 1 Mayıs: Bu Düzen Ya Değişecek Ya Değişecek
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de işçi sınıfının birlik, mücadele ve dayanışma günü olan 1 Mayıs, ülkenin dört bir yanında emekçiler tarafından coşkuyla kutlandı. İşçi ve emekçiler başta İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır’da bir araya gelerek iktidara, “Bu düzen ya değişecek ya değişecek” mesajını verdi.
Haber Merkezi / İstanbul Maltepe’de düzenlenen 1 Mayıs’ta on binlerce kişi emeğin sesini yükseltmek için buluştu. Ankara’da Tandoğan Meydanı’nda on binlerce yurttaş 1 Mayıs Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü için bir araya geldi.
İzmir’de 1 Mayıs kutlamalarının merkezi Gündoğdu Meydanı’nda toplanmak için on binlerce yurttaş, çok sayıda siyasi parti, sendika ve meslek örgütü sabah saatlerinde toplandı.
Öte yandan yurt genelinde pek çok noktada 1 Mayıs için emekçiler meydanlara ve sokaklara çıktı.
İstanbul
Bayrak, flama ve pankartlar taşıyan gruplar, kontrol noktalarında güvenlik kontrolünden geçirilerek miting alanına alındı.
Alanda yapılacak kutlamalar için dev bir sahne kuruldu. Program öncesinde katılımcılar, şarkılar eşliğinde halay çekti, oyunlar oynadı.
Saygı duruşunda bulunulmasıyla başlayan etkinlik, 1 Mayıs korosunun söylediği marşlarla devam etti.
“Gelecek yıl Gezi Parkı’nda buluşacağız”
Etkinlikte konuşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, burada ve ülkenin dört bir yanında 1 Mayıs meydanlarında yan yana ve omuz omuza olduklarını söyledi.
Kötülükle iyiliğin, yalanla doğrunun, arsızlıkla tevazunun, hırsızlıkla alın terinin, zorbalıkla adaletin, istibdatla hürriyetin arasında 14 Mayıs’ta bir seçim yapılacağını belirten Çerkezoğlu, “İnanıyoruz ki bu 1 Mayıs, 2023 1 Mayıs’ı, Taksim’in yasaklı olduğu son 1 Mayıs olacak. Gelecek yıl Gezi Parkı’nda buluşacağız.” dedi.
KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kablan Yeşil ise işten çıkartmalara, grev yasaklamalarına, KHK ile işlerinden edilmelerine, sendikal hak ve özgürlüklerinin engellenmesine öfkeleri olduğunu anlattı.
Yeşil, öfkelerinin 14 Mayıs’ta umuda dönüşeceğini kaydederek, “Cinsiyetçiliği, erkek şiddetini, taciz ve mobbinge karşı susmayan, korkmayan, biat etmeyen biz kadınların yaşamlarımıza ve haklarımıza sahip çıkarak İstanbul Sözleşmesi’ni yeniden hayata geçirmenin iradesinin umudu ve inancı 1 Mayıs meydanlarında var.” diye konuştu.
“Hepimize büyük görev düşüyor”
TMMOB Yönetim Kurulu Emin Koramaz, çocuklarının yarınları için herkesin çok çalışıp 14 Mayıs’taki seçimlerin kazanılması gerektiğini söyledi.
Seçimlerde sadece cumhurbaşkanını ve milletvekillerini seçmeyeceklerine dikkati çeken Koramaz, “İnsanlık ve toplum düşmanı politikalarla, kamucu anlayış, insancı anlayış ve toplumcu anlayış arasında bir seçim yapacağız. Bu nedenle hepimize büyük görev düşüyor. Bu seçimleri mutlaka kazanacağız.” ifadelerini kullandı.
TTB Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı ise mücadele sözlerinin her zamankinden güçlü ve kararlı olması gerektiğini dile getirdi.
Fincancı, meslek örgütlerinin tarihsel birikimine güvendiğini vurgulayarak, “Emek bizim, söz bizim, gelecek hepimizin. Söz veriyoruz, birlikte değiştireceğiz. Birlikte değiştirmeye gidiyoruz.” diye konuştu.
TDB Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tarık İşmen de eşit, özgür ve demokratik bir ülkede barış içinde bir arada yaşamak istediklerini kaydetti.
Konuşmaların ardından kurumların “1 Mayıs ortak metni” Türkçe, Kürtçe ve Arapça okundu.
