Aşırı İşlenmiş Gıdalar ‘Bilişsel Gerileme’yi Hızlandırıyor

Yeni bir araştırma, hazır ambalajlı çorbalar, soslar ve hazır yemekler gibi aşırı işlenmiş gıdaları bilişsel gerilemeyle ilişkilendirdi. Araştırmada, 10 bin Brezilyalı 10 yıldan uzun süre boyunca gözlemlendi.

Daha önceki araştırmalar sosisli sandviç, patates kızartması, gazlı içecekler, kurabiye, kek ve diğer keyif verici gıdaları obezite, kalp ve dolaşım sorunları, diyabet ve kanser gibi sağlık sorunlarıyla ilişkilendirmişti fakat yeni bir araştırma bu listeye bilişsel gerilemeyi de ekledi.

CNN’in haberine göre yeni araştırma bu gıdaları tüketmenin beynin yürütme işlevini, yani bilgiyi işleme ve karar verme becerisini kontrol eden bölümleri de dahil olmak üzere genel bilişsel gerilemeye katkıda bulunabileceğini ortaya koydu.

Aşırı işlenmiş gıdalar çalışma tarafından “işlenmemiş gıdaları çok az içeren veya hiç içermeyen ve genellikle tatlandırıcılar, renklendiriciler, emülgatörler ve diğer kozmetik katkı maddeleri içeren gıda maddelerinin (yağlar, şekerler, nişasta ve protein izolatları) endüstriyel formülasyonları” olarak tanımlanıyor.

Araştırma, en fazla miktarda aşırı işlenmiş gıda tüketen erkek ve kadınların, bu yiyecekleri yemeyenlere göre yüzde 28 daha hızlı genel bilişsel gerileme oranına sahip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, aşırı işlenmiş gıdalarla beslenmeyen akranlarına kıyasla yürütme işlevlerinde yüzde 25 daha hızlı bir gerileme görüldü.

Harvard Tıp Fakültesi’nde nöroloji profesörü ve Boston’daki Massachusetts Genel Hastanesi’nde genetik ve yaşlanma araştırma birimi direktörü olan Rudy Tanzi, CNN’e yaptığı açıklamada, “Daha fazla çalışmaya ve tekrara ihtiyaç duymakla birlikte, yeni sonuçlar epey ikna edici ve doğru beslenmenin beyin sağlığını koruma, geliştirme ve yaşlandıkça beyin hastalıkları riskini azaltmadaki kritik rolünü vurguluyor” dedi.

Araştırma pazartesi günü 2022 Alzheimer Derneği Uluslararası Konferansı’nda sunuldu. Çalışmada 10 bin Brezilyalı 10 yıldan uzun süre boyunca gözlemlendi. Araştırmaya katılanların yarısından biraz fazlası kadın, beyaz ya da üniversite mezunuydu. Yaş ortalaması 51’di.

Çalışmaya göre, Brezilya’da toplam kalori alımının yüzde 25 ila 30’u ultra işlenmiş gıdalardan geliyor.

ABD’de ise bu rakam yüzde 58. Birleşik Krallık’ta bu oran yaklaşık yüzde 57.

Araştırma, “Günlük kalorilerinin %20’sinden fazlasını işlenmiş gıdalardan alan kişilerde, %20’den daha az alan kişilere kıyasla genel bilişsellikte %28, yürütme işlevindeyse %25 daha hızlı bir gerileme olduğu” sonucunu ortaya koydu.

Günde 2 bin kalori tüketen kişiler için bu, günlük 400 kalori veya daha fazla aşırı işlenmiş gıda tüketmelerine karşılık geliyor.

Çalışma, aşırı işlenmiş gıdaları tüketme olasılığı en yüksek kişilerin “daha genç, kadın, beyaz, daha yüksek eğitim ve gelire sahip olduklarını, hiç sigara içmemiş olma ihtimallerinin daha yüksek ve şu anda alkol tüketicisi olma ihtimallerinin daha düşük olduğunu” saptadı.

