image

KİT’lerin Görev Zararı 180 Milyar Lira

0

KİT’lerin görev zararı 2023 yılında önceki yıla göre yüzde 820 oranında artışla 179,62 milyar lira oldu. 2018 yılına kadar merkezi bütçe içerisinde “görev zararı” olarak belirtilen bu gider kaleminin ismi daha sonra artan zararın yarattığı olumsuz algı nedeniyle “görevlendirme bedeli” olarak değiştirildi.

2019 yılında 1,67 milyar TL olan görev zararı 2020’de 2,10 milyar TL’ye, 2021’de 23,84 milyar TL’ye çıktı. 2022 yılında 19,52 milyar TL’ye gerilese de 2023 yılında yaklaşık 9 kat artarak 179,62 milyar TL’ye ulaştı. 2023 yılında yapılan toplam görevlendirme bedeli ödemelerinin yüzde 43,2’si EÜAŞ’a, yüzde 41,2’si BOTAŞ’a, yüzde 11,9’u ise TMO’ya yapılan ödemelerden kaynaklandı.

İktidarın kötü yönetim örneği olan ve seçim dönemlerinde propaganda aracına dönüştürülen Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT), görev zararı bir önceki yıla göre yüzde 820 oranında büyüdü. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın genel seçimlerin yapıldığı 2023 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu, arpalığa dönüşen KİT’lerin mali durumlarını açığa çıkardı.

BirGün’den Havva Gümüşkaya’nın haberine göre; 2023 yılında 179,62 milyar TL oldu. 2023 yılsonu itibarıyla 8 kuruluşa görevlendirme bedeli ödemesi yapıldı.

2018 yılına kadar merkezi bütçe içerisinde “görev zararı” olarak belirtilen bu gider kaleminin ismi daha sonra artan zararın yarattığı olumsuz algı nedeniyle “görevlendirme bedeli” olarak değiştirildi.

Rapor, KİT’lerin ‘görevlendirme bedelinin’ son beş yıl içerisinde devasa büyüklüğe ulaştığını gözler önüne serdi. 2019 yılında 1,67 milyar TL olan görev zararı 2020’de 2,10 milyar TL’ye, 2021’de 23,84 milyar TL’ye çıktı. 2022 yılında 19,52 milyar TL’ye gerilese de 2023 yılında yaklaşık 9 kat artarak 179,62 milyar TL’ye ulaştı. 2023 yılında yapılan toplam görevlendirme bedeli ödemelerinin yüzde 43,2’si EÜAŞ’a, yüzde 41,2’si BOTAŞ’a, yüzde 11,9’u ise TMO’ya yapılan ödemelerden kaynaklandı.

Seçim dönemlerinde artan gıda enflasyonunun yarattığı toplumsal tepkinin önüne geçmek için ucuz gıda ürünlerinin satıldığı Tarım Kredi Kooperatifleri’ne (TKK) ve kamu sermayeli bankalara yapılan gelir kaybı ödemeleri 2023 yılında önceki yıla göre yüzde 92 artarak 37,17 milyar liraya çıktı. 2019 yılında 5,21 milyar TL, 2020 yılında 7,50 milyar TL, 2021 yılında 9,96 milyar TL ve 2022 yılında 19,35 milyar TL gelir kaybı ödemesi adı altında bütçeden aktarıldı.

KİT’lerde 2019 yılında ortalama 100 bin 516 kişi istihdam edilmekte iken bu sayı 2023 yılında 98 bin 922 kişiye geriledi. KİT’lerin toplam istihdam gideri bir önceki yıla göre yüzde 109,7 artarak 62 milyar TL olarak gerçekleşti.

Paylaşın

KİT’lerin Borçları Katlanarak Artıyor: 9,5 Milyar Lira

0

KİT olarak bilinen Kamu İktisati Teşebbüsleri’nin Hazine borcu  9 milyar 525 milyon 723 bin liraya ulaştı. TCDD, 8,8 milyar liralık borçla en fazla borcu olan KİT olarak öne çıktı.

CHP Milletvekili Cevdet Akay, “AKP’nin kötü ekonomi politikası, önemli kuruluşların da mali yapısını altüst etti” dedi. Akay, AKP’nin, devletin elinde kalan az sayıda KİT’i de özelleştirme kıskacına aldığının altını çizdi.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) Hazine’ye olan borçlarında çarpıcı artış yaşandı. Yönetim kadrosunda yer alan isimler nedeniyle “AKP’nin arka bahçesi haline getirildi” eleştirilerinin yöneltildiği TCDD, en fazla Hazine borcu olan KİT oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 31 Temmuz itibarıyla Hazine Alacak Stoku verilerini açıkladı. Veriler, KİT’lerin Hazine borcunda yıllara göre yaşanan artışı bir kez daha gözler önüne serdi. TCDD, uzun süredir elinde bulundurduğu en fazla Hazine borcu olan KİT olma unvanını yine kimseye kaptırmadı.