Ankara
KESK, DİSK, TMMOB, Ankara Tabip Odası’nın çağrısıyla düzenlenen 1 Mayıs mitingi için Atatürk Kültür Merkezi önünde toplanıldı. DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikasında belediye işçileri kadro talebiyle yürüdü.
Türk-İş yönetimi depremi öne sürerek Adana’da temsili etkinliğe çağrı yapsa da Petrol-İş, Tez-Koop-İş, TÜMTİS, Türkiye Gazeteciler Sendikası Ankara’da 1 Mayıs’a katıldı. İşçiler hayat pahalılığına, sendikal haklara yönelik baskılara karşı dövizleriyle yürüdü.
Pankartlar polis tarafından tek tek kontrol edilirken, burada oluşturulan kortejle sloganlar eşliğinde miting alanında yüründü. Ankara’daki 1 Mayıs’ta gündem yaşanan ekonomik kriz ve 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerdi.
İzmir
İzmir’de 1 Mayıs kutlamalarının merkezi Gündoğdu Meydanı’nda toplanmak için on binlerce yurttaş, çok sayıda siyasi parti, sendika ve meslek örgütüyle sabah saatlerinde bir araya geldi.
Üç noktada toplanan sendika, oda, siyasi parti ve kitle örgütleri talepleriyle Gündoğdu Meydanı’na yürüdü.
Türk-İş, Liman-İş ve Birleşik Kamu-İş Alsancak Limanı’nda, DİSK’e bağlı sendikalar ve mülteci dernekleri Basmane Meydanı’nda, KESK, TMMOB, İzmir Tabip Odası, Türkiye Yazarlar Sendikası, 10 Ekim Barış Aileleri Derneği, TİP, SOL Parti, HDP, Yeşil Sol Parti, Halkevleri gibi birçok dernek ve siyasi parti Cumhuriyet Meydanı’nda, Emek Partisi Fuar Montrö kapısı önünde, İzmir Barosu Alsancak’ta bulunan baro binası önünde toplanarak alana yürüyüş gerçekleştirdi.
Diyarbakır
Diyarbakır’da Emek ve Demokrasi Platformu öncülüğünde Dağkapı Meydanı’nda açıklama yapıldı. Emekçiler, alana merkez Sur ilçesindeki Urfakapı ve Yenişehir ilçesindeki Lise Caddesi’nden 2 kortej şeklinde girmek istedi. Yürüyüşe izin verilmeyince, alana gruplar şeklinde girildi. Kutlamaya katılanlar, bariyerlerle kapatılan Dağkapı Meydanı’na polis aramasıyla alındı.
İki dilde yapılan açıklamayı okuyan DİSK Genel İş Sendikası 2 No’lu Şube Eş Başkanı Behçet Barut, “Bunların bize reva gördüğü kayyum düzenidir, ihraçlardır, adaletsizliktir, tekçiliktir, militarizmdir, işkencedir, cezaevlerinde insanlık dışı uygulamalardır. Sabrımız tükendi. Bu düzen ya değişecek ya değişecek” dedi.
Program, davul zurna eşliğinde çekilen halayların ardından sona erdi.
Batman
Batman’da 8 Mart Kadın Parkı’nda bir araya gelen emekçiler “Bijî berxwedana kedkaran” ve “Direne direne kazanacağız” sloganları eşliğinde “Sosyalizmde ısrar insan olmakta ısrar” pankartını taşıdı. 1 Mayıs mitingine, Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü İbrahim Akın ile Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Keskin Bayındır’ın da aralarında binlerce kişi katıldı.
Bayındır, emekçilerin faşizme karşı büyük bir direniş gösterdiğini belirterek, “Halkların mücadelesiyle AKP-MHP faşist iktidarını yeneceğiz ve onları göndereceğiz” dedi. Akın ise “8 Mart ve Newroz’un coşkusuyla alanı dolduran emekçiler, bu iktidarı 14 Mayıs’ta gönderecek” diye konuştu.
Miting, Kolektîfa Rîtmên Azad ve Agit Işık’ın söylediği şarkıların ardından sona erdi.
Şanlıurfa
Şanlıurfa’da Novada AVM önünde toplanan emekçiler, “Kürt halkı özgürleşmeden, işçi sınıfı özgürleşemez” ve “1 Mayıs emek bizim, gelecek bizim” pankartlarını açtı. Sık sık “Kürdistan faşizme mezar olacak” ve “Bijî yek Gulan” sloganları atan kitle, Topçu Meydanına yürüyüş yaptı.
