1 Ocak 1920 yılında Balıkesir’in Bandırma ilçesinde dünyaya gelen Pakize Başaran, Saraybosna’dan Türkiye’ye gelen Boşnak bir ailenin kızıdır. Noterde çalışan Başaran, birçok edebi şahsiyetle tanıştı. Şiirlerini beğenen edebiyatçılar tarafından öykü ve roman yazımına teşvik edildi.
İlk öyküsü “Hacı Nine” 1948 yılında Yeni Sabah gazetesinde yayımlandı. “Unut Beni” adlı şiiri Cem Karaca tarafından bestelendi. Yayımlanmış 12 romanı vardır. Romanlarında tarih ve aşk bir arada bulunur. Otobiyografik öğelerin de bulunduğu romanlarında, 1960 darbesi, Demokrat Parti dönemi, tek parti dönemi, II. Dünya Savaşı yılları gibi önemli tarihi olay ve zamanları işleyen Başaran bireylerin bakış açısı ile döneme ışık tutar. Birçok eseri oyuna dönüştürülerek radyolarda sunulmuştur. Öykü, şiir ve romanlarının yanı sıra maniler de yazmıştır.
Yazar olarak sağlam olay örgüsüne dayandırdığı aşk izleğini çokça kullanır. Duygu dünyasını ince ayrıntıları ile betimlemesi, kurgusunun sağlam olması, mekan ve zaman olarak da tarihi olayları seçmesi açısından çok önemli bir edebi kişiliktir. Kurmaca ile tarihin duygu dünyasında birleştiği romanlarında, ruhsal çözümlemeler de önemli bir yer tutar. Diyalogları sağlam, dili akıcı, üslubu ise gizemli ve merak uyandırıcıdır.
Bu özellikleri ile Türk edebiyatı alanında çok önemli eserler vererek aşk, hasret, ayrılık, kavuşma, özlem gibi izlekleri öne çıkarmış ama aynı zamanda otobiyografik unsurlarla birlikte tarihi olayları da işleyerek hem bireyin penceresinden olayları aktarmış hem de toplumsal olaylara da bir tanık olarak gerçeklik çizgisini oluşturmuştur. Roman kurgularında gizem önemli bir yer tutar. Okur detektif hikayelerine özgü bir biçimde ipuçlarını takip ederek ortaya konan sorunun çözümü konusunda meraklanır ve düğüm sonunda genellikle umulmadık bir biçimde çözülür.
Pakize Başaran’ın eserleri: Benim Doktorum, Sahte Gelin, Köye Dönen Yosma, Meçhule Giden Yol, Şaka Bitti, Seni Yalnız Seni, Aşk Acıları, Döner Koltuk, Devenin Öcü, Sonbaharımda Bahar, Büyükler, Küçükler ve Köpekler, Günahkar Adam, Tekinsizler, Fırtına’nın Oğlu, Ben Yaşarken: 27 Mayıs 1960 ve Öncesi, Bir Yıl Sonra Bugün.
