image

Tokat: Ali Paşa Hamamı

0

Ali Paşa Hamamı; Tokat’ın Merkez İlçesi, Alipaşa Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ali Paşa Külliyesinin bir parçası olan hamam, caminin doğusunda yer alır. Kitabesi bulunmayan hamamın, camiyle aynı dönemde yapıldığı kabul edilerek 1572 yılına tarihlenir. 1939 ve 1943 depremlerinde önemli derecede hasar gören yapı onarılmış ve günümüzde de hamam olarak kullanılmaktadır.

Doğu-batı doğrultulu dikdörtgen bir alan üzerine kurulmuş olan hamam, kadınlar ve erkekler bölümünden oluşan çift fonksiyonlu hamamlar grubuna girer. Dört eyvanlı ve köşe halvetli plan şemasında inşa edilmiş hamamda doğudan batıya doğru sırasıyla soyunmalık, soğukluk, sıcaklık, su deposu ve külhan bölümleri simetrik düzende yerleştirilmiştir.

Erkekler bölümünde soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık merkezleriyle halvetler ve eyvanlar kubbeyle örtülmüştür. Tepede dışarıya şişkinlik yapacak şekilde düzenlenmiş kubbelerde filgözleri yer almaktadır. Erkekler bölümünde soğukluğun güneyindeki oda ile kadınlar bölümünün sıcaklığa açılan eyvanları aynalı tonoz, su deposu beşik tonozla örtülmüştür. Doğu cephedeki bir taçkapıyla girilen erkekler bölümünün taçkapının iki yanındaki pencereler dışında açıklığı bulunmamaktadır.

Kadınlar bölümüne kuzeydoğu köşede yer alan sade bir kapıyla girilir. Bu bölümün soyunmalığının dışarı açılan hiçbir penceresi yoktur. Tamamen düzgün kesme taş malzemeyle inşa edilmiş olan hamamın örtü sisteminde tuğla kullanılmış olup, dıştan kurşunla kaplanmıştır. Pencere kemer alınlıklarında dolgu malzeme olarak tuğla kullanılmıştır.

Paylaşın

Tokat: Behzad-ı Veli Camii

0

Behzad-ı Veli Camii; Tokat’ın Merkez İlçesi, Alipaşa Mahallesi, Yeni Hükümet Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

H.942 M. 1536 Şirvanlı Hoca Behzat tarafından yaptırılmıştır. Kabri Caminin Kıble tarafındadır. İlk kitabenin altında kapı lentosunun üzerinde üç kıta halindeki şiir şeklindeki kitabede caminin II. Abdulhamid döneminde halk tarafından genişletildiği yazmaktadır.

Duvarlar ve pencereler dikkatli incelendiğinde Kubbe ile örtülen kısım ile tonoz ile örtülü kısım arasında duvar örgüsünde ve tuğla pencere kemerleri arasında farklar olduğu görülmektedir. İlk defa tek kubbeli ve son cemaat yeri üç kubbe ile örtülü olarak dönemin mimari anlayışına uygun olarak inşa edilmiş olmalıdır.

Caminin ilk kapısı ve kemer şeklindeki talik hatlı kitabesi muhtemelen kubbenin oturduğu kuzey duvarı ortasında idi. Genişletme sırasında kuzey duvarı yıkılarak kubbeli alan ile tonozlu alanı birleştiren geniş bir kemer açıklığına dönüştürülmüştür. İlk kitabe barok süslemelere sahip  tonozlu alanın kuzeyindeki oldukça sade yeni kapı üzerine  taşınmıştır.

Minare bu genişletme esnasında eklenmiş olmalıdır.1950 li yıllarda  çekilen fotoğraflardan anlaşıldığı üzere ilk son cemaat yeri mermer sütunları tekrar kullanılarak yeni bir son cemaat yeri yapılmış ancak üstü düz olarak düzenlenerek içerdeki fevkani mahfil bu alanda dışarı doğru genişletilmiştir. Batı duvarında 1908 yılında meydana gelen sel sebebiyle caminin kısmen tahrip olduğu Tokat’lı Ahmet Lütfi Paşa tarafından tamir edildiği yazmaktadır.