Meydanda platform adına konuşan Kemal Yüksekkaya, “Zamlar, alım gücündeki erime hayatı yaşanılmaz kılıyor. Gerçekten de yiğidin kuru soğana muhtaç hale geldiği günlerden geçiyoruz” dedi. Konuşmaların ardından davul zurna eşliğinde halaya duran kitle, alkışlarla programı sonlandırdı.
Mersin
Mersin’deki 1 Mayıs kutlamaları sabah saatlerinde Millet Bahçesi yanındaki alanda kortejlerin toplanmasıyla başladı. DİSK’e bağlı işçi sendikaları ile KESK ve Birleşik Kamu-İş’e bağlı memur sendikalarında örgütlü emekçilerin yanı sıra Mersin Tabip Odası, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Muhasebeciler Odası, Mersin Barosu, Tüm Emeklilerin Sendikası, 2021 Emekliler Sendikası, Halkevleri, Dersimler Derneği, Sözyüzü Dergisi, Tiyatro Agon, Mimoza Kadın Derneği, LGBTİ+ dernekleri üyeleri de kortej oluşturdu.
Cumhuriyet Halk Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Sol Parti, Türkiye Komünist Partisi, Toplumsal Özgürlük Partisi, Devrimci Parti üyeleri de kortej oluşturarak yürüyüşe katıldı.
Tunceli (Dersim)
Dersim’de binlerce kişi Emek ve Demokrasi Platformu öncülüğünde Seyit Rıza Meydanı’na doğru yürüdü. Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Berdan Öztürk, Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar ve Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu’nun da katıldığı yürüyüşte “Savaşa sömürüye ve savaşa karşı yaşasın 1 Mayıs” ve 4 farklı dilde “Yaşasın 1 Mayıs” pankartları taşındı.
Kutlamada konuşan Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar, “Bir oy faşist rejime kaybettirmek için, bir oy emekçilerin yöneten olması için. Birlikte değiştireceğiz. Kutuplaştırıcı siyasete karşı demokratik siyaseti büyüteceğiz ve doğru zaman yapacağız. Cumhuriyetin ikinci yüz yılında kurucu özne olacağız” dedi. Kutlama, müzik dinletisiyle son buldu.
Van
Van’da Musa Anter Parkı’nda düzenlenen mitinge binlerce kişi katıldı. Sahneye “Güvencesizliğe, eşitsizliğe, yoksulluğa, gericiliğe, ranta teslim olmayacağız. Umudu ve mücadeleyi büyütmek için yaşasın 1 Mayıs” pankartı asıldı. Seslendirilen şarkılarla halaya duran emekçilerin sloganları bir an olsun durmadı.
Mitingte söz alan KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik, “Biz 21 yıldır size nasıl biat etmediysek bundan sonra da biat etmeyeceğiz. 14 Mayıs seçiminde bu tek adam rejimine hayır diyeceğiz” dedi. Ardından konuşan DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, “Bizler inanıyoruz ki emekçiler ve halklar yan yana durarak bu faşist iktidara kaybettireceğiz” diye konuştu.
Adana
Adana’da binlerce emekçi zamlara, yoksulluğa karşı 1 Mayıs mitinginde bir araya geldi. Kutlamalara Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Çukurova Belediye başkanı Soner Çetin, Türk-İş Genel Mali Sekreteri Ramazan Ağar, TÜRK-İŞ Konfederasyonu Yönetim Kurulu, Türk-İş’e bağlı Sendikaların Genel Başkanları ve üye işçiler katıldı.
Mardin
1 Mayıs İşçi Bayramı vesilesiyle Mardin’de yürüyüş ve şölen düzenlendi. Karayolları Parkı’na doğru farklı noktalardan gerçekleştirilen yürüyüş kolları Mehtap Caddesi üzerinde bir araya geldi. Sloganlar eşliğinde yürüyen emekçiler, sloganlar eşliğinde halaya durdu.
Kitle “Direne direne kazanacağız” ve “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek” sloganları atarken, hazırlanan dövizlerle de işçi ve emekçilerin talepleri dile getirildi.
Edirne
Edirne’deki etkinlik Atatürk Bulvarı üzerinde bulunan Şükrüpaşa İlkokulu önünden başladı. Emek ve Meslek Örgütü Platformu’nu oluşturan sendika, oda ve siyasi parti temsilcilerinden oluşan konvoy cadde üzerinde yürüyüş gerçekleştirdi.
