Tokat: Beyazıt Bestami Camii

Beyazıt Bestami Camii; Tokat’ın Zile İlçesi, Ali Kadı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Caminin 1206 ve 1305 tarihli iki ayrı kitabesi bulunmaktadır. Büyük olasılıkla Ertena döneminde burada yapılmış olan bir külliyeden arta kalan bu yapının Beyazıt Bestami tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır.

Bayazıd-ı Bestamî torunlarından Şeyh Edhem Çelebi tarafından idare olunur talebeyi doyurmak için büyük bir teşkilât da bulunurdu Nitekim caminin içerisinde bulunan türbede Beyazıt Bestami’nin torunları gömülüdür.

Bayazıt-ı Bestamî Külliyesi bugünkü üniversite düzeyinde eğitim – öğretim hizmetlerini sürdürmüş ve pek çok değerli alimlerin yetişmesine vesile olmuştur.

Cami dikdörtgen planlı olup, ibadet mekanı oldukça yüksek kasnaklı kiremit çatılı bir kubbe ile örtülmüştür. Yanındaki minare taş kaide üzerine tek şerefeli, kısa boylu ve yuvarlak gövdelidir. XIX. yüzyılda yapılmış ahşap minare özelliklerini taşımaktadır.

Paylaşın

Tokat: Elbaşoğlu Camii

Elbaşoğlu Camii; Tokat’ın Zile İlçesi, Zincirli Ülya Mahallesi, Alparslan Türkeş Bulvarı üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Elbaşoğlu Camii, Zile eşrafından ve derebeyi Seyit Ahmet Ağa tarafından hicri 1795 yılında yaptırılmıştır. Kesme ve moloz taşlarla yapılan câminin üstü kiremit kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Kuzey tarafında küçük bir avlusu, Kuzey batı köşesinde tek şerefeli bir minaresi  bulunur. İçinin önemli bir bölümü ahşap olan tarihi caminin onarımı sırasında boya yapan ustalar yağlı boyanın altından renkli kök boyalar ve işlemeler çıkınca durumu ilgililere haber verdiler.

Vakıflar Genel Müdürlüğü onarım işini durdurarak yaklaşık 50 yıl üst üste yağlı boyalarla kaplı alanları kazıyınca alttan eşine ender rastlanır kök boya ile yapılmış 220 yıllık nakış ve hat eserleri çıktı. Elbaşoğlu Camii girişi kuzey duvarı ortasına yakın bir yerdedir. Kesme taştan örülen ve yüksek tutulan bu cephe, dikdörtgen bir çerçeve içine alınmıştır. Kapı açıklığı yuvarlak kemerlidir.

Son cemaat bölümü camiye sonradan eklenmiştir. Altta dikdörtgen, üstte yuvarlak kemerli pencerelerle ışık alan caminin Güney duvarındaki taşlara işlenmiş rölyefler cepheye bir hareketlilik kazandırmıştır. Minare, cami bünyesiyle bütünlük sağlamıştır. Bunun avluya bakan basık kemerli bir girişi ve üstünde iki satırlık kitabesi vardır. Kara kaide üzerine  yükselen silindirik gövde yukarıya doğru incelmektedir. Gövdenin yüzeyinde caminin Güney duvarındakine benzer rölyeflerle daha üstte minarenin yapılış tarihi yazılıdır. Şerefe oldukça sadedir. Petek, üstte külah ve alemle nihayetlenmektedir.

Harime Kuzey’den yuvarlak kemerle bir kapı açıklığı ile geçilir. Yanlardan kaide ve başlıklı ince birer sütunçe ile desteklenen bu kemer, kırmızı, gri ve beyaz mermerden geçmeli olarak örülmüş, etrafı dikdörtgen bir çerçeve ile kuşatılmıştır. Üstte yapım tarihini ve banisini gösteren kitabesi yer almaktadır. Harime  girildikten sonra, tam karşıda kıble duvarına konulan yarım silindirik formlu mihrabda siyah ve beyaz mermerden yapılmış, kaliteli bir işçilik kullanılmıştır. Dikdörtgen bir çerçeve içine alınan  mihrabın taç kısmı barok tarzda işlenmiştir. Caminin minberi ağaçtan olup, oldukça sadedir.

Paylaşın

Tokat: Nasuh Paşa (Ulu) Camii

Nasuh Paşa (Ulu) Camii; Tokat’ın Merkez İlçesi, Camii Kebir Mahallesi, Sulu Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Caminin taçkapısında yer alan Selçuklu dönemi kitabesine göre Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında, Mehmet Zaluli isimli bir kişi tarafından H.665 (M.1267) tarihinde inşa ettirilmiştir. Nasuh Paşa Cami adını, H.1000(M.1591) yılında geçirdiği tamir sonucunda almıştır.

