Diyabetik retinopati, uzun süredir devam eden diyabetin görmeyi etkileyen bir komplikasyonudur. Sinir uyarılarının optik sinir yoluyla beyindeki görme merkezlerine iletilmesinden sorumlu gözün arkasındaki ışığa duyarlı tabaka olan retinaya verilen hasarı tanımlar.

Haber Merkezi / Diabet, kalıcı bir yüksek kan şekeri seviyesi ile karakterizedir. Bu, sonunda retinaya besin ve oksijen sağlayan küçük kan damarlarına zarar verebilir. Retina daha sonra hayati besinlerden yoksun kalır ve ayrıca görmeyi bulanıklaştırabilen hasarlı kan damarlarından sızıntıya potansiyel olarak maruz kalır. Tedavi olmadan diyabetik retinopati tam bir görme kaybına yol açabilir.

Diyabetik retinopatinin patolojisi

Retina gözün arkasında yer alır ve kan damarı ve sinir kaynağı ile sağlanır. Diyabetik retinopatinin ilk aşamalarında, retinayı besleyen kan damarlarında mikroanevrizma adı verilen ve kanamaya meyilli küçük şişlikler oluşur.

Ek olarak, besin ve oksijen tedarikinin kesintiye uğraması, göz boyunca yeni kan damarlarının oluşumunu tetikler. Bununla birlikte, bu yeni kan damarları kırılgandır ve ayrıca kırılmaya eğilimlidir. Hem mikroanevrizmalar hem de yeni kan damarları yırtılarak retinaya kan sızmasına ve bulanık görüşe neden olabilir.

Sonunda, merkezi görüşten sorumlu olan makula adı verilen retinanın orta kısmı da dahil olmak üzere retinanın her yerinde yeni kan damarları, anevrizmalar ve yara izi oluşabilir. Bu, görüşün azalmasına veya daha ileri durumlarda tamamen görme kaybına neden olabilir.

Risk faktörleri

• Diyabet süresi; Bir kişi diyabetten ne kadar uzun süre muzdarip olursa, retinopati geliştirme riski o kadar artar. 10 yıldan uzun süredir tip 1 diyabeti olan kişilerin yaklaşık %90’ında bir dereceye kadar diyabetik retinopati gelişir. 10 yıldan uzun süredir tip 2 diyabetli olup insülin kullanmayanların oranı %67, 10 yıllık hastalık süresi olan tip 2 diyabetlilerin insülin kullananların oranı ise %79’dur.
• Kan şekeri düzeyi; Bir kişinin kan şekeri seviyesi ne kadar yüksekse, diyabetik retinopati geliştirme riski o kadar fazladır. Sürekli olarak yüksek glise edilmiş hemoglobin düzeyi (kan şekeri düzeyini gösterir) olan kişilerde diyabetik retinopati gelişme riski daha yüksektir.
• Kan basıncı; Yüksek kan basıncının kendisi retinal kan damarları için zararlıdır ve hipertansif retinopatiye neden olabilir. Bu nedenle, hem yüksek kan şekeri düzeyi hem de yüksek tansiyonu olan kişilerde diyabetik retinopati riski daha da fazladır.
• Sigara içmek; Sigara içenler, retinopati dahil olmak üzere kan damarı bozuklukları açısından daha büyük risk altındadır.
• Gestasyonel diyabet; Gestasyonel diyabetli gebe kadınlarda diyabetik retinopati gelişme riski daha yüksektir.

Belirtileri

• “Floaters” veya görsel alanda yüzen şekiller görme
• Loş ışıkta veya gece görmede zorluk
• Bulanık görme
• Ani görme kaybı

Diyabetik retinopatinin aşamaları

Diyabetik retinopati, tam bir görme kaybı veya körlüğe yol açana kadar aşamalar halinde ilerler. Bu aşamalar şunları içerir:

• 1. aşama:  Bu aşamada, retinanın küçük kan damarlarında küçük anevrizmalar veya balon benzeri şişlikler gelişir. Bunlar yırtılabilir ve retinaya kan sızdırabilir ve bu da görme bulanıklığına neden olabilir. Bu aşamaya arka plan retinopatisi denir.
• 2. aşama: Retinada anjiyogenez veya yeni küçük kan damarlarının oluşumu meydana gelebilir. Bunlar aynı zamanda yırtılabilen ve retinada kanamaya ve bulanık görmeye neden olabilen kırılgan ve kırılgan damarlardır. Bu aşama, proliferatif retinopati olarak adlandırılır.
• 3. aşama: Makula, retinanın bize merkezi görüş sağlayan oldukça hassas bir parçasıdır. 3. aşamada, makula etkilenir ve bu da görüşü ciddi şekilde bozar. Buna diyabetik makülopati denir.
• 4. aşama: Bu aşama, retinanın her yerinde oluşan ve tamamen görme kaybına yol açan yeni kan damarları, yara izleri ve anevrizmalarla karakterizedir. Retina da bu aşamada kan damarlarından ayrılabilir ve buna retina dekolmanı denir.