Şırnak
Şırnak’ta Emek ve Demokrasi güçleri, KESK binası önünde miting düzenledi. Alana kortej şeklinde giren sendika ve siyasi partiler, “İşçiyiz, haklıyız, kazanacağız” ve “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek” sloganları atarken, “Eşit işe, eşit ücret istiyoruz” ve “Adalet” yazılı dövizler taşındı.
Miting, konuşmaların ardından çekilen halaylarla son buldu.
Tekirdağ Çorlu
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde düzenlenen etkinlikle kutlandı. Sivil toplum kuruluşları ile siyasi partiler ve sendikanın katıldığı kutlamalarda yağmur yağışına rağmen katılımcılar alanı terk etmedi. Omurtak Caddesi Atatürk meydanında yapılan kutlamalara katılanlar alana ellerinde pankart ve bayraklar ile geldi.
Hakkari
Hakkari’de 1 Mayıs dolayısıyla konser etkinliği düzenlendi. Etkinlikte, “Demokratik özgürlükle yeni yaşamı kuruyoruz” ve “Birlikte değiştireceğiz” pankartları açıldı.
Yapılan konuşmaların ardından sanatçı Kasım Taşdoğan ve Colemêrg Collective grubunun seslendirdiği şarkılar eşliğinde çekilen halaylarla etkinlik son buldu.
Kırklareli Lüleburgaz
Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesinde Emek ve Demokrasi Platformunun öncülüğünde gerçekleştirilen 1 Mayıs kutlamalarına çevre illerden, ilçelerden gelen yaklaşık 3 bin kişi katıldı. Lüleburgaz tören alanının önünde toplanan kalabalık buradan ellerinde pankartlar ve dövizler ile sloganlar atarak İstanbul Caddesi ile Fatih Caddesi’nde yürüyüş yaptı.
Gaziantep
Gaziantep Emek ve Demokrasi Güçleri, “Kapitalist yıkıma, işsizliğe, yoksulluğa karşı birleşelim” şiarıyla Şahninbey İlçesi’nde bulunan Kırkayak Parkı’nda 1 Mayıs’ı kutladı. Kutlamanın yapıldığı park dolup taşarken, alana “Sömürüye, yoksulluğa, faşizme karşı; Emek, barış, eşitlik ve özgürlük için yaşasın 1 Mayıs” ve “Emperyalist saldırganlığa, işgale ve savaşa hayır” pankartları asıldı.
Etkinlik boyunca sık sık “Birleşe birleşe kazanacağız” ve “Savaşa hayır, barış hemen şimdi” sloganları atıldı. Program boyunca coşkunun eksilmediği miting, Kürtçe şarkılar eşliğinde çekilen halaylarla son buldu.
Eskişehir
Eskişehir’de 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, düzenlenen programla kutlandı. ‘Diktatörü göndereceğiz’ yazılı pankartla alana girmek isteyen Kadın Savunma Ağı Platformu üyelerine polis müdahale etti.
Siirt
Siirt’te işçi ve emekçiler, 1 Mayıs Tertip Komitesi öncülüğünde bir araya gelen işçiler, giydikleri önlükler ve hazırladıkları pankartlarla, Demokrasi Meydanı’na doğru yürümek istedi. İşçiler, valiliğin dün almış olduğu 4 günlük eylem ve etkinlik yasağı gerekçe gösterilerek polis tarafından engellendi.
Yürüyüşün engellenmesiyle oturma eylemi yapan emekçiler, üç dilde “Yaşasın 1 Mayıs” yazılı pankart açarak sık sık, “Emekçiye değil çetelere barikat” sloganları attı.
Muş
Muş’ta KESK tarafından düzenlenen 1 Mayıs buluşmasına çok sayıda sivil toplum ve meslek örgütü temsilcisi katıldı. Buluşmada konuşan Eğitim-Sen Şube Başkanı İlyas Aslan, “Rant ve sömürü düzeni devam etsin istiyorlar. Artık böyle gitmez dedik. Eşitlik, özgürlük, adalet, barış, demokrasi ve laiklik için artık ‘yeter’ diyoruz” dedi.
Bitlis
Bitlis Emek ve Demokrasi Platformu, 1 Mayıs’a ilişkin Tatvan’da bulunan AVM önünde açıklama yaptı. “Bijî Yek Gûlan” pankartının açıldığı açıklamada, “Yaşasın 1 Mayıs” ve “Anadilde sağlık anadilde eğitim” dövizleri taşındı.
