‘Dezenformasyon Yasası’ Hazır

AK Parti, internet ve sosyal medyada dezenformasyonu önlemeye yönelik bir yasa taslağı hazırladı. İttifak ortağı MHP’ye sunulan yasa taslağına göre, internet ve sosyal medyada neyin “yalan” olduğuna, kurulacak dijital suçlara bakacak ihtisas mahkemeleri karar verecek.

Milliyet’in haberine göre, AK Parti, internet ve sosyal medyada dezenformasyon yasası hazırlıklarında parti içinde de sıkça tartışılan “dezenformasyon tanımı” ve “dezenformasyona kimin karar vereceğine” ilişkin ihtilafı çözüme kavuşturdu. MHP’ye sunulan 60 maddelik yasa taslağına göre, internette neyin dezenformasyon olduğuna dair belirlemeyi yapmak üzere RTÜK benzeri bir kurul oluşturulmasından vazgeçildi. Bunun yerine internet ve sosyal medyada neyin “yalan” olduğuna kurulacak ihtisas mahkemeleri karar verecek.

Teklifle internet haberciliği yasal altyapıya kavuşacak; internet medyasında çalışan gazeteciler 212 sayılı yasaya tabi olacak; internet haber siteleri Basın İlan Kurumu’ndan ilan alabilecek.

Bu arada MHP’nin “kamuoyu araştırmalarında yapılan dezenformasyon faaliyetlerinin önüne geçmek” amacıyla teklife eklenmesini istediği düzenleme de gündemde. AK Parti ve MHP’li kurmaylar bayram sonrasında bir araya gelerek teklif üzerinde ortak çalışmayı tamamlayacak. Teklifin haziran ayında Meclis gündemine getirilebileceği ifade ediliyor.

AK Partili Ünal: Dönüm noktası

Öte yandan AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, dezenformasyon teklifine ilişkin DHA’ya konuştu. AB’nin 23 Nisan 2022’de kabul ettiği, “Dijital Hizmetler Yasası”nı teklife aynen ekleyeceklerini belirten Ünal, şunları söyledi:

“Bu yasa internette bir dönüm noktası. Gerçek hayatta yasa dışı olanın, internet ortamında da yasa dışı olması gerektiği ilkesi esas alınıyor. Platformlar, bildirilen yasa dışı ürün veya hizmet içeriğini hızla kaldırmak zorunda kalacak. Dijital platformlarda dezenformasyon önlenecek ve platformların algoritmalarının şeffaflığı artırılacak. Yasayla büyük dijital platformlar ve arama motorları daha sıkı kurallara uymak durumunda kalacak. Dijital platformlar, AB Komisyonu tarafından denetlenecek. Benzer bir denetlemeyi biz de düşünüyoruz. Kural ihlâlinde bulunan dijital platformlara küresel cirolarının yüzde 6’sına ulaşan para cezaları uygulanacak. Çevrim içi platformların yasa dışı ve zararlı içerikle ilgili sorumlulukları artırılacak. Platformlar, sahip olduğu içerikleri sıkı biçimde denetlemek durumunda kalacak.”

Ünal, dezenformasyon ile ilgili yasal düzenleme üzerinde Cumhur İttifakı olarak mutabakat sağlandığını belirterek, “Sayın Cumhurbaşkanımız taslağı Sayın Devlet Bahçeli’ye verdi. Sayın Bahçeli de Sayın Erkan Akçay ve Feti Yıldız’ı görevlendirdiler. Salı günü bir toplantı gerçekleştirdik. Bu toplantıda taslak üzerinde genel bir mutabakat sağlandı. Önümüzdeki günlerde bir toplantı daha gerçekleştireceğiz. Ondan sonra biz de hızla bu düzenlemeyi TBMM’ye sunacağız” diye konuştu.

Paylaşın

Avrupa Birliği’nde Sosyal Medya Düzenlemesi Hazırlığı

Avrupa Birliği (AB) kurumları, Facebook, YouTube ve Twitter gibi dijital platformların içeriklerinin kullanıcılar için daha güvenli olmasını sağlayacak yasa konusunda anlaştı. AB Komisyonu, Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi, “Dijital Hizmetler Yasası” hakkında yapılan müzakerelerde anlaşma sağlandığını bildirdi.