Paylaşın

Tokat: Halef Sultan Zaviyesi

0

Halef Sultan Zaviyesi; Tokat’ın Merkez İlçesi, İvaz Paşa Mahallesi, Gazi Osman Paşa Bulvarı, Gazi Osman Paşa Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapının batı cephedeki taç kapısında dört satırlık kitabe yer alır. Kitabeye göre yapı; Sultan Mesud’un ikinci saltanatı döneminde, IV. Kılıçarslan’ın kızı Huand Hatun’un hizmetinde bulunan Halef bin Süleyman tarafından H.691 (M.1291-92) yıllarında inşa ettirilmiştir. İnşa kitabesi dışında yapının taç kapısı yanında yer alan iki pencere üzerinde ayet kitabeleri bulunmaktadır.

Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı yapı giriş mekanı ve birimleriyle bir ana mekan ve eyvandan oluşmaktadır. Yapıya batı cephenin ortasında yer alan taçkapıyla girilmektedir. Taç kapıdan girilen doğu-batı doğrultulu dikdörtgen giriş mekanına kuzeyden tonoz örtülü dikdörtgen giriş mekanına kuzeyden tonoz örtülü dikdörtgen iki oda, güneyden birbiriyle bağlantılı kare planlı iki oda açılmaktadır.

Güneydeki odalardan birincisinin güney duvarında mihrap nişi, batı duvarında bir pencere yer alır ki, özelliklerinden buranın mescit olduğu anlaşılmaktadır. Mescit odasının güney duvarı kçşesinden bir kapıyla geçilen kare planlı ikinci odanın batı ve doğu duvarlarında birer pencere yer alır. Doğu duvardaki pencere eyvana açılmaktadır. İkinci oda türbe olarak kullanılmıştır. Kare planlı bu iki oda kubbeyle örtülüdür.

Giriş mekanın doğusundan bir kapıyla kare planlı ana mekan ve onunla bağlantılı güneyde yer alan eyvana ulaşılır. Ana mekan kubbeyle, eyvan tonozla örtülüdür. Ana mekanın kuzeyinde tonoz örtülü dikdörtgen bir mekan bulunmaktadır. Duvarlarında geniş nişlerin görüldüğü bu mekan özel kullanıma ayrılmış olmalıdır.

Yapının tüm cephelerinde altta dikdörtgen formlu pencereler, üstte mazgal pencereler yer almaktadır. Beden duvarları moloz taş yığma tekniğiyle inşa edilmiştir. Kubbeye geçişlerde, kemerlerde ve üst örtüde tuğla,köşelerde, pencere söveleri ve taçkapıda kesme taş kullanılmıştır. Süslemesi bulunmayan taçkapıda iki renkli taş düzenlemesi dikkat çekmektedir.

Paylaşın

Tokat: Paşa Han

0

Paşa Han; Tokat’ın Merkez İlçesi, Camii Kebir Mahallesi, Sulu Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Tokat Kalesi’nin güneyinde, eskiden şehrin en canlı ticari merkezi olan Sulu Sokak’ın batı ucunda yer alır. Hemen yanında aynı isimle anılan Hamam’ın hanla ilgisi olmayıp, her ikisi de farklı tarihlerde, farklı kişiler tarafından yaptırılmıştır. Günümüzde özel bir şahsın mülkiyetinde bulunan Paşa Hanı, giriş eyvanı ve dış çevre duvarları dışında tamamiyle haraptır.

Hanın doğuya bakan giriş eyvanında sahibi tarafından dükkan haline getirilmiş, içeriden de güney tarafa bir kapı açılarak bir hücresi, depo olarak kullanılmaktadır. Hanın girişinde, 37×50 cm. boyutlarında mermer üzerine yazılmış üçerden iki bölümlü altı, bir de aşağıda olmak üzere yedi satır halinde yapım tarihini veren kitabe bulunmaktadır.

