Hamas’ın başlattığı Filistin – İsrail savaşının 121. günü geride kalırken Gazze’de, İsrail saldırılarında son 24 saatte en az 127 kişi yaşamını yitirirken, ölü sayısı ise 27 bin 365’e yükseldi.

Haber Merkezi / Gazze’de İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarıldı: 12 bin çocuk, 8 bin 190 kadın. Ayrıca, Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında yaralı sayısının ise 66 bin 452 yükseldiği kaydedildi.

Saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulanırken, sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bugüne kadar Gazze’de yüz bin Filistinli’nin bombalı saldırılar ve İsrail askerleri ile Filistinli militanlar arasında yaşanan çatışmalar sonucunda öldüğü, yaralandığı ya da kayıp veya öldüğünün varsayıldığını açıkladı.

Öte yandan ABD, Mısır ve Katar tarafından İsrail ve Hamas arasında yeni bir rehine anlaşması yapılması için girişimlerin devam ettiği bildiriliyor. Daha uzun bir ateşkes karşılığında rehinelerin kademeli olarak serbest bırakılması yönünde bir anlaşmayı İsrail tarafının kabul ettiği ancak Hamas tarafından onay beklendiği belirtiliyor.

İsrail ordusunun Cumartesi günü Han Yunus’ta Hamas militanlarını öldürdüğü bildirildi. İsrail askerlerinin Han Yunus Tugayları komutanı tarafından kullanılan bir tesise düzenledikleri operasyonda mühimmat, askeri ve teknik teçhizat buldukları açıklandı.

İsrail deniz kuvvetlerinin de kara kuvvetlerine destek olarak Hamas hedeflerine yönelik saldırı düzenlediği aktarıldı.

İsrail, Suriye topraklarında İran destekli Hizbullah örgütüne ait 50’den fazla hedefi vurduklarını açıkladı. Söz konusu açıklama Ordu Sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari tarafından yapıldı. İsrail bu açıklamayla genellikle sessiz kaldığı Suriye’ye yönelik operasyonları konusunda da ender bilgi paylaşımlarından birini yapmış oldu.

Sözcü Hagari açıklamasında “Hizbullah’ın olduğu her yerde biz de olacağız. Orta Doğu’da gerekli olan her yerde harekete geçeceğiz” ifadelerini kullandı. Hagari, Hizbullah’ın da kendilerine yönelik olarak Lübnan sınırından saldırabileceği gerekçesiyle bölgeye üç tümen asker konuşlandırdıklarını söyledi.

Filistin – İsrail savaşının 120. günü geride kalırken Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında son 24 saatte en az 107 kişi hayatını kaybederken, toplamda can kaybı ise 27 bin 238’e yükseldi.

Haber Merkezi / Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında yaralı sayısının ise 66 bin 452’ye yükseldiği kaydedildi. İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarıldı.

Saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulanırken, sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Öte yandan Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bugüne kadar Gazze’de yüz bin Filistinli’nin bombalı saldırılar ve İsrail askerleri ile Filistinli militanlar arasında yaşanan çatışmalar sonucunda öldüğü, yaralandığı ya da kayıp veya öldüğünün varsayıldığını açıkladı.

Dünya Sağlık Örgütü, bölgenin sağlık yetkilileri tarafından bildirilen 27 bin 19 ölümün yüzde 60’ının kadın ve çocuklardan oluştuğu, en az 66 bin kişinin şu anda yaralı ve tıbbi bakıma ihtiyaç duyduğunu kaydetti. UNICEF, Gazze’de en az bir milyon çocuğun psikolojik yardıma muhtaç olduğunu da açıkladı.

Dünya Sağlık Örgütü Filistin Temsilcisi Dr. Rick Peeperkorn, savaşın harap ettiği bölgedeki hastaneleri ve tıp merkezlerini yenilemesi için çalıştıklarını ancak çok zor ilerleme kaydettiklerini belirterek, “Gazze’de güvenlik, insani yardım koridorların olmaması, yapılması şart olan insani operasyonların hızlı bir şekilde yürütülmesini giderek zorlaştırıyor. Hastanelere sürekli erişimin olmaması nedeniyle bölgedeki sağlık sistemi tamamen çökebilir” dedi.

BM İnsani Yardım Koordinasyon Dairesi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke, son günlerde binlerce Filistinli’nin güneye, Gazze’nin yaklaşık 2,3 milyonluk nüfusunun yarısından fazlasını barındıran Refah’a kaçmak zorunda kaldığını söyledi. Laerke, Refah’a kaçanların derme çatma yapılarda, çadırlarda veya açık havada yaşadığını belirterek, “Refah’ta umutsuzluk hakim. Bundan sonra olacaklardan korkuyoruz” dedi.

BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Gazze’de en az 17 bin çocuğun refakatsiz veya ailelerinden ayrı düşmüş olduğunu açıkladı. Refakatsiz çocuklarının neredeyse tamamının psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğu ve ciddi travmalar içinde olduklarını, bu nedenle Gazze’de en az bir milyon çocuğun psikolojik desteğe muhtaç olduğunu açıkladı.

UNICEF Filistin İletişim Direktörü Jonathan Crickx, Gazze’de ailelerin gıda, su ve barınak eksikliği nedeniyle sıkıntı yaşadığını, çocuklarının ve diğer aile fertlerinin ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çektiğini söyledi.

Crickx, çocukların ruh sağlığının ciddi şekilde etkilendiğini belirterek, “Çocuklar aşırı derece kaygılı. Her bomba sesi duyduklarında büyük bir panik yaşıyorlar. Bir milyondan fazla çocuğun psikolojik desteğe ihtiyacı olduğunu tahmin ediyoruz. Hiçbir çocuk 7 Ekim ve sonraki günlerde tanık olduğumuz şiddete maruz kalmamalı” dedi.

BM Sözcüsü Stephane Dujarric, BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’na (UNWRA) 16 ülke tarafından sağlanan bağışların askıya alınması sonrasında bu ülkelerin kararlarını gözden geçirmesi için Genel Sekreter Antonio Guterres’in temaslarını sürdürdüğünü kaydetti.

Sözcü Dujarric, BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu yetkililerinin bugün yaptığı son açıklamada, bağışların kesilmesiyle Filistinliler’e yapılacak yardımın riske gireceğini yinelediğini belirtti.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), İsrail’e sivillerin sığındığı Refah’a operasyon yapılmaması çağrısında bulunurken, Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), Gazze Şeridi’nin güneyinde “Çaresizliğin patlamanın eşiğine geldiğini” duyurdu.

Cuma günü Cenevre’de açıklamalarda bulunan OCHA Sözcüsü Jens Laerke, Gazze Şeridi’nin Mısır sınırındaki Refah kentinde çaresizliğin patlamanın eşiğine geldiğini ifade ederek, bölgenin “kaynayan kazan gibi” olduğunu ve “bundan sonra olabileceklerinden korktuklarını” dile getirdi.

İnsanların Gazze Şeridi’ndeki pek çok farklı bölgeden Refah’a kaçtığını, burada bulabildikleri yerlere sığındığını, kimilerin derme çatma yapılarda ve çadırlarda, kimilerinin ise açık havada yaşadığını aktaran OCHA Sözcüsü Laerke, İsrail’in son günlerde Han Yunus’ta bulunan hastenelerin yakınlarındaki askeri operasyonlarını yoğunlaştırdığına işaret ederek, yaşanan şiddetli çatışmaların “şoke edici” olduğunu vurguladı.

Laerke ayrıca, “Şiddetli çatışmalar sağlık personelinin, yaralıların ve hastaların yanı sıra yerinden edilmiş binlerce insanın güvenliğini tehlikeye atıyor” dedi.

“Gazze’de güvende olunabilecek yer kalmadı”

Gazze Şeridi’nde insanların güvende olabilecekleri bir yer kalmadığını, Refah kentinin de güvenli bir yer olmadığını dile getiren Jens Laerke, “Her hafta daha kötüye gidemeyeceğini düşünüyoruz. Ama gelin görün ki daha da kötüleşiyor” ifadelerini kullandı.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Perşembe günü yaptığı açıklama, askeri operasyonların Refah’a doğru genişletileceğine işaret ediyor. İsrailli askerleri ziyareti sırasında Gallant, tıpkı Han Yunus’ta olduğu gibi Refah’taki Hamas varlığını tasfiye edeceklerini belirtmişti.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Filistin Bölgeleri’nden Sorumlu Temsilcisi Richard Peeperkorn ise, “Refah’a saldırılmamalı” çağrısında bulundu.

Gazze Şeridi’nde halihazırda 2 milyonu aşkın insanın yaşadığını, savaş sonrasında bu nüfusun neredeyse yarısının Refah’a kaçtığını anlatan Peeperkorn, Refah kentinin nüfusunun aslında 200 bin olduğunu ve gelinen noktada buradaki nüfusun 1 milyonu aştığını vurguladı.

Mısır sınırı Filistinlilerin çoğunluğuna kapalı kalmaya devam ederken, Refah sokakları yerinden edilmiş binlerce insanla dolmuş durumda. Bunların büyük bir bölümünün, şehrin merkezinde ya da batısında toplanmış halde yaşamını son derece zor koşullar altında sürdürmeye çalıştığı aktarılıyor.

Bu arada DSÖ yetkilisi Peeperkorn, Ocak için Gazze Şeridi’nin kuzeyine planladıkları 15 insani misyonun ancak üçünü, güneye planlanan 11 insani misyondan da ancak dördünü yapabildiklerini açıkladı.

Peeperkorn, Filistin Bölgeleri için insani koridorların oluşturulması çağrısını yaparken, Gazze Şeridi’nde yetersiz beslenme ve kıtlık tehlikesinden endişeli olduklarını da sözlerine ekledi.

Filistin – İsrail savaşının 117. günü geride kalırken Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında son 24 saatte en az 150 kişi hayatını kaybederken, toplamda can kaybı ise 26 bin 26 bin 901’e yükseldi.

Haber Merkezi / Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında yaralı sayısının ise 65 bin 949’a yükseldiği kaydedildi. İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarıldı.

Saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulanırken, sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Öte yandan İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde Hamas’ın kullandığı tünellere su pompalamaya başladığını bildirdi. Açıklamada, bu adımın “terörle mücadelede önemli bir teknik ve teknolojik çığır” anlamına geldiği belirtilerek hedefin “yer altındaki terör altyapısını etkisiz hale getirmek” olduğu kaydedildi.

İsrail’in tünellere deniz suyu pompalamayı planladığı Aralık ayında kamuoyuna yansımış, ancak uzmanlar bunun tehlikeli olduğu ve sivillere yönelik büyük tehlike barındırdığı uyarısı yapmıştı.

Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki tünellerinin uzunluğunun toplam 480 kilometreyle 720 kilometre arasında olduğu tahmin ediliyor. İsrail, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’un altındaki tünellerde Hamas yöneticilerinin saklandığını, İsrailli rehinelerin de burada tutulduğunu tahmin ediyor.

Ateşkes görüşmeleri

Pazar günü ABD, İsrail, Mısır ve Katarlı üst düzey yetkililerin Paris’te yaptığı toplantının ardından İsrail’in elindeki Filistinli tutuklular ile Hamas’ın elindeki İsrailli rehinelerin takası ve Gazze’ye insanî yardımların artırılması için uzun süreli ateşkes çabaları sürüyor.

Hamas, Telegram kanalından yaptığı açıklamada ateşkes taslağının kendilerine ulaştığını, şu an taslağı “inceleme ve yanıt verme” aşamasında olduklarını bildirdi.

Hamas lideri İsmail Haniye de şu an taslağı incelediklerini, taslağın çerçeve koşulları üzerinde görüşmek için Mısır hükümetinin Hamas yönetimini Kahire’ye davet ettiğini kaydetti. Katar medyasında yer alan haberlere göre bir Hamas heyetinin bugün Kahire’de Mısır istihbarat şefi Abbas Kamel ile görüşmesi planlanıyor.

Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, varılacak bir ön anlaşmanın kalıcı ateşkese giden yolu açacağı umudunu dile getirdi.

Katar, Kasım ayında İsrail ile Hamas arasında varılan geçici ateşkeslerde arabuluculuk rolü üstlenmişti. Al Sani, mevcut planın aşamalı ateşkes öngördüğünü, ilk etapta kadın ve çocuk rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze’ye ulaştırılan yardımların artırılmasının hedeflendiğini bildirdi.

Gazze’de yapıların yarısından fazlası ya yıkıldı ya da zarar gördü

İsrail’in bombaladığı Gazze’de yapıların yarısından fazlası ya yıkıldı ya da zarar gördü. Gazze genelinde yerleşim yerleri, dükkanlarla dolu olan caddeler enkaz yığınına dönüşmüş durumda. Üniversiteler yok olurken tarım alanları kullanılamaz hale geldi.

Binlerce kişinin evsiz kalması nedeniyle bölgenin güneyinde çadır kentler ortaya çıkmış durumda. Gazze’de nüfusun yüzde 80’i, 1,7 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı. Birleşmiş Milletler’e göre bu sayının yaklaşık yarısı bölgenin güneyini doldurmuş durumda.

New York Üniversitesi’inden Corey Scher ve Oregon Üniversitesi’nden Jamon Van Den Hoek’in çeşitli tarihlerdeki uydu verilerine dayandırdığı ve BBC’nin de teyit ettiği analizde Gazze’de 144 bin ile 175 bin yapı ya yıkıldı ya da zarar gördü.

Bu Gazze’deki yapıların yüzde 50’si ile yüzde 61’i arasında bir orana denk geliyor. Bölgenin güneyinde İsrail’in son haftalarda özellikle sert vurduğu Han Yunus’ta 38 binden fazla bina ya yıkıldı ya da zarar gördü. Sadece son iki haftada yıkılan ya da zarar gören bina sayısı 1500’den fazla.

Uydu verileri bölgedeki tarım alanlarının da oldukça zarar gördüğünü ortaya koyuyor. Gazze, İsrail-Hamas savaşından önce de ithal ürünlere önemli oranda bağımlı olsa da gıdanın önemli bir bölümü de bölgede yetiştirilen ürünlerden geliyordu.

Yardım kuruluşları Gazze nüfusunun yarısının açlıkla karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Bölgedeki tarımın önemli bir bölümünün yapıldığı Gazze’nin kuzeyi ve merkezindeki tarım alanları İsrail askerlerinin geçici savunma yapıları inşa ettiği yerlere dönüşmüş durumda.

Gazze’deki bir diğer önemli değişim de çadır kentlerle geçici yapıların varlığı. Evlerinden olanlar buralarda yaşıyor. 500 futbol sahasına eşit bir alanda çadır kentler dikkat çekiyor. Son verilere göre Gazze’de 7 Ekim’den bu yana yaşamını yitirenlerin sayısı yaklaşık 27 bin.

Hamas’ın başlattığı Filistin – İsrail savaşının 116. günü geride kalırken Gazze’de, İsrail saldırılarında son 24 saatte en az 114 kişi hayatını kaybederken, toplamda can kaybı ise 26 bin 751’e yükseldi.

Haber Merkezi / Gazze Şeridi’nde, İsrail saldırılarında yaralı sayısının ise 65 bin 636’ya yükseldiği kaydedildi. İsrail saldırılarında ölenlerin yüzde 70’ini çocuklar ve kadınların oluşturduğu aktarıldı.

Saldırılar sonucu oluşan yıkımdan dolayı çok sayıda kişinin hala enkaz altında olduğu vurgulanırken, sivil savunma ve acil sağlık ekiplerinin bu kişilere ulaşmakta zorluk yaşadığı kaydedildi.

Öte yandan İsrail ordusu bazı birliklerini Gazze’nin kuzeyine yönlendirirken, Hamas militanlarının da bu bölgede yeni bir saldırı hazırlığı yaptığı bildirildi.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, pazartesi günü yaptığı açıklamada Gazze Şeridi’ndeki bazı birliklerin güneyden kuzeydeki Lübnan sınırına kaydırıldığını belirtti.

Gallant, sınıra yönlendirilen birliklerin “yakın zamanda çatışmaya girebileceğini ve her duruma hazırlıklı olduğunu” söyledi.

İsrail’in Gazze’nin kuzeyindeki birliklerini güçlendirmesiyle Lübnan sınırında İran destekli Hizbullah militanlarıyla süren çatışmaların yoğunluğu artabilir.

8 Ekim’den beri düzenlenen karşılıklı saldırılarda toplamda 30 Lübnanlı sivil ve 176 Hizbullah militanıyla 6 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldürüldü.

Gallant, 22 Ocak’ta yaptığı açıklamada kuzeydeki İsrailli yerleşimcilerin güvenliği sağlanmadan Hizbullah’la çatışmaların sonlanmayacağını söylemişti. Hizbullah ise İsrail ordusu Gazze’deki askeri operasyonları durdurmadığı sürece saldırıları sürdüreceğini bildirmişti.

UNRWA’ya eleştiriler

Ayrıca, Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA) görevlilerine yönelik vahim iddiaların ardından on donör ülke, ödemelerini askıya aldı.

Bu ülkeler arasında Almanya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Avustralya, Japonya, İtalya, Hollanda, Kanada, Finlandiya, İsviçre ve İngiltere de yer alıyor.

Bağışların dondurulmasının ardında ise Hamas’ın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail’e yaptığı saldırılara, UNRWA çalışanlarının da karışmış olabileceği iddiaları yatıyor. Yardım kuruluşu, bu iddialarla ilgili soruşturma başlattı.

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, bağışçılara kararlarını yeniden gözden geçirmeleri çağrısında bulundu. İtalyan asıllı İsviçreli diplomat, yaptığı resmî açıklamada, “UNRWA, Gazze’de insanî yardım konusunda en önemli aktördür” dedi.

Gazze Şeridi’ndeki iki milyondan fazla insanın, bu kuruluşun yardımları olmadan hayatta kalamayacağını belirten Lazzarini, “Bir milyondan fazla insana barınak sağlıyoruz. Halkın gıda ihtiyacını ve acil tıbbî bakımını temin ediyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail ve diğer devletlerden politikacıların UNRWA’ya yönelttiği eleştiriler, öncelikle Filistinli mültecilerin tanımıyla ilgili.

Filistinlilerin soyundan gelenlerin de mülteci sayılması, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun bu yardım kuruluşunu “mülteci yerleştirme ajansı” olarak adlandırmasına yol açtı. İsrailli politikacıya göre bu görev, Birleşmiş Milletler’in sorumluluğunda olmamalı.

Sürekli dile getirilen bir başka suçlama da “UNWRA bünyesindeki okullarda okutulan ders kitaplarında, nefret ve şiddetin körüklenmesi”. Almanya, İsrail, ABD ve diğer ülkeler, “Hamas terörünün UNWRA okullarındaki öğretmenler tarafından açıkça desteklendiğini ve ders kitaplarında Yahudilere karşı nefret söylemlerine yer verildiğini” öne sürüyor.

Yıllardır UNRWA ile çalışan İsrailli enstitü Impact-SE, “Yahudi devletinin gayrimeşrulaştırılması ve şeytanlaştırılmasının eğitim müfredatına hâkim olduğunu ve şiddetin yüceltildiğini” savunuyor.

En ciddi suçlama ise geçtiğimiz 7 Ekim’de İsrail’e yapılan saldırıda, on iki UNWRA çalışanının Hamas’a yardım ettiği ya da takip eden günlerde Hamas’ı desteklediği yönünde. İsrail verilerine göre, saldırı sırasında yaklaşık bin 200 İsrail vatandaşı öldü ve 240 dolayında İsrailli de kaçırılarak Gazze’ye götürüldü.