Antinükleer Antikor Testi (ANA) diğer adıyla Floresan Antinükleer Antikor (FANA), bağışıklık sisteminizi kontrol etmek için yapılır. Vücudunuzun bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerine saldırı için antikor üretip üretmediğini ölçer.
Antinükleer Antikor çalışmasının ardından yapılacak spesifik antikor analizleri sonrasında, klinik tablo da dikkate alınarak teşhisin kesinleşmesi sağlanabilir.
ANA hangi testle bakılır?
Birkaç metot vardır. En fazla kullanılanı, immün floresein antikor testidir. Boyanma şekline göre, periferik, homojen, granüler, diffüz, nükleolar ve benekli (speckled) olarak adlandırılır. Boyanma şekli ile hastalık arasında bağlantı vardır. Örneğin Sjögren sendromunda benekli boyanma gözlenirken, lupusta periferik boyanma vardır.
İlaca bağlı lupusta ise diffüz boyanma görülür. Pozitiflik oranı, dilüsyonel olarak ölçülür; buna göre 1:40, 1:80, 1:160, 1:320, 1:640 veya 1:100, 1:1000, 1:10 000, 1:100 000 gibi dilüsyonlarda pozitifliklerine bakılır. Düşük titrelerdeki pozitiflikler, pek anlamlı olmayabilir.
ANA pozitifliğinin anlamı nedir?
Lupus hastalarında zamanla ANA titreleri çok azalabilir (dalgalanma gösterir), bazen çok düşük düzeylere indiğinden -13 oranında negatif rapor edilebilir. Sağlıklı kişilerde ise %3-15’e varan pozitiflikler bildirilmiştir. Bu nedenle her ANA pozitifliği, hastalık belirtisi olmadıkça dikkate alınmamalı.
Bazen hastalık bulguları ortaya çıkmadan da ANA pozitifliği olabilir. Özellikle hiçbir hastalık belirtisi olmayan, ancak yüksek titrede (1:160 ve üzeri, özellikle 1:320 ve üzerinde) ANA pozitifliği bulunan kişileri, hastalığın belirtileri hakkında bilgilendirmeli ve gereğinde başvurması veya 6 ayda bir doktor kontrolü önerilmelidir. Bazı ilaçlar ANA pozitifliğine neden olabilir. Geçirilen viral enfeksiyonlar sırasında, ANA bir süreliğine pozitifleşebilir.
Özetle, hastalık belirtileri olmadan ANA pozitifliğinin tek başına anlamı yoktur; eğer yüksek titrede pozitiflik varsa, kişi bilgilendirilerek takibe alınır. Romatoloji doktoru tarafından yapılan ayrıntılı anamnez, fizik muayene ve ileri testlerinizle, otoimmün hastalığınızın olup olmadığı belirlenebilir.
ANA testi kimden istenmelidir?
Halsizlik, bitkinlik, iştahsızlık, yorgunluk gibi özgül olmayan bünyesel yakınmaları olan genç hanımlar, özel bir nedene dayandırılmayan eklem ağrıları ve/veya şişlikleri, yaygın kas-iskelet yakınmaları, kan hücrelerinde azalmalar, böbrek fonksiyon bozuklukları, idrardan protein kaybedilmesi, akciğer zarı iltihabı, kalp zarı iltihabı, soğukta parmak uçlarında ve diğer uç organlarda morarma (Raynaud), damar iltihaplanması, bazı nörolojik tablolar, diskoid lupus, güneş allerjisi gibi bazı cilt bulguları, ağız kuruluğu, göz kuruluğu ve benzeri göz bulgularının nedenini araştırma gibi durumlarda istenebilir.
