Osmangazi Köprüsü İçin Firmalara 1,2 Milyar Dolar Ödendi

CHP Milletvekili Ahmet Akın, Osmangazi Köprüsü’ne ilişkin verileri açıkladı. 89 milyon aracın geçmesi gereken köprüden 55 milyon araç geçtiğini kaydeden Akın, yüklenici firmalara bir milyar 275 milyon dolar ödendiğini belirtti.

Osmangazi Köprüsü’nün araç geçiş sayısı uzun bir dönem “ticari sır” gerekçesiyle açıklanmazken, konuya ilişkin uzun bir sürenin ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’ndan açıklama geldi. Karaismailoğlu, araç geçiş sayısını 55 milyon 500 bin olarak açıkladı.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın da günlük 40 bin araç geçiş garantisiyle inşa ettirilen Osmangazi Köprüsü’nün kamuya yükünün güncel kura göre 23 milyar 115 milyon 750 bin TL’ye ulaştığını ifade etti.

BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre Akın, “1 Temmuz 2016 yılından bu yana 40 bin araç geçiş garantisi verilen köprüden açıldığı günden 10 Ağustos’a kadar 89 milyon 240 bin aracın geçmesi gerekiyordu. 33 milyon 740 bin araç geçiş yapmamış” bilgisini verirken, “Garanti ücreti hiç artmasa ve vatandaşın ödediği geçiş ücreti ile garanti ücreti arasındaki fark yok sayılsa bile Osmangazi Köprüsü’nün bugüne kadar kamuya oluşturduğu yük, bir milyar 275 milyon doları geçiyor. Bu da hemen hemen köprünün maliyetine denk geliyor” ifadelerini kullandı.

Akın, “Devletin kasasından tek kuruş çıkmadan inşa edilecek” denilerek ve araç geçiş garantisi verilerek yaptırılan projelerin tamamının aynı durumda olduğunu vurguladı.

‘Mantık dışı garantilere karşıyız’

“Osmangazi Köprüsü’ne verilen garanti tutarı, araç başına 35 dolar artı yüzde 8 KDV. Bu tutarın ABD enflasyonuna göre arttığı da kamuoyuna yansıdı” bilgisini beren Akın, “Üstelik Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle vatandaşın ödediği köprü ücreti ile garanti tutarı arasında da çok büyük fark var. İktidar sözcüleri ya matematik bilmiyor ya da bile bile kamuoyunu zarar ettirmeyi tercih ediyorlar. Biz, yatırımlara değil işte bu mantık dışı dövizle verilen garantilere karşıyız” diye konuştu.

Döviz garantilerinin Türk Lirası’na çevrilmesi gerektiğini söyleyen CHP’lı Akın, “İktidar, 55 milyon 500 bin sayısını büyük bir başarıymış gibi duyarak açıklıyor ancak gerçekler ortada. Köprünün maliyetinin bir milyar 418 milyon dolar olduğu dikkate alındığında, güncellenen garanti tutarı ve ücret farkı hesaba da katıldığında verilen garantinin 6 yılda bir köprü maliyeti oluşturduğunu görüyoruz. Üstelik Osmangazi Köprüsü 2035 yılına kadar daha 13 yıl boyunca garanti kapsamında işletilecek. İktidara çağrımız döviz garantileri derhal Türk Lirası’na çevrilmeli ve garantili bütün otoyol ve köprülere ilişkin veriler kamuoyuna açıklanmalı” sözlerini kaydetti.

Paylaşın

‘Çanakkale Köprüsü’ Bayramda Dahi Zarar Etti

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Hazine’nin günlük 45 bin araç geçiş garantisi verdiği Çanakkale Köprüsü’nden arefe günü olan 8 Temmuz Cuma günü 14 bin 275 adet araç geçtiğini açıkladı.

Yaklaşık 31 bin araçlık fark için Hazine, her araç başına yaklaşık 17,7 Euro üzerinden şirkete bir günde toplamda yaklaşık 690 bin euro (9,6 milyon TL) ödeme yapacak.

Sözcü’de yer alan habere göre; yap-işlet-devret modeliyle ihaleye çıkarılan projeyi, 16 yıl 2 ay 12 gün işletme süresi teklifiyle kazanan Türkiye ve Güney Koreli firmalardan oluşan ‘Daelim–Limak–SK–Yapı Merkezi Ortak Girişimi’ hayata geçirmişti. Projenin, 88 kilometre otoyol ve 13 kilometre bağlantı yolu olmak üzere toplamda 101 kilometre uzunluğu bulunuyor.

