Kadı Çeşmesi; Samsun’un Bafra İlçesi, Hacı Nabi Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Çarşı Camii’nin 40–50 m. kadar güneyindeki çeşmenin üzerinde, mermer üzerine celi nesih hatla hafif kabartılarak yazılmış, dört satırlık 0.70 x 0.42 m. ebadında bir inşa kitabesi bulunmaktadır.
İstifi ve hattı acemice görünen, sağında iki yanı zincirek oymalı bir ayyıldız kabartılan kitabenin metni şöyledir: “İçene âfiyet / Geçene selamet / Sahibü’l-Hayrat Kadı / Ali Efendi993/ Sene 1194.”
Kitabeden çeşmenin H.1194 / M. 1780 yılında, Kadı Ali Efendi tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. Yerel bazı yayınlarda yapının, Kadı Ali Efendi tarafından 1778 yılında yaptırıldığı şeklindeki kayıt tekrar edilmektedir.
1994 yılındaki ziyaretimizde çeşmenin düzgün kesme taş cephesinin büyük bölümü sıvayla kaplıydı. Ancak 2002 yılında çeşmenin iki renkli mermerle kaplandığı görülmüştür.
Eski bir binanın güney cephesine bitişen çeşme, üç yandan cadde ve sokaklarla çevrilidir. Duvar yüzeyinden hafif ileri çıkan, dört plastırın belirlediği cephenin ortasında, tek lüle açıklığı ve küçük çanak şeklinde bir yalak yer alır.
3.50 m. genişliğinde 1.90 m. yüksekliğindeki tek cepheli çeşmenin, üst ve ortasındaki profilli yatay silmeler, plastırların yüzeyde bıraktıkları dikine tesiri yatay olarak karşılayarak, devrin barok üslubunu yansıtmaktadır.
Halihazırda yeni bir musluk konulan lüle deliğinin altındaki mermer yalak, 0.52 m. çapında etrafı fırfırlı yekpare bir elemandır.
