image

Erzurum: Boyahane Camii

0

Boyahane Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Karaköse Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Camii, Erzurum Valisi Emin Paşa tarafından 974 H.-1566 M. tarihinde yaptırılmıştır. Caminin, aslında çift bölümlü olarak inşa edilen hamamın, kadınlar bölümünün soyunmalık kısmı sonraki tarihlerde camiye dönüştürülmüştür. Yapıya, camiye dönüştürülmesinden sonra minare eklenmiştir.

Mihrap üzerinde İlyas Ağa tarafından, 1030 H.-1621 M. tarihinde hamamın camiye çevrildiğini gösteren sülüs hatla yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 13.11.1976 tarih ve A-188 sayılı kararı ile koruma altına alınmıştır.

Kare planlı tek kubbeli olarak yapılan caminin, son cemaat yeri bulunmamaktadır. Ancak giriş kapısının önüne küçük ölçülerde kare planlı ve kubbe ile örtülü bir mekan eklenerek bir ön giriş oluşturulmuştur. Yapıda tromplarla geçilen kubbe, sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır. Yapının kubbe eteğine dört pencere açılmıştır. Düzgün kesme taş malzemeden inşa edilen yapının kubbesi tuğla örgülü olup, dıştan kurşunla kaplıdır.

Caminin minaresi, hamamla camii arasındaki duvar üzerinden yükselmiş olup, silindirik gövdeli ve tuğlaların farklı dizilmesi ile dekoratif bezemeye sahiptir. Ayrıca şerefe ve külah altında yeşil sırlı tuğlalara yer verilmiştir.

Camiye batı cephesindeki eyvan tarzı kapı ile giriş sağlanmaktadır. Girişin iki yanında yer alan sütunceler geometrik bezemeli ve zar tipi başlıklıdır. Basık kemerli kapı açıklığıyla giriş bölümüne geçilir. Buradan da yine küçük bir kapıyla asıl mekana ulaşılmaktadır. Caminin mihrabı beşgen olup, mukarnas kavsaralıdır. Nişin köşelerinde sütuncelere yer verilmiştir.

Paylaşın

Erzurum: Boyahane (Bakırcı) Camii

0

Boyahane (Bakırcı) Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Bakırcılar Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Giriş kapısı üzerindeki mermer kitabeye göre cami 1133 H.-1720-1721 M. yılında Mustafa Ağa tarafından yaptırılmıştır. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 13.11.1976 tarih ve A-188 sayılı kararı ile koruma altına alınmıştır.

Cami kare planlı ve tek kubbelidir. Son cemaat yeri, kuzey cephede yer almaktadır. Cami tromplara oturan kubbeyle kapatılmıştır. Caminim içerisinde ahşap sütunlarla taşınan mahfil bulunmaktadır. Üç gözlü son son cemaat yeri, mukarnas başlıklı dört sütun üzerine oturan sivri kemerli ve üç kubbelidir. Caminin giriş kapısı basık kemerli olup üzerindeki sivri kemerli alınlık içerisinde kitabesi yer alır. Kuzeydoğu köşede son cemaat yerine taşkın olarak yerleştirilmiş olan minare, yüksek kaideli ve silindirik gövdelidir. Şerefenin alt kısmı iri mukarnaslarla dolgulanmıştır.

Cami doğu ve batı cephede dikdörtgen formlu altlı üstlü birer pencere, güneyde ise altta iki, üstte tek pencere ile aydınlatılmıştır. Güney cephenin ortasında yer alan mihrap, taştan mukarnas kavsaralı olarak yapılmış olup, 1.96 x 4.12 m. boyutlarındadır. Dikdörtgen formda ve ince silmelerle çerçevelenen mihrap, sütuncelerle sınırlanmıştır. Sütunce başlıkları geometrik bezemelidir. Minber, mihraba bitişik olarak ahşaptan XX. Yüzyılda yapılmış olup, özelliksizdir. Camide düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır.

