Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu İran İnsan Hakları (IHR), yayınladığı son raporda 2022’nin ilk yarısında İran’daki idamların bir önceki yıla oranla iki kattan fazla arttığını ortaya koydu. 

Raporda 1 Ocak-30 Haziran tarihleri arasında İran’da 251 kişinin asıldığı, bu rakamın geçen yılın ilk yarısında 117 olduğu belirtildi.

İran’da son aylarda ekmek gibi temel gıda maddelerinin fiyatlarındaki artış nedeniyle ülke çapında protestolar düzenleniyor.

İran İnsan Hakları’nın (IHR) kurucusu Mahmud Amiri Mukaddem, AFP’ye verdiği demeçte “Hiç şüphe yok ki bu infazların asıl amacı, giderek büyüyen rejim karşıtı protestoları engellemek için korku yaymak” dedi.

İdam edilenler arasında 6 kadının da yer aldığını belirten kuruluş, yeni protesto dalgalarının başladığı 7 Mayıs’tan bu yana 137 infazın gerçekleştiğini söyledi.

‘Derin endişe’

Aktivistler arasında İran’ın etnik azınlıklarından, özellikle de Beluç ve Kürtlerden idam edilenlerin sayısının orantısız bir şekilde yüksek olması da endişe yaratıyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres geçtiğimiz ay, İran’ın uyuşturucu suçlusu ve etnik azınlıklardan birçok kişiyi artan sayıda daha fazla idam etmesinden duyduğu “endişeyi” dile getirmişti.

Guterres, “Ölüm cezası, ‘en ciddi suçlar’ kapsamına girmeyen suçlamalar temelinde ve adil yargılama standartlarıyla bağdaşmayan şekillerde uygulanmaya devam ediyor” açıklamasında bulunmuştu.

IHR, yılın ilk yarısında ülkenin güneydoğusunda yaşayan Sünni Beluç azınlığından 67 mahkumun idam edildiğini söyledi.

Raporda, kaydedilen infazların en az yüzde 19’unun İran nüfusunun sadece yüzde beşini oluşturan bu etnik azınlığın üyesi olduğu kaydedildi.

Aktivistler ayrıca, Firuz Musalu adlı bir Kürt’ün 20 Haziran’da idam edilmesinden duydukları endişeyi dile getirdi.

Uluslararası Af Örgütü’nün ölüm cezasına ilişkin yıllık raporunda, 2021’de infaz sayısının yüzde 28 artarak 314’e yükseldiği, bunun 2017’den bu yana en yüksek rakam olduğu ve o tarihten bu yana yaşanan düşüşün tersine döndüğü belirtildi.

İran’daki infazlar, ülkenin narkotikle mücadele yasasında yapılan ve uyuşturucuyla ilgili suçlardan idam cezasına çarptırılan hükümlülerin sayısını azaltan değişikliklerin yürürlüğe girdiği 2017 yılından bu yana düşmüştü.

IHR, infazların sadece resmi medyada yayınlananları veya en az iki bağımsız kaynak tarafından teyit edilenleri içerdiğini, bu nedenle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini söyledi.

(Kaynak: Euronews Türkçe)