Geniş tanımlı işsiz sayısı şubat ayında 11 milyon 417 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsiz sayısı bir önceki yılın şubat ayında 9 milyon 693 bin olarak kayıtlara geçmişti.
Haber Merkezi / Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), İşsizliğin Görünümü Raporu (Şubat 2025) yayımlandı.
Rapordan öne çıkan bölümler şöyle: “DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Şubat 2025’te 11 milyon 417 bin kişi oldu.
2023, 2024 ve 2025 Şubat dönemlerinde dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki makas genişlemeye devam ediyor. 2023 Şubat’ta dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,9 ve resmi işsiz sayısı 3 milyon 445 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 22,9 ve geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyon 856 bindi. Şubat 2024’te dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 ve resmi işsiz sayısı 3 milyon 88 bin, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24 ve geniş tanımlı işsiz sayısı yüzde 9 milyon 693 bine yükseldi.
Şubat 2025’te ise dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,2 ve resmi işsiz sayısı 2 milyon 886 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28,4 ve geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 417 bine çıktı. Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 559 bin kişi azalmış gibi görünse de geniş tanımlı işsiz sayısı 2 milyon 561 bin kişi arttı.
Geniş tanımlı işsizlik oranları pandemi dönemi oranlarına yakın seyrediyor. Geniş tanımlı işsizlik pandemi döneminde 28-30 aralığına kadar yükselmişti. 2014-2020 arası yüzde 15-20 aralığında seyreden geniş tanımlı işsizlik pandemi döneminde yüzde 25 seviyesinin üstüne çıkmıştı.
TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik 2012’den bu yana en düşük oran olsa da geniş tanımlı işsizlik hızla artmaya devam ediyor. Geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı işsizlik arasındaki makas açılıyor. Geniş tanımlı işsizlik oranı salgın günlerindeki işsizlik oranına yaklaşarak yüzde 28,4’e ulaştı.
TÜİK tarafından yayımlanan HİA verilerine göre Şubat 2025’te geniş tanımlı işsizlikte (âtıl işgücü) artış devam etti. Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 1 milyon 724 bin kişi arttı. Geniş tanımlı işsiz sayısı Şubat 2024’te 9 milyon 693 bin ve Şubat 2025’te ise 11 milyon 417 bin olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır.
Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış sürüyor. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 2 milyon 725 binden 3 milyon 590 bine yükselerek 865 bin kişi arttı.
Zamana bağlı eksik istihdamdaki artış geçim sıkıntısının sonucu olarak ortaya çıkıyor. Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 1.070 kişi artarak 3 milyon 871 binden 4 milyon 941 bine yükseldi. Başka bir ifadeyle yaklaşık 5 milyon kişi, çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor.
TÜİK tarafından açıklanan dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Şubat 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 6,7 iken kadınlarda yüzde 11 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 22,5 kadınlarda ise yüzde 38,3 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 15,8 puandır.
TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik son yılların en düşük düzeyini seyrederken birçok işsizlik türü yükselmeye devam ediyor. Şubat 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik (işsizlik 1) yüzde 8,2 olarak açıklanırken zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı (işsizlik 2) yüzde 18,4; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı (işsizlik 3) yüzde 19,5 ve âtıl işgücü oranı (işsizlik 4, geniş tanımlı işsizlik) ise yüzde 28,4 olarak açıklandı
Şubat 2025’te zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 16,2 iken kadınlarda yüzde 22,7’dir. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 13,7 iken kadınlarda yüzde 29,1’dir
Şubat 2025 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 323 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 5 milyon 787 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 561 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 5 milyon 628 bindir.
Şubat 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 38,3 ile geniş tanımlı kadın işsizliği oldu. İşsizlik türlerinde ikinci yüksek işsizlik kategorisi yüzde 28,4 ile geniş tanımlı işsizliktir. Şubat 2025’te üçüncü en yüksek işsizlik kategorisi ise yüzde 22,7 ile genç kadın işsizliği oldu
TÜİK’in resmi dar tanımlı işsizlerin ezici çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
Şubat 2025’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 2 milyon 886 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Şubat 2025 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 487 bin 619’dur. Böylece Şubat 2025’te resmi işsizlerin sadece yüzde 16,9’u işsizlik ödeneği alabildi. Yaklaşık 2,4 milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 83’ünün işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.”