Bugün görülen yapı; taçkapının mihrabiye nişlerine karşılıklı olarak yerleştirilmiş kitabelere göre, dönemin kaymakamı ile yörenin ileri gelenlerinden Süleyman Necmi Bey’in girişimleriyle H.1320 (M.1904) yılında eski yapı genişletilerek yenilenmiştir. Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı harimin kuzey cephesinde üç bölümlü, kubbeyle örtülü son cemaat yeri yer alır. Hemen girişte son cemaat yeriyle aynı düzenlemeye sahip mekan, yapıyı genişletirken ilave edilmiştir.

Ortadaki kubbesi daha büyük üç kubbeyle örtülü bu mekan, harimi kareye dönüştürmektedir. Bu kare bölümün üzeri tromp geçişli sekizgen kasnaklı büyük bir kubbeyle örtülüdür. Kubbe kasnağının çevresinde birer küçük kubbeyle örtülü sekizgen ağırlık kuleleri dikkati çeker. Harime kuzeydeki taçkapıyla doğu ve batı cephelerdeki kapılardan giriş bulunmaktadır. Harimi, cephelerde çift sıra halinde düzenlenmiş pencereler ve kubbe kasnağına yerleştirilmiş pencereler aydınlatmaktadır.

Kuzeybatı köşede beden duvarları üzerine oturtulmuş soğan biçimli pabuçluklu, silindirik gövdeli, tek şerefeli ve soğan kubbeli minare yer alır. Kesme taş malzemeyle inşa edilmiş caminin son cemaat yeri kuzey cephesinde ve portalde iki renkli taş kullanımıyla süslemeler yapılmıştır. Caminin sade bir bezemeye sahip mihrabı taştan, kabaralarla bezeli minberi ise mermerdendir.

Paylaşın

Tokat: Maşat Höyük

Maşat Höyük; Tokat’ın Zile İlçesi, Yalınyazı Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Maşat Höyük Örenyeri’nde 1973–1984 yılları arasında yapılan kazılar sonucunda Tokat tarihine ışık tutabilecek çok önemli eserler ortaya çıkarılmıştır. Bu eserlerin en önemlisi de Hitit çivi yazısı ile yazılmış tabletlerdir.

Kazılar sonucu ortaya çıkarılan bu eserler Tokat Müzesi’nde teşhir edilmektedir. Maşat Höyük’de M.Ö. 3000’de eski Tunç Çağı, M.Ö. 2000’de Hitit Çağı, M.Ö. 1000’de Frig (Demir) Çağı yaşanan üç dönem mevcuttur.

Maşat Höyük’te Boğazköy Hattuşaş Hitit İmparatorluğu’na bağlı bir uç beyinin sarayı da bulunmuştur. Ayrıca şehrin taşla döşenmiş oldukça geniş caddeleri ortaya çıkartılmıştır.

Bunun yanında Türkiye’nin hiçbir yerinde şimdiye kadar rastlanmamış olan, sarayların ısıtılması için kullanılan pişmiş topraktan yapılmış bir maltız da burada ortaya çıkartılmıştır.

Kazılar sonucu ortaya çıkartılan en önemli eserler bu sarayda kullanılan malzemelerdir. Pişmiş topraktan yapılan kaplar, ritonlar (dini kaplar) ve çeşitli mühürler bulunmaktadır.

Paylaşın

Tokat: Zile Kalesi

Zile Kalesi; Tokat’ın Zile İlçesi, Sakiler Mahallesi, Sakarya Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Bir höyük üzerinde bulunan kale, Zile Ovası’na hâkim bir konumdadır. Günümüzde kale içerisinde çevreye dağılmış durumda Roma ve Bizans dönemlerine ait mimari parçalar ve kitabeler bulunmaktadır.

Bunlara dayanılarak kalenin Roma Dönemi’nde MS. I. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Bundan önce Seleukoslu Mithriadates’in burada bir şato yaptırdığı, bu şatonun yeraltı geçitleri ve askeri amaçlı yapılar olduğu da bazı kaynaklarda yazılıdır.

H. 737 (1336) tarihli bir kitabeden kalenin Ertena Beyi Alâeddin Bey zamanında onarıldığı ve buraya bazı ekler ile bir de zaviye yapıldığı anlaşılmaktadır. Kale kesme ve moloz taştan yapılmış, duvarları yuvarlak burçlar ile güçlendirilmiştir.

Paylaşın