Sivas: Mehmet Ali Hamamı

Mehmet Ali Hamamı; Sivas’ın Merkez İlçesi, Akdeğirmen Mahallesi, Kepenek Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hamamın yapım kitabesi yoktur. 14 x 32 m dış ölçülerinde, dikdörtgen planlı kesme taştan inşa edilen hamamı bu özelliklerine göre XVII. Yüzyıla tarihlemek mümkündür. Soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümleri ile klasik Osmanlı hamamlarının temel özelliklerine sahiptir.

Güney yönünde basık kemerli bir kapıdan soyunmalık bölümüne girilir. İç ölçüleri 11 x 12.50 m olan soyunmalık ahşap, üzeri dört yöne eğimli kırma çatılıdır. Yapılan onarımla değişikliğe uğramıştır. Ortada sekiz köşeli havuzu bulunmaktadır.

Ilıklık bölümü 3.25 x 2.50 m iç ölçülerinde ortadan kubbe yanlarda beşik tonoz örtülüdür. Ilıklık bölümünde helâ ve tıraşlık yer almaktadır.

Sıcaklık bölümü klasik dört eyvan şemalıdır ve köşelere kare planlı hücreler (halvet) yerleştirilmiştir. Eyvan üstleri beşik tonoz, hücreler kubbelerle örtülüdür. Hazne ve külhan bölümü dikdörtgen planlı ve beşik tonozludur. Hamam halen faaliyettedir.

Mehmet Ali Efendi Hamamı Vakfiyesi; Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nde bulunan Mehmet Ali Hamamı’nın vakfiye sureti H. 1305 (1887) tarihinde düzenlenmiştir. Behram Paşa oğlu Mustafa Bey tarafından 1589 tarihinde yaptırılan Ali Ağa Camii’ne Çavuş Mahallesi’nde oturan, Sivas eşrafından Sahib’l-hayrat, Silahdar-zâde Zülfü-zâde Mehmet Ali Efendi İbni İbrahim tarafından vakfedilmiştir.

Vakıf suretinde, hamam kirasından elde edilecek gelirden önce hamamın tamiri sonra Köhne Bud bahçesi’nin (Erik Bahçesi) bakımı, cami çevresindeki mezarların ve caminin tamiri, geriye kalan paradan ise Ali Ağa Camii çevresinde bulunan kütüphaneye harcanması, bunlardan geriye kalanın ise hazineye bağışlanması hükme bağlamıştır.

2003–2004 yıllarında duvarlarda derz temizliği yapılmış, sıva raspası yapılmış, üst örtü değiştirilmiştir.

Paylaşın

Sivas: Hatipoğlu Camii

Hatipoğlu Camii; Sivas’ın Divriği İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Mülkiyeti Hatiboğlu Mescidi Vakfına aittir. Yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 19.yy sonu ile 20. yy başlarına tarihlenebilir.

Cami kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Caminin strüktürü taş ve ahşaptan oluşan ‘Karma Yapı Sistemi’ olarak tanımlanabilir. Zemine oturan ana taşıyıcı duvarlar ahşap hatıllı moloz taştır.

Üst tarafları kerpiç duvardır. Ana mekanın döşemesi ahşap kaplamadır. Çatı Marsilya tipi kiremitle kaplanmıştır.

Minare ahşaptan yapılmıştır. Sanat Tarihi açısından yapım malzemeleri ve ahşap minareli olması açısından değerlendirilebilir. Cami ibadete açıktır.

Paylaşın

Sivas: Eski Paşa Hamamı

Eski Paşa Hamamı; Sivas’ın Merkez İlçesi, Uluanak Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hamamın kitabesi bulunmamakla beraber, yapı üslubundan XVII. yüzyılda yapıldığı anlaşılmaktadır. Klasik Osmanlı hamam mimarisi üslubunda yapılmış olan hamam soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir.

Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı, doğuda soyunmalık batı da ılıklık ve sıcaklık yer almaktadır. Soyunmalık üzeri büyükçe ve yüksek kubbeli, batıdaki bölümün üzeri tek kubbeli olup çevresi toprak kaplı tamamı yığma taştır.

Güney Cephe: Sokağa cepheli sonradan yapılan briket + tuğla duvarlı ilave yapının çift kanatlı ahşap kapısı ile sokaktan giriş sağlanmıştır. Soyunmalık bir adet yuvarlak kemerli pencereli ve demir parmaklıklı diğer bölümlerin dışarıya açıklığı bulunmamaktadır. Doğu, batı ve güney cepheler kapalıdır.

