İşsizlik Fonu Patron Fonuna Dönüştü!

2024 yılında İşsizlik Fonu’ndan işsizlik ödeneği olarak 45 milyar 700 milyon lira dağıtılırken, aynı dönemde patronlara, teşvikler, destek ödemeleri ve işbaşı eğitim programları kapsamında toplam 124 milyar 200 milyon lira aktarıldı.

BirGün’den Melisa Ay’ın haberine göre, İşsizlik Sigortası Fonu’nun büyük bölümü işsizlere değil patronlara aktarıldı. 2023’ü 197 milyar TL ile kapatan fon, 2024 yılında yüzde 82 artışla 359 milyar TL’ye ulaştı. Ancak fondan işsizlere yapılan ödeme 45,7 milyar TL’de kalırken, patronlara teşvik ve destek adı altında 124,2 milyar TL kaynak aktarıldı. İşbaşı eğitim programları, aktif işgücü teşvikleri ve doğrudan destekler adı altında işverenlere sağlanan fon desteği, işsizlere ayrılan kaynağın neredeyse üç katına çıktı.

İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılan harcamaların dağılımı dikkat çekici boyutlara ulaştı. 2024 yılı içinde işsiz kalanlara toplam 45,7 milyar TL ödenirken, işverenlere sağlanan teşvik ve destek ödemeleri 124,2 milyar TL’yi buldu. Patronlara aktarılan doğrudan teşvik ve destek ödemeleri bir önceki yıla göre yüzde 77 artarak 71 milyar TL’ye çıktı. İşbaşı eğitim programları kapsamında işverenlere 22,1 milyar TL, aktif işgücü programları çerçevesinde ise 30,8 milyar TL kaynak sağlandı. Konkordato ilan eden firmalara ise yıl boyunca 125,8 milyon TL ödeme yapıldı.

İşsizlik ödeneğinden faydalanabilen işsizlerin oranı da oldukça düşük kaldı. Kasım 2024 işsizlik verilerine göre, resmi işsizlerin yalnızca yüzde 14,2’si fondan yararlanabildi. Fonun yalnızca yüzde 12,73’ü işsizlere harcanırken, geri kalanı işverenlere yönelik teşviklere yönlendirildi.

İşsizlik Sigortası Fonu’nun amacından saptırılarak patronlara teşvik mekanizması haline getirildiği eleştirileri uzun süredir gündemde. Fonun, işsiz kalan işçilerin gelir kaybını önlemek için oluşturulduğunu hatırlatan uzmanlar, işverenlerin sigorta prim ve maaş yükümlülüklerini fon üzerinden karşılamasının işçileri daha da güvencesiz hale getirdiğini belirtiyor. Özellikle zincir marketler ve perakende sektöründe yaygın kullanılan işbaşı eğitim programları ile işçilerin ücret ve prim ödemeleri işverenler yerine fon tarafından karşılanıyor.

Öte yandan, 2025 yılı itibarıyla işsizlik ödeneği tavanı asgari ücrete bağlı olarak güncellendi. Geçen yıl 15 bin 880 TL olan tavan ödeme, 2025’te 20 bin 646 TL’ye yükseltildi. Ancak bu artış, fondan faydalanabilen işsiz sayısının düşüklüğü nedeniyle işsizlerin büyük bir bölümü için anlam ifade etmiyor.

Paylaşın

Ucuz Emeğin Yeni Adı: İşgücü Uyum Programı

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), öncelikle uzun süreli işsizler, kadınlar, engelliler ve eski hükümlüler gibi dezavantajlı gruplara yönelik olarak tasarlan İşgücü Uyum Programı’nı (İUP) başlattı.

Kurtuluş Aladağ / Program kapsamında işe başlayacak kişilere günlük 566 lira cep harçlığı verilecek. Bu, haftalık 1.698 liraya, aylık 7 bin 924 liraya denk gelmekte, asgari ücretin yarısı bile değil. Çalışma koşullarına yol ve yemek ücreti de dahil değil.

Büyük şehirler düşünüldüğünde ulaşım ve yemek giderleri program kapsamında işe başlayacakların kazanacakları ücretten daha fazla tutabilir. Daha sade bir ifadeyle, program kapsamında çalışacak kişi ay sonunda borçlu çıkabilir.

Binlerce kişi, programın ilk dört haftası 5 gün ve 37,5 saat, devam eden haftalarda 3 gün ve 22,5 saat, toplamda 10 ay boyunca karın tokluğuna çalıştırılacak. Bunun adı da İşgücü Uyum Programı (İUP) olacak.

Program, son bir kaç 10 yıldır ağızlardan düşürülmeyen ve uygulanması için uygun koşullar aranan “esnek çalışma” modelinin de bir taslağı gibi.

Program kapsamında, devlet kurumları, 3 gün (çalışma süresi esnekliği), harçlık (ücret esnekliği), 10 aylık sözleşme (istihdam esnekliği) ve ne iş verilirse yapma (fonksiyonel esneklik) modeli ile esnek çalışmanın farklı boyutlarını bizzat uygulayacak.

Devlet eliyle uygulanacak programa, önümüzdeki dönemde, emek sınıfının kazanılmış haklarını işlevsiz hale getirme potansiyeliyle hacminden çok daha tehlikeli bir düzenleme olarak karşımızda duruyor.

Katılımcılara hangi ödemeler yapılmakta?: Katılımcılara katılım sağladıkları günler için olarak Yönetim Kurulu tarafından 2024 yılı için belirlen 566,73 TL cep harçlığı ödenecek.

Katılımcılar için ödenecek sosyal güvenlik primleri neler?: Katılımcıların programa katılım sağladıkları günler için 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında ortaya çıkacak yüzde 5,5 oranında sosyal güvenlik prim giderleri ödenecek.

Hangi kurumlarla İUP uygulanabilir?: Tüm kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yöntemiyle program uygulanabilecek.

İUP uygulama süresi kaç aydır?: Program süresi en fazla 10 ay olacak.

İUP’de haftalık yararlanma süresi ne kadardır?: Programın ilk dört haftası 5 gün ve 37,5 saat, devam eden haftalarda 3 gün ve 22,5 saat olarak uygulanacak.

Bir katılımcı İUP’den en fazla ne kadar süreyle yararlanabilir?: Bir katılımcı, İşgücü Uyum Programından toplamda en fazla 140 fiili gün yararlanabilecek.

Programın faaliyet alanları ne olacak?: Kamu kurumlarıyla yapılan iş birliği sayesinde programın çeşitli alanlarda faaliyet göstereceği belirtiliyor.

Bunların arasında engelli, yaşlı ve hasta bakımı, çocuk bakımı, tarımsal üretim ve hayvancılık faaliyetleri, geri dönüşüm ve atık imha projeleri, kamusal alanların temizliği ve bakımı yer alıyor.

Ayrıca, biyolojik çeşitliliğin korunması, doğal yaşam alanlarının restorasyonu, spor ve kültürel etkinliklerin desteklenmesi gibi alanlar da program kapsamında yer alıyor.

Katılımcılara hangi eğitimler verilecek?: Eğitim programları arasında iş sağlığı ve güvenliği, bağımlılıkla mücadele, iş arama becerisinin geliştirilmesi, iş ahlakı, motivasyon ve stres yönetimi ve finansal okuryazarlık gibi konular yer alıyor.

İş hayatına dair eğitimlerin yanı sıra kişisel gelişim odaklı ‘etkili iletişim ve kişiler arası ilişkiler’ gibi eğitimler de program kapsamında.

Paylaşın

İşsizliğe Karşı 3 Gün Formülü: Kimler Başvurabilecek?

Çalışma hayatı dışındaki bireylerin ‘çalışma disipliniyle tanıştırılması ve istihdam dünyasına kazandırılması’ için yeni bir işgücü uyum programı başlatılıyor.

Program ilk dört hafta yoğunlaştırılmış eğitimler nedeniyle haftalık 37.5 saat, diğer haftalarda ise haftalık 22.5 saat olarak uygulanacak, bu kapsamda İşgücü Uyum Programı katılımcılarına ödenecek günlük net tutar da 566.73 Lira olacak.

İşgücü uyum programına, 18 yaşını tamamlamış ve son bir aydır sigortalı olmayan, yaşlılık veya malullük aylığı almayan, İŞKUR tarafından sunulan aktif işgücü ve işsizlik sigortalarına katılmamış kişiler başvurabilecek.

Kamuda işsizlere yönelik olarak ‘haftada 3 gün gitmeli’ ve ‘harçlık ödemeli’ yeni bir işgücü uyum programı başlatılıyor.

Buna göre, işsizlere kamu kurumları bünyesinde ilk bir ay çocuk bakım işleri, ağaçlandırma gibi konularda eğitimler verilecek. Sonrasında ise bu kişiler haftada 3 gün kamu kurumlarında eğitim aldıkları konularla ilgili çalışacak. En fazla 10 ay sürecek programda katılımcılara cep harçlığı verilecek. Kaynak, işsizlik sigortası fonu olacak. Amacın, çalışma hayatı dışındaki bireylerin ‘çalışma disipliniyle tanıştırılması ve istihdam dünyasına kazandırılması’ olduğu belirtiliyor.

Hürriyet’in haberine göre Resmi Gazete’de yayımlanan İşgücü Uyum Programı yönetmeliğine göre, programın hedefi işsizlerin istihdam edilmesini sağlayacak bilgi ve becerileri kazandırmak olacak. Verilecek eğitimleri ise kamu kurumları Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) sunacak, uygun görülürse başlatılacak.

Eğitim konuları ‘engelli, yaşlı ve hasta bakımına yönelik faaliyetlerin desteklenmesi, çocuk bakım işleri, tarımsal üretim ve hayvancılık, ağaçlandırma, kamusal alanların temizlik, bakım ve onarım faaliyetleri, geri dönüşüm ve atık imha faaliyetleri, parkların ve yeşil alanların korunması ve geliştirilmesi, biyolojik çeşitlilik ve doğal yaşam alanlarının restorasyonu, spor ve kültür faaliyetlerinin desteklenmesi’ gibi konular olacak.

Kurumlar, kendi sigortalı personelinin yüzde 30’una kadar bu kapsamda kontenjan talep edebilecek.

Programın ilk dört haftasında haftalık otuz yedi buçuk saat, bir başka deyişle haftada beş gün süreyle eğitim verilecek. Eğitim meslek edindirme ve kişisel gelişim üzerine olacak. Eğitim bittikten sonra bu kişiler haftanın 3 günü, toplam 22 buçuk saat kamu kurumlarında çalışacak. Programın son iki haftasında ise iş arama eğitimleri verilecek. İşgücü uyum programının süresi en fazla 10 ay olacak.

Öte yandan, kursiyerlerin SGK primleri, katılım sağlanan günler üzerinden bildirilecek. Katılımcılara izin kullandıkları günler için cep harçlığı ve sosyal güvenlik prim ödemesi yapılmayacak.

Kimler başvurabilir?

İşgücü uyum programına, 18 yaşını tamamlamış ve son bir aydır sigortalı olmayan, yaşlılık veya malullük aylığı almayan, İŞKUR tarafından sunulan aktif işgücü ve işsizlik sigortalarına katılmamış kişiler başvurabilecek. Başvuru için hane gelir şartı da olacak, bu şart hane gelirinin net asgari ücret veya 4 net asgari ücret arasında olması şekilde belirlenebilecek. Konuyla ilgili kararı İŞKUR verecek.

Günlük ne kadar kazanılacak?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışmalar sonucunda hazırlanan programdan katılımcıların yararlanma süresinin 140 fiili gün olması öngörülüyor.

Program ilk dört hafta yoğunlaştırılmış eğitimler nedeniyle haftalık 37.5 saat, diğer haftalarda ise haftalık 22.5 saat olarak uygulanacak, bu kapsamda İşgücü Uyum Programı katılımcılarına ödenecek günlük net tutar da 566.73 Lira olacak.

Paylaşın

İŞKUR’a Göre, İşsiz Sayısı 3 Milyon 178 Bin Kişi

Ekim ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı eylül ayına göre yüzde 3,2 azalış göstererek 3 milyon 178 bin 25 kişi olurken, yıllık bazda yüzde 1,8’lik artış gösterdi. Geçen yıl ekim ayıda 3 milyon 122 bin 944 olan kayıtlı işsiz sayısı bu yıl ekim ayında 3 milyon 178’e çıktı. Yıllık bazda kayıtlı işsiz sayısı 55 bin kişi arttı.