Paylaşın

Erzurum: Ayazpaşa Camii

0

Ayazpaşa Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Rabia Ana Mahallesi, Ayazpaşa Caddesi üzerinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Ayaz Paşa Mahallesinde Ayaz Paşa Caddesinde yer almaktadır. Üzerinde kitabe yer almadığı için Erzurum Salnamelerinde geçen kayıtlara göre tarihlendirilmektedir. Erzurum’da 1558-1560 M. Yılları arasında valilik yapmış olan Ayaz Paşa, cami, hamam ve çeşmeden oluşan bir külliye yaptırmış ve bunlar için çeşitli vakıf gelirleri oluşturmuştur. Erzurum’un Osmanlı Dönemine ait en erken tarihli camisidir. Ayaz Paşa Camii kare planlı kare planlı ve dört ahşap destekli camiler grubundadır.

Camide güney cephede altta ve üstte ikişer, kuzey cephede iki, doğu ve batı cephede ise alt kısımda birer, üstte ise ikişer pencereye yer verilmiştir. Caminin içerisinde girişin üzerinde yer alan bir mahfil bulunmaktadır. İç mekanda tavanı taşıyan ahşap sütunların ortasında yer alan bölüm konsollarla yükseltilerek ikinci bir kademe oluşturulmuş. Bu bölümün etek kısmında dört tarafı dolaşan Kuran Ayetlerinden oluşan yazı kuşağı yer alır.

Mukarnas kavsaralı taş mihrap iki silme ile çerçevelenmiş. Yanlarda ise sütuncelere yer verilmiştir. Mihrabın batısında yer alan ahşap minber sade bir şekilde verilmiştir. Kuzey cephede ahşap sütunlar üzerine oturan üç gözlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Düz tavanla örtülmüş olan son cemaat yeri sonraki dönemlerde kapalı hale getirilmiştir.

Giriş kesme taş malzeme ile yapılmış olup sivri kemerli kavsaraya sahiptir. Kapı alınlığında geometrik ve bitkisel bezemeli mermer bir pano yerleştirilmiştir. Caminin ahşap kapı kanatları orijinal olmakla beraber geçmişte kullanılan kapı kolları da günümüze ulaşmıştır. Caminin kuzeydoğu köşesinde yer alan minare taş malzeme ile yapılmış olup kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Camide kanber taşı ile yapılan korkular ve mukarnaslı şerefe altı bulunmaktadır. Gövdenin üst kesiminde kuzey cepheye yerleştirilen baçiniler ise Erzurum’da kullanılan tek örnek olma özelliğine sahiptir.

Caminin orijinal çeşmesi 1194 H.-1780 M. Yılında Erzurum valilerinden İbrahim Hıfzı tarafından yenilenmiş ve çeşme daha sonra yıkılmıştır. Günümüzde ise ön cephede bulunan kemerli tek lüleli çeşme Belediye tarafından yaptırılmıştır. Caminin batısında ve güneyinde hazire bulunmaktadır. Caminin belirli yerlerinde taş kullanılmış olup diğer kısımlarda kesme taş kullanılmıştır. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 13.11.1976 tarih ve A.188 sayılı tescil kararı ile koruma altına alınmıştır.

Paylaşın

Erzurum: Mumcu Camii

0

Mumcu Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Mumcu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Yıkılıp yerine kubbeli başka bir camii inşa edilmiştir. Orijinal caminin inşa tarihi bilinmemektedir. Osmanlı dönemine ait olan cami 18. Yüzyıl camilerin özelliğini yansıtmaktadır.burada yapılan ilk camiininde yapım tarihi bilinmemekte olup düz damlı bir camiidir. Yıkılan caminin yerine ise eski camiyi anımsatan betonarme ve taş kaplamalar kullanılarak yapılmış olan düz örtülü cami sanatsal bir özellik taşımamaktadır.

Kuzeydoğusunda bulunan ve son dönemlerde inşaa özelliklerini gösteren minaresi de yenilenmiş kare bir kaide üzerine oturtulmuş silindirik gövdeden yapılmıştır. Cami içerisinde mukarnas kavsaralı taş mihrap eski camiden kalan tek özelliği yansıtırken ahşap minber oldukça sadedir. GEEAYK tarafından 13.11.1976 A-188 tescil edilmiş, EKTVKK tarafından 12.11.1993-592 karar ile tescili kaldırılmıştır.

Paylaşın

Erzurum: Habib Efendi Camii

0

Habib Efendi Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Narmanlı Mahallesi, Yüzbaşı Sokak üzerinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Camii Osmanlı Dönemi 18. Yüzyıl mimari özelliklerini yansıtmakta olup inşa tarihi bilinmemektedir. Dört ahşap sütunun taşıdığı düz bir çatı örtüsüne sahiptir. Orijinal halinde dıştan toprak dam ile örtülü iken günümüzde üzeri çatıyla kapatılmıştır. İç mekan aydınlatan pencereleri doğuda üç, batıda iki, güneyde iki tanedir.

Camiye kuzey duvarında bulunan ahşap kanatlı kapıyla giriş yapılır. Giriş,in üzerinde bulunan mahfil ahşap beş direk ile taşınmakta olup mahfile camii içerisinden çıkılmaktadır. Mihrap taştan yapılmış ve mukarnas kavsaralıdır. Sanatsal bir değeri olmayan ahşap minber sade bir görünüm arz eder.

Kuzeybatı köşede bulunan ahşap minaresi ise sonradan sac ile kapatılmıştır. Ahşap minare Erzurumda geçmişte sayısı fazla iken günümüzde nadir görülen bir özelliktir. Cami çeşitli zamanlarda özellikle son yıllarda yapılan onarımlarla orijinalliğini yitirmiştir. Özellikle son cemaat yeri ve kuzey cephesi değişikliğe uğramıştır. GEEAYK tarafından 13.11.1976 A-188 tescil edilmiştir.

Paylaşın

Erzurum: Umudum Baba Türbesi

0

Umudum Baba Türbesi; Erzurum’un Yakutiye İlçesine bağlı Umudum Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Türbede, asıl adı Hacı Ahmet Baba olan (ölümü, H-970 M.l550) oğlu Halifefendi (ölümü, H.1050 M.1646) aile efradı, müridleri ve baba’nın en son müridi olarak bilinen Hasan Baba yatmaktadır. IV. Murat zamanında bizzat H.Ahmet Baba tarafından yaptırılan türbenin müştemilatında cami de vardır. 450 yıllık ahşap bir bina olan türbede bir çürüme yoktur.

Umudum Baba Rufai tarikatından Evliyaullah’ dan bir zattır. “Ziyaretlerde Fatiha-i Şerif ve Yasin-i Şerif okunur. Hasta olanlara şifa Allah’ dan olmak üzere himmet beklenir” Rivayete göre IV. Murat eski Erzurum, şimdiki Karaz (Karaarz) köyü olarak bilinen yere gelince, orada maddi zenginlikle ayakta duran ehl-i küffarı kastederek “Burada bir Karaarzımız vardır” der.

Daha sonra “Umudum”a döner ve Allah dostu olan Erzurum’da yaşanılan 7 yıl süreli kıtlık da her şey bulunduran Umudum Baba ‘yı kastederek “orada bir Umudum vardır” der. Bakımını köy halkı ve cami imamının yaptığı türbeyi yurtdışından gelen ziyaretçilerle birlikte yılda 5. 000 insan ziyaret etmektedir.

Halk Sufizminde Baba, Mürşid-i Kamil, Dede-Baba ise, Mürşittir Dede, Mevlevilikte, Şeyh Yardımcısı, Dede-Baba, daha üst seviye ve Baba ise en yüksek derecedir. Adem Baba, Baba’dır. Hz. Muhammed “Ben ruhların babasıyım” buyurmuştur.

Evliyaullah; Allah dostu, Ehl-i Hak, Ehl-i Hakikat, Ehlullah (Mürşidi Kamil, en yüksek veli mertebesidir). Yatır olmayan, kutsal canlar, Evliyaullah’ dan nazar alıyor ve çürümüyorlar. Allah, kendisini yöneleni selat ettiği için kırmayıp koruyor. S.Güngör, Tasavvuf Açıklamaları, Burhaniye, 1999, Basılı değildir)

Paylaşın

Erzurum: Gümüşlü Kümbeti

0

Gümüşlü Kümbeti; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Rabia Ana Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Kitabesi bulunmayan kümbetin diğer yapılarla birlikte gösterdiği ortak özelliklerden dolayı XIV. Yüzyılda yaptırıldığı kabul edilmektedir. Kümbet dıştan onikigen, içten silindirik planlı ve iki katlı olarak inşa edilmiştir. Üzeri içten kubbe, dıştan konik külahla kapatılmıştır.

