Beyaz Saray’da Ürdün Kralı II. Abdullah ile bir araya gelen Donald Trump, Gazze’nin ABD tarafından kontrol edilmesi ve Filistin halkının yeniden yerleştirilmesi yönündeki tartışmalı önerisini yineledi.
Donald Trump, Ürdün ve Mısır’ın Filistinlileri kabul etmeyi reddetmeleri halinde, ABD yardımını kesebileceğini ifade etti.
Reuters / Ipsos’un 7 – 9 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirdiği bir anket, ABD halkının yüzde 74’ünün ABD’nin Gazze’yi kontrol etmesine ve Filistinlileri yerlerinden edilmesine karşı olduğunu ortaya koydu.
ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray’d Ürdün Kralı Abdullah’ı ağırladı. Trump, Filistinlilerin Gazze dışında güvenli bir yerde yaşayacaklarını söyledi. Ürdün Kralı Filistinlilerin ülkesine yerleştirilmesi teklifine ilişkin, “Konuyu herkesin çıkarına olacak şekilde nasıl çözebiliriz bakmamız gerekir” diye konuştu.
Donald Trump ve Ürdün Kralı Abdullah Oval Ofis’te basına kapalı görüşme öncesinde basın mensuplarından gelen soruları yanıtladı.
Gazze’yi satın almayacaklarını, denetimini alarak düzgün bir şekilde yöneteceklerini söyleyen Başkan Trump, “Geniş kapsamlı bir ekonomik kalkınma olacak; belki de o bölgedeki en büyüğü. Orada otel, ofis binaları ve konut dahil pek çok iyi şey inşa edilecek. Burayı olması gereken bir alana dönüştüreceğiz” diye konuştu.
ABD Başkanı Trump Cumartesi gün ortasına kadar Hamas’ın rehineleri serbest bırakmaması halinde ateşkesin iptal edilmesi gerektiğini söylemişti.
Bu görüşünü tekrarlayan Trump “Bu süre zarfını karşılayabileceklerini şahsen düşünmüyorum. Sert oynamak istiyorlar ama ne kadar sert olduklarını göreceğiz” diye konuştu.
ABD Başkanı, “Gazze’nin yeniden inşası sürecinde Ortadoğu halkları için çok iş imkanı olacağını belirterek, “Bir elmas olabilir. Ortadoğu için büyük bir imkan olabilir. Barış olacak. Her 10 yılda bir aynı şeyler yaşanıyor. Çok uzun süre izledim. Gazze’deki ölüm ve yıkımı… Medeniyet silindi Gazze’de” ifadelerini kullandı.
Gazze konusunda Mısır ve Ürdün ile ilerleme sağlayabileceklerini belirten Trump, “Çok karmaşık bir şey değil. ABD’nin bu toprakları kontrol etmesiyle Ortadoğu’da ilk kez istikrar olacak. Filistinliler ya da şu anda Gazze’de yaşayan insanlar bir başka yerde güzel şekilde yaşıyor olacaklar. Güvenli bir şekilde yaşayacaklar” dedi.
Ürdün Kralı Abdullah ise sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, Başkan Trump’la yaptığı görüşmede, Gazze’deki ya da Batı Şeria’daki Filistinliler’in çıkarılmasına karşı olduğunu yinelediğini söyledi.
Bunun Arap ülkelerinin ortak bir tutumu olduğunu söyleyen Ürdün Kralı, “Filistinliler’i yerinden etmeden ve insani duruma çözüm bularak Gazze’nin yeniden inşası hepimiz için öncelik olmalı” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump ise Mısır ve Ürdün’le konuya ilişkin ilerleme sağlanması konusunda iyimser konuştu.
Ürdün Kralı Abdullah meselenin herkesin çıkarına olacak şekilde çözümünün değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Kral Abdullah, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Arap ülkelerinin planlarını görüşmek üzere ilgili tarafları Riyad’a davet ettiğini belirtti.
Ürdün Kralı, kanser olan ya da durumu kritik olan 2 bin çocuğu en kısa zamanda Ürdün’e sevk edeceklerini de açıkladı. ABD Başkanı Trump bu gelişmeyi “güzel bir jest” olarak tanımladı.
Filistinliler’in Gazze yeniden inşa edilirken Mısır, Ürdün ve başka ülkelere yerleştirilmesi fikrinin arkasında duran ABD Başkanı Trump, “Şunu unutmayalım. Sadece Gazze Şeridi’nde olmak istiyorlar çünkü başka türlüsünü bilmiyorlar. Bir alternatifleri olmadı hiçbir zaman. Bir alternatifleri olduğunda, tek bir kişi bile olduğu yerde kalmak istemeyecek. Cehennemde yaşıyorlar” diye konuştu.
Donald Trump’ın çıkarı ne?
Ortadoğu, Trump’ın oğulları Eric ve Donald Junior tarafından yönetilen gayrimenkul ve otelcilik devi “Trump Organization” için giderek daha önemli bir pazar haline geldi. Trump Organization, son birkaç yılda Suudi Arabistan merkezli emlak şirketi Dar Global ile birkaç anlaşmaya imza attı.
Dar Global Suudi Arabistan’ın Cidde ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentlerinde “Trump Tower” markalı iki gökdelen projesi duyururken, Umman’da Trump markalı lüks bir otel ve golf tesisinin inşaatı sürüyor. Dubai’de 2005 yılında konutlar ve lüks bir otelden oluşan “Trump Tower” projesi duyurulmuş ancak küresel ekonomik zorluklar nedeniyle 2011 yılında inşaattan vazgeçilmişti.
Trump’ın halihazırda Dubai’de 2017 yılında açılmış bir golf kulübü bulunuyor. Golf kulübü projesi, Hüseyin Sajwani tarafından yönetilen emlak şirketi DAMAC ortaklığıyla geliştirilmişti. Sajwani Ocak 2025’te Trump ile basın toplantısında şirketinin ABD’de yeni veri merkezleri inşa etmek için “en az” 20 milyar dolar yatırım yapacağını söyledi.
Umman, Cidde ve Dubai’deki yeni anlaşmalar Trump Organization’un gökdelenleri tasarlayıp yönetmesini kapsıyor, ancak mülk sahipliğini içermiyor. Şirketin anlaşmaları temelde marka kullanım hakkıyla ilgili. Trump ailesi kendi isimlerinin kullanılması karşılığında milyonlarca dolar kazanıyor.
Kushner’den Trump’ın oğullarına kadar ailenin farklı üyeleri Ortadoğu’nun şirket için artan önemine dair defalarca açıklamalarda bulundu. Cidde anlaşmasının duyurulmasından kısa süre önce Eric Trump İngiliz Financial Times gazetesine verdiği demeçte” bölgede kesinlikle yeni projelerimiz olacak. Bölge inanılmaz bir büyüme gösteriyor ve bu kısa sürede durmayacak” demişti.
(Kaynaklar: VOA Türkçe, DW Türkçe)