Morgan Stanley’den Dikkat Çeken “Depremin Ekonomiye Etkileri” Raporu

11 ilde büyük yıkıma neden olan Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli depremlere ilişkin dikkat çeken bir raporda Merkezi New York’ta bulunan yatırım bankası Morgan Stanley’den geldi.

Hande Küçük ve Alina Slyusarchuk tarafından hazırlanan raporda, yeniden inşa sürecinin finansmanının yönetilebilir göründüğünü; ancak para politikasında bir değişiklik olmadıkça enflasyon riskinin artacağı uyarısında bulunuldu.

Raporda, depremden en çok etkilenen bölgelerin Türkiye sanayisindeki payının yüzde 5 civarında olduğu kaydedilirken, üretim kaybıyla bağlantılı dolaylı maliyetin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 0,5’i kadar olacağı öngörüsü paylaşıldı.

Raporda, konut hasarına ilişkin maliyetin 24 milyar dolar civarında olduğu tahmin edildiğini; ancak bu rakamın ilave birtakım maliyetler hesaba katıldığında 38 milyar dolara kadar çıkabileceği belirtildi.

Morgan Stanley raporunda yeniden inşa sürecinin finansmanının ve makroekonomik etkisinin yönetilebilir göründüğünü; ancak yeniden yapılanma ve afet yardımı maliyetlerinin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 3,6’sı gibi ciddi bir mali yük getireceğini belirtti.

Cari açığın artması bekleniyor

Depremin ardından yeniden inşa sürecinin ithalat bileşeni sebebiyle mevcut cari açığın 9 milyar dolar artmasının beklendiği kaydedildi. Enflasyonist risklerin artmasını öngören Morgan Stanley uzmanları, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın politika faizini 23 Şubat’ta yapacağı Para Politikası Kurulu toplantısında yüzde 9’dan yüzde 8’e düşürmesini bekliyor.

Seçim tarihi

Raporda 14 Mayıs’ta yapılması planlanan seçimlerin anayasaya göre en geç yapılabileceği tarihte yani 18 Haziran’da yapılmasının beklendiği belirtildi. Bazı muhalefet liderlerinin de yaşanan afet sonrası seçim tarihi olarak 18 Haziran’ı işaret ettiği kaydedildi.

Ana muhalefet ittifakının ortak adayını açıklayacağı tarihi de afet sonrası yardım çalışmalarına odaklanılması sebebiyle ertelediği, tarihin henüz belirlenmediği ifade edildi.

J.P.Morgan’dan depremlerin maliyeti tahmini: 25 milyar dolar

Öte yandan J.P.Morgan, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin Türkiye ekonomisine doğrudan maliyetinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yüzde 2,5’i, yani 25 milyar dolar olacağı tahmininde bulundu.

J.P.Morgan ekonomistlerinden Fatih Akçelik, bankanın müşterilerine gönderdiği notta, “Türkiye’deki deprem trajik ölçüde can kaybına yol açtı ve önemli ekonomik sonuçlar doğuracak” dedi.

J.P.Morgan ayrıca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) gelecek hafta yapılacak para politikası toplantısında faizleri 100 baz puan daha düşürerek yüzde 8’e indireceğini öngördü.

Akçelik, “Türkiye’deki siyasi liderlik depremden önce de faizlerin indirileceği sinyalleri vermişti” dedi.

J.P.Morgan uzmanı, “Başlangıçta 18 Haziran olarak planlanan seçimler öncesinde yeni faiz indirimleri yapılmasını ihtimal dışında bırakmıyoruz. Ancak, Türkiye’de parasal aktarım mekanizması sekteye uğradığından politika faizinin artık geçmişe kıyasla daha az önem taşıdığına inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

AFAD’ın verdiği bilgilere göre, Kahramanmaraş merkezli depremlerde toplam 36 bin 187 kişinin yaşamını yitirdi. Depremlerde 108 bin 68 kişi yaralanırken, depremden etkilenen bölgelerden 216 bin 347 afetzede tahliye edildi.

EBRD, Türkiye 2023 büyüme tahminini düşürdü

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Kahramanmaraş merkezli depremlerin Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sını (GSYH) yüzde 1 kadar aşağı çekebileceğini belirtti.

EBRD, Türkiye için 2023 büyüme tahminini, seçimlerin yarattığı belirsizlik ve artan dış finansman gereklilikleri sebebiyle yüzde 3,5’ten yüzde 3’e çektiğini duyurdu.

Paylaşın

AFAD Başkanı Açıkladı: Depremde Can Kaybı 40 Bin 642’ye Yükseldi

Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis ve Malatya’da büyük yıkıma yol açan Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli 7,7 ve 7,6’lık depremlerde can kaybı sayısının 40 bin 642’ye yükseldi.

Haber Merkezi / İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Başkanı Yunus Sezer, depremlere ilişkin son bilgileri paylaştı. AFAD Başkanı Yunus Sezer şunları aktardı:

“164 bin vatandaşımıza nakdi yardım ödemelerini gerçekleştireceğiz. Burada depremden etkilenmiş olanlara bir nebze olsun destek olmak. Süreç tamamen bizim tarafımızdan yürütülüyor. e-devlet’ten vatandaşlarımız 10 bin lirayı sorgulayabilirler.

Kira yardımları konusunda da barınmaya destek olmak. Evini kaybeden vatandaşlarımıza iki alternatif sunuyoruz; birincisi konteyner ve diğer barınma ile ikincisi kira desteği. e-devlet üzerinden başvurular devam ediyor. 290 bin civarında başvuru var. 274 bin deprem bölgesinde görevlendirilen personel var.

Tahliye işlemleri devam ediyor. 430 binin üzerinde tahliye bizim tarafımızdan yapıldı. 313 bin 720 kişiyi kamu misafirhanelerinde, otellerde ve diğer tesislerde misafir ediyoruz.

Hasar tespit çalışmaları yapılıyor. Şu anda yüzde 50’nin üzerinde hasar tespit yapıldı. Burada da çok kısa zaman içinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekipleri tamamlayacak.”

“Beslenme, iaşe hizmetleri, ayni yardımlar hızlı bir şekilde devam ediyor”

Sezer, arama kurtarma çalışmalarının büyük oranda tamamlandığını ve yakında sona ereceğini de açıkladı:

“10 ilimizde arama kurtarma çalışmalarında büyük oranda sona gelmiş bulunuyoruz. Özellikle yoğunlaştığımız yer, Hatay ve Maraş. Hatay’da dün 200 kadar binada arama kurtarma çalışması yapılıyordu. Bugün 98’e düşmüş durumda. Yarın itibarıyla burada da büyük oranda sona gelmiş olacağız. Yine aynı şekilde Kahramanmaraş’ta 19 binamız kalmış durumda.

Burada da Ebrar Sitesi de dahil olmak üzere çalışmalarımız devam ediyor. Burada da inşallah sona yaklaşacağız. Adıyaman’da da bir binada çalışmalar devam ediyor. Arama kurtarma çalışmaları, yarın akşam itibarıyla büyük oranda sonlandırılmış olacak. Belki birkaç binada çalışmalara devam edilecek.

Ama büyük oranda sonlandırılmış olacak. Özellikle Hatay genelinde yoğunlaşma var. 13 bine yakın arama kurtarma personelimiz orada görev yapıyor. Allah’a şükür, büyük oranda toparlanmış durumda. 80 ülkeden destek amacıyla gelen uluslararası arama kurtarma birlikleri, 11 bin 488 kişi bulunuyordu.

Onlardan da görev süreleri biten, BM standartlarında çalışma süreleri bitenlerden ayrılmalar gerçekleşiyor. Çadırkentlerimiz ve konteyner kentlerimiz kuruluyor. Beslenme, iaşe hizmetleri, ayni yardımlar hızlı bir şekilde devam ediyor.”

Paylaşın

14 Mayıs’ta Yapılması Planlanan Seçimlere İlişkin 3 Farklı Senaryo

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın işaret ettiği 14 mayıs cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine ilişkin dikkat çeken bir rapor yayınlandı. Raporda, seçimlerin ekonomi ve piyasalar üzerindeki etkileri 3 farklı senaryoyla değerlendirildi.

Bloomberg HT’nin aktardığı Morgan Stanley’in raporuna göre; farklı seçim sonuçlarının kur ve Türk varlıkları üzerindeki olası etkilerini yayımlayan banka, 2022 dördüncü çeyreğinde rezervler ve mevduat faizlerindeki artışların Merkez Bankası’na seçimlere dek Türk Lirası’nı istikrarlı tutmak için alan sağladığını ancak TL için yukarı yönlü risklerin sürdüğünü belirtti.

Morgan Stanley ekonomistleri tarafından hazırlanan raporda, 2023 ikinci yarıyıl görünümünün mevcut düşük faiz politikası ya da geleneksel güvenilir mali politikalara dönüş yapılarak kayda değer bir sıkılaştırma politikasından hangisinin seçileceğine bağlı olduğuna dikkat çekildi.

Banka, Türk lirasının orta vadede her senaryoda değer kaybetmesinin muhtemel olduğuna dikkat çekerken, geleneksel politikaların daha pozitif bir etki yaratacağını kaydetti.

Hisse tarafında ise güçlü bir performans yaşanan 2022 yılı sonrası Türk hisse senetleri piyasasının yıl başından bu yana kayda değer derecede dalgalı geçtiğine dikkat çekildi.

Raporda, gelecekteki ekonomi politikalarının farklı seçim sonuçlarına göre değişebileceği ve bu durumun hisse performanslarını da etkileyeceği ifade edildi. Bu durumun, hisse yatırımını zorlaştıracağına dikkat çekildi.

Tahvil tarafı için ise yapılacak seçimlerin risk primini artırdığı ifade edildi. Seçim sonrası ortaya çıkabilecek belirsizliğin politik bir atalete sebebiyet verileceği belirtilirken geleneksel politikalara dönüşün kısa vadede olumlu etki yaratacağı vurgulandı. Öte yandan uzun vadede yerel yatırımcıların eurobonda daha az talep göstereceği ve makasın açılacağı kaydedildi.

Morgan Stanley ekonomistleri cumhurbaşkanlığı seçimini Recep Tayyip Erdoğan, parlamentoyu muhalefetin kazandığı senaryoda “Dövizde büyük bir ön düzeltme” yaşanabileceğini belirtti.

Öte yandan bu senaryoda 2024 yılında enflasyonun yüzde 35-40 seviyesinde süreceğini ve daha düşük büyüme yaşanacağına yer verildi.

Ekonomistler yayımladıkları raporda bu sonucun, politika faizinde bazı ayarlamalarla sonuçlanabileceğini regülasyonların ise büyük ölçüde değişmeyeceğini öngördü.

Ekonomistler, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘kesin zaferi’ durumunda ise; düşük faizlerin devamı ve ‘sıradışı regülasyonlara daha fazla bel bağlanmasını’ bekliyor.

Muhalefetin ‘kesin zaferi’ senaryosunda ise beklenti regülasyonların yürürlükten kaldırılması, Merkez Bankası bağımsızlığının güçlendirilmesi ve politika faizinin “ciddi bir şekilde yükseltilmesi” yönünde oldu.

Paylaşın