Gaziantep: Hacı Nasır Camii

Hacı Nasır Camii; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Karatarla Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.  Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

1698 tarihli vakfiyesinden anlaşıldığına göre bu tarihte yapılmış ve kitabesine göre 1812 tarihinde onarım görmüştür. Geleneksel yapılar tarzındadır. Enine dikdörtgen planlı, kesme taştan inşaa edilmiş bir camidir.

Son cemaat yerinde dört sütun birbirine kemerlerle bağlanmakta, ortadaki kemer diğerlerinden daha yüksektedir. Burada üç pencere, iki mihrabiye bulunmaktadır. Basık kemerli kapı sivri kemer içine alınmıştır.

Kapı sövesinde renkli taş kullanılmıştır. İşte, dört sütun birbirine doğu-batı yönünde kemerlerle bağlanarak kıble duvarına paralel iki nef oluşturmaktadır. Böylelikle oluşan bölümlerin üzerleri çapraz tonozla örtülmektedir.

Kıble duvarında altı pencere yer almaktadır. Mihrap oldukça sadedir. Mihrabın sağında pencereden çıkılan mimber konsol çıkmaktadır. İçeride ayrıca küçük bir mahfil katı bulunmaktadır. Altı kollu yıldız, palmet, rozet ve çinilerle süslü burmalı minare 1999 yılında cami çatısında çıkan yangında zarar görmüştür.

Paylaşın

Gaziantep: İhsanbey (Esenbek) Camii

İhsanbey (Esenbek) Camii; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Ulucanlar Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Caminin eski kayıtlarda ismi “Esenbek” olarak geçmekte ve ne zaman yapıldığına dair kesin bir bilgide bulunmamaktadır.

Mabetin altında eskiden caminin su ihtiyacını karşılayan bir kastel bulunmaktadır. Kastele avlu kapısının hemen önünden karataştan yapılma 25 merdivenle inilir.

Paylaşın

Gaziantep: Şeyh Fetullah Camii

Şeyh Fetullah Camii; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Kepenek Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Halk arasında bu camiye “Aşağı Şeyh Camii” de denilmektedir. Caminin banisi, keramet sahibi ve ermiş bir kişi olan Şeyh Fethullah ; Halife Hz. Ebubekir soyundan gelmektedir. Hicri 971 (Miladi 1564) tarihinde yapılmıştır. Harim, ortada sekizgen taş ayağa oturan ve yelpaze şeklinde açılan tonozlarla, askı kemerlere bağlanan bir örtü sistemine sahiptir.

Bu tür örtü sistemi Şeyh Fethullah Camiinden başka şimdiye kadar hiç bir camide görülmemiştir. Ortadaki sekiz köşeli taş ayağa rağmen bu cami merkezi planlı camiler grubuna dahil edilebilir. Genelde merkezi planlı camiler kubbe ile örtülüdür.

Şeyh Fethullah Camii tonozla örtülü olmasına ve ortada ayağı ihtiva etmesine rağmen merkezi mekan bütünlüğünü muhafaza etmiştir. Caminin portal, mihrap, minber ve pencere sövelerinde renkli taş işçiliği bakımından Memluklu sanatının etkileri görülmektedir.

Ancak portal kavsarası ile caminin içindeki pencere alınlıklarının süslemesinde Osmanlı sanat üslubunun özelliklerini de görmek mümkündür. Harimin gerisinde son cemaat yeri ve dış avlu mevcuttur. Giriş zeminindeki renkli taş döşemesi bölgeye has bir özelliktir.

Tek şerefeli bodur minaresi vardır.Şeyh Fethullah camii; zaviyesi, kasteli, medresesi ve hamamıyla bir külliye olarak inşa edilmiştir. Antep Savunmasında şehit düşen Karayılan ( Molla Mehmet)’ın mezarı cami bahçesindedir. Bu caminin diğer camilerden farklı olan özellikleri şunlardır:

  • Cami olarak inşa edilmiştir.
  • İlk yapıldığı gibi kalmış olup, genişletilmemiştir.
  • Diğer camilerde Osmanlı ve Arap mimarisi özellikleri varken, bu camide Selçuklu mimarisi özelliği vardır.
  • Banisi kutsal sayılmakta, kendine özgü mimarisi bulunmaktadır.
  • Antep Savunmasında şehit olan Karayılan (Molla Mehmet) ‘ın mezarı burada bulunmaktadır.
  • Bu caminin eşi benzeri dünyada bir daha yapılmamıştır.
Paylaşın

Gaziantep: Boyacı Camii

Boyacı Camii; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Boyacı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Boyacı Camii, bir rivayete göre Kadı Kemaleddin, bir başka rivayete göre ise Boyacı Yusuf tarafından yaptırılmıştır.

1357’de Memlüklüler döneminde bitirildiğine dair kitabe bulunmaktadır. Başka bir kitabede ise 1575 yılında onarımdan geçirildiği belirtilmektedir.

Bu caminin en önemli özelliklerinden biri de dünyada eşine ender rastlanan bir minbere sahip olmasıdır. Bu minber bir ray vasıtasıyla duvara gömme olarak yapılmıştır.

Cuma günleri bu raylar üzerinden çekilerek minber açılmakta, imam hutbeyi okuduktan sonra tekrar itilerek yerine konulmaktadır. Böylece yerden tasarruf edilmektedir.

Paylaşın

Gaziantep: Ali Nacar Camii

Ali Nacar Camii; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Yaprak Mahallesi, Kepkep Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Alleben Deresi’nin akışına göre sol tarafında bulunmaktadır. Vesikalarda Ali adında bir marangoz tarafından yaptırıldığı görülmüştür.

Müezzin mahfiline çıkan merdiven üzerinde 1213 Hicri tarihi yazmaktadır. Bu hicri tarihin caminin onarım tarihi olduğunda bileşilmektedir.

Camii ve minaresinin, Antep Savunmasından etkilendiğini üzerindeki kurşun yaralarından anlamak mümkündür.

Paylaşın

Gaziantep: Ömeriye Camii

Ömeriye Camii; Gaziantep’in Şahinbey Mahallesi, Düğmeci Mahallesi, Suburcu Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Cami, Antep’in en eski camisidir. 607 hicri (l2l0 miladi) yılında tamir geçirdiği kayıtlarda yazmaktadır. Caminin kimin tarafından yapıldığı tam olarak bilinmemekle birlikte Halife Hz.Ömer zamanında yapıldığı, yada Hz.Ömer’in kızından olma torunu Emevi Halifesi Ömer Bin Abdülaziz tarafından yaptırıldığı söylendiği gibi, birincisinin yaptırıp ikincisinin onarttığı hakkında da söylentiler de vardır.

Caminin bir diğer adı da İki Ömer anlamında “Ömereyn” dir. Caminin taç kapısı ve mihrabı ak-kara taşlarla örülmüştür. Minare şerefesinin korkuluklarında oyma taş işçiliğinin güzel örnekleri görülmektedir.

Hatta minarenin bedeninde Antep Savunmasının dehşetli günlerinden kalan mermi ve şarapnel parçalarının izlerini görmek mümkündür. Halk arasında anlatılan bir rivayete göre, bu cami her yıl tabana doğru çökmekte ve toprağa gömülmektedir. Tamamen battığı zaman kıyametin kopacağı gibi söylentiler vardır.

Paylaşın

Gaziantep: Yüzükcü Hanı

Yüzükcü Hanı; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Şekeroğlu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yüzükçü hanı, kitabesi mevcut olan ender hanlardan birisidir. Fakat taç kapısı üzerinde yer alan 1315 (1897) tarihli yazıdan ibaret olan bu kitabe eserin inşa değil yenilenme kitabesidir.

Zira 1735 tarihli şer’i mahkeme sicilinde ?iki kapılı han yakınında bir kişinin öldürülmesiyle açılan dava neticesinde tahakkuk eden diyetin uzun çarşı, iki kapılı han ve yüzükçü han esnafından toplanması şeklinde bir vesika yer almaktadır.

Buna göre eser, 1735 tarihinden önce mevcut olup, inşa tekniği ve malzeme durumuna göre yüzükçü han, 1897 yılında büyük ölçüde yenilenmiştir. Hanın bilinen ilk sahibi battal bey’in kızı asiye ve hacı osman bey’in kızı emine hatun’dur.

Paylaşın

Gaziantep: Yani Han

Yani Han; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Şekeroğlu Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kitabesi bulunmayan Yeni Han’ın yapılış tarihi hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir. Ancak 1557 tarihli Ayıntab Vakıf Defteri’nde eserin adının Han-ı Cedid (yeni han) olarak geçmesi nedeniyle han bu tarihten önce yapılmış olmalıdır.

Hanın bilinen ilk sahiplerinin Battal Bey’in kızı asiye ve Hacı Osman Bey’in kızı emine hatun olduğu kayıtlarda yer almaktadır. Yapı, Osmanlı han mimarisi içinde tek avlulu, iki katlı hanlar grubuna girmektedir. Avlu, zemin katta üç taraftan eyvan ve odalarla, bir taraftan revakla, üst katta ise bir taraftan odalarla, üç taraftan da revakla kuşatılmıştır.

Zemin kattaki mekanlar depo ve ahır, üst katta bulunan odalar ise yolcuların konaklaması amacıyla yapılmıştır. Yapıda dikkati çeken tek süsleme, batı cephesindeki cümle kapısı üzerinde siyah ve beyaz kesme taşlarla oluşturulmuş olan süslemedir.

Ayrıca giriş açıklığının iki tarafında iki taş seki bulunmaktadır. Hanın diğer kısımları ise oldukça sade bir şekilde inşa edilmiştir. Hanın inşasında siyah ve sarımtırak renkte küfeki kesme taş kullanılmıştır. Örtü sistemi; taş konstrüksiyonlu sivri beşik tonoz, çapraz tonoz ve aynalı tonoz ile düz örtüdür.

Paylaşın

Gaziantep: Tütün Hanı

Tütün Hanı; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Boyacı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Herhangi bir inşa veya onarım kitabesi mevcut olmayan tütün han’ına ait en eski bilgi, şer’i mahkeme sicillerinde geçmektedir.

1754 tarihli vesikada taşradan Antep’e gelen ve mukataası (götürü ve iş verme yetkisi) hacı mehmet’in uhdesinde bulunan tütünler eskiden beri tütün han’ında satılır, gümrüğü de burada alınırdı denilmektedir.

Eskiden beri tütünlerin burada alınıp satılması, eserin 1754 yılından daha önceki bir tarihte yapıldığını ortaya koymaktadır. Osmanlı topraklarında tütünün, 17. Yüzyılda yaygınlık kazanmaya başladığı bilinmektedir.

Ayrıca 1735 yılında antep’te tütüncü esnafının bulunduğunun bilinmesi bu hanın tarihinin 1754 yılından daha öncesine gittiğini kesin olarak göstermektedir.

19. Yüzyılda hanın bilinen ilk sahibi nur ali ağa oğlu hüseyin ağa’dır. 2007 yılında vakıflar bölge müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.

Paylaşın

Gaziantep: Tuz Hanı

Tuz Hanı; Gaziantep’in Şahinbey İlçesi, Tuz Hanı Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Herhangi bir inşa kitabesi veya vakfiyesi mevcut olmayan tuz hanın, ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Fakat eserin adı, hicri 11. Yüzyıla ait antep şer’i mahkeme sicilleri’nde ve antep’e ilk kez 1648 yılında gelen evliya çelebi seyahatnamesi’nde geçmektedir.

Bu nedenle, tuz hanının 16.yüzyılın sonlarında inşa edildiği düşünülmektedir.Yapı, osmanlı han mimarisi içinde tek avlulu, iki katlı hanlar grubuna girmektedir. Hanın işlevine uygun olarak, zemin kattaki mekanlar depo, ahır ve dükkan olarak, üst katta yer alan odalar ise yolcuların konaklaması amacıyla yapılmıştır.

Hanın caddeye bakan cephesinde, doğrudan caddeye açılan dükkanlar bulunmaktadır. Hanın ikinci katı, avluyu dört taraftan kuşatan revaklardan ve bunların arkasına yerleştirilen odalardan meydana gelmektedir.

Hanın kuzeybatı köşesinde geniş bir alanı kaplayan ve yüksek kahve adıyla meşhur kahvehane bulunmaktadır. Han oldukça sade olup yalnızca kuzey cümle kapısı siyah-beyaz taşlardan oluşturulmuştur. Hanın giriş kapısı dışındaki kısımlarda sarımtırak renkte küfeki kesme taşı görülmektedir.

Paylaşın