Tahteeb: Mısır’a Özgü Geleneksel Dövüş Sanatı

Genellikle erkekler tarafından icra edilen ve kökeni antik Mısır dönemine kadar uzanan Tahteeb (veya Tahtib), uzun ahşap sopalar (genelde yaklaşık 1,5 metre uzunluğunda) kullanılarak yapılır.

Haber Merkezi / Hem bir performans sanatı hem de bir öz savunma yöntemi olarak kabul edilen Tahteeb, ritmik hareketler ve müzik eşliğinde gerçekleştirilir; genellikle davul ve flüt gibi geleneksel enstrümanlar kullanılır.

Tahteeb, Mısır’ın kırsal bölgelerinde düğünler, kutlamalar ve festivaller gibi sosyal etkinliklerde sıkça sergilenir.

Tahteeb, Arapça’da “tahtib” (sopayla dövüş) kelimesinden türemiştir ve kökeni, antik Mısır’a (MÖ 3000 civarı) kadar götürülür; tapınak duvarlarında ve hiyerogliflerde sopalarla dövüşen figürler tasvir edilmiştir. Antik Mısır’da sopalar, kılıç veya mızrak gibi silahlara alternatif olarak kullanılmıştır.

İslamiyet’in Mısır’a yayılmasıyla birlikte, Tahteeb savunma amaçlı bir dövüşten ziyade kültürel bir ifadeye dönüşmüştür. Osmanlı döneminde ve sonrasında ise daha çok bir halk oyunu olarak popülerlik kazanmıştır.

Tahteeb, 2016 yılında UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne eklenmiştir.

Tahteeb’de temel olarak “asa” adı verilen uzun bir bambu veya ahşap sopa kullanılır. Bu sopa hafif ama dayanıklıdır ve genellikle 1,3-1,6 metre uzunluğundadır. Bazı durumlarda, daha kısa sopalar veya ikinci bir sopa da kullanılabilir.

Hem dans hem de dövüş unsurlarını barındıran Tahteeb de hareketler genellikle akıcı ve ritmiktir; sopa havada döndürülür, rakibe doğru savrulur veya savunma pozisyonlarında kullanılır. Katılımcılar, birbirlerine zarar vermeden kontrollü bir şekilde hareket eder, bu da yüksek koordinasyon ve ustalık gerektirir.

Dövüş, geleneksel Mısır müzikleriyle desteklenir. “Mizmar” (bir tür nefesli çalgı), “tabla” (davul) ve “req” (tef) gibi enstrümanlar, dansın temposunu belirler. Müzik, hareketlerin senkronizasyonunu sağlar ve izleyicileri de atmosfere çeker.

Tahteeb, genellikle erkekler arasında bir cesaret, güç ve dayanıklılık gösterisi olarak yapılır. Mısır’ın Yukarı Mısır (Said bölgesi) gibi kırsal alanlarında, bu gelenek hala canlıdır ve topluluk bağlarını güçlendiren bir unsur olarak görülür. Düğünlerde, bayramlarda ve hatta cenaze törenlerinde bile sergilenebilir.

Usta çırak ilişkisiyle nesilden nesile aktarılan Tahteebin temel teknikleri arasında sopayı tutma, savurma, savunma pozisyonları ve rakibin hareketlerini öngörme yer alır.