Bursa: İsmail Bey Hamamı

İsmail Bey Hamamı; Bursa’nın İznik İlçesi, Beyler Mahallesi, Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Çifte hamam öreni yapılış tarihi ve yaptıranı kesin olarak bilinmemektedir. Selçuklu Dönemi yapısı olduğu savunanlar olsa da 14. yy. yapılan bir Osmanlı yapısı olduğu daha çok kabul görmektedir.

Mimari yapısı özellikleri ile Türk yapı sanatı tarihinde seçkin bir yeri vardır. Hamam kuzey-güney doğrultusunda, birbirine paralel eksenler boyunca dizilmiş ikişerden dört kubbeli mekan ile sadece temelleri bulunan doğu-batı doğrultusundaki dikdörtgen planlı altı mekandan oluşmaktadır.

Dış cepheleri sade ve bölüntüsüz olan hamam moloz taş, tuğla ve harç malzeme ile düzensiz bir şekilde inşa edilmiştir. Yalnızca batı cephede düzgün tuğla dizileri görülür. Örtü sistemi ve mukarnaslar tuğladır. Günümüzde hamamın üstü çelik çatı ile kapatılarak dış etkenlerden korunması sağlanmıştır.

Paylaşın

Bursa: Hagios Tryphon Kilise Kalıntısı

Hagios Tryphon Kilise Kalıntısı; Bursa’nın İznik İlçesi, Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Bugün çok Harap bir durumda olan kilisenin orijinal adı ve tarihçesi kesin aydınlatılamamıştır. Plan tipi, malzeme ve duvar tekniği özelliklerine göre 11-13.yy. arasına tarihlendirilir.

Bizans kaynaklarına göre İznik Devleti İmparatoru II.Theodoros kentte daha önce varolan Aziz Martin Tryphonos kilisesinin yeniden inşa edilmesini emretmiştir. Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı, dört serbest destekli kapalı Yunan haçı tipinde bir kilisedir.

Duvarlar almaşık teknikte bir sıra moloz taş, iki dört sıra tuğla ile örülmüştür, sütun kalıntısı ve kaideler mermerdir. Yerdeki moloz arasında küçük cam mozaik parçaları, kilisenin eskiden mozaiklerle süslü olduğunu kanıtlar.

Paylaşın

Bursa: Böcek Ayazma Kilisesi

Böcek Ayazma Kilisesi; Bursa’nın İznik İlçesi, Yeni Mahalle, Çelebi Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Koimesis Kilisesi’nin doğusundadır. Sokak hizasındaki bir duvar, demir parmaklık ve kapı ile ayrılan bahçedeki Baptisterium’a, batıdan 11 basamaklı merdivenle inilmektedir. Giriş kısmı 2.55 metre yüksekliğinde olup, bir aşritrav ile üstten sınırlanmıştır.

Bunun üzerine tuğladan örülmüş bir kemerin sınırladığı alınlık yer almaktadır. Buradan 4.5 m çapında ve 3.8 m yüksekliğinde, yer altında yapılmış, kubbesi tuğladan örülmüş bir odaya girilmektedir. Zeminin taş levhalarla döşeli olduğu, duvarların moloz taş, tuğla ve kireç kum harcı ile almaşık olarak örüldüğü görülmektedir.

Sarnıcın mermerden yapılmış 0.88 m uzunluğu, 0.29 m genişliği ve 0.10 m kalınlığındaki kenar taşlarında doğudakinin dış yüzeyinde “Hıristiyan İmparator yüce Kral Michael Kulesi” yazılı Yunanca bir kitabe, iç yüzeyinde de Tevrat’tan alınmış “Her bedene iyi olanı verir. Çünkü, onun lütfu edebidir.” anlamına gelen İbranice bir kitabe kazınmıştır. 6. yy’a ait Bizans dönemine ait olan yapı, başlangıçta vaftizhane olarak inşa edilmiş, daha sonra ayazma olarak kullanılmıştır.

Paylaşın

Bursa: I. Murad Hamamı

I. Murad Hamamı; Bursa’nın İznik İlçesi, Yeni Mahalle, Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Çifte hamamın erkekler kısmı Belediye deposu olarak kullanılmaktadır. Bazı hacimlerine girilemeyen hamamın kuzey cephesine ve doğu cephesinin kuzey kısmına başka yapılar bitişmiştir. İlçe merkezinde, İstanbul Kapısı yolu üzerinde çifte hamam; yerel olarak meydan hamamı veya eski hamam adlarıyla da tanınır. Yazıtı bulunamamıştır.

Mimari ve süsleme özellikleri yönünden 14. yy. ikinci yarısıyla 16. yy. ilk yarısı arasında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Günümüzde kullanılmaz durumda bulunan hamam, doğu-batı doğrultusunda düzensiz dikdörtgen planlıdır. Batı cephede, eksenin güneyindeki kapıyla erkekler kısmının kare planlı ve tromplarla geçilen kubbeyle örtülü soyunmalığına girilir.