Diyabetik retinopati taraması

Diyabetik retinopatinin erken evrelerinde herhangi bir belirti olmadığı için diyabetli hastaların düzenli göz kontrolleri yaptırmaları önemlidir. 12 yaş ve üzeri tüm diyabet hastalarının yılda bir kez göz kontrollerine gelmeleri önerilir.

Diyabetik retinopati teşhisi

Diyabetik retinopati tanısının doğrulanması için birkaç test kullanılır:

• Görme keskinliği, bir kişinin çeşitli mesafelerde rastgele harfler ve sayılar gösteren bir tabloyu okuma yeteneğinin değerlendirilmesiyle test edilir.
• Gözün fundus içine bakmak ve retina sağlığını belirlemek için oftalmoskopi veya fundoskopi yapılır. Oftalmoskop adı verilen bir cihaz, fundusu incelemek için bir ışık ve özel bir büyüteç içerir.
• Optik koherens tomografi, retina yapılarının yüksek çözünürlüklü görüntülerini sağlayan bir tür görselleştirme tekniğidir. Retinanın katmanları ayırt edilebilir ve retina kalınlığı belirlenebilir.
• Yarık lamba biyomikroskopisi, ön göz yapılarını ve retinayı değişken büyütmelerde incelemek için önemli bir tanı tekniğidir.
• Floresein anjiyografi, oküler kan damarlarının tam durumunu değerlendirmek için yapılır. Retinadaki kan damarlarını vurgulamak ve herhangi bir damar kusurunu işaretlemek için özel bir boya kullanılır.
• Tonometri, göz içi basıncını veya göz içindeki basıncı değerlendirmek için kullanılır.
• Kan şekeri kontrolünü değerlendirmek için kan testleri yapılır.

Tedavisi

Erken evre retinopati

Diyabetik retinopatinin bu aşamasında genellikle hiçbir semptom görülmez ve özel bir tedavi gerekmez. Bunun yerine, retinopatinin ilerlemesini izleyebilecek bir göz doktoru veya göz hastalıkları uzmanı ile düzenli kontroller tavsiye edilir. Kan şekerinin katı kontrolünü sürdürmek, kan basıncının kontrolü gibi, hastalığın ilerleme riskini de azaltır. Sigara içmek gözdeki mikrodamarlara zarar verme riskini artırabileceğinden, herhangi bir sigara içme alışkanlığının bırakılması da önerilir.

Aşama iki retinopati

Bu aşamada, kırılgan ve yırtılmaya meyilli yeni kan damarlarının oluşumu meydana geldiğinden, rutin göz taraması yapılması önerilir. Bu nedenle retinaya kan sızması ve bulanık görme riski vardır.

Aşama üç retinopati

Retinopatinin bu daha ileri aşaması tipik olarak mikroanevrizmalardan ve yeni oluşan kan damarlarından kanamayı içerir ve bu da bulanık görmeye neden olur. Ek olarak, makula adı verilen merkezi görüşten sorumlu gözün oldukça hassas bir bölümünün tutulumu olabilir. Bu aşamadaki tedavi şunları içerebilir:

Lazer tedavisi

Sızdıran kan damarlarındaki dokuyu pıhtılaştırmak için yüksek enerjili ışık ışınları veya lazer ışınları kullanılır. Lazer ışını lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra gözlere yönlendirilir ve lazer ışını hasarlı kan damarlarını kapatarak daha fazla sızıntıyı önler.

İntravitreal anti-VEGF enjeksiyonları

Bu enjeksiyonlar yaşa bağlı makula dejenerasyonunun tedavisinde kullanılmaktadır . Bu ilaçlar retina içinde yeni kan damarlarının büyümesini engeller.

Dördüncü aşama retinopati

Evre dört retinopati, görme kaybına neden olan ileri hastalığı tanımlar. Göz küresinin içinde lensin arkasında ve retinanın önünde bulunan şeffaf jöle benzeri materyal olan vitreus mizahının bir kısmını veya tamamını çıkarmak için viterektomi adı verilen bir prosedür uygulanabilir. Bu ameliyat, retinadan yoğun kanama olduğunda veya retina dekolmanı durumunda faydalıdır.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.