image

Diyarbakır: Mar Petyum Kilisesi

0

Mar Petyum Kilisesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Özdemir Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şeyh Mattar Cami yakınındaki kiliseye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ne zaman inşa edildiği tam olarak bilinmeyen kilise, mülkiyeti Katolik Mezhebine bağlı Keldaniler tarafından günümüzde de kullanılmaktadır. Mar Petyun Kilisesi’nin kesin tarihi yazılı kaynakların yetersizliği ve kitabenin olmayışından bilinmemektedir. Kiliseye giriş sağlayan kuzeybatı köşedeki kapının üstünde 1834 yazılı kitabeye yer verilmiştir. 1834 onarım tarihi olarak kabul edilmektedir.

Yapı birçok kez onarım görmüştür. Diyarbakır’da birçok yapıda olduğu gibi ana yapı malzemesi olarak siyah bazalt taş kullanılmıştır. Plan itibariyle kemerle bölünmüş üç nefli beş apsislidir. Mar Petyun Kilisesi, birbiriyle bağı olan ihtiyaçtan kaynaklı ek yapılar ile kompleks bir yapı grubu oluşturmaktadır. Kompleks içinde Mar Petyun Kilisesi, lojman ve üç avlu mevcuttur. Kilisenin içinde yer aldığı kompleks yapı grubu, avlu etrafında düzgün olmayan, U şeklinde bir düzenlemeye sahiptir.

Kilisenin bazalt taş duvarları, apsis önündeki baklava dilimli ve iki renkli taş döşemeler ile uyum içindedir. Ana yapı malzemesi olan volkanik bazalt taşın yanı sıra toprak, ahşap ve kireç harcı kullanılmıştır. Duvar örgüsü ve döşemede blok taş kullanılmıştır. Diyarbakır’daki tüm yapılarda olduğu gibi süslemede kireç harcı (cas) ve mobilyada ahşap malzeme kullanılmıştır. Demir kemer karınlarında kandil asılması için, pencere parmaklıkları, demirin kullanım alanlarını göstermektedir. Kilise günümüzde ibadete açıktır.

Paylaşın

Diyarbakır: Protestan Cemaati Kilisesi

0

Protestan Cemaati Kilisesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Hasırlı Mahallesi, Muallâk Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kilise ile ilgili üzerinde kitabe ya da yapım tarihini gösterir herhangi bir ibare olmayışı, ulaşılabilen kaynakların yetersiz oluşu gibi nedenlerden ötürü, bir tarihlendirme yapılamamaktadır. Yapı, Diyarbakır’daki Ermeni Kiliselerinde görülmedik şekliyle kapalı Yunan haçı plan şemasındadır.

Kareye yakın dikdörtgen planlı kilisenin merkezinde ahşap iskeletli kubbe, yan mekânlarında ahşap kirişlemeli düz dam mevcuttur. Kilisenin apsisi, dıştan vurgulu olup, içten de yuvarlak planlıdır. Apsis dıştan düz damla örtülüdür. Yapı, yalın bir cephe düzenine sahiptir. Batı cephesi, altta narteks, üstte galeri duvarlarından oluşur.

Kilise, Süryani Cemaati adına kayıtlıdır. Siyah bazalt taştan yapılan kilise plan itibariyle dikdörtgen planlı yapılmış olup kilisenin narteks bölümü yapıya daha sonradan eklenmiştir. Önceleri tek kat olan yapıya daha sonra ikinci kat da eklenmiştir. Kilisenin üstü kubbe ile örtülüdür ve çan kulesi de bulunmaktadır.

Mimari donanımla ilgili fazla öğe yoktur. Yapının dış cephesindeki yalın düzenleme iç mekâna da yansımıştır. İçeride ise kubbe etrafını saran mavi renkte fresko hat mevcuttur. Narteksten ulaşılan ana giriş kapısı üzerindeki kitabe ise sökülmüştür. Eser, 2008 yılında Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğünce onarılmış olup, eğitim merkezi olarak kullanılmaktadır.

Paylaşın

Diyarbakır: Surp Sarkis Kilisesi

0

Surp Sarkis Kilisesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Ali Paşa Mahallesi, Talu Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Surp Sarkis Kilisesi Ermeni Gregoryen Cemaati Vakfı adına kayıtlı olup; Katolik Ermenilere ait bir kilisedir. Kilise, Çeltik Kilisesi ve Hızır İlyas Kilisesi olarak da anılmaktadır. Kilisenin tarihi yazılı kaynakların yetersizliği ve kitabenin olmayışı nedenlerinden ötürü yapılış tarihi bilinmemektedir.

Plan ve mimari özelliklerine bakılarak 16. Yüzyıla tarihlendirilmektedir. Yapı bir dönem çeltik fabrikası olarak da kullanılmış olup, günümüzde yıkık ve boş durumdadır. Bitişiğine inşa edilmiş gecekondu sakinleri avluyu evsel amaçlar için kullanmaktadırlar. Kilise; üç nefli bazilikal planlıdır. Dört kemer dizisinin birbirinden ayırdığı beş nefli kilise iki katlı bir yapıdır.

