Yalova: Kara Kilise

Kara Kilise; Yalova’nın Çiftlikköy İlçesi, Sahil Mahallesi, Akasya Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Kara Kilise’nin İS. 6’cı y.y. da hamam, 8–9 uncu y.y. da kilise olarak kullanıldığını ileri sürmektedir. Yine bazı kaynaklarda; Kara Kilisenin, Roma dönemine ait bir su mimarisi olduğu, Bizans döneminde kilise haline getirildiği, her ne kadar dört köşede kapalı birer mekan halinde bulunan exedraları ile Bizans mimarisinin çok kullanılan bir tipi olan Kapalı Yunan Haçı Planı gösteriyorsa da, bir apsisin bulunması ile dikkat çektiği belirtilmektedir.

Normal kiliselerin yönlerinden farklı olarak, kuzey-güney ekseninde uzanan Kara Kilise’nin: kuzey-güney doğrultusunda uzunluğu 13 m. doğu-batı doğrultusunda uzunluğu 10 m.dir. Eksen kalınlığı ise 5.50 m.dir. Görüldüğü gibi, haç şeklindeki yapının kuzey-güney doğrultusu, doğu batı doğrultusundan uzundur. Buradan yaklaşımla Latin haçı görünümüne daha yakın olduğu söylenebilir.

Haçın doğu ve batı kollarının güneyinde, birer köşe odacıkları vardır. Doğudaki odacığın doğuya, haçın doğu koluna ve naosa açılan üç kapısı vardır. Batıdaki odacığın ise batıya ve haçın batı koluna açılan kapıları bulunmaktadır. Sanat tarihçileri, doğudaki odacığın, dışarıya açıklığı olması nedeniyle papazların ayine hazırlanması, cin çıkarma ve kutsal yağın sürülmesi gibi amaçlarla kullanıldığını, batıdaki odacık ise, bir takım kutsal eşyaları muhafaza etmek maksadıyla kullanıldığını düşünmektedirler.

Haçın doğu, batı ve kuzey kollarının uçları açıktır. Kuzey kolu ekseninin her iki yanında da, çıkış açıklığı vardır. 5.50 m. çapındaki kubbe, 8 pencereli bir kasnak üzerinde yer almaktadır. Ancak kubbenin üst kısmı tamamen açıktır. Hemen hemen Kara Kilise’nin de içinde bulunduğu alan, Bizans döneminde Pylai olarak tanınan bir yerleşim yeriydi.

Sahilde, dönemin ileri gelenlerinin yazlık sarayları vardı. Varlığı İS.4. y.y.dan beri bilinen Pylai, en güzel günlerini 11 ve 12 . y.y.da yaşamıştı. Sahilde antik bir liman, bazı su kemeri parçaları ve kalıntıları görülmektedir. Kara Kilise civarında çok sayıda stel çıkarılmış olup, bunların bir kısmı İstanbul Arkeolojisi Müzesi’nde teşhir edilmektedir.

Paylaşın

Adana: Kara Kilise

Kara Kilise; Adana’nın Saimbeyli İlçesi, Cumhurlu Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Köy araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Köyün güneyinde yer alan yapı oldukça büyüktür. Yapının duvarları büyük ölçüde yıkılmıştır. Yalnızca batı kısmında yer alan 3 açıklıklı girişi ayaktadır.

Bu girişten birisinin lentosundan bir rozet ile bir harç kabartması görülmektedir. Kilisenin etrafında bu yapıya ait çok sayıda mimari blok taşlar sütun ve sütun tamburları ile bir adet yazıtlı blok taş tespit edilmiştir.

Bizim diğer kilise yapılarıyla karıştırılmaması için Kara Kilise olarak adlandırdığımız bu yapıyı ilk kez 1990 yılında bilim dünyasına Hild-Hellen-Kemper duyurmuş ve kireç taşı bloklar üzerindeki yazıtlarda Petros, Georgeos, Pauklos ve Gerontios Aziz isimleri okunmuştur.

Yapının güneydoğusunda açılmış yığma bir mezar ile bu yapının güneyinde ise İsli-Küçük mağara adıyla bilinen çıkışta bir mezar, yine yapının yakınında kesilmek üzere hazırlanmış bir blok taş da tespit edilmiştir.

Paylaşın

Adana: Kara Kilise

Kara Kilise; Adana’nın Feke İlçesi, Eski Feke Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Geç Roma Dönemi’ne ait manastırın dış duvarlarında kuzey yönündeki ayaktadır. Ayrıca manastır müştemilatı olduğu ve kapı üstünde kitabesi bulunduğu kapalı ve yeraltında mekanları bulunmaktadır.

Manastırın kilisesinin apsisi yıkılmış ancak sağ ve sol duvarları ayakta durmaktadır. Yapı kesme taştan bindirme tekniğinde yapılmıştır ancak geç devirde onarılarak kullanıldığını belgeleyen moloz ve yer yer poligonal örgüler vardır. Kilisenin içinde manastır dış duvarında insan eliyle yapılmış büyük tahribatlar vardır.

Paylaşın