Kitabeden Hanın, 1166 H. (1752-53 M.) yılında, Sultan l. Mahmud zamanında Zaralızade Vezir, Abaza Mehmet Paşa tarafından yaptırıldığı anlaşllır . Bu şahsın Mirmiran rütbesiyle 1747 yılında Sultanönü mutasarrığında, daha sonra Trabzon, Vidin ve iki kez de Sivas Valiliği görevlerinde bulunduğu, bilahare bu görevden alınıp idam edildiği bilinmektedir.

Sivas’ta valiliği sırasında bazı eserlere bakım, onarım ve eklemeler yaptığı tarihi kayıtlarda belirtilmektedir.
Paşa Hanı, 1930’larda A. Gabriel’in dikkatini çekmiş ve giriş eyvanının iki kemerinde ortada bir hayat ağacına zincirle bağlı aslan figürlerinin de çizimini yaparak eserine koymuştur. Bu eyvan günümüzde dükkan olarak faaliyet göstermektedir. Eyvan kemerinin iki yanında, kemere doğru yüzleri dönük iki hayvan kabartmasından sağdakinin aslan, soldakinin bir köpeği andırdığı teşhis edilebilir.

Her iki figür de ayrı bir kompozisyon oluşturacak şekilde, ortada stilize selvi motifini andıran hayat ağacına doğru ilerler tarzda, boyunlarına takılmış zincirle birlikte tasvir edilmişlerdir. Aynı kompozisyon, hayat ağaçları ile birlikte kemerin sağ üst ve sol üst boşluklarında iki kez tekrarlanmıştır. Sağdaki aslan figürü’nün vücudu yandan, başı cepheden, hafif öne eğik şekilde ve ilerler tarzda tasvir edilmiş Anadolu Selçuklu aslanlarıyla benzerlik içindedir.

Kuyruğu sırta paralel olarak uzanmakta ve bel ortasında yukarıya doğru hafif kıvrılarak sonuçlanmaktadır. Yeleleri ve başı irice gösterilmiş olup, boynuna takılı kalın zincirle, kaidesi üçgen biçiminde şematize edilmiş, selvi ağacına doğru ilerler şekildedir.

Soldaki kabartma, aslandan çok bir köpeği andırmakta, diğerindeki gibi vücut yandan gösterildiği halde, bunun başı da yandan gösterilmiş, yelesiz ve ağızkısmı sivrice olup daha çok bir köpeğe benzemektedir. Bu fıgürün aslan figüründen bir farkı da kuyruğudur. Bunun kuyruğu, sırt üzerinde paralel olamayıp S şekli çizerek açıkta sonuçlanmaktadır. Önemli bir tarihi olayı sembolize ettiğini sandığımız bu kompozisyonun yakın örnekleri, AnadoJu-Türk sanatında oldukça yaygındır.

Paylaşın

Tokat: Abdulmuttalip Türbe ve Zaviyesi

0

Abdulmuttalip Türbe ve Zaviyesi; Tokat’ın Merkez İlçesi, Mahmut Paşa Mahallesi’ sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ahi Muhyiddin Zaviyesi adıyla da bilinmektedir. Biri zaviyenin kapısında diğeri türbenin penceresinde olmak üzere yapıda iki kitabe bulunmaktadır. Kapı üzerindeki kitabeye göre yapı, H.717 (M.1318) yılının Haziran ayında Abdullah bin Muhyiddin tarafından yaptırılmıştır. Türbe penceresinde yer alan kitabe de aynı tarihlidir.

Abdullah bin Muhyiddin 1318 yılında ölmüş ve bu türbeye gömülmüştür. Kuzey cephede yer alan kapıyla girilen zaviye; merkezde Türk üçgeni geçişli kubbeyle örtülü kare bir mekan ve bu mekana açılan beşik tonoz örtülü bir eyvan ile küçük ölçekli yan mekanlardan oluşmaktadır. Yan mekanların üzeri ahşap kirişli tavanla örtülüdür.