Kümbetin kare kesitli cenazelik katının köşeleri pahlanmış vaziyettedir. Cenazeliğin doğu cephesinde moloz taşla kapatılan giriş kapısı, kuzey ve güney cephelerinde birer mazgal pencere açıklığı bulunmaktadır. Kare taban üzerine yükselen onikigen gövde üzerinde, iki kademeli silmeler ile oluşturulan basık sivri kemerler bulunmaktadır.

Bütün gövdeyi geometrik bezemeli bir bordür dolanmakta olup, düz bir profilden sonra ise külah başlamaktadır. Girişi kuzey cephede açılmıştır. Sivri kemerli mukarnas kavsaralı girişin köşelerinde sütuncelere yer verilmiştir.

Kümbetin içerisi daire planlıdır. Güney yüzünde yarım daire şeklinde, dikdörtgen çerçeveli mukarnas kavsaralı bir mihrap nişi bulunmaktadır. Kümbet kesme taş malzemeyle inşa edilmiştir. Tek renk taşın kullanıldığı kümbette, sadece gövdenin üst kısmındaki geometrik kuşak kırmızı renkli taştan yapılmıştır.

Paylaşın

Erzurum: Rabia Hatun Kümbeti

0

Rabia Hatun Kümbeti; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Sultan Melik Mahallesi içerisinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Üzerinde kitabesi olmayan kümbetin yapılış tarihi tespit edilmemiş olmakla birlikte üslup özelliklerinden dolayı XIV. Yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilmektedir. Kümbete neden Rabia Hatun denildiğine dair elimizde kesin tarihi bilgi yoktur.

Rabia Hatun Kümbeti dıştan onikigen, içten silindirik planlıdır. Üst örtüsü tamamen yıkılmış, sonradan onarımla yenilenmiştir. Bu kümbetin kat sayısı uzun süre tereddütle ifade edilmiştir. İki katlı olduğunu ve cenazelik bölümünün girişi örülerek kapatılmıştır. Silindirik kaide ile çokgen gövdeyi bölen kalın bir silme mevcuttur.

Altındaki iri palmet, rumi motifli kabartma bitki süslemeleri tahrip olmasına rağmen motifler ayrıntılarına kadar seçilebilmektedir. Kümbetin girişi kuzeydendir. Ancak kapı, bugün zemin seviyesinden çok yüksekte kalmıştır. Köşelerdeki sütunceler bitkisel süslü olup, çok zariftir. Girişin iki yanında geometrik bordür mevcuttur.

Sekizgen gövdeyi basık sivri kemerli üzeri kaytan silme şeklinde işlenen aralıksız kemer dizisi kuşatmaktadır. Kümbetin girişi, iki kademeli merdivenle yedişer basamaktan oluşmaktadır. Kümbetin kuzeydoğu, güneydoğu ve kuzeybatıda olmak üzere dikdörtgen çerçeveli üç penceresi bulunmaktadır.

Güney duvarına mukarnas kavsaralı beşgen mihrap nişi yerleştirilmiştir. Mihrap nişi, düz profillerle çevrelenmiştir. Mukarnas dizisi, kazayağı motifi ile başlamış ve üçüncü sırasında yaprak motifi kullanılmıştır. Kümbetin içerisinde bir de sanduka bulunmaktadır.

Rabia Hatun Kümbeti, gövde üzerindeki rumi ve palmetlerden oluşan iri plastik süslemelerle dönemi içerisinde özel bir yere sahip olmuştur. Kapı çevresinde geometrik bezemeli bordürler kullanılmış, sütuncelerde de sitilize edilmiş rumi ve palmet motifleri plastik etkili olarak işlenmiştir. Bir diğer bezeme alanı da mihrap nişi olmuştur ki burada da kazayağı motifi ve bitkisel süslemeler kullanılmıştır. Kümbet içte ve dışta düzgün kesme taştan yapılmıştır.

Paylaşın

Erzurum: Karanlık Kümbet

0

Karanlık Kümbet; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Dervişağa Mahallesi, Gülahmet Caddesi üzerinde, Derviş Ağa Camii karşısında yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Kümbetin güney penceresi üzerinde bulunan kitabesine göre 708 H.-1308 M. yılında Sadrettin Tükbeğ tarafından yaptırılmıştır. İnşa kitabesinin üzerinde şifreli harflerle yazılmış beş köşeli yıldız biçiminde ikinci kitabe yer almaktadır. Kümbette iki mezar bulunmaktadır. Asıl mezarın kümbetin bugünkü yerinde yapılan bir meydan savaşında ölen şehide ait olduğu, ikinci mezarın da onun türbedarına ait olduğu söylenmektedir.

Emir Sadrettin Kümbeti, dıştan onikigen gövdeli, içten silindirik ve iki katlı bir düzenlemeye sahiptir. İçten kubbe, dıştan konik külahla örtülmüştür. Kümbetin kare tabanlı cenazeliğin köşeleri pahlanarak onikigen gövdeye geçilmektedir. Gövdenin her köşesine çifte kaval silme yerleştirilmiştir. Kemerlerin üst kısmından sonrasında gövde silindirik olarak devam etmiştir. Kümbetin doğu, batı ve güney yönde birer penceresi bulunmaktadır.

Güney penceresi köşeleri sütunceli ve mukarnas kavsaralıdır. Beş sıradan oluşan mukarnaslar gelişmiş bir özellik göstermektedir. Pencerenin üzerinde üç satırlık yazıtı ile ayrıca daire içine ikinci bir yazıt daha bulunmaktadır. Doğu pencere de aynı düzenlemeye sahiptir. Batı pencere mukarnas kavsaralıdır ve mukarnasların altında kazayağı motifleri vardır. Gövdenin kuzey yönünde mukarnas kavsaralı olan ve iki yandan sütuncelerle desteklenen giriş kapısı bulunmaktadır.

Gövdenin üst kısmında kırmızı taşlarla oluşturulan geometrik motifli bir bordür bulunmaktadır. Gövde piramidal bir külah ile örtülüdür. Silindirik planlı ve kubbe ile örtülü olan iç mekandaki güney pencere açıklığı aynı zamanda mihrap işlevi görmektedir. Mukarnas kavsaralı niş, rumi ve palmet motifleriyle zenginleştirilmiştir. Kümbet, içte ve dışta kesme taş malzemeyle inşa edilmiştir.

Paylaşın

Erzurum: Mahmut Paşa Türbesi

0

Mahmut Paşa Türbesi; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Habipefendi Mahallesi, Kümbet Sokak üzerinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.

Türbedeki mezarlardan ikisi üzerindeki kitabelerden birinde 1123 H –1711 M. diğerinde 1181 H. – 1767-1768 M. tarihleri vardır. Mezarlarda Mahmut Paşa ve Babası Abdülfettah Bey medfundurlar. Türbe üzerindeki kitabeye göre 1209 H. – 1797 M. yılında yaptırılmış veya tamir ettirilmiştir.

Osmanlı Dönemi kare planlı ve baldaken tarzında düzenlenmiş türbe mimarisinin örneklerinden biridir. 4.06 x 4.06m ölçülerinde kare bir alan üzerinde, dört sivri kemerin taşıdığı, basık bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbeye pandantiflerle geçilmiştir.

Türbenin dört yanı açıktır. Saçak hizasında yüzeysel sivri kemerli küçük kornişler bezemesel amaçlı türbenin dört tarafını dolanmaktadır. Kemer ayaklarının başlangıç hizasının iç kısımlarında da aynı nişler tekrarlanmıştır. Bu nişlerin diğer yüzleri mukarnas şeritlerle süslüdür. Kesme taşlarla örülmüş kubbenin kilit taşı yaklaşık 1 m kadar açıktır. Bu açıklığı dikdörtgen şekilde çapraz dizilmiş dört taş nispeten kapatmıştır.

Ayakların boyu silmeleriyle beraber 1.57m olup bu kısımdan saçağa kadar olan aralık 2.50 m.dir. Türbenin güney duvarının batıdaki ayağında sütün başlığından 0.82 m. yukarıda 0.44×0.68m ölçülerinde mermer üzerine yazılmış kitabesi bulunmaktadır.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos