Kist; sıvı, hava veya diğer maddeleri içeren kese benzeri zarımsı doku cebidir. Kistler, vücudunuzun hemen hemen her yerinde ortaya çıkabilir. Gözle görebileceğimiz cilde yakın yerlerde ortaya çıkabileceği gibi, gözle görülemeyecek yerlerde de oluşabilirler. Pek çok farklı kist türü olan kistlerin çoğu iyi huyludur. Kötü huylu kistler kanserin nedenidir.
Bir kistin tedaviye ihtiyacı olup olmadığı ” kist tipi, kistin yeri, kist ağrıya veya rahatsızlığa neden oluyorsa, kistin enfekte olup olmadığı” nedenlerine bağlıdır. Kistiniz çok ağrılı veya kırmızı hale gelirse, doktorunuzdan randevu alın. Bu bir yırtılma veya enfeksiyon belirtisi olabilir.
Kistlerin nedenleri;
Kistler farklı nedenlerle oluşur. Şunlardan kaynaklanabilir:
- Enfeksiyonlar
- Kkalıtsal hastalıklar
- Kronik iltihap
- Kanallarda tıkanmalar
Kesin neden, kistin tipine bağlıdır.
Kist çeşitleri;
- Yumurtalık ve rahim kistleri; Yumurtalıklarda oluşan folikül kistleri, korpus luteum kistleri ile rahimde endometrium tabakasında oluşan çikolata kistleri bu gruba girer. Birçoğunda öncelikle ilaç tedavisi ve takip önerilir. Kendiliğinden iyileşmeyen kistler ise cerrahi teknikler yardımıyla çıkarılır. Yumurtalıklarda çok sayıda küçük yapılı kist gelişimi ile karakterize polikistik over sendromunda ise ilaç tedavisi ile takip bir arada yürütülür. Bazı durumlarda ise cerrahi operasyonlar önerilebilir
- Meme kistleri; Meme dokusunda oluşan kistler ağrı ve göğüs görünümündeki değişikliklerle kendini belli eder. Memede kist tespit edildiği durumlarda kistin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunun araştırılmasına yönelik uygulamalar yapılır. İyi huylu kistlerde takip önerilebilirken kötü huylu kistlere yönelik onkolojik tedavi başlatılır
- Böbrek kistleri; Böbrekte kist oluşumu yüzey tabakasında veya organın iç kısmında gerçekleşebilir. Polikistik böbrek hastalığı şeklinde birden fazla küçük yapılı kistin varlığı da söz konusu olabilir. Kistlerin organın çalışma kapasitesi üzerindeki etkileri ve kanserleşme eğilimleri belirlenerek tedavi planı buna göre şekillendirilir
- Beyin kistleri; Araknoid kist olarak da adlandırılan beyinde kist oluşumu, doğumsal veya sonradan gelişimli olabilir. Psikiyatrik hastalıklar üzerinde de etkili olduğu düşünülen beyin kistlerinin tedavisi bulunduğu bölgeye göre cerrahi girişimler veya baskılayıcı ilaçlar ile şekillendirilir
- Deri altı ve deri üstü kistleri; Derinin çeşitli katmanlarında oluşabilen kistler gözle görülebilir olmaları nedeniyle kolaylıkla teşhis edilirler. Bu kistlerin birçoğu basit ve kısa süren cerrahi operasyonlar ile küçük kesiler açılarak çıkarılır ve patolojik incelemeye gönderilir
- Hidatik kistler; Vücutta oluşabilecek en tehlikeli kistler olan hidatik kistler; akciğerler, karaciğer ve kalp gibi dokularda ciddi boyutlu olumsuzluklara neden olur. Köpek dışkısında bulunan tenya yumurtalarının besinler ve hijyenik olmayan sular ile insan vücuduna girmesi sonucunda gelişen bu hastalık ağır ve sinsi bir şekilde ilerleyerek hayati risk oluşturabilir
Tanısı;
Kist belirtileri ile sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda kistlerin varlığı ihtimali üzerinde durularak yapılacak olan tanı testleri ve radyolojik incelemeler sonucunda teşhis edilebilir.
Tedavisi;
- Bir kisti sıkıştırmaya veya patlatmaya çalışmamalısınız. Zira, bu daha ciddi sonuçlar doğurabilecek enfeksiyonlara yol açabilir.
- Bazı durumlarda kistler kendiliğinden geçer. Bir kistin üzerine ılık kompres koymak, kistin boşalmasına yardımcı olarak iyileşme sürecini hızlandırabilir
- Doktorunuz bir iğne kullanarak kistten sıvıları ve diğer maddeleri boşaltabilir
- Doktorunuz , kistteki iltihaplanmayı azaltmak için size kortikosteroid enjeksiyonu gibi ilaçlar verebilir
- Doktorunuz kisti cerrahi olarak çıkarabilir. Bu, boşaltım işe yaramazsa veya ulaşılması zor ve tedavi gerektiren bir iç kistiniz varsa yapılabilir
Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