Aydınlık feneri bulunan merkezdeki kubbeli mekanın ortasında bir havuz yer almaktadır. Beşik tonoz örtülü mekanın batı duvarında yer alan iki kapıdan güney köşedeki kapıyla türbeye geçilmektedir. Kare planlı türbenin üzeri Türk üçgeni geçişli kubbeyle örtülüdür.

Türbenin kuzey, güney ve batı duvarlarında alt seviyede pencereler yer almaktadır. Güneydeki pencere bugün kapatılmış, kuzeydeki pencere ise kapıya dönüştürülmüştür. Beden duvarları moloz taşla yığma tekniğinde inşa edilmiş yapının kubbe, tonoz, kemer ve geçiş elemanlarında tuğla, kapı ve pencere sövelerinde kesme taş kullanılmıştır.

Yapıda kalemişi ve çini süsleme bulunmaktadır. Bitkisel bezemelerden oluşan kalemişi süslemeler eyvanda; patlıcan moru ve firuze renkli çinilerle oluşturulmuş geometrik süslemeler ise merkezi mekanın Türk üçgenlerinin yüzeyinde yer alan sağır nişlerdedir

Paylaşın

Tokat: Mahmut Paşa Camii

0

Mahmut Paşa Camii; Tokat’ın Merkez İlçesi, Mahmut Paşa Mahallesi Hacı Mehmet Bey Sokağı üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Caminin kitabesi bulunmamaktadır. Camiye adını veren Mahmut Paşa ismine dayanarak yapı 17. yy’a tarihlenmektedir. Tarihte Tokat’ta yaşamış olan iki Mahmut Paşa’dan söz edilmektedir. Biri; Halep Beylerbeyliği de yapan ve 1616 yılında ölen Mahmut Paşa’dır. Diğeri ise 1681’de ölen Kemankeş Mahmut Paşa’dır.

Kare plânlı kırma çatılı yapı tek minarelidir. Kuzeyindeki eğik çatılı son cemaat yeri sonradan eklenmiştir. Kare plânlı esas ibadet mekânına giriş kuzeydeki açıklıktan sağlanmaktadır. Giriş üzerinde kadınlar mahfili bulunmaktadır.

Kuzeybatı köşede yer alan minare sekizgen kaide üzerinde sekizgen prizmal formlu pabuçtan sonra şerefe kısmı gelir ve bakır kaplı konik külah ile son bulmaktadır. Camide yapılan onarımlar esnasında kadınlar mahfili ve minberdeki boyalar çıkarılarak yerine kalem işi süslemeler yapılmıştır. Caminin inşasında üç sıra tuğla iki sıra moloz taş ve binanın köşelerinde kesme taş kullanılmıştır.

Tavan orijinal ve kalem işi süslemelidir. Çıtakari işçilikle yapılmış arabesklerden oluşmuş güzel bir bezemesi vardır. Ortadaki göbek sekiz kollu yıldızların kesişmesinden oluşan geometrik kompozisyon yer almaktadır. Göbeğin etrafını üç dar bordür çerçevelemektedir.

Süslemelerde sarı, kırmızı, kahverengi ve yeşil renkler kullanılmıştır. Minber geçme tahta tekniği ile yapılmış arabesk bezelidir. Her cephede iki tanesi altta iki tanesi üstte bulunan pencereler iç mekânı aydınlatmaktadır. Alt kattaki pencereler sivri kemerli ve dikdörtgen formlu iken üst kattaki pencereler yuvarlak kemerli ve daha küçük boyutludur.

Paylaşın

Tokat: Yeşilırmak (Hıdırlık) Köprüsü

0

Yeşilırmak (Hıdırlık) Köprüsü; Tokat’ın Merkez İlçesi, Eski Turhal Yolu üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Batı yöndeki kitabe köşkündeki beş satırlık kitabesine göre; II.İzeddin Keykavus, Rükneddin Kılıçarslan ve Alaeddin Keykubat’ın ortak hükümdarlığı döneminde Hamid bin Ebu’l Kasım bin Ali el-Tusî tarafından, H.648 (M.1250) yılında inşa ettirilmiştir.

