Potansiyel olarak ciddi olabilecek kafatası ve omurga yaralanmaları; kafatası ve omurgada dışardan gelen bir darbeyle oluşan kırılma durumudur. Kafatası ve omurga yaralanmalarının semptomları, spesifik yaralanma tipine bağlı olarak değişir.

Bir kırığı görmek her zaman kolay değildir. İlkyardım ve tedavi, kırığın ciddiyetine bağlıdır.

Kafatası ve omurga yaralanmaları neden önemlidir?

Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi etkilenebilir. Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani sıkışma ya da ayrılma meydana gelebilir. Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır.

Kafatası yaralanmaları çeşitleri nelerdir?

Saçlı deride yaralanmalar: Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla miktarda kanama olur, bu nedenle öncelikle kanamanın durdurulması gereklidir.

Kafatası, beyin yaralanmaları:

Kafatası kırıkları: Kafatası kırıklarında beyin zedelenmesi, kemiğin kırılmasından daha önemlidir. Bu nedenle beyin hasarı bulguları değerlendirilmelidir.

Yüz yaralanmaları: Ağız ve burun yaralanmalarında solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları zarar görebilir. Bir yüz yaralanması sonucunda burun, çene kemiği kemiklerinde yaralanma görülebilir.

Omurga (bel kemiği) yaralanmaları: En çok zarar gören bölge bel ve boyun bölgesidir ve çok ağrılıdır. Kazalarda en çok boyun etkilenir.

Kafatası ve omurga yaralanmalarının nedenleri nelerdir?

• Yüksek bir yerden düşme
• Baş ve gövde yaralanması
• Otomobil ya da motosiklet kazaları
• Spor ve iş kazaları
• Yıkıntı altında kalma

Kafatası ve omurga yaralanmalarında belirtiler nelerdir?

• Bilinç düzeyinde değişmeler, hafıza değişiklikleri ya da hafıza kaybı
• Başta, boyunda ve sırtta ağrı
• Elde ve parmaklarda karıncalanma ya da his kaybı
• Vücudun herhangi bir yerinde tam ya da kısmi hareket kaybı
• Baş ya da bel kemiğinde şekil bozukluğu
• Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesi
• Baş, boyun ve sırtta dış kanama
• Sarsıntı
• Denge kaybı
• Kulak ve göz çevresinde morluk

Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile;

• Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları
• Tüm düşme vakaları
• Trafik kazaları
• Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa ve omurga yaralanması olarak var sayılmalıdır

Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?

• Bilinç kontrolü yapılır
• Yaşam bulguları değerlendirilir
• Hemen tıbbi yardım istenir (112)
• Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır
• Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz pozisyonda sürüklenir
• Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır
• Yardım geldiğinde sedyeye baş-boyun-gövde ekseni bozulmadan alınmalıdır
• Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya maruz kalmaması gerekir
• Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir
• Asla yalnız bırakılmamalıdır

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.