image

Her Dört Emekliden Biri Çalışmak Zorunda!

0

Geçinemediği için çalışmak zorunda kalan emekli sayısı 4 milyonu buluyor. Ekonomi yönetiminin çalışmasına göre, Türkiye’de toplam emekli sayısı 16 milyon 154 bin 322 kişi. Buna göre emeklilerin yaklaşık dörtte biri çalışmak zorunda.

Prof. Dr. Aziz Çelik, emekli aylıkları düşük olduğu için insanların tekrar çalışmaya devam ettiğini belirterek “Dolayısıyla Türkiye’de emekli aylığı sistemi, emeklilerin yaşamlarını sürdürecekleri geliri sağlayan bir sistem yerine bir sosyal yardım sistemine dönüşmüş durumda” ifadelerini kullanıyor.

Açlık sınırının 19 bin liraya yaklaştığı Türkiye’de en düşük emekli aylığının Hazine yardımıyla 10 bin liradan 12 bin 500 liraya yükseltileceği açıklandı.

Haziran ayı enflasyon rakamlarına göre emekliye yüzde 24,73 enflasyon zammı yapılacaktı. Ancak kök aylıkları 8 bin liranın altında olan emekliler bu zamdan hiç faydalanamıyordu. AKP TBMM Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından açıklanan Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde yer alan düzenlemeyle 8 bin liranın altında kök aylığı olup da Hazine yardımıyla 10 bin lira alan emeklilerin eline geçecek para yüzde 25 artacak. Kök aylığı 8 bin lira ile 10 bin lira arasında olanlar ise artıştan düşük oranlarda faydalanacak. Güler, düzenlemeden 3 milyon 703 bin 788 emeklinin faydalanacağını açıkladı. Peki bu düzenleme yeterli mi?

AKP’nin 2019’dan itibaren devreye soktuğu politikayla belli bir rakamın altındaki aylıklar Hazine’den karşılanarak o rakama tamamlanıyor. İzlenen politikaya göre, aylığı en düşük emekli aylığına tamamlanan emeklilerin kök aylıkları değişmiyor. Enflasyona göre belirlenen zam oranları ise kök aylık üzerinden yapılıyor. Bu nedenle emeklilerin bir sonraki dönem aldıkları zam enflasyon oranının altında kalıyor.

Son yıllarda emekli aylıklarının ciddi oranda düşmesi AKP’yi Hazine katkısıyla tamamlama işlemine iterken, aylıkların düşme sebebi ise emekli aylığı bağlama sisteminin 2008’de değiştirilmesi. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emekli aylığı hesaplama ve bağlama oranlarında yapılan değişiklikler sonucunda emekli aylıkları düşmeye başladı. Aynı koşullarda fakat farklı zamanlarda emekli olanların aylıkları arasında büyük eşitsizlikler ortaya çıktı.

1999’dan itibaren emekli aylıkları hesaplamasına enflasyonun yanı sıra Gayrisafi Yurt İçi Hasıla GSYH büyümesi de dahil edilirken AKP’nin 2008 yılında yaptığı yasal değişiklikle güncelleme katsayısına milli gelirdeki büyümenin sadece yüzde 30’u eklenmeye başlandı. Aylık bağlama oranları da yüzde 75’ler seviyesinden yüzde 50’lere düşürüldü.

Ancak emekli örgütlerinin aylıklar arasındaki uçurumun kapatılmasına ilişkin düzenleme talepleri uzun süredir karşılık bulmuyor. Emekli örgütleri artan geçim sıkıntısı nedeniyle son dönemde de bu konuda çok sayıda eylem ve miting düzenledi. Emekliler, ayrıca emekli aylıklarının asgari ücret seviyesine çıkarılmasını talep ediyordu.

Asgari ücretle fark açılıyor

Asgari ücret tutarı, tanım itibarıyla geçinmek için gereken en az ücreti ifade ediyor. Ancak Türkiye’de emekliler uzun yıllardır asgari ücretin altında aylık alıyor. AKP’nin iktidara geldiği 2002 sonunda bir işçinin emekli aylığı asgari ücretin yaklaşık yüzde 30 üstündeydi. Son yapılan düzenlemeyle 12 bin 500 olan en düşük emekli aylığı, 17 bin lira olan asgari ücretin yüzde 26,5 altında.

DW Türkçe’den Pelin Ünker‘e konuşan çalışma ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, emekli maaşı oranlarının tamamlama işlemine rağmen aylık bağlama sisteminin değişmesi nedeniyle ciddi bir biçimde düştüğüne işaret ediyor. Çelik’e göre aynı nedenle ortalama emekli aylıkları da dipte eşitleniyor.

Aziz Çelik’in verdiği bilgiye göre en düşük emekli aylığı 10 bin lira iken ortalama emekli aylığı 12 bin lira civarındaydı. En düşük emekli aylığı yüzde 25 arttığında ortalama emekli aylığı 14 bin 500 lira civarına geldi. Rakamlar, ortalama emekli aylığının, en düşük aylıktan sadece yüzde 16 fazla olduğunu gösteriyor. Çelik, tamamlama işleminin başladığı 2019’dan bu yana en düşük emekli aylığı 12,5 kat artarken ortalama emekli aylığının 7,3 kat arttığına işaret ediyor.

“2019’da en düşük emekli aylığı bin liraya çekildiğinde ortalama emekli aylığı iki bin lira civarındaydı. Yani yaklaşık iki katıydı. Aynı aralığın korunması için en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıktığında ortalama emekli aylığının 25 bin lira civarında olması beklenir” diyen Çelik, buna karşın ortalama emekli aylığının 14 bin 500 lirada kaldığını vurguluyor.

Prof. Çelik, “Bu aslında emeklilerin aşağıya doğru dipte ve yoksullukta eşitlendiği gösteriyor bize. Bir diğer anlamı ise şu: Emeklilere aslında toplamda fazla bir kaynak ayrılmıyor. Yukarıdaki yani durumu biraz daha iyi olan emeklilerden kırpılarak aşağıdaki emeklilere veriliyor. Şu anda emeklilik sistemindeki durum bu. Tabii bu, sonuç olarak emekli aylıklarını bir tür harçlığa dönüştürüyor” diye ekliyor.

Emekli yoksulluğu arttıkça çalışan emekli sayısı da artıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) açıkladığı resmi verilere göre Mart 2024 itibarıyla 1 milyon 943 bin 579 emekli SGK’ye sosyal güvenlik destek primi ödenmesiyle çalışmayı sürdürüyor.

Türkiye Emekliler Derneği’ne göre yaklaşık 2 milyon emekli de kayıt dışı çalışıyor. Geçinemediği için çalışmak zorunda kalan emekli sayısı toplamda 4 milyonu buluyor. Ekonomi yönetiminin çalışmasına göre, Türkiye’de toplam emekli sayısı 16 milyon 154 bin 322 kişi. Buna göre emeklilerin yaklaşık dörtte biri çalışmak zorunda.

Prof. Dr. Aziz Çelik, emekli aylıkları düşük olduğu için insanların tekrar çalışmaya devam ettiğini belirterek “Dolayısıyla Türkiye’de emekli aylığı sistemi, emeklilerin yaşamlarını sürdürecekleri geliri sağlayan bir sistem yerine bir sosyal yardım sistemine dönüşmüş durumda” ifadelerini kullanıyor.

Yaşlı işçi ölümleri artıyor

İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Meclisi verilerine göre, Türkiye’de 2024 yılının ilk altı ayında 50-64 yaş arası 215 işçi, 65 yaş ve üstü 52 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. İş cinayetlerinin yüzde altısı 65 yaş ve üstü, yüzde 31’i 50 yaş ve üstünde gerçekleşti. Geçen yıl ise 50-64 yaş arası 454 işçi, 65 yaş ve üstü 95 işçi hayatını kaybederken 50 yaş ve üstü, iş cinayetlerinin yüzde 30’unu oluşturdu.

Türk-İş’in Açlık ve Yoksulluk Sınırı araştırmasına göre, Haziran ayında açlık sınırı 18 bin 978 lira ile en düşük emekli aylığının yaklaşık yüzde 34, ortalama emekli aylığının ise yüzde 24 üzerinde. Ocak 2019’da açlık sınırı 2 bin TL ile ortalama emekli aylığıyla aynı orandaydı.

Açlık sınırı dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarını ifade ediyor. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise yoksulluk sınırı olarak tanımlanıyor.

Türk-İş’e göre Haziran ayı yoksulluk sınırı 61 bin 820 TL seviyesinde. Buna göre ortalama emekli aylığı alan dört emekli bir araya gelse dahi yoksulluk sınırına erişemiyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 65 yaş üstünde yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı da 2023’te yüzde 20,5’ten yüzde 26,6’ya yükseldi.

Peki, Türkiye’nin bütçesinden emekliler için daha fazla pay ayrılamaz mı? SGK verilerine göre, prim gelirleri emekli aylıkları ve sağlık ödemelerini fazlasıyla karşılıyor.

SGK gelirlerinin giderlerini karşılama oranının sürekli yükseldiğine ancak bunun emeklinin durumunun kötüleşmesinden kaynaklandığına dikkat çeken Çelik, ayrıca günümüzde sadece prim gelirleriyle sosyal güvenlik sisteminin sürdürülmesinin mümkün olmadığına işaret ediyor:

“Bu aktif sigortalı sayısının pasif sigortalı sayısından fazla olduğu dönemlerde uygulanabilir. Günümüzde ciddi devlet katkıları var. Mesela Avrupa Birliği’nde (AB) gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 9,5’u emekli aylıklarına ayrılıyor.”

Çelik’e göre, sorun SGK’nın kaynağı olup olmamasından değil, bütçeden sosyal güvenliğe yeterince kaynak ayrılmamasından kaynaklanıyor. Çelik, “Bu kaynağı ayırmıyor ve bunu da paramız yok diye yapıyorlar. Halbuki SGK’nın kaynaklarını artıracak önlemlerden de kaçınıyorlar. Mesela asgari ücreti artırmıyorlar. Asgari ücret 17 bin lirada tutulmasaydı prim gelirleri daha da artabilirdi” diyor.

DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) Mart ayında yayımladığı “Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu” isimli araştırmasına göre, 2008 yılında Türkiye’de emekli ve hak sahibi aylıklarının GSYH’ye oranı yüzde 4,9 iken bu oran AB ülkelerinde ortalama yüzde 8’di.

Ancak 2021 yılına gelindiğinde Türkiye’de emekli ve hak sahibi aylıklarının GSYH’ye oranı yüzde 4,1’e gerilerken AB ortalamasında yüzde 9,5’e yükseldi. Böylece aradaki fark 5,4 puan oldu. 2008-2021 arasında AB ortalamasında emeklilerin ve hak sahiplerinin GSYH’den aldığı pay 1,5 puan yükselirken Türkiye’de 0,8 puan azaldı.

Paylaşın

En Düşük Emekli Maaşı 12 Bin 500 Liraya Yükseltildi

0

AK Parti Grup Başkanvekili Abdullah Güler, en düşük emekli maaşlarına ilişkin, dosya bazında 10 bin lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı 12 bin 500 liraya yükseltildiğini söyledi.

Bütün emeklilere enflasyon oranında zam yapıldığını, bu düzenleme ile 10 bin lira altında alan emeklilere destek sağlandığını belirten Güler, bu desteğin kök maaşlara yansımayacağını belirtti. Düzenlemenin toplam 16 milyon 500 emekliden 3 milyon 703 bin 788 kişiyi etkilediğini kaydeden Güler, düzenlemenin bütçeye maliyetinin de 33 milyar 200 milyon lira olduğunu söyledi.

AK Parti, emekli maaşlarına düzenlemeye ilişkin maddenin de eklendiği yeni vergi paketini içeren yeni vergi paketini Meclis’e sundu.

Gazete Duvar’ın aktardığına göre; Pakete dair bilgi veren AK Parti Grup Başkanvekili Abdullah Güler, teklifin toplamda 53 maddeden oluştuğunu belirtti. Güler, teklifle vergi adaletinin güçlendirilmesi, vergi payının artırılması, vergilemede güvenliğin sağlanması, kayıt dışılıklar mücadele, bazı istisnaların artırılması, ithalat ve yurt içinde vergilemenin uyumlaştırılmasının amaçlandığını söyledi.

Güler, paketteki bazı düzenlemeleri şöyle sıraladı: Kısa vadeli sigorta prim oranını yüzde 2’den yüzde 2,25’e çıkarılması, çok uluslu şirketlerden küresel ve yerel asgari kurumlar vergisi alınmasının düzenlenmesi, yeni vergi güvenlik müesseselerinin oluşturulması, serbest meslek icra edenlerin vergi beyanlarıyla tespit edilen kazançlar arasında uyumsuzluk görülmesi halinde müdahale edilmesi, kayıt dışı çalışma cezalarının artırılması, İBAN ve başkasının pos cihazını kullananlara yönelik cezaların artırılması, yurt dışı çıkış harcının 500 liraya çıkarılması.

Abdullah Güler bu düzenlemeler dışında pakette bulunan en düşük emekli maaşlarına ilişkin düzenlemeyi de şöyle açıkladı: “Dosya bazında 10 bin TL olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı 12 bin 500 TL’ye yükseltildi.”

Bütün emeklilere enflasyon oranında zam yapıldığını, bu düzenleme ile 10 bin lira altında alan emeklilere destek sağlandığını belirten Güler, bu desteğin kök maaşlara yansımayacağını söyledi. Düzenlemenin toplam 16 milyon 500 emekliden 3 milyon 703 bin 788 kişiyi etkilediğini kaydeden Güler, düzenlemenin bütçeye maliyetinin de 33 milyar 200 milyon TL olduğunu kaydetti.

“Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi”

Abdullah Güler, az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınmasını ve kayıt dışı ile mücadelenin güçleneceğini sağlayacak bu düzenleme hazırladıklarını söyledi. 6 Şubat depremleri için ayrılan payın, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili düzenlemenin bütçele ekstra yük getirdiğini kaydeden Güler, ilerleyen dönemde daha dengeli bir düzenleme için çalışılması gerektiğini söyledi.

Vergi adaletinin sağlanması ve etkinliğinin artırılması konusunda çalışmaların devam ettiğini belirten Abdullah Güler, yeni vergi düzenlemelerinin ekimden sonra gelmeye devam edeceğini ifade etti.

Paylaşın

Erdoğan’dan Kurmaylarına En Düşük Emekli Maaşlarını Yükseltin Talimatı

0

Emekli maaşlarına zam yapılacağı bilgileri basına yansımaya devam ederken, Erdoğan’ın, kurmaylarına, “Emeklilere yapılacak zam mevzusunu çalışın. Ben NATO Zirvesi’nden Türkiye’ye dönene kadar bu işi bitirin” dediği öne sürüldü.

AK Parti’nin ekonomi kurmaylarının zam formüllerine ilişkin seçenekleri değerlendirmek amacıyla bu hafta 2 kez bir araya geldiği ancak toplantılardan sonuç elde edilemediği de iddia edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile AK Parti kurmaylarının, 10 bin TL olan en düşük emekli aylığını zam çalışması kapsamında toplantı yapacağı belirtilmişti.

Milyonlarca emeklinin beklediği zam düzenlenmesine ilişkin yapılacak toplantı belirsizliğe dönüşürken ek zamma ilişkin kuliste konuşulanlar kamuoyuna yansımaya devam ediyor. Türkiye gazetesinde emekliye zam yapılması konusunda AK Parti kulislerinde konuşulanlar aktarıldı.

Buna göre, AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD ziyareti öncesi kurmaylarına, “Emeklilere yapılacak zam mevzusunu çalışın. Ben NATO Zirvesi’nden Türkiye’ye dönene kadar bu işi bitirin” dediği iddia edildi.

Haberde, Erdoğan’ın bugün Türkiye’ye döneceği belirtilirken, AK Parti’nin ekonomi kurmaylarının zam formüllerine ilişkin seçenekleri değerlendirmek amacıyla bu hafta 2 kez bir araya geldiği ancak toplantılardan sonuç elde edilemediği aktarıldı.

Toplantılarda kök aylığın artırılması formülünün en düşük primi ödeyenlerle, yüksek prim ödeyenlerin maaşları arasındaki makasın daralması anlamına geldiği, bunun da emekliler arasında adaletsizliğe neden olabileceği görüşü belirtildi.

Bunun yerine tüm emeklilere seyyanen zam verilmesi fikri masaya yatırıldı. Ancak Hazine’ye getireceği ek yükten dolayı bu formüle de sıcak bakılmadı. Önceki gün servis edilen bir haberde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile AKP kurmaylarının, 10 bin TL olan en düşük emekli aylığını zam çalışması kapsamında toplantı yapacağı belirtilmişti.

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde dün yapılması beklenen toplantıda emekliye zammın masaya yatırılmayacağı ve Erdoğan’dan gelecek onayın beklendiği iddia edilmişti.

Paylaşın

Emekliye Ek Zam Toplantısı: Hangi Formüller Konuşulacak?

0

En düşük emekli maaşına yönelik düzenleme yapması beklenirken, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de katılacağı toplantıda, emekliye ek zam konusu görüşülecek.

Emekli aylıklarına zam alamayan emekliler için birkaç formülün gündeme geleceği belirtiliyor. Taban maaş artışı ve refah payı gibi tedbirlerin uygulanabilmesi için yasal düzenleme gerekiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayı TÜFE verilerini açıklamasıyla birlikte altı aylık enflasyon oranı yüzde 24,73 olarak gerçekleşti. Milyonlarca SGK ve Bağ-Kur emeklisinin aylığına yüzde 24,73 oranında zam yapıldı. Ancak bu oran kök maaşlara uygulandı.

En düşük emekli maaşı olan 10 bin lira aylık alan yaklaşık 1,6 milyon emekli temmuzda sıfır zam ile karşı karşıya kaldı. Kök aylığı 7 bin 710 lira ve altında olanların maaşına zam yansımadı. Kök aylığı 7 bin 710 lira üzerinde olan emeklilerin ise maaşına kısmi zam yansıdı.

İşçi emekli aylıklarına ek zam yapılması konusunda bugün ya da yarın kritik bir zirve yapılması planlanıyor.

Emekli aylıklarına ek zam çalışması konusunda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, Ak Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş toplantı yapacak. Toplantının bu akşam ya da yarın yapılması bekleniyor.

AK Parti Başkanvekili Abdullah Güler, “Bugün veya yarın emekli maaşlarına düzenlemeyle ilgili toplantı yapacağız. Asgari ücretle ilgili ara zam çalışmamız yok. Böyle bir beklenti olmasın.” ifadelerini kullandı.

Konuyla ilgili daha önce AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, partisinin MYK toplantısı sonrasında soruları da yanıtladığı açıklamalarda emekli aylığına ilişkin bilgi vermiş, bu konuda bir çalışma yapıldığını aktarmıştı.

En düşük emekli aylığına ilişkin soru üzerine Çelik, “Üzerinde çalışılıyor. Çalışma devam ediyor. Henüz karar verilmiş değil. Şu zamana yetişir mi diye bir değerlendirme yapmamız söz konusu değil. OVP’nin korunması esas olmak üzere toplumumuzun her kesiminin yanında olmaya devam edeceğiz” dedi.

Hangi formüller konuşulacak?

Emekli aylıkları zamlanmaya emekliler için birkaç formülün gündeme geleceği belirtiliyor. Bunlardan birini kök aylıkların artırılması oluşturuyor. Burada yapılacak artışın alt aylık enflasyon olacağı ileri sürülüyor. Taban maaşın asgari ücret ile eşitlenmesi de gündeme getiriliyor.

İkinci bir seçenek olarak refah payı eklenmesi dile getiriliyor. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarına Ocak 2024 itibarıyla 6 aylık artış oranını yüzde 49,25’e yükseltilmişti. Üçüncü seçenek olarak olarak da kök aylıklarına seyyanen artış olarak öne çıkıyor.

Taban maaş artışı ve refah payı gibi tedbirlerin uygulanabilmesi için yasal düzenleme gerekiyor. Verilecek karardan sonra yasal düzenleme hemen Meclis’e sevk edilerek yürürlüğe sokuluyor ve o ay içinde farklar belli bir takvim çerçevesinde emeklilerin hesabına yatırılıyor.

Paylaşın

Almanya’da Ortalama Emekli Maaşı Türkiye’nin Neredeyse 7 Katı

0

Yerel seçimlere sayılı saatler kalırken, seçimler sonrası ekonomide daha sıkı kemer sıkma politikalarının uygulanacağı tahminleri seçimleri daha da önemli hale getiriyor. 2023 yılı Türkiye’de emekliler için son 20 senedeki en kötü dönem oldu.

Emeklilerin durumu 2024 yılında daha da geriye giderken, Türkiye, Avrupa’da 32 ülke arasında 2021 yılı itibarıyla Euro bazında ortalama emekli maaşlarının en düşük olduğu ikinci ülke. Almanya’da ortalama emekli maaşı Türkiye’nin neredeyse 7 katı. 2012-2021 yılları arasında Avrupa’da ortalama emekli maaşı büyük ölçüde artarken Türkiye’de yüzde 34 düştü.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) “Avrupa’da ve Türkiye’de emeklilerin durumu” başlıklı raporu yayımladı. Prof. Dr. Aziz Çelik editörlüğünde hazırlanan rapora Deniz Beyazbulut ve Zeynep Kandaz katkı verdi. Rapor AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine dayanıyor. Eurostat’ın son güncel verileri 2021 yılını kapsıyor.

Emekli maaşları dört ana kalemden oluşuyor: Yaşlılık aylığı, malullük aylığı, ölüm aylığı ve erken emeklilik ödemesi. Bu gösterge haberimizde “emekli maaşı” olarak adlandırılacak. “Yaşlılık aylığı” ise belirlenen yaşta bir işten emekli olduktan sonra emeklinin gelirini korumak ve desteklemek amacıyla yapılan ödeme. Ortalama maaşlar toplam ödeme miktarının yararlanıcı sayısına bölünmesiyle hesaplandı.

2021 yılında ortalama brüt emekli maaşı Türkiye’de 237 Euro oldu. Türkiye 32 ülke arasında sondan ikinci sırada. Türkiye’den daha düşük olan tek ülke 224 Euro ile Bulgaristan. En yüksek ortalama emekli maaşı ise 2 bin 734 Euro ile Lüksemburg’da.

Bu miktar diğer bazı ülkelerde şöyle: Hollanda (2 bin 3), İtalya (bin 582), Almanya (bin 552), Fransa (bin 485), Yunanistan (bin 26), Macaristan (427) ve Romanya (351).

Almanya’da emekli maaşı Türkiye’dekinin 7 katı

Almanya’da ortalama emekli maaşı Türkiye’dekinin tam 6,5 katı. Bu oran Fransa’da ise 6,3 kat. 2012 yılında Türkiye’de ortalama brüt emekli maaşı 357 Euro idi.

2012-2021 arasında 31 ülkeden 30’unda Euro bazında ortalama brüt emekli maaşı arttı. Türkiye ve Yunanistan’da ise düştü. Yunanistan’da düşüş sadece yüzde 2 olurken Türkiye’de emekli maaşları yüzde 34 geriledi.

En büyük artış yüzde 98 ile Romanya’da gerçekleşti. Maaşlar Almanya’da yüzde 32 yükselirken Fransa’da yüzde 36 arttı. Yaşlılık aylığında ise Türkiye sondan üçüncü durumda. 2021’de Türkiye’de ortalama brüt emekli aylığı 281 Euro oldu. En yüksek aylık ise 2 bin 764 Euro ile Lüksemburg’da gerçekleşti.

Ortalama brüt emekli yaşlılık aylığı diğer ülkelerde şöyle: Avusturya (bin 998), İtalya (bin 660), İspanya (bin 477), Almanya (bin 448), Yunanistan (bin 35) ve Polonya (517). 2012-2021 arasında Euro bazında ortalama brüt emekli aylığı Türkiye’de yüzde 37 geriledi. Türkiye’de 2012 yılında brüt yaşlılık aylığı 447 Euro idi.

Türkiye’de emeklilerin nüfusa oranı artarken emeklilerin milli gelirden aldığı pay ise düşüyor. Emekli maaşlarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranında Türkiye 36 Avrupa ülkesi içinde sondan ikinci sırada. En düşük emekli ve memur maaşlarının asgari ücrete oranı ise AK Parti iktidarında 2023 yılındaki kadar düşük olmamıştı. 2024’te bu oranların daha da düşmesi bekleniyor.

Ortalama emekli brüt yaşlılık aylığının asgari ücrete oranında da Türkiye alt sırada yer alıyor. Türkiye’de bu oran yüzde 64. Yani, asgari ücretliler 100 lira kazanırken emekliler 64 lira kazanıyor. Türkiye bu alanda 21 ülke içinde sondan dördüncü. En iyi oran yüzde 135 ile Yunanistan; en düşük oran ise yüzde 57 ile Litvanya’da.

(Kaynak: Euronews Türkçe)

Paylaşın

AK Parti’den Emekli Maaşı Açıklaması: Zam Söz Konusu Değil

0

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, katıldığı bir TV programında, emekliler için hazırlanan bir seyyanen zam dosyasının masalarında olmadığını, böyle bir çalışma yürütülmediğini duyurdu.

2024 yılı itibarıyla emekli maaşlarına yüzde 49,5 oranında zam yapılmış bu oran beklentilerin altında kalmıştı. Emekli maaşlarıyla ilgili seyyanen zam iddiaları ise son günlerde kamuoyunda kendine geniş bir yer bulmuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “2024’ü emekliler yılı olarak ilan ediyoruz” sözleri ise beklentileri artırmıştı.

Hatta hafta sonu yapılan Ankara ve İstanbul’daki büyük mitinglerde Erdoğan’ın yeni bir düzenleme duyuracağı iddia edilmişti. Ancak maaşlarına zam bekleyen emekliler hafta sonu mitingde istediği haberi duyamadı.

Büyük Sivas Haber TV’ye konuşan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler emekliler için hazırlanan bir seyyanen zam dosyasının masalarında olmadığını, böyle bir çalışma yürütülmediğini duyurdu.

Güler’in emekli maaşlarıyla ilgili açıklamaları şu şekilde: “İnsanlarımızı hayal kırıklığına uğratmayacak bir ciddiyet sergilememiz lazım. Şu anda herhangi bir çalışmamız yok. Bakanlığımız ve Cumhurbaşkanımız böyle bir çalışma arz ederse bizim haberimiz olacak.

Ama bizim elimizde muhalefetin dediği gibi 5 binlik 10 binlik seyyanen zam söz konusu değil, böyle bir çalışmamız yok. Bu neye göre söylediler hangi rakamları, hangi bütçe verileri kıstas aldılar bilmiyorum. AK Parti’nin bu yönde bir çalışması yok.”

Paylaşın

Türkiye’de Kaç Emekli Var, Seçimlerin Sonucunu Emekliler Mi Belirleyecek?

0

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2023 yılı sonunda Türkiye’de emekli sayısı 16 milyon 30 bin 256. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısını, 61 milyon 441 bin 882 olarak açıkladı.

Buna göre; 31 Mart 2024 seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısının yüzde 26’sı emeklilerden oluşuyor. Emekliler, seçimler öncesinde ilave zam beklentisine girdi ancak umduklarını bulamadılar.

Yeni yılda en düşük emekli maaşı 10 bin, açlık sınırı ise 16 lirayı aştı. Yoksulluk sınırı ise 53 bin liraya dayandı. Emeklilerin 31 Mart seçim sonuçlarına etkisi merakla bekleniyor. Çünkü Türkiye’de 4 seçmenden birisi emekli.

Yerel seçim kampanyalarında muhalefet partilerinin en çok gündeme getirdiği konuların başında emekli maaşları ve emeklilerin geçim sıkıntısı geliyor. O kadar ki Cumhur İttifakı’nın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Murat Kurum “Cumhuriyet Halk Partili belediye bu seçimi aldığında emekli maaşı mı artacak?” yorumu yaptı.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısını, 61 milyon 441 bin 882 olarak açıkladı. 18 yaşını dolduran 1 milyon 32 bin 610 kişi, bu seçimde ilk kez oy kullanacak.

28 Mayıs 2023’te yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde, yurt içindeki seçmen sayısı 60 milyon 771 bin 236 olarak belirlenmişti. Böylece 28 Mayıs seçimlerine göre 31 Mart’ta seçmen sayısı 671 bin arttı.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine 2023 yılı sonunda Türkiye’de emekli sayısı 16 milyon 30 bin 256. Böylece 31 Mart 2024 seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısının yüzde 26’sı emeklilerden oluşuyor.

Peki, 31 Mart seçimlerinde emekli maaşları neden bu kadar gündeme geliyor? Temel ekonomik göstergeler emeklilerin büyük bir geçim sıkıntısı içinde olduğuna işaret ediyor. Ocak 2024’te en düşük emekli maaşı 10 bin lira oldu. Emekliler ise memurlar gibi seyyanen zam bekliyordu. Ancak bu gerçekleşmedi.

En düşük emekli maaşı açlık sınırının çok altında

TÜRK-İŞ’in açıkladığı açlık sınırı Şubat 2024’te 16 bin 257 lira oldu. Bu ne demek? Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı. Şubat ayında yıllık tüketici enflasyonu (TÜFE) yüzde 67 oldu. Her ay açlık sınırı giderek yükseliyor. Emeklilerin alım gücü de her ay geriye gidiyor.

Yoksulluk sınırı ile emekli maaşları kıyaslandığında ise Türkiye’de başta emekliler ve işçiler olmak üzere halkın büyük bir bölümünün yaşadığı sıkıntı ortaya çıkıyor. TÜRK-İŞ’e göre Şubat 2024’te yoksulluk sınırı 52 bin 955 lira oldu. Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarına yoksulluk sınırı deniliyor.

SGK verileri en düşük emekli maaşlarının asgari ücret karşısında giderek eridiğini gösteriyor. 2003 yılında en düşük 4a emekli maaşının asgari ücrete oranı 1,47’ydi. Yani en düşük emekli maaşı asgari ücretin 1,5 katıydı. 2023 yılının ikinci yarısında ise bu oran 0,66’ye geriledi. Yani, en düşük emekli maaşı asgari ücretin üçte ikisi yapıyor.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK-AR) verilerine göre de Aralık 2002’de ortalama emekli sandığı aylığı asgari ücretin 2,7 katı iken Temmuz 2023’te bu oran 0,9’a geriledi.

Türkiye son sıralarda

Emekli maaşlarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranında Türkiye 36 Avrupa ülkesi içinde sondan ikinci sırada. 2021 yılında emekli/yaşlı ve dul/yetim maaşlarının GSYH’den aldığı pay Türkiye’de yüzde 6,1 olurken AB ortalaması yüzde 13 oldu.

Yeniden Refah Partisi (YRP) Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Doğan Bekin “31 Mart 2024 seçimlerinin belirleyici gücü büyük ölçüde emekliler olacaktır” yorumunda bulundu.

Bekin “SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine yönelik bu çarpıklık sosyal adaleti de büyük ölçüde zedelemektedir. Hükümetin acilen SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin maaşlarını en azından asgari ücret düzeyine çıkarması gerekmektedir.” çağrısında bulundu.

(Kaynak: Euronews Türkçe)

Paylaşın

Emeklinin Bayram İkramiyesi Bayram Harçlığına Döndü

0

Emeklilere, Ramazan ve Kurban Bayramı öncesi verilen bayram ikramiyelerinin alım gücü her geçen gün biraz daha düşüyor. Emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018 – 2024 yılları arası kayıp 14 bin 856 lira.

Haber Merkezi / İkramiye Kurban Bayramı’nda da 3 bin lira olarak ödenirse bu kayıp 15 bin lirayı geçecek.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Merkezi (DİSK-AR), emekli ikramiyesine ilişkin gerçekleştirdiği araştırmayı, “Emekli ikramiyesi bayram harçlığı oldu” başlıklı bültenle kamuoyuna sundu.

Buna göre; Asgari ücretin 1603 TL olduğu 2018 yılında belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62’si tutarındayken, 2024 yılında 3 bin TL’lik bayram ikramiyesi asgari ücretin yüzde 18’ine geriledi. Emekli ikramiyesi asgari ücrete göre artırılsaydı, ikramiyenin 10 bin 609 TL olması gerekirdi.

Emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri resmi enflasyona göre artırılmadı ve bu yüzden bayram ikramiyelerinde ciddi bir enflasyon kaybı oluştu: Emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018-2024 arası kayıp yaklaşık 14 bin 856 TL oldu. 2021 son çeyreğinden bu yana hızla artan fiyatlar emekli bayram ikramiyelerinin daha da erimesine sebep oldu. Emekli bayram ikramiyeleri Kurban Bayramı’nda da 3 bin TL olarak ödenirse bu kayıp 15 bin TL’yi bulacak.

Emekli bayram ikramiyesi asgari ücret karşısındaki devasa kaybının yanı sıra TÜFE ve gıda enflasyonu karşısında da ciddi biçimde geriledi: 2021’in son çeyreğinde ortalama tüketici fiyatı endeksi ile gıda fiyatları endeksinde ciddi atışlar yaşandı. Yıllık gıda enflasyonu bu dönemde emekliler için yüzde 100’ü aştı. Emekli bayram ikramiyelerinin ortalama enflasyon ve gıda enflasyonundan daha az artırılması sebebiyle emekli bayram ikramiyeleri eridi.

Gıda enflasyonuna göre emeklilerin alım gücü son 6 yılda 1000 TL’den 380 TL’ye düştü: Mart 2018’den Şubat 2024’e geçen sürede gıda enflasyonu yüzde 690 oranında arttı. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 200’lük artışla 2024’te 3 bin TL oldu. 2024 yılında emekli bayram ikramiyesinin alım gücü gıda enflasyonuna göre 380 TL’ye geriledi. Böylece emekli bayram ikramiyelerinin gıda enflasyonuna göre kaybı (bir bayram) 6 bin 904 TL oldu.

Resmi enflasyona göre ise emekli bayram ikramiyesinin alım gücü 6 yılda 1000 TL’den 487 TL’ye düştü: Mart 2018 ve Şubat 2024 arasındaki altı yıllık dönemde TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 516 oranında arttı. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde yüzde 200’lük bir artış yaşandı. Bu durumda 2018-2024 arasında emekli ikramiyesinin alım gücü 1000 TL’den 487 TL’ye geriledi.

Emekli ikramiyesi resmi enflasyona göre artırılsaydı bugün en az en az 6 bin 163 TL olması gerekirdi. Böylece emekli ikramiyesinin (bir bayram) enflasyon karşısındaki kaybı 2024 için 5 bin 163 TL olarak gerçekleşti.

Paylaşın

SSK ve Bağ-Kur Emekli Zammı Yüzde 49,25’e Yükseltildi

0

Katıldığı bir televizyon programında açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, “SSK ve Bağ-Kur emeklilerimizin emekli aylıklarındaki artışı Ocak ayı itibarıyla yüzde 49,25’e yükseltiyoruz” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 16 Ocak’ta kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada bu yıl en düşük emekli maaşının 7.500 TL’den 10.000 TL’ye yükseltileceğini duyurmuştu.

2024’ü “Emekliler Yılı” ilan ettiklerini belirten Erdoğan memur, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılan zamlar arasındaki farklılığın rahatsızlık yarattığını, bu yüzden SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 5 ek zam yapılacağını açıklamıştı.

Böylece bu iki grubun maaş zammı yüzde 42,6 olarak belirlenmişti.

En düşük emekli aylığının 10 bin liraya yükseltilmesi ile SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarında ek yüzde 5 artış içeren kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 18 Ocak’ta kabul edilmişti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan, TRT Haber’e açıklamalarda bulundu. Bakan Işıkhan’ın açıklamalarından satır başları şu şekilde:

“İşgücü piyasalarının iki boyutu var. Aktif ve pasif işgücü politikalarımız. İŞKUR aracılığı ile yürütmüş olduğumuz aktif iş gücü piyasası programlarını daha etkili ve kapsamlı hale getirmeyi düşünüyoruz.

Kurs ve programlarda program süresinin 3 katı olarak uygulanan istihdam yükümlülüğünü biz 2 katına indirdik. Kurs ve Program sonrası istihdam taahhüt oranı yüzde 60’a indirildi.

Daha güçlü iş gücü piyasası oluşturmayı hedefliyoruz.

Kısa çalışma ödeneği, özellikle bölgesel, sektörel ya da afetler sonrasında çalışanlarımıza verdiğimiz doğrudan bir nakti destekti. Bu rakam 8 bin ile 12 bin arasında çalışana doğrudan verdiğimiz bir destekti. Biz bunu işsizlik sigortası fonundan karşılıyoruz.

Asgari prim ödeme gün sayısını 600 günden 450 güne indiriyoruz.

SSK ve Bağ-Kur emeklilerimizin emekli aylıklarındaki artışı ocak ayı itibarıyla yüzde 49,25’e yükseltiyoruz.”

Paylaşın

Emeklilerin Milli Gelirden Aldıkları Pay Yüzde 4,46’ya Kadar Düştü

0

Emekli aylıklarının gayrisayfi milli hasılaya (GSYH) oranı 2022 yılında yüzde 4,46’ya kadar geriledi. Emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 2003 yılında yüzde 5,33 idi.

Kademeli şekilde artan bu oran 2009’da yüzde 6,82’ye; 2016 yılında ise yüzde 7,05’e yükseldi. 2020 yılında bu oran yüzde 6,79 oldu.

Bu esnada emeklilerin nüfusa oranı ise düzenli şekilde arttı. 2003’te her 100 kişiden 10’u emekli iken bu sayı 2022’de 16’nın üstüne çıktı. Ekim itibarıyla emekli kişi sayısı 15 milyon 851 bin oldu. 2003 yılında emekli sayısı 6,8 milyon idi.

Öte yandan, en düşük emekli maaşının asgari ücrete oranında en kötü yıl 2023 olurken bu oran 2024 yılında daha da kötü hale geldi.

Milyonlarca emekli resmi enflasyondan düşük zam aldı. Son 6 aylık enflasyon yüzde 38 olmasına rağmen Hazine destekli en düşük emekli maaşı 7 bin 500 liradan 10 bin liraya çıktı. Bu da en düşük emekli maaşına yüzde 33 zam demek.

Nüfusa oranı artan emeklilerin milli gelirden aldığı pay da geriliyor. Özellikle 2021 ve 2022 yıllarında emeklilerin gayrisayfi milli hasıladan (GSYH) aldıkları pay oldukça azaldı.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve TÜİK verilerine göre 2009 yılında emekli aylıklarının gayrisafi milli hasılaya oranı yüzde 6,82 idi. Yani, milli gelirin yüzde 6,82’si emekli maaşlarına gidiyordu. 9,2 milyon emeklinin maaşı için 68,6 milyar lira ödenirken Türkiye’nin üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH’si 1 trilyon 6 milyar lira idi.

2022 yılında ise emekli sayısı 13.9 milyon olurken bu kişilerin yıllık maaş ödemesi 668,8 milyar lira oldu. 2022’de GSYH ise 15 trilyon 11 milyar lira gerçekleşti. Böylece emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 4.46’ya kadar düştü. Üstelik bu zaman diliminde emekli sayısının nüfusa oranı yüzde 12,6’dan yüzde 16,3’e çıktı.

Euronews Türkçe’nin aktardığına göre; Emeklilikte Adalet Derneği 21 Ocak 2024’te İstanbul’da miting düzenleyerek emeklilerin yaşadıkları geçim sıkıntısına ve emekli maaşlarının diğer ücretler karşısında giderek gerilemesine isyan etti.

Birçok veri özellikle 2021 ve 2022’de emekli maaşlarının diğer aylıklara göre nasıl azaldığının ve emeklilerin milli gelirden aldıkları payın nasıl düştüğünü gösteriyor. Emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 2003 yılında yüzde 5,33 idi. Kademeli şekilde artan bu oran 2009’da yüzde 6,82’ye; 2016 yılında ise yüzde 7,05’e yükseldi. 2020 yılında bu oran yüzde 6,79 oldu.

2021’de yüzde 5,21’e gerileyen emekli aylıklarının GSYH’ye oranı 2022’de yüzde 4,46’ya kadar geriledi. Bu AK Parti’nin iktidarda olduğu son 20 yılın en düşük değeri oldu. Bu esnada emeklilerin nüfusa oranı ise düzenli şekilde arttı. 2003’te her 100 kişiden 10’u emekli iken bu sayı 2022’de 16’nın üstüne çıktı.

Hazine’den SGK’ya yapılan kaynak aktarımında düşüş

SGK’nın gelirleri emekli aylıkları ve diğer masrafları karşılamaya yetmiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı SGK’ya kaynak aktarıyor. Buna bütçe transferi deniliyor. Bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı 2022 yılında büyük bir düşüş gösterdi.

2008 yılında bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı yüzde 3.49 idi. Bu oran 2020 yılında yüzde 4.93’e kadar çıktı. Ancak önce 2021’de yüzde 3,47’ye; sonra da 2022 yılında yüzde 2,56’ye kadar geriledi. Bu da 2008’den bu yana en düşük değer oldu.

2023 yılı tamamlanmadan emekli sayısı 16 milyona dayandı. Ekim itibarıyla emekli kişi sayısı 15 milyon 851 bin oldu. 2003 yılında emekli sayısı 6,8 milyon idi. Öte yandan, en düşük emekli maaşının asgari ücrete oranında en kötü yıl 2023 olurken bu oran 2024 yılında daha da kötü hale geldi.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos