Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 3,2 arttı. GSYH, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL oldu.
Haber Merkezi / Kişi başına GSYH 2024 yılında cari fiyatlarla 507 bin 615 TL, ABD doları cinsinden 15 bin 463 olarak hesaplandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 2024 IV. Çeyrek verilerini açıkladı. Buna göre; Üretim yöntemine göre dört çeyrek toplamıyla elde edilen yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi olarak 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 3,2 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL oldu. Kişi başına GSYH 2024 yılında cari fiyatlarla 507 bin 615 TL, ABD doları cinsinden 15 bin 463 olarak hesaplandı.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2024 yılında bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 9,3, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, tarım yüzde 3,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 3,4, hizmetler yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,8, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 ve sanayi yüzde 0,5 arttı.
GSYH 2024 yılının dördüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,0 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,1 arttı.
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 49,0 artarak 12 trilyon 704 milyar 50 milyon TL oldu. GSYH’nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 369 milyar 368 milyon olarak gerçekleşti.
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2024 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,7 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının cari fiyatlarla GSYH içindeki payı yüzde 59,2 oldu.
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2024 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,9 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 6,1 arttı.
Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre 2024 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artarken ithalatı yüzde 4,1 azaldı. Mal ve hizmet ihracatı, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2,0 azalırken ithalatı yüzde 1,6 arttı.
İşgücü ödemeleri 2024 yılında yüzde 90,0 arttı
İşgücü ödemeleri 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 90,0 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 46,5 arttı. 2024 yılının dördüncü çeyreğinde ise işgücü ödemeleri bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 75,4 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 35,9 arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yıl yüzde 32,5 iken bu oran 2024 yılında yüzde 37,9 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47,0 iken yüzde 42,2 oldu.
Bakan Şimşek’ten büyüme yorumu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyüme rakamlarıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Bakan Şimşek açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Ekonomimiz 2024 yılının son çeyreğinde yıllık yüzde 3, çeyreklik yüzde 1,7 büyüdü. Böylece 2024 yılı büyümesi yüzde 3,2 gerçekleşti. Milli gelirimiz 1,3 trilyon doları aşarken kişi başı gelir 15 bin 463 dolara ulaştı.
İşgücü ödemelerinin gayri safi katma değer içindeki payı son çeyrekte tarihi yüksek seviyesi olan yüzde 40,5’e yükseldi. Sanayi katma değeri iki çeyreğin ardından pozitife döndü ve son çeyrekte üretim tarafından tüm sektörler büyümeyi destekledi.
Potansiyel büyümemiz için önemli olan makine teçhizat yatırımları son çeyrekte yüzde 4,2 büyüdü. 2024 yılında iç talebin 2,1 puan, net dış talebin 1,1 puan katkısıyla dengeli bir büyüme gerçekleşti.
Böylece cari açığın milli gelire oranı 2,8 puan gerileyerek 2024’te yüzde 0,8 oldu. Azalan cari açık; dış finansman ihtiyacının gerilemesine, rezerv birikimine ve ekonomik istikrarın güçlenmesine önemli katkı sağladı.
Ekonomik aktivitedeki ılımlı seyre rağmen işgücü piyasasında güçlü görünüm devam etti. 2024 yılında istihdam yaklaşık bir milyon kişi arttı, işsizlik oranı 2012’den sonraki en düşük seviyesi olan yüzde 8,7’ye geriledi.
2025 yılında ticaret ortaklarımızın büyümesindeki artış, daha destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatı beklentileri büyümeyi olumlu etkileyecek unsurlar olarak ön plana çıkarken küresel ticarette artan korumacı politikalar ve jeopolitik gelişmeler risk faktörleri arasında yer alıyor. Yurt içinde dezenflasyonla uyumlu olarak oluşacak daha elverişli finansal koşullar, politikalarımızla artan öngörülebilirlik ve iyileşen güvenin ekonomik aktiviteyi olumlu etkileyeceğini değerlendiriyoruz.
Programımızla bugüne kadar birçok alanda önemli başarılar elde ettik, kırılganlıklarımızı azalttık ve makro temellerimizi sağlamlaştırdık. Tüm bu kazanımlarımızı kalıcı hale getirmek için ülkemizin yapısal dönüşümünü hızlandıracak politikalarımıza devam edeceğiz.”