Kilisede kullanılan ana yapı malzemesi Diyarbakır yöresine özgü siyah bazalt taştır. Kilise, düzgün kesme taş bloklar kullanılarak yığma yapım tekniğinde inşa edilmiştir. Ana yapı malzemesi olan volkanik bazalt taşına; demir, toprak, ahşap ve kireç harcı, eşlik etmektedir. Duvarlar, sütunlar, sütun başlıkları, kemerler, merdiven basamaklarında, kapı ve pencere lentolarında ayrıca döşemelerde de bazalt taş kullanılmıştır.

Paylaşın

Diyarbakır: Bekir Paşa Köşkü

0

Bekir Paşa Köşkü (Ömer Bekir Paşa Köşkü); Diyarbakır’ın Sur İlçesi sınırları içerisinde yer alan Hevsel Bahçeleri’ne hâkim bir tepededir. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yapım tarihi kesin olarak bilinmeyen köşk, plan ve mimari özelliklerine bakılarak Osmanlının son dönemine 19. Yüzyılın sonu 20. yüzyılın başında yapıldığı tahmin edilmektedir. Dikdörtgen bir plana sahip olan yapı zemin ve bodrum kattan oluşmaktadır. Köşk halk arasında Ömer Bekir Paşa Köşkü olarak da anılmaktadır.

Dicle nehrinin batısında, yüksek bir tepede, yeşil bir alan içerisinde Hevsel Bahçeleri’ne hâkim bir tepede yer almaktadır. Dikdörtgen planlı olup bodrum kat ve zemin kattan meydana gelmektedir. Zemin katta ise kare bir oda ve sel sebilli eyvan bulunmaktadır. Köşkün ön bölümü avlu bahçe ve dikdörtgen havuzdan oluşmaktadır. Tamamen bazalt taş kullanılarak yapılan köşk, kısmen korunmuş olsa da mevcut bozulmalar dikkat çekmektedir.

Paylaşın

Diyarbakır: Hacı Ağa Köşkü

0

Hacı Ağa Köşkü; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Cemal Yılmaz Mahallesi, Eski Mardin Yolu üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

Yapı Mardin kapı çıkışında hevsel bahçeleri içinde yer almaktadır. Yapım tarihiyle ilgi inşa kitabesi bulunmadığından plan ve mimari özelliklerine göre Osmanlının son döneminde 19.yüzyılın sonu 20.yüzyılın başına tarihlendirilmektedir. İki oda ve bir eyvandan oluşur.

Eyvanda dikdörtgen bir havuz bulunmaktadır. Dikdörtgen forma sahip tek katlı olan yapı şu anda bakımsızlıktan büyük bölümü yıkık durumdadır. Hevsel bahçelerinin karşısında manzarası olan köşk yüksek bir tepede geniş bir bahçe içerisine yapılmıştır.

Paylaşın

Diyarbakır: Kavs (Cihannuma) Köşkü

0

Kavs (Cihannuma) Köşkü; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Dicle Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Kırklar Dağı Mevkii’ndedir. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

16. yüzyılın sonlarına 17.yüzyılın başlarına tarihlenen ve Çarbağ Köşkü olarak da bilinen köşk; siyah ve beyaz taş kullanılarak yapılan iki katlı bir yapıdır.

Büyük bir eyvanı, hamamı ve camisi ile oldukça büyük bir kompleks halinde yapılan köşk; 1991 yılına kadar ayakta kalmış fakat ilgisizlikten tamamıyla yıkılmıştır.

Kente seyahat amaçlı gelen Evliya Çelebi köşkü şöyle anlatır: “Meşhur bir irem bağıdır hatta Bağdat Fatihi IV. Murat, Bağdat fethinden sonra bu bağa gelip adalet icra ve iş-ü işret etmiştir. Bu gezinti yeri cennet bahçesinden bir köşedir ki tarifi imkânsızdır”.

Paylaşın

Diyarbakır: Surp Giragos Ermeni Kilisesi

0

Surp Giragos Ermeni Kilisesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Fatih Paşa Mahallesi, Özdemir Sokak arasında yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Tapu Kayıtlarına göre Ortodoks Ermenilerin kullandığı bir kilisedir. Kilisenin hangi tarihte yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Bu kilisenin adına ilk kez 1610-1615 tarihleri arasında Polonyalı Simeon’un Seyahatnamesinde rastlanmıştır. Ermeni mimari tarihinin önemli eserlerindenbirisi olan Surp Giragos Kilisesi Ortadoğu’daki en büyük Ermeni kilisesidir.

Ermeni Patriği Bedros Vartabet tarafından 1722 yılında restore edilmiş daha sonra 1729 yılında Ermeni mimarlar Şahin, Saruhan ve Yarem tarafından daha da büyütülerek tekrar inşa edilmiştir.10 Haziran 1881 yılındaki büyük yangında tamamen harap olmuşsa da 1883 yılında tekrar inşa edilmiştir. Bu tarihi bilgilere kilise duvarlarına yerleştirilen 9 adet taş kitabelerden günümüze ulaşmıştır.

