IŞİD’in Ezidi Soykırımının Üzerinden 10 Yıl Geçti: Binlerce Ezidi Hala Kayıp

IŞİD’in (Irak Şam İslam Devleti) Ezidi halkına yönelik gerçekleştirdiği katliamın üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen, binlerle ifade edilen Ezidi kadın ve çocuk hala kayıp.

Halk Bilim Kütüphanesi dergisi PLOS Medicine’in 2017 tarihli verilerine göre, IŞİD, birkaç gün içinde yaklaşık 10 bin Ezidiyi öldürdü; ya vurdu, başlarını kesti, diri diri yaktı ya da kaçırdı.

Irak Ezidileri Kurtarma Ofisi Başkanı Hüseyin Kaidi, şimdiye kadar 3583 Ezidi’nin, kadın, erkek ve çocuk olarak kurtarıldığını, ancak hâlâ Suriye’deki Hol Kampı’nda başka esirlerin bulunduğuna dair bilgiler olduğunu belirtti.

Kaidi’nin açıklamalarına göre, Ekim 2014’te kurulan ofis, şu ana kadar IŞİD tarafından kaçırılan toplam 6417 Ezidi’nin kaydını tutuyor. Ağustos 2014’te IŞİD, çoğunluğu Ezidilerin yaşadığı Sincar bölgesine geniş çaplı bir saldırı düzenlemiş ve soykırım niteliğinde suçlar işlemişti.

Kasım 2015’te Kürt Peşmerge güçleri, ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun desteğiyle IŞİD’ı Sincar’dan çıkardı. Ağustos 2017’de ise Irak hükümeti, Musul’un da içinde olduğu Ninova bölgesinden IŞİD’ı temizlediğini ve aynı yılın sonunda örgüte karşı zafer ilan ettiğini duyurdu.

Irak, IŞİD’ın kontrolündeki dönemle hesaplaşmaya çalışırken, Ezidi mültecilerin barındığı kampları kapatma ve suçlulara yönelik idam cezalarını uygulama yönünde adımlar atıyor. Ancak Sincar bölgesine geri dönüşler güvenlik sorunları nedeniyle hâlâ sınırlı.

Irak yetkilileri, Sincar ve Baaj bölgelerinde 93 toplu mezar tespit ettiğini, ancak bunların 32’sinin henüz açılmadığını duyurdu. Bugüne kadar çıkarılan yaklaşık 700 ceset arasından yalnızca 243’ünün kimliği belirlenip ailelerine teslim edildi.

Birleşmiş Milletler, IŞİD’ın geride 200’den fazla toplu mezar bıraktığını ve bu mezarlarda yaklaşık 12 bin ceset olabileceğini tahmin ediyor. Ezidiler için adalet ve yeniden inşa süreci, Irak’ın terör sonrası yeniden yapılanmasında hâlâ çözüm bekleyen en büyük insani sorunlardan biri olarak öne çıkıyor.

(Kaynak: Karar Gazetesi)

Paylaşın

Uluslararası Af Örgütü: Binlerce Ezidi Hala Kayıp

Uluslararası Af Örgütü, IŞİD’in Ezidi toplumuna yönelik saldırısının 10. yıl dönümü öncesi yaptığı açıklamada, saldırılardan kurtulan binlerce Ezidinin hala kayıp olduğunu vurguladı.

Haber Merkezi / Uluslararası Af Örgütü’nün kıdemli danışmanı Lauren Aarons, “Ezidi toplumu İslam Devleti’nin elinden akıl almaz zararlar gördü” dedi.

Uluslararası Af Örgütü’ne göre, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) Ağustos 2014 yılında Irak’ta 3 binden fazla Ezidi erkek, kadın ve çocuğu öldürdü, çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan en az 6 bin 800 kişiyi kaçırdı.

IŞİD, Mart 2019’da ABD öncülüğündeki koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından bölgesel olarak yenilgiye uğratıldı. SDG, yüzlerce Ezidi’yi kurtarmayı başardı, ancak birçok Ezidi hala kayıp.

Duhok’taki Kaçırılan Ezidiler Ofisi’nin verilerine göre, yaklaşık 2 bin 600 Ezidi’nin kayıp olduğu tahmin ediliyor.

Uluslararası Af Örgütü, ABD ve İngiltere hükümetlerini, kayıp Ezidilerin tespit edilmesine yönelik, mağdurların haklarını ve özgürlüklerini gözeten tüm girişimlere destek sağlamaya çağırdı.

Af Örgütü ayrıca, Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), BM Kadın Birimi ve Suriye Kayıplar Bağımsız Enstitüsü gibi BM kuruluşlarına da kayıp Ezidiler adına çabalarını önemli ölçüde artırmaları çağrısında da bulundu.

3 Ağustos 2014’te, IŞİD lideri Ebu Bekir el-Bağdadi’nin sözde “hilafet” ilan etmesinden birkaç ay sonra, IŞİD militanları Suriye sınırına yakın Irak’ın Ninova Eyaletindeki Ezidi topluluğuna saldırdı. Saatler içinde Ezidiler toplu halde yerlerinden edildi ve çoğunluğu yakındaki Sincar Dağı’na (Şengal) sığındı.

IŞİD, üç gün sonra, Sincar bölgesinin çoğunu kontrol altına aldı. Sadece dağın kendisi daha güvenli alan durumdaydı. Sincar Dağı’nın zirvelerinde, binlerce Ezidi kavurucu yaz güneşinde yiyecek, su olmadan mahsur kaldı. Ancak, geride kalanlar için daha karanlık bir hikaye anlatılmak üzereydi.

Sincar Dağı’nın doğusunda ve güneyindeki köylerde bir katliam yaşanıyordu. Yaşlılar, hem erkekler hem de kadınlar, IŞİD militanları tarafından anında öldürüldü. Ezidi kızlar “seks kölesi” olarak satılmak üzere kaçırılırken, erkekler ise IŞİD’a katılmaya zorlandı.

Paylaşın

Ezidiler, Türkiye’yi Birleşmiş Milletlere Şikayet Etti

Sorumluluk Birimi (Accountability Unit) ve Kadınlar için Adalet (Women for Justice) örgütü 4 Ezidi adına, Türkiye’nin 17 Ağustos 2021’de Irak’ın Sincar kentinde bir sivil hastaneye hava saldırısı düzenlediği iddiasıyla Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’na şikayette bulundu.

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) 18 Ağustos 2021’de bir açıklama yaparak hava saldırılarında “10 PKK’lı teröristin öldürüldüğünü” duyurmuştu. Türk Silahlı Kuvvetleri aynı hafta Sincar’da bir aracı hedef almış, saldırıda bir YBŞ komutanı ve militanının öldüğü açıklanmıştı.

İddiaya konu olan saldırıda 8 kişi hayatını kaybetmiş, 20’den fazla kişi de yaralanmıştı. Aralarında saldırıdan kurtulanların ve görgü tanıklarının bulunduğu 4 şikayetçi, BM’ye yaptıkları başvuruda yaşam haklarının ihlal edildiğini öne sürdü.

Şikayet dosyasında Türkiye’nin sivil ölümlerini soruşturma ve kurbanlara etkili yasal yollar sunma konusunda başarısız olduğu iddia edildi.

Birleşik Krallık merkezli Guardian gazetesi, dosyanın iki yılda hazırlandığını ve geçen hafta BM’ye sunulduğunu yazdı.

Türkiye bölgeye yönelik hava saldırılarının PKK’yı ve Ankara tarafından PKK’nın bir kolu olarak görülen Ezidi örgütü YBŞ’yi hedef aldığını savunuyor. YBŞ, PKK’yla bağı olduğu iddialarını reddediyor.

Şikayet dosyasında hastanenin yakınlarında YBŞ’ye ait bir kontrol noktası bulunduğu ancak bu noktada hiçbir silahlı birimin yer almadığı, saldırıda hayatını kaybeden 8 kişinin tamamının hastane çalışanı olduğu iddia edildi.

Dava dosyasında hava saldırısının hedefi olduğu iddia edilen hastanenin Sincar konseyi tarafından yönetilen, 10 yatakta, 20 ayakta tedavi kapasitesine sahip tamamen sivil bir hastane olduğu vurgulandı.

Dava dosyasında C1 olarak isimlendirilen bir hastane çalışanı saldırının ardından zihinsel ve fiziksel olarak iyileşemediğini öne sürerken, bir başka görgü tanığıysa o sırada bölgede hiçbir PKK’lının bulunmadığını iddia etti.

Milli Savunma Bakanlığı 18 Ağustos 2021’de bir açıklama yaparak hava saldırılarında “10 PKK’lı teröristin öldürüldüğünü” duyurmuştu. Türk Silahlı Kuvvetleri aynı hafta Sincar’da bir aracı hedef almış, saldırıda bir YBŞ komutanı ve militanının öldüğü açıklanmıştı.

BM İnsan Hakları Komisyonu’na getirilen şikayet dosyası 4 Ezidi adına, insan hakları alanında çalışan sivil toplum örgütü Sorumluluk Birimi (Accountability Unit) ve Almanya merkezli bir Ezidi örgütü olan Kadınlar için Adalet (Women for Justice) tarafından hazırlandı.

Sorumluluk Birimi direktörü Arif İbrahim, “Bu Ezidi vatandaşların temel haklarının Türk devleti tarafından açık şekilde ihlal edildiği çok önemli ve sembolik bir dava. 30 dakika içinde peş peşe yapılan üç hava saldırısıyla sivil bir hastaneyi hedef alarak 8 kişiyi öldürmenin hukuki bir bahanesi yok” diye konuştu.

Kadınlar için Adalet’in üst yöneticisi Dr. Leyla Ferman ise, davanın BM’nin Ezidilerin güvenliğini önemsediğini göstermesi için bir şans olduğunu öne sürdü.

(Kaynak: Independent Türkçe)

Paylaşın

Almanya’dan Dikkat Çeken Karar; Ezidilere Yönelik Suçlar ‘Soykırım’ Olarak Tanındı

Almanya Federal Meclisi, Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Ezidilere yönelik suçlarını “soykırım” olarak tanıma kararı aldı. Karar oy birliği ile kabul edilerek yasalaştı. Ezidiler’e yönelik katliamlar Birleşmiş Milletlerce soykırım olarak kabul edilmişti.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, kararı sosyal medya hesabından paylaştığı Kürtçe mesajlarla duyurdu:

“Üç yıl önce kuzey Irak’ta Ezidi kadınlarla tanıştım: Kaçırılmış, köleleştirilmiş ve tecavüz edilmişlerdi. Onların bu acısı beni bırakmadı.

Almanya Federal Meclisi bugün IŞİD’in Ezidilere karşı işlediği suçları soykırım olarak tanıma kararı aldı.

Dünyadaki herhangi bir meclisin alacağı herhangi bir kararın acılarını dindiremeyeceğini biliyoruz. Ama bu kararın bir fark yaratacağına inanıyorum: Bu, acılarını dindirme yolunda olduğu kadar hayatta kalanlar için adalet sağlama yolunda da önemli bir adım.

Ülkemiz şu anda dünyanın en büyük Ezidi diasporası durumunda. Bugünkü oylama onların yorulmak bilmez çabaları sayesinde.”

Taslakta ne vardı?

Rudaw haber sitesinin haberine göre, Almanya Federal Meclisi’nin kabul ettiği taslak metinde, “Alman Parlamentosu, IŞİD adlı örgütün Irak ve Suriye’de işlediği suçların kurbanlarını saygıyla anıyor. Ayrıca, IŞİD terör örgütünün yüz binlerce insana çektirdiği acıları kabul ediyor” deniliyordu.

IŞİD’in Ezidilere saldırma amacına değinen taslakta, “IŞİD’in amacı Ezidi toplumunu yok etmekti. Özellikle 2014 yılında 5 bini aşkın Ezidi IŞİD işkencesine maruz kaldı ve vahşice öldürüldü” ifadelerine yer veriliyordu.

IŞİD’in Ağustos 2014’te Şengal’e yaptığı saldırıya değinilen taslakta, “Ezidilerin dinlerini değiştirmeye zorlandığına, buna direndiklerinde ise idam edildiklerine veya zorla köleleştirildiklerine, erkek çocukların Kuran okullarında eğitildiğine, çocuk asker olarak alındıklarına veya intihar bombacısı olarak kullanıldıklarına” atıfta bulunuluyordu.

Ezidi kadınların durumuna ve yaşadıklarına da değinilen taslak metinde, “Kadın, sadece Ezidi kadın ve erkekleri arasında savunulduğundan, aynı şekilde Ezidi toplumu Ezidi bir anne ve babadan olmayan çocukları kabul etmediğinden IŞİD, Ezidi toplumunu küçük düşürmek amacıyla, Kürt Ezidi kadınlara kasıtlı olarak cinsel şiddet uyguladı” deniliyordu:

“Kadınların kaçırılması, köleleştirilmesi ve onlara tecavüz edilmesi IŞİD tarafından en başından beri Ezidilerin bütünlüğünü nesiller boyunca yok etmek için sistematik olarak kullanıldı.”

Ezidi Soykırımı

Irak ve Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Irak’taki Ezidiler’e yönelik 3 Ağustos 2014’te gerçekleştirmiş olduğu katliamlar silsilesi (Ezidilerin deyimiyle 73. Ferman) Birleşmiş Milletlerce soykırım olarak kabul edildi.

Soykırımda Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ndeki Ezidi kadınlar ve kız çocukları IŞİD mensupları tarafından cinsel köleliğe zorlandı, erkekler sürgün edildi ve binlercesi topluca infaz edildi.

Birçoğu Sincar’da olmak üzere toplamda yaklaşık 5 bin kişinin öldürüldüğü 10 bine yakın kişinin ise esir düştüğü biliniyor.

Ezidi Kürtleri Kurtarma Ofisi verilerine göre, 1500 Ezidi Kürt kurşuna dizildi.

Şu ana kadar örgüt tarafından kaçırılan 3 bin 100 kişi kurtarıldı. Hala yaklaşık 2 bin 700 kişiden hiçbir haber alınamıyor.

Soykırım 2014’te Peşmerge’nin IŞİD saldırıları sonucunda geri çekilmesinden sonra başladı. IŞİD’in Ezidilere yönelik katliamı uluslararası toplumda geniş yer buldu ve tepki olarak ABD, IŞİD’e yönelik hava saldırılarına başladı.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere ve Avustralya, Sincar Dağları’na kaçan Ezîdîlere uçaklarla acil yardımlar yaptı ve Ezidileri savunmaya giden Peşmerge, PKK ve YPG güçlerine silah desteği sağladı.

IŞİD’in Ezidi nüfusa yönelik eylemleri yaklaşık 500 bin mülteciye ve binlerce kişinin ölümüne veya kaçırılmasına sebep oldu. Soykırım özellikle Almanya’daki diğer Ezidi topluluklarını da etkiledi.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi 2019’da 3 Ağustos’u “Ezidi Soykırım Günü” ilan etti.

(Kaynak: Bianet)

Paylaşın

Ezidiler, Cema (Toplanma) Bayramı’nı kutluyor

Mezopotamya’nın kadim inanç gruplarından Ezidiler, Cema (Toplanma) Bayramı’nı kutluyor.

Ezidiler, geleneksel olarak küçük gruplar halinde, Irak’la Suriye’nin kuzeybatısında ve Türkiye’nin güneydoğusunda yaşıyorlar. Tam saylarını tahmin etmek güç. Nüfuslarının 70 bin ila 500 bin arasında olduğu düşünülüyor.

Dürziler ve Aleviler gibi bölgedeki diğer dini azınlıklarda olduğu gibi, Ezidiliğe geçmek mümkün değil. Ancak doğuştan Ezidi olabilirsiniz.

Ezidi isminin kökeni modern Farsça’da melek ya da ilah, tanrı anlamına gelen “ized” kelimesinden geliyor.

Ezidi kelimesi basitçe “tanrıya inananlar” anlamına geliyor, Ezidiler de kendilerini bu şekilde tanımlıyor.

Ezidilerin inançlarının büyük kısmı Hristiyanlıktan geliyor. Hem İncil’i hem Kuran’ı kutsal sayıyorlar, fakat geleneklerinin çoğu yazılı değil sözlü.

Çocuklar kutsanmış su ile pir tarafından vaftiz edilirler. Evlilik törenlerinde pir bir somun ekmeği kırar ve yarısını geline diğer yarısını ise damada verir.

Cema (Toplanma) Bayramı, Ezidilerin, her yıl 6-13 Ekim tarihleri arasında kutladıkları, bu vesile ile kendileri için kutsal olan Laleş topraklarını ziyaret edip ulularına, pirlerine niyaz oldukları, hac görevini yerine getirdikleri bayramdır.

 

Paylaşın