Yapının soyunmalık kısmı altıgen olup doğusu ve batısı daha düşük seviyededir. Doğuda çıkıntılı kısmın üç yüzü tekrarlanmış olup üzeri toprak örtülüdür. Güneydeki sokaktan girişi sağlayan ilave yapı havlu kurutma ve çay ocağı olarak kullanılmaktadır.

Soyunmalık: Doğudaki duvardan kare planlı soyunmalığa girilir. Üzeri kubbeli kubbeye geçiş tromplu, tromp araları sivri kemer bağlantılı kuzeyi ve güneyi pencereli, kuzey tepesi aydınlık fenerli zemin mozaik kaplı kemerlidir. Soyunma hücreleri iç mekânlar bölünerek elde edilmiş olup, sekiz kenarlı şadırvan lambri ile kapatılmıştır.

Ilıklık: Dikdörtgen planlı  beşik tonozlu bu bölüme yuvarlak kemerli kapı açıklığı ile girilmektedir. Beşik tonoz iki aydınlık çevreli olup kuzeyi pencerelidir.

Çeşme 2007 yılında onarılmış olup, mozaik çimento karışımı malzemeden yapılmış olan eski yalak kaldırılarak yerine mermerden imal edilmiş olan yeni yalak konulmuştur.

Paylaşın

Sivas: Abdurrahman Paşa Camii

Abdurrahman Paşa Camii; Sivas’ın Kangal İlçesi, Gürsel Mahallesi Çarşı İçi Mevkii’nde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yazıtından yapının Kangal Ağası Abdurrahman Paşa tarafından, minareninse Abdülkadir Ağa tarafından 1865-1870 yılları arasında bir tarihte yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Abdurrahman Paşa Camii, taş malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Yakın tarihlerde ise çeşitli ilavelerle orijinal planında değişmeler olan caminin üç gözlü üzeri kubbe ile örtülü bir son cemaat yeri vardır.

Taş malzeme kullanılarak yapılan minber ve mihrap ise yağlı boya ile boyanarak orijinal özelliğini kaybetmiştir. Kadınlar mahfili ise beton malzeme kullanılarak daha sonraki dönemlerde yapılmıştır.

M. 1865 yılında yapılan iki renkli taş malzeme kullanılarak yapılan minare kare bir kaide üzerinde silindir şekilli gövde sade bir şerefe altlığı şerefeden sonra petek kısmına geçilir, bakırla kaplanmış külahtan sonra alemle sonlandırılır. Abdurrahman Paşa Camii minaresi, Kangal Alacahan Camii minaresi ile benzerlik gösterir.

Paylaşın

Sivas: Meydan Hamamı

Meydan Hamamı; Sivas’ın Merkez İlçesi, Küçükminare Mahallesi, Şemsi Sivasi Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Atatürk caddesinden Dikilitaş semtine giden yolun solundadır. Meydan Camii ile birlikte veya ondan bir süre önce yapılmış olması imkân dâhilindedir. 13 x 35 m boyutlarında olup tamamen kesme taştan yapılmıştır.

Hamamın giriş kapısı yandadır. Giriş kapısının sol tarafında sivri kemerli bir niş ve kapısının iki yanında burmalı sütuncuklar cephenin süslenmesini meydana getirir.

Klasik planda, yapılmış bir hamamdır. Kare planlı soyunma mahallinin eyvan şeklindeki girişi ve bunun yanındaki kemerli penceresi sütunce ve profillerle tezyin edilmiş; batı köşesi ise stalâktitli bir kavsara ile pahlanmıştır. Ortada sekiz köşeli bir havuzu vardır. Bu kısımdan önce cephede çıkıntı yapan, üzeri tonozlu kafes (havlu kurutma) mahalline, kubbe aksine isabet eden küçük bir kapı ile de ılıklık kısmına (ki bu kısımda helâlar ve tıraşlıklar yer alır) geçilir.

Sıcaklık kısmı merkezi bir kubbe etrafında aksiyal bir şekilde tertiplenmiş, dört eyvan ve köşelerde birer kubbeli halvet mevcuttur. Bu hücrelerin içinde üçer kurna vardır. Köşe hücrelerinin kapıları sıcaklık kısmına, giriş aksına rastlayan eyvanlara açılır. Orijinal kurnalar boz renkli mermerden yapılmış ve pahlı köşeleri sade bir şekilde ikişer ters lale motifiyle tezyin edilmiştir.

Sıcaklık kısmının sonunda ve hamamın kuzeybatı köşesinde tonozlu su haznesi ve altında külhan vardır. Soyunma mahallinin güney, doğu ve kuzeydoğu cepheleri kesme taş kaplama, diğer kısımları moloz taş duvardır. Kubbesi sekizgen kasnak üzerine oturtmaktadır. Beden duvarlarının üst hizasında ve kasnak üzerinde basit bir silme dolanır. Çıkıntılı kafes kısmının cephe duvarında silme hizasında bir adet çörten mevcuttur.

Etrafın toprakla dolması neticesinde hamam zemine gömülü ve 1.50 – 2 m aşağıda kalmıştır. Yan ve ön cephelerine muhtelif dükkân ve binalar yaptırılmış iken 1963 yılında kaldırılmıştır.

1962 yılında yapılan onarımda etrafı temizlenmiş ve eser ortaya çıkarılmıştır. Bu onarımda yine soyunma mahalli kubbesine iki adet tepe penceresi ile iki adet zemin penceresi açılmıştır. Hamam zemini ve kurnaların bir kısmı mozaik olarak yenilenmiş, WC kısmında değişiklik yapılmıştır. Külhan kısmının bacası yıkılmış, su tesisatı kısmen değiştirilmiştir. 1991 yılında hamamda meydana gelen patlama ile soyunmalık bölümü kubbesi yıkılmış, yapılan onarım sonunda kubbe çinko ile kaplanmıştır.

2008 yılında yapılan onarımda ise duvarda derzler yenilenmiş, üst örtü değiştirilmiş, iç dekorasyon yenilenmiş ve çevre düzenlemesi yapılmıştır.

Paylaşın

Sivas: Surp Asdvadzadzin Kilisesi

Surp Asdvadzadzin Kilisesi; Sivas’ın Gürün İlçesi, Pınarönü Mahallesi, Nurettin Sözen Caddesi üzerinde yer almaktadır.

İlçe merkezindeki kiliseye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. Gürün Belediyesi bu mekanın restorasyonu konusunda planlama çalışmaları yürütmektedir.

Kilisenin çatısı ve sütunları çökmüş olsa da duvarların çoğu, üç apsis ve diğer pek çok mimari unsur bozulmadan günümüze ulaşmıştır.

Bu kilise binası, 20. yüzyıl boyunca, bir dönem hapishane, ardından sinema, son olarak depo olarak kullanılmış; sonunda kültürel miras varlığı olarak tescillenip koruma altına alınmıştır.

Gürün’de yaşayan Ermeni toplumu 1915 Ermeni Tehciri’yle bölgeden ayrılmak zorunda kalmışlardır. 1915 Ermeni Tehciri öncesi Gürün’de 3000 ev nüfusu vardı ve bunlardan 1550 hanesi Ermeni toplumdan oluşmaktaydı.

Paylaşın

Sivas: Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii

Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii; Sivas’ın Yıldızeli İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. Hükümet Konağı’nın hemen arkasındadır.

Kemankeş Kara Mustafa Paşa 1640 yılında yaptırmıştır. Bunun yanı sıra iki han ve bir de hamam yaptırmış, bunlardan yalnızca cami ve hamam günümüze gelebilmiştir. Sarı kesme taştan yapılan cami dikdörtgen planlı olup, kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır. İbadet mekânını iki adet ahşap direğin taşıdığı ahşap bir tavan örtmektedir.

Caminin üzeri kırma çatılıdır. İbadet mekanına herhangi bir süsleme elemanına rastlanmamaktadır. Büyük olasılıkla yapıldığı dönemden sonra yapılan değişikliklerle özelliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır. Caminin kuzeyinde son cemaat yeri, kuzeydoğu köşesinde de taş kaideli, yuvarlak gövdeli, tek şerefeli minaresi yer almaktadır.

Caminin güneyinde sekiz köşeli sade bir mihrap nişi ile iç mekanda iki büyük filayağı bulunur.  Ahşap malzemeli kadınlar mahfili ana mekâanın kuzeyindedir. Kuzey doğu köşede yer alan minaresi yapıyla doğrudan bağlantılı görünür. Yapılan onarımda son cemaat yeri büyütülmüş ve minare bu alanın içinde kalmıştır.