“Dijital Hizmetler Yasası”; online platformların, sosyal ağların ve online ticaret yapanların kullanıcıları yasa dışı içerik, ürün ve servislerden korumak adına önlem almasını öngörüyor.

Yeni düzenlemeyle birlikte teknoloji devleri, AB tarafından daha sıkı bir denetime tabi olacak. Sosyal ağların ve diğer platformların nefret söylemleri ve buna benzer yasa dışı içeriklerin silinmesi gibi önlemler konusunda bu yasal çerçeveye uygun hareket etmeleri gerekecek.

Facebook ve Google gibi platformların ayrıca, hangi içerikleri, hangi gerekçeyle tavsiye ettiklerine ilişkin kullanıcıları daha iyi bilgilendirmeleri beklenecek. Bunun yanı sıra, kullanıcıların kendi kişisel verileri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olması öngörülüyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, uzlaşmayı “tarihi” olarak nitelendirerek, “Yeni kurallarımız, online kullanıcıları koruyacak, ifade özgürlüğünü teminat altına alacak ve işletmelere de yeni kapılar açacak” diye konuştu. Von der Leyen, düzenlemenin dünya çapında şahıslar, şirketler ve diğer ülkeler için güçlü bir mesaj olma özelliği taşıdığını da belirtti.

Tüketicilerin korunması da hedefleniyor

Yasa dışı içeriklerin kaldırılmasına yönelik mutabakatın yanı sıra, online ticaret sitelerinin tüketicilere güvenli ürün ve servisleri sağladığına yönelik teminat da yeni yasal düzenlemenin hedefleri arasında.

Avrupa Komisyonu’nun Dijitalden Sorumlu Başkan Yardımcısı Margrethe Vestager, platformların içerik moderasyonuna ilişkin kararlarını şeffaflaştırmasını ve yanlış bilgilerin yayılarak viral olmasının yanı sıra, güvenli olmayan ürünlerin online alışveriş sitelerinde satılmasının da önüne geçmesi gerektiğini kaydetti.

Söz konusu düzenlemeyle platformların, AB vatandaşlarına sunulan servislerin risklerine yönelik sorumlu tutulmasının da teminat altına alındığı belirtildi.

Yeni düzenlemeyle geçerli olacak “müşterini tanı” prensibiyle online alışveriş siteleri, satıcıları takip etmekle yükümlü sayılacak.

Geçen Ocak ayından bu yana internet firmaları ve platform işletmecileri ile internette daha fazla güvenliğe yönelik yeni bir yasal çerçeve üzerine müzakereler sürüyordu. Düzenlemenin 2024 yılında yürürlüğe gireceği belirtildi.

Paylaşın

CHP’den Troller Raporu: 12 Bin Hesap, Ayda 300 Bin Tweet

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na ve CHP’ye yönelik hakaretler içeren sosyal medya içeriklerini üreten trol hesaplara ilişkin hazırlanan araştırma raporunda çarpıcı tespitler yer aldı.

Organize trol faaliyetlerini mercek altına alan çalışmada, trol hesaplardan CHP ve Kılıçdaroğlu hakkında aylık 400 gönderiye ulaşan sıklıkta içerik üretildiği ve altı ayda 300 binin üzerinde gönderinin yaygınlaştırıldığı belirlendi.

Birgün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre; Bir araştırma grubu tarafından hazırlanan ve trol faaliyetlerinin incelendiği rapora temel oluşturan veri seti, yüksek oranda Kılıçdaroğlu’nu ve düşük oranda CHP’yi etiketleyen 754 bin 975 gönderiden oluştu. Nisan 2021-Eylül 2021 tarihleri arasındaki altı aylık dönemi kapsayan incelemede özetle şu bulgulara ulaşıldı:

Küfür, hakaret: CHP ve Kılıçdaroğlu aleyhinde aylık bazda düzenli faaliyet gösteren ortalama 10-12 bin hesabın olduğu ve bu hesapların aylık bazda ortalama 250-300 arasında hashtag ürettikleri belirlendi. Bu hesapların ürettikleri paylaşımlar ağırlıklı olarak küfür, hakaret, küçük düşürücü ve aşağılayıcı-alaycı içeriklerden oluşmaktadır.

Ayda 400 içerik: Bu hesaplar aylık 400 gönderiye ulaşan sıklıkta içerik üretebilmektedir. Rapora konu olan zaman diliminde içerik sayısı 300 bini geçmiş durumdadır.

Piramit yapılanma: Lider trol ekibinde @sencer_2023_, @avicenna_Razi, @themarginale ve @TheLaikYobaz gibi yüklenici trol hesaplar yer almaktadır. Bunların altında ise @KANLINEVZAT35, @_trakyali, @SERVETK73804671, @Sabrikontek, @3461_kmn , @Abdulla72476125 ve @JAWARECEP8 gibi taşeron trol hesaplar yer almaktadır.

Balkon isimli destek grubu: Piramidin en altında ise destek grubu olarak nitelendirilebilecek daha az sıklıkta içerik üreten, @2023TRKY, @Reis_Rte_Reis, @Vatann_Millett, @ak_balkon, @esma43188066, @KARA_DAVUT_OF61 ve @emirbrkt gibi kullanıcılar bulunmaktadır. Bu hesaplar, üretilen içerikleri dolaşıma sokmaktadır.

Sahte kimlikler: Organize trol hesaplar çoğunlukla gerçek bir kimliğe sahip bulunmamaktadırlar. Bazı trol hesapların adlarında dört ve daha fazla rakam bulunması rastgele oluşturulduklarına işaret etmektedir.

Siyasi parti çağrışımlı: Kullanıcı adları belirli bir siyasal partiye, ideolojiye ya da kişiye atıfta bulunmakta ya da bunlarla özdeşleşmektedir. Bu hesapların profilleri ya bir siyasal partinin genel başkanının fotoğrafı ya dini veya milli bir sembol ya da güzel veya yakışıklı olarak tanımlanacak kadın-erkek görsellerini içermektedir.

Organize retweet: Bu hesaplar, etkileşimi artırmak için çoğunlukla organize retweet trafiğine başvurmaktadırlar.

Tek kaynak: Trol hesaplar tek bir kaynaktan çıkmışçasına büyük oranda benzer içerikleri paylaşmaktadır.

Hepsi kayıt altında: Trol hesapların kullanıcı hesapları sıklıkla kapanabilmekte, kapanan hesap adları değiştirilerek farklı adlar adı altında yeniden aktive edilebilmektedir. Bu durumda olan hesaplardaki tüm bilgiler kayıt altına alınmıştır. Ayrıca isim değişikliği ya da farklı nedenlerle aktivitelerine devam edilen kullanıcılar da bilinmektedir.

Fake takipçiler: Trol hesaplar kısa zaman önce açılmış olsa bile binlerce takipçiye sahip olabilmektedir. Bu durum, hesapların fake olarak adlandırılan sahte takipçilere sahip olmalarından kaynaklanmaktadır.

Karşı propaganda yöntemleri yapılıyor

Trol hesapların hashtag ve içerik üretirken kullandıkları üç temel yöntem de raporda yer aldı. Bunlardan ilkinin belirli bir trol kullanıcı grubunun CHP ya da Kılıçdaroğlu hakkında gösterdikleri refleksle ortaya çıktığı belirtildi. Buna göre, CHP ya da Kılıçdaroğlu, “128 milyar dolar nerede?” gibi bir açıklama ile gündem olduğunda, trol hesaplar hemen, “128 milyar dolar yalanı” gibi hashtagler ile gündemi sabote edici tweetler üretiyor.

Belirli bir hedefe odaklanan troller, yine “Hemen seçim” gibi belirli bir hashtag altında devam eden tartışmaya dahil olup manipülasyon amaçlı içerikleri dolaşıma sokuyor. Bu faaliyet sırasında ayrıca alay, aşağılama, küfür ya da hakaret içeren içerikler üreterek tartışmalar bozguna uğratılmaya çalışılıyor.

Bir diğer yöntemde de trol kullanıcı grubu, CHP’yi ya da Kılıçdaroğlu’nu doğrudan hedef alarak itibarsızlaştırmaya çalışıyor. CHP’nin ya da Kılıçdaroğlu’nun hesaplarından yapılan paylaşımların altına küçük düşürücü hashtagler üretilerek bu paylaşımların yurttaş nezdinde kabul görmediği algısı yaratılıyor.

Rekor kanlınevzat adlı hesaba ait

754 bin 975 gönderinin incelendiği çalışmada, trollerin içerik üretim sıklığı da incelendi. İncelenen dönemde en fazla paylaşım yapılan hesabın Kılıçdaroğlu’nun, “Sapığım” dediği Nevzat Kanlı’ya ait olduğu ileri sürülen @KANLINEVZAT35 isimli hesaptan yapıldığı tespit edildi. Buna göre, bu hesap adı altında 4 bin 752, @_trakyali hesabından 4 bin 635, @SERVETK73804671 isimli hesaptan 3 bin 672, @Murat19781848 hesabından 3 bin 315 adet paylaşım yapıldı.

Aylık ortalama 250-300 arasında değişen sayıda üretildiği belirlenen hashtaglerde de ilk sırayı “#yalancıkemal” hashtagi aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yaygın kullanılan, “Yalancı” nitelemesini içeren bu hashtagler 26 bin 450 kez dolaşıma sokuldu. “#OZURDİLEKILIÇDAROĞLU” hashtagi 10 bin 460 “#YalancıBayKemal” hashtagi 8 bin 30, “#YALANCICHP” hashtagi ise 5 bin 380 kere kullanıldı.

Paylaşın

Türkiye, İçerik Kaldırtma Taleplerinde Üçüncü Sırada

Dünya genelinde en çok kullanılan sosyal medya platformlarından biri olan Twitter, kullanıcıların paylaştığı içeriklerin kaldırılması için hükümetlerden gelen talep sayılarını açıkladı. Türkiye, en fazla talepte bulunan hükümetler sıralamasında üçüncü oldu.

2021 yılının Ocak-Haziran dönemine ilişkin verileri kamuoyuyla paylaşan Twitter, bu süre zarfında hükümetlerin 196 bin 878 hesaptan içerik kaldırılması için 43 bin 387 talepte bulunduğunu duyurdu.

Söz konusu hesap sayısının, Twitter’ın şeffaflık raporlarını yayımlaya başladığı 2012 yılından beri ulaşılan en yüksek sayı olduğu açıklandı. Şirket, içerik kaldırılması talebi sayısı bakımından da rekor kırıldığını belirtti.

Taleplerin yüzde 95’inin beş ülkeden geldiğini duyuran Twitter, ilk sırada Japonya’nın bulunduğunu bildirdi. Japonya’yı Rusya, Türkiye, Hindistan ve Güney Kore izledi. Twitter’a Çin ve Kuzey Kore dâhil bazı ülkelerde erişim bulunmuyor.

Twitter 2021’in ilk altı aylık dönemindeki taleplerden yüzde 54’ünde, bildirilen içeriğe belli ülkelerde erişimi durdurduğunu ya da kullanıcılardan bu içeriği kısmen veya tamamen kaldırmalarını istediğini belirtti.

“Son derece endişe verici”

Twitter’ın küresel kamu politikasından sorumlu başkan yardımcısı Sinead McSweeney, “Dünya genelinde hükümetlerin içeriklere müdahale etme ve kaldırma girişimlerinin giderek arttığı şu dönemde, daha önce görmediğimiz sayıda taleple karşılıyoruz” dedi.

McSweeney, “mahremiyet ve ifade özgürlüğüne yönelik bir tehdit” olarak gördüğü bu durumu, “tüm dikkatlerini vermeleri gereken, son derece endişe verici bir eğilim” diye tanımladı.

Twitter’ın bir önceki altı aylık verileri, 131 bin 933 hesaptan içerik kaldırılması için hükümetlerce talepte bulunulduğunu gösteriyordu. Açıklanan son sayı, geçen yılın ilk yarısında yaklaşık yüzde 50’lik bir artış olduğunu ortaya koydu.

Hükümetlerin talep sayısıysa 38 bin 524’ten 43 bin 387’e yükselirken yüzde 14’lük artış gösterdi. Talep sayısı yıllık bazda yüzde 2,8 arttı.

Twitter, kullanıcı hesabı bilgisi talep etme bakımındansa ilk sırada ABD’nin bulunduğunu belirtti. ABD’den Twitter’a ulaşan 3 bin 26 talep, toplam taleplerin yüzde 26’sını oluşturdu.

Twitter, hükümetlerin bilgi taleplerinin yüzde 64’ünde ya kısmen bilgi paylaştı ya da hiçbir bilgi paylaşımında bulunmadı. Şirket, bu oranda bir önceki döneme kıyasla yüzde 9’luk bir düşüş olduğunu ifade etti.

Paylaşın

İnsanlar Günde Beş Saatini Mobil Uygulamalarda Geçiriyor

Mobil uygulamaların kullanımını takip eden App Annie isimli şirketin yaptığı araştırmaya göre insanlar günde ortalama 4,8 saati mobil telefonlarında geçiriyor. İngiltere’nin medya denetim kurumu Ofcom, 2020 yılında benzer bir oran tespit etmişti, ancak onların verilerine televizyon izleme süresi de dahil edilmişti.

App Annie’nin yaptığı araştırmaya göre insanlar 2021 yılında mobil uygulamalara 170 milyar dolar harcadı, uygulamalar 230 milyar defa indirildi. Araştırma, TikTok’un dünya çapında en çok indirilen uygulama olduğunu, kullanıcıların 2020 yılına kıyasla TikTok’ta yüzde 90 oranında daha fazla vakit geçirdiğini saptadı.

Büyük ekranlar yavaş yavaş yok oluyor

App Annie’nin Genel Müdürü Theodore Krantz, cep telefonların harcanan zaman, indirilen uygulama sayısı ve elde edilen gelir gibi birçok alanda rekor kırdığını söyledi. Krantz, “Büyük ekranlar yavaş yavaş yok oluyor, cep telefonları neredeyse her alanda rekor kırmaya devam ediyor” diye konuştu.

App Annie, 2022 yılında aylık TikTok kullanıcı sayısının 1.5 milyarı aşacağını öngörüyor. Hindistan, Türkiye, ABD, Japonya, Meksika, Singapur ve Kanada’da yapılan çalışma, mobil uygulamalarda geçirilen zamanın ortalama 4 saat 48 dakika olduğunu, bunun 2019 yılına kıyasla yüzde 30 yükseldiğini tespit ediyor.

Brezilya, Endonezya ve Güney Kore’de bu sürenin 5 saati aştığı belirtiliyor. Mobil uygulamalarda geçirilen her 10 dakikadan 7’si TikTok başta olmak üzere sosyal medya, fotoğraf ve video uygulamalarında harcanıyor.

2021 yılında 2 milyon yeni uygulama ve oyun

App Annie’nin çalışmasına göre mobil uygulamalar ekosistemine 2021 yılında 2 milyon yeni uygulama ve oyun eklendi. 100 milyon doların üstünde gelir getiren uygulamaların sayısında ise yüzde 20 artış kaydedildi. Çalışmaya göre Youtube dünyanın en popüler video paylaşım platformu oldu ve 60 ülkede bir milyondan fazla video indirildi. Netflix birçok bölgede ikinci sırada yer aldı.

App Annie, mobil oyunlarda da artış olduğunu, insanların geçtiğimiz yılda indirdikleri oyunlara 116 milyar dolar harcadığını açıkladı. En popüler oyunlar arasında ‘hiper basit’, yani oynaması kolay ve ücretsiz mobil video oyunların olduğunu belirtti. Bazı kullanıcılar bu oyunlarda yoğun şekilde görülen reklamlardan şikayetçi olsa da reklamcılık sektörü 2021’de bu alanda oldukça başarılı oldu ve reklam harcamaları 295 milyar doları aştı.

Sağlık ve ruh sağlığı uygulamaları

App Annie’nin araştırması, pandeminin insanların yaşam alışkanlıklarında değişikliklere yol açtığını saptadı. Örneğin Singapur, Brezilya ve Endonezya başta olmak üzere, dünyanın her yerinde insanlar alışveriş uygulamalarında daha çok vakit geçirmeye başladı. 2021’de alışveriş uygulamalarında toplam 100 milyar saat harcandı.

UberEats gibi yemek ve içecek uygulamalarında harcanan vakit de önceki seneye kıyasla yüzde 50 oranında arttı. İnsanların pandemi sürecinde spor salonlarına gidememesinden dolayı sağlık ve spor uygulamaları da daha sık kullanılmaya başlandı.

Aynı zamanda Headspace ve Calm gibi meditasyon uygulamaları da daha popüler hale geldi. Meditasyon uygulamalarını en çok gençlerin indirdiği, 2021 yılında bu uygulamaların kullanımında yüzde 27 artış olduğu tespit edildi. Çöpçatanlık uygulamalarının kullanımında da 2018 yılına kıyasla yüzde 95 artış belirlendi, bu uygulamalar için 4 milyar dolardan fazla harcama yapıldı.

(Kaynak: BBC Türkçe)

Paylaşın