Araştırmada insanların yemek pişirmek ve kendi yiyeceklerini hazırlamak için daha fazla zaman harcaması önerildi.

(Kaynak: Independent Türkçe)

Paylaşın

Ultra İşlenmiş Gıdaların Zararlı Etkileri​

NOVA gıda sınıflandırma sistemi, ultra işlenmiş gıdaları gıda bazlı maddelerden oluşturulan endüstriyel formülasyonlar olarak tanımlar. Genellikle katkı maddeleri içerirler ve kullanışlı ve iştah açıcı olacak şekilde üretilirler.

Haber Merkezi / Ultra işlenmiş gıdaların yaygın örnekleri arasında, tümü tüketiciler arasında son derece popüler olan tavuk kanadı, hazır yemekler, cipsler, fabrikada üretilen ekmek ürünleri, soda, rafa dayanıklı et, konserve çorbalar, hazır erişteler ve çikolata yer alır. Bununla birlikte, bu tür yiyeceklerin olumsuz etkileri iyi bilinmektedir.

Ultra işlenmiş gıdalar ve otoimmün sorunlar

Çölyak hastalığı ve tip 1 diyabet, çevresel faktörlerin yanı sıra genetik yatkınlığı olan çocukları etkileyen en yaygın otoimmün hastalıklardan ikisidir. Ancak istatistikler, her iki durumun da yaygınlığının arttığını ve yalnızca genetiğe bağlanamayacağını göstermiştir. Bunun ışığında araştırmacılar, bu eğilimlerin yüksek oranda işlenmiş gıdaların tüketimiyle bağlantılı olabileceğini öne sürdüler.

Aşırı işlenmiş gıdalarda yüksek diyetlerin bağırsak patojenlerini indüklediği ve mikroorganizmaların büyümesini artırarak inflamatuar bir yanıt ve sızdıran bir bağırsak ile sonuçlandığı bulunmuştur. Bu, genetik yatkınlığı olan çocuklarda artan otoimmünite ile ilişkilendirilmiştir.

Ayrıca, gıda emülgatörlerinin ultra işlenmiş gıdalara dahil edilmesi, bağırsak mikrobiyotasının bileşimini ve bağırsak geçirgenliğini değiştirebilir, bu da otoimmünite riskini daha da artırır. Buna karşılık, işlenmemiş veya minimum düzeyde işlenmiş gıdalarda yüksek diyetlerin bağırsak sağlığını ve anti-inflamatuar yanıtları desteklediği bulunmuştur.

Ultra işlenmiş gıdalar ve kalori tüketimi

Birçok bilim insanı, işlenmiş gıda tüketiminin obezitenin birincil itici gücü olabileceğini savunmaktadır. Çağdaş araştırmalar, işlenmiş gıdaların kilo alımına neden olabileceğini ortaya koymuştur.

Ultra işlenmiş gıdalar ve kanser

Aşırı işlenmiş gıdaları tüketmenin sağlık üzerindeki etkilerini araştıran araştırmacılar, bunların kanserle bağlantılı olabileceğini de bulmuşlardır. Ancak araştırmacılar, daha fazla işlenmiş gıda tüketenlerin daha az egzersiz yapma, sigara içme ve genellikle daha fazla kalori tüketme olasılıklarının yüksek olduğunu buldular. Bu kafa karıştırıcı değişkenler sonuçları etkilemiş olabilir.

Ultra işlenmiş gıdalar ve ölüm oranı

Aşırı işlenmiş gıdaların düzenli tüketiminin olumsuz etkileri iyi bilinmektedir. Bununla birlikte, özellikle beslenme ve ölüm oranı etkisini araştıran araştırmalar, ultra işlenmiş gıdalardan daha yüksek günlük alım oranına sahip olanların daha yüksek bir ölüm oranıyla bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.

Paylaşın