Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Göç Örgütü’ne göre Ukrayna’da Rus işgalinin başladığı 24 Şubat’tan bu yana 8 milyondan fazla kişi ülke içinde yerlerinden oldu. Birleşmiş Milletler’e göre, ülkeden kaçan Ukraynalılar’ın sayısıysa 6 milyona yaklaşıyor.
Araştırma yerlerinden olanların yüzde 44’ünün, yani yarısına yakınının, ülkedeki insani kriz nedeniyle yeniden yer değiştirmeyi düşündüklerini ortaya koydu.
Ukrayna ordusu karşı saldırıda
Ukrayna bugün ülkenin kuzeydoğusunda büyük bir karşı saldırı ile birçok köyü Rus askerlerinden geri aldığını açıkladı. Bu durumun savaşa yeni bir ivme kazandırabileceği ve Rusya’nın temel ilerlemesini tehlikeye sokabileceği belirtiliyor.
Ülkenin ikinci büyük kenti Harkiv yakınlarındaki ana askeri birliğin basın sözcüsü Tetiana Apaçenko, Ukrayna birliklerinin son günlerde Harkiv’un kuzeyindeki Çerkaski Tişki, Ruski Tişki, Borşçova, Slobojanske yerleşimlerini geri aldığını doğruladı.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov’un danışmanlarından Yuriy Saks, kazanımların Rus topçu atışına Harkiv’in birçok bölgesinde mevzi kaybettirdiğini belirtti. Harkiv savaşın ilk günlerinden beri Rusya’nın yoğun topçu atışına maruz kalmıştı.
Saks, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada Ukrayna ordusunun Harkiv civarında özellikle kuzey ve kuzeydoğudaki operasyonlarının bir ‘‘başarı öyküsü’’ olduğunu söyledi. Saks, Ruslar’ın topçu atışının hedefe erişemeyeceği noktaya kadar geri çekilmek zorunda kaldığını kaydetti.
Ukrayna güçleri böylece savaşın ilk günlerinden beri Harkiv’in civarını işgal eden Rus güçlerini geri püskürterek, arka ikmal hatlarına önemli ölçüde yaklaşıyor.
Londra’daki RUSI düşünce kuruluşu uzmanlarından Neil Melvin, Ukrayna güçlerinin Rusya’nın ikmal hatlarıyla bağlantısını kesmek için çalıştığını, bunun Ruslar’ın en büyük zaafiyeti olduğunu söyledi.
Melvin, ‘‘Ukraynalılar Rus sınırına yaklaşıyor. Ruslar’ın son günlerde ülkenin kuzeydoğusunda elde ettiği bütün kazanımlar gittikçe azalıyor’’ diye konuştu.
Batı başkentleri, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna işaret eden 9 Mayıs gününde büyük bir zafer ilan edeceğini sanıyordu. Ancak Ruslar’ın Harkiv yakınlarındaki gerilemesi Moskova’nın savaş planlarına darbe vurmuş görünüyor.
Rusya, Mart ayı sonunda direnişle karşılaştığı başkent Kiev’den geri çekilmiş ve Rusya yanlısı ayrılıkçıların bulunduğu Donbas’a yönelmişti. Ukrayna kuvvetleri burada üç yönden gelen yoğun saldırılara karşı direniyor.
Ukrayna, Harkiv’in kuzeyine doğru saldırılarını arttırarak durumu tersine çevirmeye çalışabilir ve Moskova’yı, Rusya sınırından Harkiv’in güneyindeki İzyum şehrine uzanan tedarik hatlarını savunmaya geçmeye zorlayabilir.
Rusya, işgalin başından bu yana kuşatma ve yoğun bombardıman altındanki Mariupol kentinde Ukrayna güçlerinin son kalesi olan Azovstal çelik fabrikasına saldırılarını sürdürüyor.
Mariupol Belediye Başkanı Petro Andriuşçenko’nun yardımcısı tesiste hala en az 100 sivilin kaldığını söyledi. Geçtiğimiz günlerde sivillerin tesisten tahliyesi başlamıştı.
Azovstal’da direnen Ukrayna’nın Azak Taburu tarafından Telegram’dan yapılan açıklamada, tesisin Rus donanmasının, tankların, topçu ateşinin ve roketlerin ateşi altında kaldığı belirtildi.
Reuters haber ajansı tesisteki durumu doğrulayamadı. Rusya da konuyla ilgili yorum yapmadı. Rusya işgalde sivilleri hedef aldığı iddialarını reddediyor. Cephe yakınındaki ağır çarpışmaların dışında Rusya Ukrayna’nın içlerindeki hedefleri vurmak için ise füzeler kullanıyor.
Karadeniz kıyısındaki liman kenti Odesa’ya Rus füzeleri isabet etti. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Facebook’tan yapılan açıklamada Rus füzelerinin bir alışveriş merkeziyle depoyu vurdukları, olayda bir kişinin öldüğü, beş kişinin de yaralandığı belirtildi.
‘Ukrayna’daki büyük siber saldırının arkasında Rusya var’’
Öte yandan İngiltere, Kanada ve Avrupa Birliği, savaşın başında binlerce modemin çevrimdışı kalmasına neden olan Ukrayna’daki uydu internet ağına düzenlenen büyük siber saldırının arkasında Rusya’nın olduğunu bildirdi.
AB Konseyi açıklamasında, Viasat şirketinin VSAT.O KA-SAT ağına düzenlenen dijital saldırının, Rusya’nın Ukrayna’ya girmesiyle birlikte başladığını ve Putin’in işgalini kolaylaştırmaya yardımcı olduğunu kaydetti.
Açıklamada, saldırının Ukrayna’daki çeşitli kamu yetkililerini, işletmeleri ve kullanıcıları ayrım gözetmeden hedef alarak iletişim kesintilerine neden olduğu ve bazı Avrupa Birliği ülkelerini de etkilediği bildirildi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamadaysa, Dışişleri Bakanı Liz Truss’un siber saldırının ‘‘Rusya’nın Ukrayna’ya karşı kasıtlı ve kötü niyetli bir saldırısı’’ olduğu sözlerine yer verildi.
İngiltere’nin Ulusal Siber Güvenlik Merkezi’ne (NCSC) atıfta bulunulan açıklamada, Rusya’nın saldırıdaki öncelikli hedefinin Ukrayna ordusu olduğu, ancak saldırının Orta Avrupa’daki rüzgar çiftliklerini ve internet kullanıcılarını da etkilediği belirtildi.
Ukrayna’ya düzenlenen bu siber saldırı, Rus işgali öncesinde ve savaş sırasında ülkeyi etkileyen en ciddi saldırılardan biri olarak değerlendiriliyor. Rusya, siber saldırı iddialarını düzenli olarak reddediyor. Kremlin, Reuters haber ajansının konuyla ilgili yorum talebine henüz yanıt vermedi.