Kayıtlı işsizlerin yüzde 49,6’sı erkek, yüzde 50,4’ü kadın olurken yüzde 28,6’sı da 15-24 yaş grubunda gençlerden oluştu.

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ekim ayı, aylık istatistik bültenini yayımladı. İŞKUR verilerine göre kayıtlı işsiz sayısı Ekim ayında aylık bazda 104 bin kişi azalırken, yıllık bazda 55 bin kişi arttı. Ekim’de işe yerleşen 79 bin işinin yüzde 62’si erkek olurken kadınların oranı yüzde 37’de kaldı.

Buna göre, Ekim ayında İŞKUR aracılığıyla 79 bin kişi işe yerleşti. İşe yerleşenlerin 49 bin 360’ı erkek olurken, 29 bin 715’i kadın oldu. Ekim’de işe yerleşen kadın sayısı yüzde 37’de kaldı.

2022 yılı Ocak-Ekim döneminde ise kurumun işe yerleşmesine aracılık ettiği kişi sayısı 1 milyon 101 bin 857 kişi olarak gerçekleşti.

Kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 178 bin kişi

Ekim ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı Eylül ayına göre yüzde 3,2 azalış göstererek 3 milyon 178 bin 25 kişi olurken, yıllık bazda yüzde 1,8’lik artış gösterdi. Geçen yıl Ekim ayıda 3 milyon 122 bin 944 olan kayıtlı işsiz sayısı bu yıl Ekim ayında 3 milyon 178’e çıktı. Yıllık bazda kayıtlı işsiz sayısı 55 bin kişi arttı.

Kayıtlı işsizlerin yüzde 49,6’sı erkek, yüzde 50,4’ü kadın olurken yüzde 28,6’sı da 15-24 yaş grubunda gençlerden oluştu.

En fazla işe yerleşme sanayide

Ocak-Ekim 2022 döneminde sektörler itibarıyla en fazla işe yerleştirme sanayi sektöründe

“İmalat” alanında; mesleklere göre ise en fazla işe yerleştirme sırasıyla “Satış danışmanı/uzmanı, turizm otelcilik elemanı ve konfeksiyon işçisi” mesleklerinde gerçekleşti.

Ekim ayında İŞKUR’un işverenlerden aldığı açık iş sayısı 175 bin 143 oldu. 2022 yılı Ocak-Ekim döneminde alınan açık iş sayısı ise 1 milyon 960 bin oldu. Açık işlerin 98,8’i özel sektörden alındı.

Paylaşın

Yılın İlk 5 Ayında 690 Bin Kişi İşten Atıldı

İŞKUR verilerine göre yılın ilk beş ayında işverenler tarafından en az 698 bin 757 kişi işten çıkarıldı. İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 20.9 artarak 3 milyon 568 bin 171 kişi oldu.

Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) yeni yayımladığı “Aylık İstatistik Bülteni”ni yayımladı.

Yayımlanan verilere göre, yılın ilk beş ayında işverenler tarafından işten çıkarılan en az 689 bin 757 kişi işsizlik ödeneği almak için İŞKUR’a başvurdu. Bu kişilerin ise sadece 336 bin 60’ı bu ödeneği almaya hak kazandı. Mayıs ayında ise 112 bin 657 kişi işten çıkarıldığı için İŞKUR’a başvururken ödenek alabilen kişi sayısı 57 bin 27 kişi olarak kayıtlara geçti.

Haziran 2022 itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 20.9 artarak 3 milyon 568 bin 171 kişi oldu. Bu kapsamda kayıtlı işsiz sayısı kadınlarda yüzde 23.3 artışla 1 milyon 744 bin 862 kişi, erkeklerde yüzde 18.8 artışla 1 milyon 823 bin 309’a yükseldi.

Cumhuriyet’in haberine göre, yine İŞKUR verilerine göre, geçen hazirandan 2021’in aynı ayına kıyasla işverenlerin eleman talebini gösteren “açık iş” sayısı toplamda yüzde 31.9 artışla 236 bin 505, özelde yüzde 33.4 artışla 236 bin 45 ve kamuda yüzde 80.1 düşüşle 460 adet oldu. “İşe yerleştirme” ise yüzde 44.5 artışla 154 bin 37 kişi.

Paylaşın