Projede Hazine’nin şirketlere verdiği geçiş garantisi toplamda 6 milyar Euro’yu buluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 18 Mart’taki açılış töreninde Çanakkale Köprüsü’nden otomobil geçiş ücretinin 200 TL olduğunu duyurmuştu.

1915 Çanakkale Köprüsü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi. Verilen garantide araç başı ücret 15 euro + KDV oldu. Sözleşmede belirlenen bu ücret Euro bölgesi enflasyonuna göre güncellendiği için 2021 sonu enflasyonu hesaplandığında geçiş garantisi 2022 için 17,7 euro (290 TL) olacak.

Buna göre köprünün yıllık garanti ücreti yaklaşık 380 milyon Euro, işletme süreci boyunca verilecek toplam devlet garantisi miktarı ise yaklaşık 6 milyar Euro oldu.

Feribot işletmesini yapan GESTAŞ’ın taşıdığı yıllık araç sayısı günlük 10 bin araç civarında. Pandemi öncesi dönem olan 2019 yılında ise ortalama 12 bin araç taşındı. Yani feribotun taşıdığı araç sayısı verilen 45 bin araçlık garantinin çok altında.

Osmangazi Köprüsü’nde garanti karşılandı

Osmangazi Köprüsü’nün, İstanbul’u Ege’ye bağlayan İstanbul-İzmir Otoyolu’nun en önemli kesimini oluşturduğuna vurgu yapan Bakan Karaismailoğlu, “Körfezi otomobil ile mevcut yolu kullanarak geçmek 1,5 saat, feribot ile geçmek ise 45 ila 60 dakika sürüyordu. Yoğun günlerde bekleme süresi saatleri buluyordu. Artık, Osmangazi Köprüsü’yle körfez 6 dakikada geçilebiliyor” ifadelerini kullandı.

4 Temmuz’da 43 bin 301 aracın kullandığı Osmangazi Köprüsü’nün garanti karşılama oranının yüzde 108 olduğunu bildiren Karaismailoğlu, şunları söyledi:

“5 Temmuz’da 43 bin 492 araç geçişi ile garanti karşılama oranı yüzde 109, 6 Temmuz’da 49 bin 453 araç ile garanti karşılama oranı yüzde 124 olarak gerçekleşti. 7 Temmuz’da 64 bin 296 araç Osmangazi Köprüsü’nden geçiş yaptı. Garanti karşılama oranı da yüzde 161 seviyesine yükseldi.

Arife günü, yani 8 Temmuz Cuma günü, araç hareketliliğinde ciddi oranlarda artış yaşandı. Toplam 80 bin 624 aracın köprüyü kullandığı belirlendi. Garanti karşılama oranı ise yüzde 202’lere çıktı. Son 6 ayda ortalama 46 bin araç Osmangazi Köprüsü’nü kullandı. Çanakkale Boğazı’nda tarihte ilk kez kesintisiz karayolu bağlantısını sağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü ile boğaz geçiş süresi de 6 dakikaya indi.

Tatil dönemlerinde körfezdeki benzer görüntüleri Çanakkale’de de görüyorduk. Saatler süren feribot çilesi, 1915 Çanakkale Köprüsü ile sona erdi. 4 Temmuz’da 7 bin 31 araç Çanakkale Köprüsü’nden geçiş yaparken, 8 Temmuz’da 14 bin 275 araç köprüyü kullandı. Ülkemize katma değer katan bu projemiz de tıpkı Osmangazi Köprüsü’nde olduğu gibi garanti karşılama oranlarını yakalayacak”.

Paylaşın

8 Garantili Projede ‘37,5 Milyar Dolar’ Zarar

Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan 4 otoyol, bir tünel ve 3 köprünün toplam maliyeti 22 milyar 215 milyon 713 bin dolar oldu. Aynı projelere kamuya devredilinceye kadar, 59 milyar 747 milyon 817 bin dolarlık geçiş garantisi verildi. Böylelikle devlet kaynaklarıyla 22,2 milyar dolara mal olacak 8 proje için Hazine’den 37,5 milyar dolar daha fazla para çıkacak.

Sözcü’den Emin Özgönül’ün haberine göre; CHP Zonguldak Milletvekili ve TBMM KİT Komisyonu üyesi Deniz Yavuzyılmaz, “Sayıştay raporlarındaki saptamalar, 8 projenin yüzde 169 ve 2,69 kat daha pahalı olduğunu gösterdi. Bu para ile 8 yerine toplam 24 otoyol, köprü ve tünel inşa edilirdi. Üstelik bu projelerde müteahhidin yurt dışından temin ettiği krediye de devlet kefil oluyor” dedi.

Farkı hazine ödüyor

YİD modeli ile yaptırılan geçiş garantili projelerde garanti kapsamındaki araç sayısı tutmazsa, aradaki farkı Hazine ödüyor. Geçen araç sürücüleri ise doğrudan işletmeci şirket kasasına ödeme yapıyor.

45 bin araç geçiş garantisi

1915 Çanakkale Köprüsü da­hil Çanakkale-Malkara Otoyo­lu’nun maliyeti 3 milyar 159 milyon 721 bin 36 avroyu buluyor. 2034’te işletmesi devlete geçecek olan projede köprüden günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi.

Gelir garantisi çok yüksek

2030 yılında kamuya geç­mesi planlanan 445 milyon 521 bin 627 avro maliyetli Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu’na günlük 35 bin araç geçiş, toplamda da 541 milyon 301 bin avroluk gelir garantisi verildi.

Eksikler tamaamlanmadı

Bağlantı yolları ile bir­likte toplam 351 kilometre uzunluğundaki Ankara-Niğ­de Otoyolu, 2035 yılında kamuya devredilecek. 1 mil­yar 462 milyon 628 bin 902 avro  maliyeti olan projede halen eksiklikler bulunuyor.

Hedefe ulaşılamıyor

İstanbul’daki Avrasya Tüneli, 2042 yılında kamuya geçecek. 1 milyar 239 milyon 863 bin dolar maliyete sahip projeye verilen günlük araç geçiş garantisi 68 bin ve bu tutmamasına rağmen her yıl bu rakam artıyor.

Milyarlarca dolarlık sapma

Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Oto­yolu, 2036 yılında kamuya devredilecek. 6 milyar 312 milyon 392 bin 47 dolar maliyete sahip projede hem köprüden hem de otoyoldan geçiş garanti sayısı tutmuyor.

Hedefin yarısına dahi ulaşılamıyor

Yavuz Sultan Selim Köp­rüsü ve Odayeri-Paşaköy Otoyolu projesi 3 milyar 456 milyon 244 bin 239 do­larlık maliyete sahip. Köp­rüden geçiş garantisi yıllık 49 milyon adet ama bunun yarısına dahi ulaşılamıyor.

İşletme süresi uzatıldı

Kuzey Marmara Otoyolu Kınalı-Odayeri kesiminin mali­yeti 2 milyar 72 milyon 257 bin 9 dolar. 2030 yılında kamuya devri planlanan projenin uzunluğu bağlantı yolları dahil 80 kilomet­reyi buluyor. İşletme süresi 4 yıl 9 aydan 12 yıl 4 aya çıkarılan projede garantiler de tutmuyor.

Geçiş garantisi sayısı artırıldı

Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı kesiminin işletmesi 2029 yılında devlete geçecek. 3 milyar 661 milyon 656 bin 404 dolar maliyeti olan projenin araç geçiş garanti sayıları işletmeci şirket lehine artırıldı.

Paylaşın

Osmangazi Köprüsü için herkes 23 Lira ödedi!

Yılda 14 milyon 600 bin (3 yılda 43 milyon 800 bin) araç geçiş garantisi bulunan Osmangazi Köprüsü’nden Temmuz 2016 ve Haziran 2019 tarihlerini kapsayan 3 yıllık dönemde 22 milyon araç geçtiği bildirildi.

Geçiş garantisi verilen Osmangazi Köprüsü’nden geçsin geçmesin her vatandaşımız bu dönem aralığında cebinden en az 23,26 lira ödemiş oldu.

Karayolları Genel Müdürlüğü, CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel’in yap-işlet-devret modeliyle yapılan Osmangazi Köprüsü’ne ilişkin CİMER’e yaptığı başvuruya yanıt verdi.

Onursal Adıgüzel, yanıtı kamuoyu ile paylaştı.

Karayolları Genel Müdürlüğü’nden gelen yanıta göre, geçiş garantisi günlük 40 bin araç olan Osmangazi Köprüsü’nden Temmuz 2016 ve Haziran 2019 tarihlerini kapsayan 3 yıllık dönemde yalnızca 22 milyon araç geçti. Yılda 14 milyon 600 bin araç garantisi olan Osmangazi’de 3 yıl için garanti edilen araç sayısının 43 milyon 800 bin olduğunu belirten Adıgüzel, “Açılışından bu yana geçen 3 yıllık dönemde, Osmangazi Köprüsü’nden garanti edilen araç sayısının yalnızca yüzde 51’i geçti” dedi.

“43 milyon araç garanti edildi, 22 milyon araç geçti”

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel’in başvurusuna gelen yanıtta, “Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyol Yap-İşlet Devret Projesinde; Osmangazi Köprüsünün içerisinde bulunduğu 1. kesimin trafik garantisi 40.000 otomobil eşdeğer/gün’dür. 2016 Temmuz’dan 2019 Haziran’a kadar toplam 22.306.468 otomobil eşdeğer araç geçmiştir” denildi.

Buna göre, yıllık araç garantisi 14 milyon 600 bin olan Osmangazi Köprüsü’nde 3 yılda geçmesi gereken araç 43 milyon 800 bin iken, geçen araç sayısı garanti edilen araç sayısının altında kaldı.

“Garanti edilenin yüzde 51’i geçti”

Yanıtta yer alan verilere göre garanti edilenin yüzde 51’inin geçtiğini ifade eden Adıgüzel, “Osmangazi Köprüsü 1. Kesiminde günlük araç garantisi 40 bin. Ancak Temmuz 2016-Haziran 2019’u kapsayan toplam 1095 günde köprüden yalnızca 22 milyon 306 bin 468 araç geçmiş. Günlük ortalama 20 bin 371 aracın geçtiğini hesaplarsak, garanti edilenin yalnızca yüzde 51’inin geçebildiğini görüyoruz” dedi.

 “Şirketlere ödenen miktar belirtilmedi”

Öte yandan, Adıgüzel’in başvurusunda şirketlere ödenen miktara ilişkin soru yanıtsız bırakılırken, “Yap-İşlet-Devret Modeli ile ihale edilen projelerimizde Uygulama Sözleşmelerinin ilgili hükümleri uyarınca, işletmeye açılan her kesim veya kesimler için işletmeye açılmasına rağmen Görevli Şirketlerin kusuru dışındaki herhangi bir nedenle bir İşletme Yılı’nda söz konusu kesim veya kesimler için garanti edilen toplam taşıt sayısına ulaşılamaması durumunda meydana gelen gelir farkı, 40.52.34.00-04.5.1.00-2-05.4 kodlu ‘Ekonomik-Mali Amaçlı Transferler’ adlı bütçe tertibinden Görevli Şirketlere ödeme yapılmıştır” denildi.

“Her vatandaşın cebinden en az 23 Lira çıktı”

Gelen yanıtı değerlendiren Adıgüzel, “Gelen yanıtta geçiş sayıları aylara, yıllara ve araç tipine göre verilmediği için şirketlere ödenen miktara ilişkin net bir hesaplama yapamıyoruz. Ancak köprünün açıldığı tarihte bir otomobil için istenen 88.75 TL’den kaba bir hesap yapsak bile köprüden geçsin geçmesin her vatandaşımız Osmangazi Köprüsü için cebinden en az 23,26 lira ödemiş oldu. En az diyoruz çünkü elimizde yalnızca 3 yıllık toplu bir veri var. Bu yüzden de yıllar içinde yapılan fiyat artışları veya indirimleri üzerinden net bir hesap yapamıyoruz” ifadelerini kullandı.

“Arabası olan da olmayan da ödüyor”

AKP’nin ekonomi yönetimindeki başarısızlığının faturasını halkın ödemek zorunda kaldığını söyleyen Adıgüzel, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Yap-İşlet-Devlet modeli, 17 yıllık AKP iktidarının en büyük kaynak israflarından biridir. Mega projeler adı altında yandaşlarını ihya ederken vatandaşın sırtına bindirdikleri yük yetmediği gibi, çocuklarımızın geleceğini de ipotek altına alıyorlar. Hesap yapılmadan verilen garantilerin bedelini vatandaşımız ödüyor. Osmangazi Köprüsü bu örneklerden yalnızca bir tanesi. Açılışından bu yana 3 yıllık dönemde Osmangazi Köprüsü’nden geçen araç sayısı garanti edilenin çok altında kalmıştır. Osmangazi’de geçmeyen 21 milyondan fazla aracın maliyetini 82 milyon vatandaşımız vergileri ile ödedi, ödemeye de devam edecek. Vatandaşa deniyor ki köprüyü kullan ya da kullanma sen de bu borca ortaksın. Özetle, milletin vergisiyle yandaş müteahhittin kasası dolmaya devam ediyor. AKP zam üstüne zam yapıyor. Doğalgaza, elektriğe, pazara gelen zamların yanında vatandaşlarımız bir de Osmangazi Köprüsü gibi yanlış projelerin faturasını ödüyor. AKP işçiye, memura, emekliye, çiftçiye köylüye çay kaşığıyla verip kepçeyle alıyor” diye konuştu.

Paylaşın