Paylaşın

Sivas: Eğriçimen Yaylası

Eğriçimen Yaylası; Sivas’ın Koyulhisar İlçesi, Subaşı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. İlçe merkezine 17 km. mesafededir.

Ormanlar içinde yer alan Eğriçimen Yaylası güney batından kuzeybatıya doğru uzanan bir vadi içerisindedir. Çam ormanları ile kaplıdır.

Çok sayıda su kaynağına sahiptir. Şaşalağan Boğazı ile Yedigözlerden çıkan su kaynakları birleşerek bir dere oluşturmaktadır.

Bu dere yayla içinde akmaktadır. Yayla ismini de içerisinde akan derenin kıvrımlı olmasından almıştır. Yeşilin tüm tonlarını içinde barındıran Eğriçimen Yaylası her mevsim farklı bir güzelliğe bürünmektedir.

Etrafı çam ormanlarıyla kaplı yayla, ilkbaharda yeşil örtü ile sarı ve beyaz papatyalarla kaplanıyor. Kış aylarında kimsenin olmadığı yaylaya, yazın gurbetçiler ve piknikçiler geliyor.

Eğriçimen Yaylası, doğaseverler tarafından Trabzon’da bulunan Ayder Yaylası’na benzetiliyor. Koyulhisar’da Eğriçimen’in yanı sıra Kengercik, Arpacık, Kalınpınar, Topalan, Sarıçiçek ve Söbüce yaylaları da bulunuyor. Yayla açısından zengin olan bölge, kentin akciğeri görevini görüyor.

Paylaşın

Sivas: Alacahan Camii

Alacahan Camii; Sivas’ın Kangal İlçesi, Alacahan Beldesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. 

2007 yılında tamamlanan onarımında güçlendirme çalışmaları yapılmış, camiye bitişik duran betonarme yeni camii yıkılmış, minare ve giriş kapısı arasındaki ek kaldırılmış, kubbe örtüsü kurşun kaplanmış, sıva, derz tamiri yapılarak, yıkılan yerler yeniden yapılmıştır.

Dört köşe planlı camiye, daha sonradan yapılmış, ilave edilmiş, üstü kapalı ve düz bir sahından sonra alçak basık kemerli dar bir kapıdan girilir. Tam karşıda yuvarlak kemerli basit bir mihrabı bulunmaktadır. Sağ yanındaki ahşap minber yağlı boya üzeri çiçek motiflidir.

Caminin dört köşesinden çıkarılan tonoz bingiler basık kubbeyi taşımaktadır. Kasnak üzerinde dört adet penceresi vardır. Koyu gri, is renkli çeşitli bitkisel motiflerin yer aldığı toprak boya kubbe içi ve yan duvar süslemeleri yok olmak üzeredir.

Söylendiğine göre kubbe içindeki tezyin arasında, kervansaray, sur duvarları ve içindeki külliyeleri gösterir bir anlatım bulunmaktaymış. Caminin batı kenarına yapılan yeni camiye geçmek üzere batı cephesine büyükçe bir kapı açılmıştır. Dışından moloz taşla örülü bulunan cami, yan duvarları ve kubbe kasnağı, bakıma muhtaçtır. Minaresi yeni yapılmıştır.

Paylaşın

Sivas: Lota Gölleri

Lota Gölleri; Sivas’ın Hafik İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. İlçe merkezine yaklaşık 3 km. mesafededir.

Karstik çukurlarda üç kısımdan oluşan bir göldür. İlkbahar aylarında su seviyesinin yüksek olduğu dönemlerde birleşen göl, yaz aylarında su seviyesinin düşmesi ile birbirinden ayrılır.

Gölün en derin yeri 35 metredir. Kızılırmak’a yeraltı suları ile bağlı olan göl, açık havza özelliği gösterir. Gölde balıkçılık yapılmaktadır.

Gölün derin olması, kıyısında yüzmeye elverişli açık alanların olmaması nedeni ile amatör yüzücüler açısından tehlikelidir. Gölde, yerleştiği uvala ve çevresinde jipslerle gelişen morfolojinin en güzel örneklerinden biri gözlemlenir.

Yaklaşık 250 m çapında daireler şeklinde olan iki göl aynı özellikte iki yuvarlak jips dolinini doldurmuştur. Erimenin devamlılığı sebebiyle gölün ortalama derinliği gittikçe artan özelliktedir.

 

Paylaşın