Greig sefalopolisindaktili sendromu (GCPS), el ve ayak parmaklarını (parmaklar) ve baş ve yüz (kraniyofasiyal) bölgeyi etkileyen fiziksel anormalliklerle karakterize nadir bir genetik hastalıktır.
Haber Merkezi / Karakteristik dijital özellikler arasında ekstra (fazladan) el ve/veya ayak parmakları (polidaktili), el ve/veya ayak parmaklarında perdelenme ve/veya füzyon (kutanöz veya kemik sindaktili) ve/veya ilave anormallikler bulunabilir.
Bu bozuklukla ilişkili kraniyofasiyal malformasyonlar arasında büyük ve/veya olağandışı şekilli bir kafatası; metopik sinostoz; yüksek, belirgin bir alın (önden çıkıntı); anormal derecede geniş bir burun köprüsü; geniş aralıklı gözler (oküler hipertelorizm); ve/veya diğer fiziksel anormallikler. Semptomların aralığı ve şiddeti, etkilenen bireyler arasında büyük ölçüde değişebilir. Çoğu bireyde GCPS, otozomal dominant bir şekilde kalıtsaldır.
Doğumda (konjenital) mevcut olan nadir bir genetik bozukluk olan GCPS, el ve ayak parmakları (parmaklar) ile baş ve yüz (kraniyofasiyal) bölgesindeki anormallikler ile karakterize edilir. Semptomların kapsamı ve şiddeti kişiden kişiye değişir; özellikle yüz özellikleri bazı kişilerde oldukça belirsizdir.
Bu bozukluğa sahip bebeklerde, fazladan (fazladan) el ve/veya ayak parmakları (polidaktili); el ve/veya ayak parmaklarında perdeleme veya füzyon (kutanöz veya kemik sindaktili); anormal derecede geniş başparmaklar ve / veya ayak başparmakları (halüs); ve/veya başparmakların bölünmüş (ikili) uç kemikleri ve/veya halüsler (terminal falanjlar).
Fazla sayıda parmakları olan etkilenen bebeklerde genellikle elin “serçe parmak” tarafına (postaksiyal polidaktili) ve ayağın “başparmağı” tarafına (preaksiyel polidaktili) doğru ek parmak(lar) bulunur. Ekstra rakam, tam bir rakam veya işlevsel olmayan, tamamlanmamış bir rakam olabilir. Dijital füzyonun derecesi, cildin yalnızca parmak ucuna kadar olan mesafenin bir kısmını birleştirmesinden, parmağın ucuna kadar birleştirilen cilde kadar değişebilir. Bazı durumlarda sadece yumuşak doku kaynaştırılırken bazılarında kemik veya kemik kıkırdağı kaynaştırılabilir.
Etkilenen bebeklerde ayrıca anormal derecede büyük bir kafa (makrosefali) dahil kraniyofasiyal malformasyonlar da bulunabilir; yüksek, belirgin veya çıkıntılı bir alın (önden çıkıntı); yüksek ön saç çizgisi; geniş bir burun köprüsü; ve / veya geniş aralıklı gözler (oküler hipertelorizm). Bazı durumlarda, kafatasındaki belirli kemikler arasındaki fibröz eklemler (dikişler) anormal derecede geniş olabilir ve gelişimin sonlarında alışılmadık şekilde kapanabilir; Öte yandan nadir görülen bireylerde bazı kafa sütürleri zamanından önce kapanabilir (kraniyosinostoz). Dikişlerin bu şekilde düzensiz kapanması, başın alışılmadık şekilli görünmesine (skafosefali, trigonensefali veya plajiyosefali) neden olabilir.
GCPS’li birçok kişide ek anormallikler mevcut olabilir. Bunlar, kalıcı olarak bükülmüş parmakları (kamptodaktili), kalçanın çıkmasını, kalın bağırsağın bir kısmının alt karın boşluğunu kaplayan kas duvarındaki anormal bir açıklıktan dışarı çıkmasını (kasık fıtığı) ve/veya diğer fiziksel anormallikleri içerebilir. Nadiren (etkilenen bireylerin %10’undan azında), gelişimsel gecikmeler, zihinsel engellilik, nöbet, kafatası içinde sıvı birikmesi (hidrosefali) ve iki serebral hemisferi birbirine bağlayan sinir liflerini (korpus kallozum) etkileyen anormallikleri içerebilir. beyin mevcut olabilir.
Bozukluğun şiddetli formuna sahip bireylerin çoğunda, buna GLI3 geninin tamamının silinmesi neden olur. Delesyon ne kadar büyük olursa bireyin bu nadir semptomları gösterme olasılığı da o kadar artar çünkü daha büyük delesyonlar GLI3’e ek olarak diğer genleri de etkileyebilir.
GCPS, GLI3 genindeki anormal varyantlardan kaynaklanır . GLI3’teki bozukluğa neden olan varyantların çoğu, tek nükleotid değişiklikleri, silinmeleri veya eklemeleridir. Daha az yaygın olarak, etkilenen bireylerde genin daha büyük eklemeleri veya silinmeleri vardır. GLI3 ve komşu genleri içeren çok geniş delesyonları olan hastalara “Greig sefalopolisindaktili bitişik gen sendromu” tanısı konulur. Birkaç hastada dengeli kromozomal translokasyon nedeniyle bu bozukluk vardır. Spesifik varyant tipine bakılmaksızın, GCPS’ye yol açan GLI3 geninin silinmesi ve/veya azalmış ekspresyonudur .
GCPS otozomal dominant bir şekilde kalıtsaldır. Genetik hastalıkların çoğu, biri babadan, diğeri anneden alınan bir genin iki kopyasının durumuna göre belirlenir. Baskın bir biçimde kalıtsal bozukluklar, hastalığın ortaya çıkması için anormal bir genin yalnızca tek bir kopyasının gerekli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Anormal gen, ebeveynlerden herhangi birinden miras alınabilir veya etkilenen bireyde yeni bir mutasyonun (gen değişikliği) sonucu olabilir. Anormal genin etkilenen ebeveynden çocuğuna geçme riski, çocuğun cinsiyetine bakılmaksızın her hamilelik için %50’dir.
GCPS tanısı genellikle doğumda kapsamlı bir klinik değerlendirmeye dayanarak konur; karakteristik fiziksel bulguların tanımlanması; ve X-ışınları ve bilgisayarlı tomografi (BT) taraması dahil olmak üzere özel görüntüleme prosedürleri. %50 risk altındaki gebeliklerde, ultrason görüntüleme sırasında fazladan el veya ayak parmaklarının (polidaktili) ve genişlemiş bir kafatasının (makrosefali) gözlemlenmesiyle GCPS, doğumdan önce tespit edilebilir. Ultrasonografi sırasında yansıyan ses dalgaları gelişmekte olan fetüsün görüntülerini oluşturur. Fetal hücrelerin analizi gibi başka doğum öncesi test yöntemleri de mevcuttur.
Şiddetli osseöz sindaktili vakalarında kemik füzyonunun boyutunu tespit etmek ve ortaya çıkarmak için röntgen ve BT taraması kullanılabilir. GCPS’li bazı bireylerde röntgen çalışmaları ileri kemik yaşını da ortaya çıkarabilir.
Makrosefali, uygun yaş ve cinsiyet standartlarına göre baş çevresinin 97. persantilin üzerinde olması olarak tanımlanır. Ayrıca gözbebekleri arasındaki mesafe uygun yaş ve cinsiyet standartlarına göre 97. persantilin üzerindeyse kişide geniş aralıklı gözler var demektir ve bu da GCPS özelliği olarak değerlendirilebilir.
Tanı testinden önce iki durum göz önünde bulundurulmalıdır: gelişimsel gecikme veya zihinsel engelin varlığı ve bireyin ebeveyninde tekrarlayan gebelik kaybı öyküsü. GCPS ile tutarlı klinik özellikler doğrulandıktan sonra (röntgen ve BT taramaları yoluyla), önemli bir gelişimsel gecikmesi veya zihinsel engeli olmayan bireylere dizi analizi yoluyla genetik test yapılmalıdır.
Bireyde gelişimsel gecikme veya zihinsel engel varsa, GLI3 genindeki olası kopya sayısı değişikliklerini tespit etmek için karşılaştırmalı genomik hibridizasyona veya SNP dizisine sahip olması gerekir . Bireyin tekrarlayan gebelik kaybı öyküsü varsa kromozom (sitogenetik) testi dikkate alınmalıdır. GLI3 genini kesintiye uğratan dengeli bir kromozom translokasyonu, yavrularda dengesiz bir kromozom translokasyonu nedeniyle gebelik kayıplarına neden olabilir.
GCPS’nin tedavisi, her bireyde görülen spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, etkilenen çocuğun tedavisini sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlamaya ihtiyaç duyan uzmanlardan oluşan bir ekibin çabalarını gerektirebilir. Bu tür uzmanlar arasında çocuk doktorları, iskelet bozukluklarını teşhis eden ve tedavi eden uzmanlar (ortopedistler), ortopedi ve plastik cerrahlar, fiziksel ve mesleki terapistler ve/veya diğer sağlık uzmanları yer alabilir.
GCPS için kraniyofasiyal rekonstrüktif cerrahi yaygın değildir çünkü geniş aralıklı gözler ve makrosefali, ameliyatı gerektirecek kadar ciddi değildir. Kavrama ve dengelemenin önemi nedeniyle başparmak/ayak başparmağında fazladan parmak için yapılan cerrahiye normalde serçe parmağı yakınındaki fazladan parmak ameliyatına öncelik verilir.
Bu bozukluğun tedavisine yönelik spesifik tedaviler semptomatik ve destekleyicidir. Bazı hastalarda dijital ve/veya kraniyofasiyal anormallikleri düzeltmek için ameliyat yapılabilir. Etkilenen bireyler ve aileleri için genetik danışmanlık önerilir.