Bu kitabenin altında yer alan iki satırlık ikinci bir kitabe daha bulunmaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan köprü, beş ayak üzerine oturan dört sivri kemer gözlüdür.

151 m. uzunluğunda olan köprünün her iki kenarında yaklaşık 50 cm yüksekliğinde korkuluklar yer almaktadır. Doğu yönde üçgen formlu selyaranlar, batı yönde ise yarım yuvarlak formlu topuklar bulunmaktadır. Yeşilırmak Köprüsü’nün tamamı düzgün kesme taştan inşa edilmiştir

Paylaşın

Tokat: Tokat Kültür Evi

0

Tokat Kültür Evi; Tokat’ın Merkez İlçesi, Camii Kebir Mahallesi, Sulu Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

900 adımda 900 yıllık Anadolu Türk mimarisi mirasının tamamının görülebildiği Sulu Sokak’ın içinde cami, şehir hanı, medrese, türbe, hamam, bedesten, çeşme gibi birbirinden güzel yapıların arasında kendini gizlemiş barok tarzda inşa edilmiş bir sivil mimari örneğidir. İçine girilmeden barındırdığı güzellik asla algılanamayan mütevazi bir mekandır.

Evin içine girdiğinizde hem süslemelerdeki güzellikler hem de onca güzelliğin bu denli küçük bir eve ustalıkla uygulanışı ziyaretçileri hayrete düşürür. Cephesi XVIII. yüzyıldan kalma Paşa Hanı’nın duvarlarına bakan ev, mahzen hariç iki katlı ahşap çatılı, kerpiç dolgulu ve tatlı kireç sıvalıdır. Daracık sokaktan çift kanatlı kapı ile alt kat sofaya girilmektedir. Her iki katta da odalar sofanın sol yanına ikişerli olarak yerleştirilmiştir.

Bahçeye bakan odalar muhtemelen mahremiyet sebebiyle sokağa bakan odalara nazaran çok daha özenli bir şekilde; dolaplar, oyma tavanlar malakari alçı şömine ile bezenmiştir. Ahşap dolaplar arasına ustalıkla gizlenmiş mavzerlik geleneksel Türk konut mimarisinde nadirattandır. Kendi gibi mütevazı lakin bir o kadar fonksiyonel bahçesinde Tokat su kültürünün özelliklerini yansıtan şadırvan ve çeşme bulunmaktadır.

Geleneksel konut mimarimize oranla daha küçük oluşu, ihtişamlı süslemeleri ve dönemin ticari merkezine yakınlığı (Şehir hanları, Bedesten) gibi sebeplerle, buranın geçmişte şehri ziyaret eden Avrupalı seyyahların övgüyle bahsettiği Tokat’a has yolcu ve tacirlere özel kiralık odaların 19. yüzyılda devam eden bir benzeri olabileceğini düşündürmektedir.

“Tokat’a has iyiliklerden biri, oradaki kervansarayların etrafında tacirlere kiralanan bir çok hususi odaların mevcudiyetidir. Seyahatimiz boyunca diğer hiçbir yerde görmediğimiz bu odalar kervansarayların gürültüsünden uzak, sakin ve uzak yerler olup, yolcu orada, kendilerini menfaat şaiki ile rahatsız eden adamlardan uzak dostlarıyla sohbet ederek serbestçe dinlenebilirler…”

Paylaşın

Tokat: Mevlevihane

0

Mevlevihane; Tokat’ın Merkez İlçesi, Soğukpınar Mahallesi, Bey Sokağı üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Mevlevilikle ilgili en eski kaynak olan Menakıb-ül Arifin kitabından anlaşıldığı üzere; Hazreti Mevlana hayattayken Muineddin Süleyman Pervane’nin isteği üzerine Fahreddini Iraki isimli halifesini Tokat’a göndermiş ve Pervane’nin 13’üncü yüzyılda yaptırdığı zaviye ile Mevlevilik Tokat’ta yayılmaya başlamıştır.

