Tanrıça İsis: Antik Dönemin Rol Modeli

Tüm zamanların en çok tapılan tanrılarından biri olan İsis, yas tutan ve ölülere rehberlik eden, güçlü bir büyücü, yaşayanlara şifa veren, bir yaratıcı, bir anne, bir eş ve bir rol modeliydi.

Haber Merkezi / İsis’in gerçek adı Aset veya Eset’ti ve taht veya tahtın kraliçesi anlamına geliyordu. İsis’in hikayesi, eşi Osiris, oğlu Horus ve kardeşi-kayınbiraderi Set ile olan ilişkileri etrafında şekillenir.

İsis, genellikle başında bir taht sembolü taşıyan bir kadın olarak tasvir edilir. İsis ayrıca kanatlı bir kadın, inek boynuzları arasında güneş diskiyle ya da emziren bir anne figürü olarak da resmedilmiştir.

İsis, Mısır’ın en eski tanrılarından olan gök tanrıçası Nut ve yer tanrısı Geb’in kızıdır. Kardeşleri Osiris, Set ve Nephthys ile birlikte “Ennead” adı verilen dokuz tanrılı Heliopolis panteonunun bir üyesidir. İsis, Osiris ile evlenmiş ve ondan Horus adında bir oğul dünyaya getirmiştir.

İsis’in en bilinen hikayesi, Osiris’in ölümü ve dirilişiyle ilgilidir. Bu mit, Mısır’ın ölüm ve yeniden doğuş inancının temelini oluşturur:

İsis’in kardeşi Set, Osiris’i kıskanır ve onu öldürür. Set, Osiris’in cesedini bir sandığa koyarak Nil Nehri’ne bırakır. İsis, büyük bir kararlılıkla Osiris’in cesedini arar. İsis, kardeşi Nephthys’in yardımıyla, Osiris’in içine konulduğu sandığı, Lübnan kıyılarında bir ağacın içinde bulur.

Ancak Set, cesedi tekrar ele geçirir ve 14 parçaya ayırarak Mısır’ın dört bir yanına dağıtır. İsis, sihir yeteneklerini kullanarak Osiris’in parçalarını toplar ve onu diriltir, Osiris’ten hamile kalır ve Horus’u doğurur. Osiris ise yeraltı dünyasının tanrısı olarak sonsuz bir rol üstlenir.

İsis, Horus büyüyüp Set ile mücadele ettiğinde, ona destek verir ve Horus’un Mısır tahtını almasını sağlar. Horus’u yetiştirirken gösterdiği özveri, İsis’i anneliğin sembolü haline getirmiştir. Mısırlılar, İsis’e çocuklarını korumasını dileyerek dua ederlerdi.

Mısır mitolojisinde sihrin (heka) en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen İsis, firavunların annesi ya da koruyucusu olarak görülürdü. Horus’un tahta çıkmasıyla, İsis monarşinin meşruiyetinin bir garantörü oldu.

İsis’e tapınma, Antik Mısır’ın her döneminde yaygındı, ancak İsis’in popülerliği MÖ 664-030 döneminde en üst seviyeye çıktı. İsis’e tapınma, Yunan-Roma dünyasına da yayıldı. İsis tapınakları, Roma’da ve Anadolu’da da inşa edildi.

İsis’in Yunan tanrıçası Demeter ya da Roma tanrıçası Ceres ile benzerlikleri, onun küresel bir bereket ve annelik figürü olarak kabul edilmesine yol açtı. Roma döneminde, farklı kültürlerdeki pek çok tanrıçayla özdeşleştirilen İsis “Myrionymos” (bin isimli) olarak anıldı.