Kilise 1960 yılına kadar askeri depo olarak değişik amaçlarla kullanıldıktansonra Diyarbakır Ermeni Cemaatince devralınmıştır. Yapı üzerinde kısmi onarımlar yapılarakasıl işlevine kavuşturulmuştur. Heybetli bir görüntüye sahip olan kilise, doğu batı doğrultusunda uzanmaktadır. Yapıya giriş batı yönünden sağlanmaktadır. Kilise narteks, naos, kadınlar mahfili, apsit, günümüzde mevcut olmayan çan kulesi ve müştemilatlarından oluşmaktadır.

Kilisenin soğan başlı ilk çan kulesi yıldırım çarpması sonucunda yıkılınca yerine bir Ermeni taş ustası tarafından eskisinden daha görkemli, 29 metre yüksekliğinde yenisi inşa edilmiştir. Bu yeni kuleye meşhur Zilciyan’ların döktüğü çan takılmıştır. En üstüne 3 metrelik 24 ayar altın haç yerleştirilmiş, 1914 yılında top ateşiyle yıkılmıştır. 1915 yılından zarar görenkilise 1.

Dünya Savaşı sırasında Alman subaylar tarafından karargah olarak kullanılmıştır. Savaş sonrası bezdeposu olarak kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde toprak olan tavanı çökmüştür. Sütunları, kemerleri ve apsislerinden beşi ayakta kalabilmiştir. Diyarbakır Büyükşehir Belediye’si tarafından 2011 yılı sonu itibariyle kilisenin restorasyonunu bitirilip ibadete açılmıştır.

Paylaşın

Diyarbakır: Ulu Camii

0

Ulu Camii; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Cami Kebir Mahallesi, Pirinçler Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. MS 639 yılında Müslümanlar tarafından Diyarbakır feth edilmiş ve kentin en büyük kilisesi olan Mar Toma Kilisesi’nin camiye çevrilmiştir. Anadolu’nun en eski camilerindendir.

Müslümanlar tarafından 5. Harem-i Şerif (Mukaddes Mabed) olarak bilinir. 1091 yılında esaslı bir onarım geçirmiştir. Plan itibariyle Şam Emeviye Cami’nin Anadolu’ya yansıması olarak yorumlanır. Camiye Diyarbakır’da hüküm sürmüş bütün devletler büyük önem vermiş ve onarmışlardır.

Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah, İnal ve Nisanoğulları, Anadolu Selçuklu Hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev, Artuklular, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan ve Osmanlı Padişahlarından bir çoğuna ait kitabe ve fermanlar Camiinin muhtelif yerlerinde görülmektedir.

Paylaşın

Diyarbakır: Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi

0

Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Camii Kebir Mahallesi, Cahit Sıtkı Tarancı sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Ünlü şairimiz Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu ve çocukluk yıllarını geçirdiği ev, 1733 yılında inşa edilmiştir. Diyarbakır’ın geleneksel konut mimarisinin tüm özelliklerini taşıyan, merkezi bir avlu etrafında sıralanmış dört kanattan oluşan ev zemin artı bir katlı olarak tamamen bazalt taş kullanılarak inşa edilmiştir.

Bina iklim şartlarına uygun olarak yazlık (kuzeyde), kışlık (güneyde), ilkbahar (doğuda) ve sonbaharlık bölümden (batıda) oluşmaktadır. Mutfak kuzey doğu köşede eyvan şeklinde düzenlenmiş, güneybatı köşede de hamam yapısı bulunmaktadır. Binada büyüklü küçüklü toplam 14 oda, mutfak, kiler ve tuvalet bulunmaktadır. Binanın en önemli yeri iki katlı olan yazlık kısmıdır.

Bu bölümün ikinci katında önünde çift kemer açıklıklı eyvanı ile baş oda ya da mabeyn odası olarak adlandırılan büyük bir oda bulunmaktadır. Cahit Sıtkı Tarancı 2 Ekim 1910 yılında bu odada dünyaya gelmiştir. 1973 yılında Kültür Bakanlığınca Tarancı ailesinden alınarak kamulaştırılan ev, 1974 yılında restore edilerek Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.

Paylaşın

Diyarbakır: Ziya Gökalp Müzesi

0

Ziya Gökalp Müzesi; Diyarbakır’ın Sur İlçesi, Ziya Gökalp Mahallesi, Melik Ahmet Caddesi, Artıklar Sokak üzerinde yer almaktadır.

Müzeye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Diyarbakırlı yazar Ziya Gokalp’ın doğup buyuduğu bu ev 1956 yılında muze haline getirilmiştir. Diyarbakır’daki sivil mimari orneklerinden biri olan yapı bazalt taştan iki katlı olarak 1806 yılında inşa edilmiştir.

Haremlik ve selamlık olmak uzere iki bolum halinde Diyarbakır ev mimarisine uygun bir şekilde duzenlenmiştir.

Sus oğesi olarak; mahalli tabirle ’ciz’ veya ’kehal’ adı verilen beyaz renkli bezemeler dikkati cekmektedir. Muzede Ziya Gokalp’ın ozel eşyaları, fotoğrafları, kutuphanesindeki kitapları ile yoresel etnografik eserler sergilenmektedir.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos