Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) raporuna göre Türkiye 2021’de dünyanın en büyük 21. ekonomisi oldu. Bu gelişme Türkiye’nin G-20’den düştüğü ve G-20’den çıkarılacağı yorumlarını beraberinde getirdi. Peki, Türkiye G-20’den düştü mü?
Türkiye G-20’den düşmedi, G-20’de kalmaya devam edecek. Zira “20’ler Grubu” olarak bilinen G-20 için tek kriter ekonomi değil ve dünyanın en büyük 20 ekonomisinden oluşmuyor. Dünyanın en büyük 20 ekonomisinde olan ülkelerin hepsi G-20 üyesi olmadığı gibi tüm G-20 üyeleri de en büyük 20 ekonomiden birisi değil. Peki, G-20 nedir? G20 üyeleri hangi ülkeler? Türkiye ekonomisi dünyada kaçıncı sırada? Satın alma gücü paritesine göre gayrisafi yurtiçi hasılasıda (GSYH) Türkiye kaçıncı sırada?
IMF, Nisan 2022 tarihli Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nu açıkladı. Buna göre Türkiye dünyanın en büyük 21. ekonomisi. Türkiye’nin 2021’de GSYH’si 806,8 milyar Amerikan Doları oldu. Türkiye 2020’de 720 milyar dolar GSYH ile dünyanın en büyük ekonomisi olmuştu. Türkiye’nin 20. sıradan 21.liğe gerilemesi G-20’den düştüğü haber ve yorumlarına yol açtı. Ancak bunlar gerçeği yansıtmıyor. Türkiye G-20 üyesi ve üye kalmaya devam edecek.
Ülkeler dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasına girince G-20 üyesi olmuyor. 2021 yılında ilk 20 ekonomi arasında yer alan İran, İspanya, Hollanda ve İsviçre G-20 üyesi değil. Benzer şekilde Güney Afrika ve Arjantin en büyük 20 ekonomi içinde yer almamasına rağmen G-20 üyeleri.
2021 yılında dünyanın en büyük ekonomileri hangileri?
IMF’nin Nisan 2022 tarihli raporuna göre 2021 yılı dünyanın en büyük ekonomilerinin zirvesinde 22 trilyon 998 milyar dolar ile ABD var. İkinci sıradaki Çin’in GSYH’si 17 trilyon 458 milyar dolar. Bu iki ekonomik devden sonra ise Japonya 4 trilyon 937 milyar dolar ile üçüncü sırada. Almanya 4 trilyon 226 milyar ile dördüncü, İngiltere 3 trilyon 188 milyar ile beşinci sırada.
807 milyar dolar ile 21. sıradaki Türkiye’nin hemen üstünde ise 813 milyar dolar ile İsviçre geliyor. İran ise 1 trilyon 426 milyar dolar ile 14. durumda.
Türkiye 2020’de 20. sıradaydı
IMF raporuna göre Türkiye 720 milyar dolar GSYH ile 2020’de dünyanın en büyük 20. ekonomisi durumundaydı. IMF verilerine göre Türkiye 2003 yılında 315 milyar dolar GSYH ile dünyanın en büyük 21. ekonomisi idi. Çin ise 2003’te 6. sıradaydı.
Türkiye 2015’te en büyük 16. ekonomiydi
IMF verileri Türkiye’nin 2015’te dünyanın en büyük 16. ekonomisi olduğunu gösteriyor. Türkiye’nin GSYH’si 2015’te 864 milyar dolar idi.
Türkiye 2022’de 23. sıraya düşecek
Türkiye’nin hedefi dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmek ancak. IMF verileri Türkiye’nin sıralamada daha da gerileyeceğini gösteriyor. Nisan 2022 tarihli rapora göre IMF’nin tahmini Türkiye’nin 692 milyar GSYH ile dünyanın en büyük 23. ekonomisi olacağı yönünde.
Satın alma gücünde Türkiye 2021’de 11. sırada
Öte yandan, satınalma gücü paritesine (SAGP) göre hesaplanan GSYH’ye bakıldığında ise Türkiye çok daha iyi durumda. SAGP, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir değişim oranı. 1 doların ABD veya Avrupa’da satın alabileceği mal ve hizmetler ile Türkiye’de satın alabileceği mal ve hizmetler aynı miktarda değil. Ülkeler arası kıyas yapabilmek için bilimsel yollarla çok sayıda ürün ve hizmetin hesaplanmasıyla satın alma gücü belirleniyor.
IMF’nin Nisan 2022 raporuna göre Türkiye’nin 2021 yılında satın alma gücü paritesine göre GSYH’si 2 trilyon 943 milyar dolar oldu. Türkiye bu alanda dünyada 11. sırada bulunuyor. İtalya, Kanada, Güney Kore, İspanya ve Hollanda gibi birçok ülke Türkiye’nin gerisinde kaldı.
SAPG GSYH listesinin zirvesinde 27,2 trilyon dolar ile Çin var. Hemen ardından 23 trilyon ile ABD geliyor. Hindistan 10,2 trilyon dolar ile üçüncü, Japonya 5,6 trilyon dolar ile dördüncü ve Almanya 4,9 trilyon dolar ile beşinci sırada yer alıyor.
Ülke ekonomilerinin büyüklüğü kadar kişi başına milli gelir de önemli bir unsur. Örneğin Çin ve Hindistan ilk üçte yer almasına rağmen kişi başına gelirde çok daha gerideler çünkü nüfusları çok yüksek.
G20 üyeleri hangi ülkeler?
Şu ülkeler G-20 üyesi: Avrupa’dan Türkiye, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya ve Avrupa Birliği (AB), Amerika kıtasından ABD, Kanada, Meksika, Arjantin, Brezilya; Asya-Pasifik’ten Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Endonezya ve Avustralya, Afrika kıtasından Güney Afrika ve Ortadoğu’dan Suudi Arabistan. İspanya üye değil ancak toplantılara “daimi konuk üye” sıfatıyla katılıyor.
G-20 nedir, ne zaman neden kuruldu?
G-20 uluslararası sistemde başlıca gelişmiş ülkeler ile önemi ve ağırlığı artmakta olan yükselen ekonomilerin küresel ekonomik karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmesi ve uluslararası mali sistemin daha istikrarlı bir yapıya kavuşturulması amacıyla 1999 yılında kuruldu.
2008’de ise ilk G20 liderler zirvesi gerçekleşti. Türkiye, 1 Aralık 2014 tarihinde üstlendiği G20 Dönem Başkanlığını 15-16 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen Liderler Zirvesi ile tamamladı. G-20 dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 85’ini, ticaretinin yüzde 75’ini ve nüfusunun yüzde 60’ını temsil ediyor.
(Kaynak: Euronews Türkçe)