Muhtemelen bu zaviye 15’inci yüzyılın sonunda Uzun Hasan’ın Tokat’ı yakması esnasında yok olmuş ve ikinci defa Bey Sokağı girişinde bulunan arsaya Sultan III. Ahmed Dönemi’nde Yeniçeri Ağası Sülün Mustafa Paşa tarafından 1638’de yaptırılmıştır. Bu yapı tümüyle varlığını günümüze kadar sürdürememiştir.

Yanda bugün özel mülkiyette bulunan Mevlana Hamamı, girişteki taş kapı ve konaktaki hamam ve bitişiğindeki oda o dönemden kalmıştır. Bugün son onarımlarla 19’uncu yüzyıl Tokat evlerinin mimari özelliklerini yansıtmaktadır.

İki katlı yapının zemin katı “L” biçimli bir koridor çevresindeki odalardan oluşan bir plana sahiptir. İkinci kat büyük tek salon olarak planlanmıştır. Semahane olarak kullanılan bu bölüm kubbe ile örtülmüştür, kubbenin ortası ise bitkisel motiflerle bezenmiştir. Yapı, ahşap karkas arası kerpiç dolgu kullanılarak bağdadi tarzında inşa edilmiştir.

Paylaşın

Tokat: Latifoğlu Konağı Müzesi

0

Latifoğlu Konağı Müzesi; Tokat’ın Merkez İlçesi, Aksu Mahallesi, Gazi Osman Paşa Bulvarı üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Latifoğlu Konağı’nın, 1746 yılında Osmanlı Barok üslubunda inşa edildiği bilinmektedir. “L” şeklinde bir plan üzerinde ahşap karkas arası kerpiç dolgu malzemeyle inşa edilmiş iki katlı konak, alaturka kiremit kaplı kırma çatıyla örtülüdür. Konağın taş döşemeli avlusunda kare planlı bir havuz yer almaktadır. Odaları “L” şeklinde bir sofanın etrafında şekillenen konak, serbest plan anlayışına sahiptir.

Birinci katta yer alan sofaya, günlük işlerin yapıldığı aynı zamanda mutfak olarak da kullanılan “aşevi” veya “işevi” denilen bölüm, “hamam odası” da denilen oturma odası ve küçük bir oda açılmaktadır. Hamam odasından kare planlı, tek kubbeli hamama geçilmektedir.

Küçük bir soğukluk-soyunmalık kısmı bulunan alttan ısıtmalı bu Türk hamamı, yapının dışına çıkma yapmaktadır. İkinci kattaki sofa, konağın haremlik-selamlık bölümünü ayırmaktadır. Konağın bu katında “Paşa Odası” denilen selamlık bölümü “Havuzbaşı Odası” denilen harem bölümü, Bir yatak odası ve küçük bir oda yer almaktadır.

Latioğlu Konağı oldukça zengin ahşap, alçı ve kalem işi süslemelere sahiptir. Hamam odasının ahşap tavan, kapı, yüklük ve dolap kapakları bitkisel motiflerle bezenmiştir. Paşa odasının barok formlu ahşap tavan göbeği, dolap ve yüklük kapakları, kapısı ahşap işçiliğinin güzel örneklerini yansıtmaktadır.

İkinci kattaki havuzbaşı odası yaldız boyalı ahşap tavan göbeği yanında pano içinde çiçek motifleri ve İstanbul tasvirleriyle süslenmiş duvarlarıyla da dikkat çekmektedir. Alçı işçiliği, Paşa odası ve havuzbaşı odasının alçı kalıp üzerine boya bezemeli ocaklarında ve tepe pencerelerinde görülmektedir.

Alçılı vitray tepe pencerelerinde “Mühr-ü Süleyman” denilen motif kullanılmıştır. Latifoğlu Konağı, 1988 yılında Tokat Müzesi bünyesinde, yörenin eşyaları ve kıyafetleriyle donatılıp mankenlerle canlı ve gerçekçi bir teşhir yapılarak, Tokat’ın geleneksel ev kültürünün yansıtıldığı Müze-Ev olarak hizmet vermektedir.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos