Gazeteci Dmitri Muratov, Nobel Barış Ödülü’nü açık artırmada 103,5 milyon dolara sattı. Bağımsız Novaya Gazeta’nın genel yayın yönetmeni Muratov, altın madalyasının satışından elde edilen gelirin tamamının, savaş nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan Ukraynalı çocuklara yardım için kullanılacağını söyledi.
Rus gazeteci Dimitri Muratov, Ekim 2021’de kazandığı Nobel Nobel Barış Ödülü madalyasının satışından elde edeceği parayı Ukrayna’daki savaş nedeniyle evlerinden olan çocuklara yardım edilmesi için Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’na (UNICEF) bağışlayacağını duyurmuştu.
Açık artırmanın sona ermesinden dakikalar sonra UNICEF’ten müzayede evine yapılan bildirimde söz konusu paranın bu kuruluşa ulaştığı belirtildi.
Alıcının kimliğini açıklamayan New York’taki Heritage Auctions müzayede evi, teklifin telefonla yapıldığını ve bir vekil üzerinden iletildiğini duyurdu. Ancak verilen 103,5 milyon dolarlık teklifin 100 milyon İsviçre frankına tekabül etmesi, Nobel madalyasını satın alan kişinin Avrupa’dan olduğu izlenimi uyandırıyor.
Daha önce bir Nobel madalyasına ödenen en büyük meblağ 4,76 milyon dolardı. DNA’nın yapısı keşfeden bilim insanlarından James Watson bu çalışmasından dolayı kazandığı Nobel ödülünü 2014 yılında satmıştı.
Şaşırtan teklif
Yaklaşık üç hafta süren ve 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü’nde sonlanan açık artırmanın ardından açıklamada bulunan Muratov, “Büyük bir dayanışma olacağını umuyordum ama bu kadarını beklemiyordum” dedi.
Müzayede evi yetkilisi Joshua Benesh de sabah saatlerinde 550 bin dolar seviyesinde olan en yüksek teklifin 100 milyon doların üzerine çıkmasından duyduğu şaşkınlığı, “Buna inanamıyorum. Dehşete kapılmış durumdayım. Şahsen ben çok şaşkınım. Afalladım. Gerçekten ne olduğunu bilmiyorum” sözleriyle dile getirdi.
23 ayar altından yapılan 175 gramlık madalya, eritildiğinde yaklaşık 10 bin dolar ediyor. Muratov daha önce madalyayla birlikte kazandığı 500 bin dolarlık nakit para ödülünü de yardım derneklerine bağışladığını duyurmuştu.
Muratov, Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’in politikalarını eleştiren yayınlar yapan ve geçen Mart ayında hükümet baskısı sonucu kapanan bağımsız gazete Novaya Gazeta’nın genel yayın yönetmeniydi.
Muratov, 2021 Nobel Barış Ödülü’nü Filipinli gazeteci Maria Ressa ile paylaşmıştı. Ayrı ayrı madalya alan her iki gazeteci de ülkelerinde hükümet baskısına ve aldıkları ölüm tehditlerine rağmen ifade özgürlüğünün korunması için verdikleri mücadeleden ötürü ödüle layık görülmüştü.
Nobel Komitesi, Muratov’un ifade özgürlüğünü savunduğu için bu ödüle layık görüldüğünü açıklamıştı. Yolsuzluk, seçim hilesi ve kanunsuz tutuklamalara yönelik haberleriyle öne çıkan Novaya Gazeta, Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlamasının hemen ardından Mart ayında faaliyetlerini askıya almıştı.
Asetonlu boyayla saldırıya uğramıştı
Gazetenin faaliyetlerini askıya alma kararı, Kremlin’in Rusya’nın Ukrayna’daki askeri eylemlerini “savaş” olarak niteleyen yayın organlarının kapatılabileceği ya da para cezasına çarptırılabileceği açıklamasından sonra alınmıştı.
Kremlin, Ukrayna’daki savaş için “özel askeri operasyon” ifadesini kullanıyor. Nisan’da Moskova’da bir trende Muratov’un yüzüne asetonlu kırmızı boya atılmıştı. Erkek saldırgan “Muratov, bu evlatlarımız için” diye bağırmıştı.
Muratov, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra; 1993’te yayın hayatına atılan Novaya Gazeta’nın kurucuları arasında yer alıyor. 2000 yılından beri gazetenin altı muhabiri ya da Novaya Gazeta’ya yazı yazan altı kişi öldürüldü. 2006’da öldürülen araştırmacı gazeteci Anna Politkovskaya da bu gazetede çalışıyordu.