Batı duvarında, kapının iki yanında birer ve güney duvarında iki pencere, doğu duvarında eksen üzerinde dikdörtgen bir niş vardır. Kuzey duvarında, batı köşedeki kapı B mekanına geçilir. Kadınlar bölümü, erkekler bölümüne göre daha küçüktür. Yapının batı cephesinin güneyi almaşık teknikte bir sıra kesme taş, iki-üç sıra tuğla ile düzenli olarak örülmüştür. Daha düzensiz bir örgü sistemi gösteren diğer cephelerde; moloz, kesme taş ve hatıl olarak tuğla kullanılmıştır.

Paylaşın

Bursa: Şeyh Kutbuddin Camii ve Türbesi

Şeyh Kutbuddin Camii ve Türbesi; Bursa’nın İznik İlçesi, Eşrefzade Mahallesi, Müze Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Nilüfer Hatun imareti karşısında cami ve bitişiğinde türbe bulunmaktadır. Türbede, Mehmet Muhittin mezarı bulunmaktadır.  Mehmet Muhittin babası ünlü Şeyh Kutbuddin-i İzniki’dir; kendisinin doğum yeri ve tarihi hakkında bilgimiz yoktur.

Kare planlı, pandantif kubbeli türbenin girişi doğu duvarda, eksenden güneydedir. Kuzey, güney ve batı duvarda eksende, doğu duvarda eksenin güneyinde birer pencere vardır. İçte, güneydeki pencereye simetrik iki dikdörtgen niş yer alır.

Türbeyi örten kubbe sağır onikigen bir kasnak üzerinde yükselmektedir, üzeri kiremitle kaplıdır. Türbe ve caminin yaptıranı hakkında açık ve kesin bir bilgi yoktur. Camin İbrahim Paşa tarafından 1496 yılında, Türbenin ise Halil Paşa tarafından yaptırıldığı öne sürülmektedir.

Kare planlı cami ile ona dek eksende kuzey batıda bitişik kare planlı türbe yer alır. Orijinal Cami yıkılmıştır. Cami 2004 yılında aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.

Paylaşın

Bursa: II. Murad Hamamı

II. Murad Hamamı; Bursa’nın İznik İlçesi, Selçuk Mahallesi, Selçuk Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hacı Hamza Hamamı veya Belediye Hamamı adlarıyla da anılan çifte hamamın, yaptıranı ve kesin yapım tarihi bilinmemektedir; ancak 15. yy. sonuyla 16. yy. başına tarihlendirilmektedir. Kuzeyde kadınlar bölümü, doğuda kare planlı soğukluk, batıda sıcaklık, tuvalet ve eş boyutlarda kare planlı iki halvetten oluşur.

Sıcaklık; kuzeyde bir eyvan ve güneyde pandantif kubbeli bir bütün halindedir. Halvetlerde ve sıcaklıkta oturma şekilleri vardır. Güneydeki erkekler bölümü ise doğuda kare planlı bir soğukluk, batıda ılıklık ve tuvalet ile buna bitişik sıcaklık ve dört köşeli odaları kubbe ile örtülüdür. Sıcaklığın ortasında sekiz kenarlı göbek taşı yer alır. Ana yapı beden duvarları moloz taş ve tuğla karışımı örülmüş, köşelerde kesme taş kullanılmıştır.

Cepheler moloz taş ve tuğlanın harçla birlikte kullanılmasıyla örülmüştür. Köşelerde kesme taş ve tuğla ile, kadınlar kısmının girişi üzerindeki alınlık kemeri, saçak altındaki testere dişi ve tüm örtü sistemi tuğladır. Kadınlar kısmının kapısı mermer, lento ve kemerle sınırlanır. Üstteki çökertme alınlık mermerle kaplanmıştır.

Paylaşın

Bursa: Mahmut Çelebi Camii

Mahmut Çelebi Camii; Bursa’nın İznik İlçesi, Mahmut Çelebi Mahallesi, Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Camii, kuzey cephesindeki kapı kemeri üzerindeki yazıtta II. Murad 1421 – 1451 döneminde Mahmut Çelebi tarafından 1422 – 1423 tarihinde yaptırıldığı belirtilmektedir. Osmanlı döneminin bu kentte son camisidir. Cami kare planlı asıl ibadet mekanı ile bunun kuzeyindeki son cemaat yerinden oluşur.

Üçgen kuşakla geçilen sekizgen kasnağa oturtulmuş bir kubbe ile örtülüdür. Beş cepheli mihrap nişi güney duvarı ortasındadır. Kuzey duvarında eksende giriş kapısı, yanlarında ona simetrik iki altlık ve üstlük pencere, kuzey batı köşede duvar içinde minare merdiveni yer alır. Beden duvarları üstünde yükselen minare pahlı, pabuçlu, yuvarlak gövdeli, tek şerefeli ve sivri külahlıdır.

Son cemaat yeri üç bölmelidir, beden duvarları almaşık teknikle bir kesme taş, üç sıra tuğla örgülüdür. Kitabesinde “Bu mescidi, emirliğin göz bebeği ve vezirlik ağacının meyvası, hayırlı işler ve iyilikler sahibi, sofralar ve sevindirici işler sahibi, büyük ve ulu vezir, merhum, said, mağfur ve şehit İbrahim Paşa, Allah yattığı yeri nurlandırsın, oğlu Mahmut Çelebi, hayırlı işleri devamlı ve devleti yüce olsun.”

Paylaşın

Bursa: Yakup Çelebi Cami ve Türbesi

Yakup Çelebi Cami ve Türbesi; Bursa’nın İznik İlçesi, Yeni Mahalle, Atatürk Caddesi, Yakup Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

14. yüzyıl sonları ile 15. yüzyıl başlarında, I. Murat’ın oğlu Yakup Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Yapı kuzey – güney doğrultusunda ardarda uzanan giriş ve ibadet mekanları ile doğu ve batıda girişe bitişik iki yan kanattan vekuzeydeki son cemaat yerinden müteşekkildir.

Müştemilatı 500 m2 olup, iç alanı 290 m2’dir. Cami, kare planlı, üçgen geçişli kubbelidir. Güneyde eksene simetrik iki altlık, eksende bir üstlük, doğu ve batı duvarlarında eksende birer altlık ve üstlük pencere olmak üzere, yedi pencere ile dışa açılır. Duvarların örtü sistemi sıvalıdır. Giriş kasası ve kanatları ahşaptır. Duvarları dış cephelerde almaşık teknikte bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla ile örülmüştür.

Cami çeşitli dönemlerde tadilattan geçirilmiştir. En son ibadete açılış tarihi 1961’dir. İmaretin hemen yanında bulunan türbe bir makam olup, Yakup Çelebi’nin babasının türbesi yer almaktadır. Caminin kuzey doğusunda, son cemaat yerine 5 km uzaklıkta bahçe içersinde Yakup Çelebi’nin türbesi vardır.

Paylaşın

Bursa: Alaaddin-i Mısri Türbesi

Alaaddin-i Mısri Türbesi; Bursa’nın İznik İlçesi, Eşrefzade Mahallesi, Atatürk Caddesi, Alaaddin Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İznik’i fetheden Orhan Gazi’nin ilim ve din eğitimine önem verdiği, Osmanlıların ilk Medresesini oğlu Süleyman Paşa adına inşa ettirdiği ve burada bir çok bilim adamı yetiştiği bilinmektedir. Alaaddin-i Mısri Süleyman Paşa Medresesi’nde dersler vermiş, bir çok gencin eğitimine katkıda bulunmuştur.

Adını taşıyan Alaaddin-i Mısri Sokağındaki Türbe, doğu-batı uzantılı dikdörtgen planlı bir yapı içinde ve üzeri ahşap çatı ile örtülü iken, günümüzde sadece duvarları görünmektedir. Türbe yoldan 0.90 m aşağı seviyededir. Biriket duvarlarla çevrilmiş olan saha 4.55 m kuzey-güney, 7.45 m doğu-batı uzantılıdır.

İçinde üç tane kitabeleri belirlenemeyen sanduka yer almaktadır. 1 no’lu sandukanın başucu 1.40 m, ayakucu 1,05 m, uzunluğu 2,68 m ve kalınlığı 0.21 m olan duvarla çevrelenmiştir. Duvar yüksekliği 0.45 m’dir. Doğu-batı uzantılıdır.

2 no’lu sanduka kuzey duvarına bitişik doğu-batı uzantılıdır. Kısa boylu olup, sekiz satırlık bir kitabesi vardır. Diğer sandukaların uzunluğu 3.55 m, eni 1.33 m’dir. Başucunda dört adet antik sütun parçaları, ayak ucunda girlantlı lahit parçası vardır.

Paylaşın

Bursa: İznik, Roma Tiyatrosu

Roma Tiyatrosu; Bursa’nın İznik İlçesi, Selçuk Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kentin kuzey surlarındaki bazı burçlar tiyatroya ait kesme taşlarla örülmüştür. Kentin savunması için tiyatro feda edilmiştir. Başta sahnesi olmak üzere, oturma basamakları, dış duvarları, kemer ve tonozları onarılmayacak derecede tahrip olmuştur.

Geriye kalan bölümler bir müddet yeni kapılarda kullanılmak üzere yerlerinden sökülmeye devam edilmiştir. Metruk kalan tiyatro kalıntılarının üzerine çeşitli evlerde toprak, moloz ve çöplerin atılması sonucu üzerinde 9.5 metre kalınlığında bir tabaka oluşmuştur. Kazılar sonucunda 45 metre doğu batı uzunluğundaki sahne tümü açığa çıkarılmıştır. Cephede 4 adet niş, sahnenin orta noktasına göre simetrik olarak yerleştirilmiştir.

Nişlerde ve ara bağlantılarda 20 santimetre kalınlığında beyaz mermerden yapılmış süpürgelik ve 57 santimetre üzerindeki mermer silmenin sınırladığı sahada mermer bir friz sıralı idi. Kazı ile oldukça gün ışığına çıkarılmış ve halende kazı devam etmektedir. Bedri Yalman tarafından yapılan kazılar halen devam etmekte olup, çıkan eserler İznik müzesi tarafından koruma altına alınmıştır.

Paylaşın