Bakanlığın verilerine göre, 31 Temmuz itibarıyla dört adet KİT’in toplam Hazine borcu, 9 milyar 525 milyon 723 bin TL’ye ulaştı. KİT’lerin Hazine borçlarına göre sıralandığı listede TCDD, 8 milyar 805 milyon 505 bin TL’lik borç ile ilk sırada yer aldı. TCDD’nin toplam 8,8 milyar TL’lik Hazine borcunun 4 milyar TL’sinin vadesi geçmiş borçlardan oluştuğu bildirildi.

TCDD’nin tek başına toplam KİT borcunun büyük bölümünü üstlendiği listede diğer KİT’lerin borç bakiyeleri ise şöyle sıralandı:

BOTAŞ: 19 milyon 991 bin TL
EÜAŞ: 82 milyon 269 bin TL
TEİAŞ: 617 milyon 958 bin TL

“Borç yükünün daha da artması kaçınılmaz”

BirGün’den Mustafa Bildircin‘in aktardığına göre kritik önemi bulunan KİT’lerin Hazine borçlarına yönelik CHP Milletvekili Cevdet Akay, “AKP’nin kötü ekonomi politikası, önemli kuruluşların da mali yapısını altüst etti” dedi. Akay, AKP’nin, devletin elinde kalan az sayıda KİT’i de özelleştirme kıskacına aldığının altını çizerek, şunları kaydetti:

“AKP’nin temelsiz ve ayakları yere basmayan, özelleştirme ve peşkeş üzerine kurduğu ekonomi politikaları, ülkemiz için kritik öneme sahip ve Cumhuriyetimizin en önemli kazanımlarından olan iktisadi teşebbüslerimizi tek tek yok etti. AKP iktidarının hatalı politikalarının faturası ise her zaman olduğu gibi yine vatandaşımıza kesiliyor.

İktidarın verdiği seçim vaatleri ve enflasyonu gölgeleme görevlerinden kaynaklanan görev zararları, her yıl iktidarın alışkanlık haline getirdiği torba kanun düzenlemeleriyle şirketlerin borçlarını siliyor. Liyakatsiz kadrolarla yönetilemeyen kuruluşlar haline getirilen KİT’leri sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için öncelikli olarak bu şirketler, AKP’nin arka bahçesi olmaktan çıkarılmalıdır. Aksi halde borç yükünün daha da artması kaçınılmaz.”

BOTAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ ve TCDD’nin Hazine borcunda yıllar itibarıyla yaşanan artış da dikkati çekti.

2018 yılında 3 milyar 307 milyon 110 bin TL’lik Hazine borcu bulunan dört KİT’in, 2019-2023 (Ocak-Temmuz) dönemindeki borçları yıllara göre şöyle:

2019: 3,5 milyar
2020: 4,2 milyar
2021: 5,5 milyar
2022: 6,7 milyar
2023: 9,7 milyar
2024: 9,5 milyar

Paylaşın

KİT’lerin Borçları Son Üç Yılda 6 Kat Arttı

0

Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) 2020 yılında 124,9 milyar lira olan borcu, 2023’ün son çeyreğinde 794,7 milyar liraya yükseldi. 22 kamu iktisadi teşebbüsüne ilişkin istatistiklere göre borçların 684,4 milyar lirasını ticari bankalar, vergi, çiftçi ve SGK borçları gibi iç borçlardan oluştu.

KİT’ler ile özelleştirme programındaki kuruluşların ticari bankalara olan borcu 204,7 milyar TL, vergi borcu 29 milyar TL, çiftçilere olan borcu ise 14,3 milyar TL’yi buldu. İç borcun en büyük bölümü ise 276,9 milyar TL ile gerçek ve tüzel kişilere olan borçlardan oluşuyor. KİT’ler ile özelleştirme programındaki kuruluşların 110,3 milyar TL’lik dış borçlarının 98,7 milyar TL‘sinde Hazine garantili borçlardan oluşuyor.

Birgün’den Havva Gümüşkaya‘nın haberine göre; Kamunun önemli işletmeleri borç sarmalından çıkamıyor. AKP iktidarının özelleştirme tercihi sonucu birbiri ardına elden çıkartılan kamu iktisadi teşekküllerinden geriye kalanlar da borç içinde yüzüyor. KİT’ler ile özelleştirme programına alınan kuruluşların borçları 2023’te 794,7 milyar TL’ye ulaştı. İktidarın seçim propagandası için araç haline getirilen KİT’lerin borçları son üç yılda 6 kat arttı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler İstatistikleri’ne göre 2020 yılında 124,9 milyar TL olan borç, 2023’ün son çeyreğinde 794,7 milyar TL’ye fırladı. 22 kamu iktisadi teşebbüsüne ilişkin istatistiklere göre borçların 684,4 milyar TL’si ticari bankalar, vergi, çiftçi ve SGK borçları gibi iç borçlardan oluştu.

KİT’ler ile özelleştirme programındaki kuruluşların ticari bankalara olan borcu 204,7 milyar TL, vergi borcu 29 milyar TL, çiftçilere olan borcu ise 14,3 milyar TL’yi buldu. İç borcun en büyük bölümü ise 276,9 milyar TL ile gerçek ve tüzel kişilere olan borçlardan oluşuyor. KİT’ler ile özelleştirme programındaki kuruluşların 110,3 milyar TL’lik dış borçlarının 98,7 milyar TL‘sinde Hazine garantili borçlardan oluşuyor.

KİT’lerin ve ilgili kuruluşların, iktidarın verdiği seçim vaatleri ve enflasyonu gölgeleme görevlerinden kaynaklanan görev zararı da 337,4 milyar TL oldu. İktidarın ekonomi politikası nedeniyle mali dengeleri bozulan kuruluşlar arasında en büyük görevlendirme gideri, 231,8 milyar TL ile BOTAŞ’ın oldu. BOTAŞ’ı 77,5 milyar TL ile EÜAŞ, 21,4 milyar TL ile de TMO takip etti.

Paylaşın

KİT’lerin Hazine’ye Borçlarında Çarpıcı Artış: İki Yılda İkiye Katlandı

0

31 Mart itibarıyla Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) Hazine’ye toplam borcu, 6 milyar 834 milyon liraya ulaştı. TCDD’nin borcu, dört KİT’in toplam Hazine borcunun yüzde 87’sini oluşturdu.

Hazine borcu olan KİT’ler listesinde ilk sırada yer alan TCDD’nin 5,9 milyar liralık borcunun 2,8 milyar lirasının vadesinin geçtiği belirtildi.

BOTAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ ve TCDD’nin Hazine borcunda yıllar itibarıyla yaşanan artış da dikkati çekti.

AK Parti iktidarının çiftliğine dönüşen Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) Hazine’ye olan borçlarında çarpıcı artış yaşandı. Yönetim kadrosunda yer alan isimler itibarıyla “AK Parti’nin arka bahçesi haline getirildi” eleştirilerinin yöneltildiği TCDD, en fazla Hazine borcu olan KİT oldu.

Birgün Gazetesi’nden Mustafa Bildircin’in haberine göre, Yalnızca TCDD’nin borcu, dört KİT’in toplam Hazine borcunun yüzde 87’sini oluşturdu. Hazine borcu olan KİT’ler listesinde ilk sırada yer alan TCDD’nin 5,9 milyar TL’lik borcunun 2,8 milyar TL’sinin vadesinin geçtiği belirtildi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 31 Mart itibarıyla Hazine Alacak Stoku verilerini açıkladı. Veriler, KİT’lerin Hazine borcunda yıllara göre yaşanan artışı bir kez daha gözler önüne serdi. TCDD, uzun süredir elinde bulundurduğu en fazla Hazine borcu olan KİT olma unvanını yine kimseye kaptırmadı.

TCDD liste başı

Bakanlığın verilerine göre, 31 Mart itibarıyla dört adet KİT’in toplam Hazine borcu, 6 milyar 834 milyon 516 bin TL’ye ulaştı. KİT’lerin Hazine borçlarına göre sıralandığı listede TCDD, 5 milyar 981 milyon 426 bin TL’lik borç ile ilk sırada yer alırken diğer KİT’lerin borç bakiyeleri şöyle sıralandı:

BOTAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ ve TCDD’nin Hazine borcunda yıllar itibarıyla yaşanan artış da dikkati çekti. 2018 yılında 3 milyar 307 milyon 110 bin TL’lik Hazine borcu bulunan dört KİT’in, 2019-2023 (Ocak-Mart) dönemindeki borçları yıllara göre şöyle kaydedildi:

2019: 3 milyar 520 milyon lira
2020: 4 milyar 209 milyon lira
2021: 5 milyar 595 milyon lira
2022: 6 milyar 721 milyon lira
2023 (Ocak-Mart): 6 milyar 834 milyon lira

Paylaşın

KİT’lerin 2022’deki Zararı 24,7 Milyar Lira

0

Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), 2016’da 3,1 milyar TL, 2017’de 17,7 milyar TL, 2018’de 7,6 milyar TL, 2019’da 6,4 milyar TL, 2020’de ise 924,1 milyon TL ve 2021’de 3,3 milyar lira kâr etti. Buna karşın bu yıl KİT’lerin 24,7 milyar TL zarar etmesi bekleniyor.

Bu yıl KİT’lere 34,2 milyar TL bütçe transferi yapılacak. Bunun 31,9 milyar TL’si sermaye, 2,9 milyar TL’si de görevlendirme gideri yani görev zararı kapsamında olacak.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan 2023 Bütçe Gerekçesi’ne göre, 6 yıl aranın ardından Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) yeniden zarar edecek.

Gerekçede yer alan “233 sayılı KHK kapsamındaki KİT’lerin genel dengesi ve bütçe ile ilişkisi” başlıklı tabloya göre KİT’ler, cari fiyatlarla 2006 yılında 1,4 milyar TL, 2007’de 1,2 milyar TL, 2008’de 1,8 milyar TL, 2009’da 664,1 milyon TL, 2010’da 7,7 milyar TL, 2011’de 9,3 milyar TL, 2012’de 3,3 milyar TL, 2013’te 4,7 milyar TL, 2014’te 8,1 milyar TL kâr etti. Uzun süre devam eden bu kârlılık 2015’te ise tersine döndü. KİT’ler 2015 yılında 1,1 milyar TL zarar etti. Sonraki yıllarda ise yeniden kâr yazmaya başladı.

Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine göre KİT’ler, 2016’da 3,1 milyar TL, 2017’de 17,7 milyar TL, 2018’de 7,6 milyar TL, 2019’da 6,4 milyar TL, 2020’de ise 924,1 milyon TL ve 2021’de 3,3 milyar lira kâr etti. Buna karşın bu yıl KİT’lerin 24,7 milyar TL zarar etmesi bekleniyor.

Bütçe transferi

2023 Bütçe Gerekçesi’nde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca KİT’lere yapılan bütçe transferlerine de yer verildi. Bunlar, 2020 sonrasında sıçrama yaptı. 2020’de 4,3 milyar lira olan transfer geçen yıl 22,9 milyar TL’ye çıktı. Bu yıl ise KİT’lere 34,2 milyar TL bütçe transferi yapılacak. Bunun 31,9 milyar TL’si sermaye, 2,9 milyar TL’si de görevlendirme gideri yani görev zararı kapsamında olacak.

Paylaşın

KİT’ler Borca Battı: 8 Ayda 137,8 Milyar TL Borç

0

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, bu yılın ilk 8 ayında Kamu İktisadi Teşebbüsleri’ne (KİT) “borç” adı altında aktarılan tutar 137 milyar TL’yi aştı. En fazla borç, Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi’ne (BOTAŞ) verildi.

Hazine’nin rakamlarına göre, BOTAŞ’ı, 13 milyar 515 milyon TL’lik borçlanma ile TCDD izledi. EÜAŞ, 11 milyar 413 milyon TL ile en çok borçlanan üçüncü kamu işletmesi oldu. ÇAYKUR, bir milyar 730 milyon TL borç alırken TTK’nin 8 ayda Hazine’den aldığı borç miktarı bir milyar 434 milyon TL olarak kayıtlara geçti. Bu kuruluşu 1 milyar 430 milyon TL ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş, 650 bin TL ile Et ve Süt Kurumu, 450 bin TL ile TİGEM ve 385 bin TL ile Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş. izledi.

Kamu kaynaklarını kullanarak ekonomik faaliyette bulunan Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) borca battı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre bu yılın ilk 8 ayında KİT’lere “borç” adı altında aktarılan tutar 137 milyar TL’yi aştı. En fazla borç, Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi’ne (BOTAŞ) verildi.

Hazine’nin verilerine göre bu yıl 10 KİT, kamuya borçlandı. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR), Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş, Et ve Süt Kurumu ile Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş. ve BOTAŞ kamuya borçlanan KİT’ler oldu.

BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre, KİT’lere aktarılan toplam 137 milyar 867 milyon 549 bin TL’lik borcun 96 milyar 860 milyon TL’si “doğal gaz müjdesi” ile gündeme gelen BOTAŞ’a aktarıldı. En yakın borçlu kuruluştan 7 kat daha fazla borçlanan BOTAŞ’a şubatta 14 milyar 660 milyon TL, martta 37 milyar 800 milyon TL, nisanda 5 milyar 700 milyon TL, mayısta 8 milyar 200 milyon TL, temmuzda 4 milyar 500 bin TL ve ağustos’ta 26 milyar TL borç verildi.

TCDD ikinci sırada

Hazine’nin rakamlarına göre, BOTAŞ’ı, 13 milyar 515 milyon TL’lik borçlanma ile TCDD izledi. EÜAŞ, 11 milyar 413 milyon TL ile en çok borçlanan üçüncü kamu işletmesi oldu. ÇAYKUR, bir milyar 730 milyon TL borç alırken TTK’nin 8 ayda Hazine’den aldığı borç miktarı bir milyar 434 milyon TL olarak kayıtlara geçti. Bu kuruluşu 1 milyar 430 milyon TL ile Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş, 650 bin TL ile Et ve Süt Kurumu, 450 bin TL ile TİGEM ve 385 bin TL ile Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş. izledi.

Özel teşebbüs ve hanelere borç

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na göre, özel teşebbüslere ve hane halklarına da “borç verme” adı altında çeşitli kaynaklar aktarıldı. Verilere göre, özel işletmelere 8 ayda 4 milyar 663 milyon TL, hanelere ise 5 milyar 601 milyon TL borç verildi.

KİT’lere paranın aktarıldığı bütçe 2022 yılı öncesi belirlenirken, yetersiz kaldığı gerekçesiyle sene ortasında yenilenmişti. Geride kalan dönemde 75 milyar TL’den fazla para aktarılan ve “servet transferi” olarak yorumlanan Kor Korumalı Mevduat sistemi de sene ortasında belirlenen bütçe de gider kalemi olarak yer almıştı.

Hazine’den 13 milyar 515 milyon TL borçlanan TCDD de KİT Komisyonu’nda bu yılı 4 milyar TL zarar ile kapatacağını açıklamıştı.

Paylaşın

Merkez Bankası’nın KİT’lere Döviz Satışı 23,5 Milyar Dolara Ulaştı

0

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) mayıs ayında Kamu İktisadi Teşebbüslerine (KİT) 1,8 milyar dolarlık döviz satışı gerçekleştirdi. Son yedi ayda KİT’lere yapılan döviz satışı 23,5 milyar dolara ulaştı.

TCMB verilerine göre mayıs ayında KİT’lere 1,8 milyar dolarlık döviz satışı yapıldı. Böylelikle son 7 ayda KİT’lere yapılan döviz satışı 23,5 milyar dolara ulaştı. 2021 yılı tamamında TCMB’nin KİT’lere yaptığı döviz satışı ise 6,1 milyar doları bulmuştu. TCMB’nin BOTAŞ’a 2015-2020 yılı arasında toplam döviz satışı ise 45 milyar dolar olarak kaydedilmişti.

Aralık 2014 tarihinde KİT’lere döviz satışına başlayan TCMB 2021’in Ocak-Mayıs ve Temmuz-Eylül aylarında bu kategoride döviz satışı gerçekleştirmemişti. Mayıs ayında reeskont kredilerinden TCMB rezervlerine 2,4 milyar dolarlık katkı geldi. Önceki ay da bu kalemden 3,2 milyar dolar sağlanmıştı.

KİT nedir?

Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) kavramı devletten devlete değişmekle birlikte, genel olarak kamusal kaynakları kullanmak yoluyla ekonomik alanda faaliyet gösteren Devlet Kuruluşlarını ifade eder.

Uluslararası literatürde “devlet şirketi” olarak geçen bu kavram, sahibi olan hükûmet adına ticari faaliyetlerini üstlenen bir tüzel kişiliği ifade eder. Şirketlerin hukuki durumu hükûmetin bir parçası olma veya devletin düzenli bir hissedarı olduğu şirketler arasında değişmektedir.

Devlete ait şirketler, genellikle demiryolları ve telekomünikasyon, stratejik mal ve hizmetler (posta, silahlar), doğal kaynaklar ve enerji, politik olarak hassas iş, yayın, alkol ve tütün ürünleri ve sağlık ürünleri gibi doğal tekeller ve altyapı alanında yaygındır.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos