TÜİK Açıkladı: Sanayi Üretimi Ağustos Ayında Yüzde 1 Arttı
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 2.4 arttı.
Haber Merkezi / Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Sanayi Üretim Endeksi Ağustos 2022 verilerini açıkladı.
Buna göre, Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ağustosta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre yüzde 2.4 arttı.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, ağustos ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,4 azaldı. İmalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,2 artarken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 3,5 azaldı.
Aylık bazda bakıldığında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 3,9 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 2,8 arttı.
Sanayi Üretim Endeksi nedir?
Sanayi üretim endeksi, sanayi sektöründe yer alan kuruluşların üretimlerindeki değişimi gösteren bir endekstir. TÜİK tarafından 2005 yılı üretimi 100 olarak alınmak suretiyle, her ay 4850 işyerinden Aylık Sanayi Üretim Anketiyle derlenen verilere dayanılarak hesaplanmaktadır. Her ay bu endeksteki değişimlere göre sanayi üretimindeki artış ve gerilemeler ölçülmektedir.
Türkiye’de sanayi sektöründeki kuruluşlar üç alt sektörde sınıflandırılmış bulunuyor. Bu alt sektörler ve toplam üretim endeksi içindeki ağırlıkları şöyledir: (1) İmalat sanayi sektörü (yüzde 85,85), (2) Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretim ve dağıtımı alt sektörü (yüzde 10,55), (3) Madencilik ve taşocakçılığı sektörü (yüzde 3,60.) Endekste bu üç kategoride yer alan toplam 1382 madde kapsanıyor.
Her üretim biriminin hiçbir sorun yaşanmayan bir ortamda kapasitesinin tamamı kadar üretim yapması teorik olarak mümkündür. Ne var ki gerçek yaşamda tatiller, enerji kesintileri, arızalar, bakım araları, grevler gibi birçok nedenle üretim aksar. O nedenle üretim birimleri kapasitelerini yüzde 100 olarak kullanamazlar. Bir üretim biriminin 100 birimlik kapasitesini 80 birim üretim olarak kullanması halinde o üretim biriminin kapasite kullanım oranı yüzde 80’dir Bu hesaplamayı bütün üretim birimleri için yaparsak ülke sanayisindeki kapasite kullanımını ölçmüş oluruz. Bu ölçmenin önemi sanayi üretiminin ne yönde geliştiğini anlamamıza yardımcı olmasından kaynaklanır.
Örneğin bir önceki ay kapasite kullanım oranı ülke çapında yüzde 72 iken bir sonraki ay yüzde 78’e çıkmışsa, mevsimlik etkiler ve aya ilişkin özellikler ayrıca değerlendirilmek koşuluyla, sanayi üretiminde artış başladığı yorumu yapılır. Kapasite kullanım oranı hesaplanırken imalât sanayi alt sektörü esas alınır. Bunun iki nedeni vardır: (1) İmalat sanayi alt sektörü toplam imalat sanayi sektörünün yüzde 86’ya yakın büyüklüğünü temsil eder, (2) İmalat sanayi üretimi mevsim ve takvim etkilerinden daha az etkilenir.
