Zehirlenme, çeşitli ilaçların, kimyasalların, zehirlerin veya gazların yutulması, solunması, dokunulması veya enjekte edilmesinden kaynaklanan yaralanma veya ölüme varabilen durumdur. Olası zehirlenme konusunda endişeleriniz varsa ilk önce 112’yi arayın.
Bireyin yaşam faaliyetinin tehlikeye düştüğü bir durumda, sağlık görevlilerinin olay yerine varıp, müdahalede bulunacağı zaman aralığında yaralı veya yaralıların hayatlarının kurtarılması veya durumlarının kötüye gitmesini önlemek amacıyla, olay yerindeki mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaların tümüne ilk yardım denir.
İlk yardımcı; İlk yardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi ya da kişilerdir.
Zehirlenme hangi yollarla meydana gelir?
Zehirlenme yolları üç grupta toplanır.
- Sindirim yoluyla; En sık rastlanan zehirlenme yoludur. Sindirim yoluyla alınan zehirler genellikle ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkoldür
- Solunum yoluyla; Zehirli maddenin solunum yolu ile alınmasıyla oluşur. Genellikle karbon monoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları), lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanılan klor, yapıştırıcılar, boyalar ev temizleyicileri gibi maddeler ile oluşur
- Cilt yoluyla; Zehirli madde vücuda direk deri aracılığı ile girer. Bu yolla olan zehirlenmeler böcek sokmaları, hayvan ısırıkları, ilaç enjeksiyonları, saç boyaları, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deriden emilmesi ile oluşur
Zehirlenmelerde genel belirtiler nelerdir?
- Sindirim sistemi bozuklukları; Bulantı, kusma, karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal
- Sinir sistemi bozuklukları; Bilinç kaybı, havale, rahatsızlık hissi, kaslarda ağrı, kasılma, hareketlerde uyumsuzluk, şok belirtileri
- Solunum sistemi bozuklukları; Nefes darlığı, solunum durması, baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, oksijen yetmezliği nedeni ile ciltte kızarıklık, morarma
- Dolaşım sistemi bozuklukları; Nabız bozukluğu, baş ağrısı, soğuk terleme, kalp durması
Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır?
- Hasta temiz havaya çıkarılır ya da cam ve kapı açılarak ortam havalandırılır
- Yaşamsal belirtiler değerlendirilir (ABC)
- Yarı oturur pozisyonda tutulur
- Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verilir
- Tıbbi yardım istenir (112)
- İlkyardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri almalıdır
- Solunumu korumak için maske veya ıslak bez kullanılır
- Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ve ışıklandırma cihazları kullanılmaz
- Yoğun duman varsa hastayı dışarı çıkarmak için ip kullanılmalıdır
- Derhal itfaiyeye haber verilir (110)
Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
