Denizli: Savran Camii

Savran Camii; Denizli’nin Çivril İlçesine bağlı Saran Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe merkezine 5 km. mesafedeki camiye, şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hicri 1298, Miladi 1882 tarihinde yapılmıştır. Caminin giriş kapısı üzerinde bulunan kitabesi üzerinde Ömer Ağa adında bir zat tarafından yaptırıldığı ve kitabe de “ Didi tarih bir müferrah mabet oldu çehriya” yazısı bulunmaktadır.

Uzunlamasına dikdörtgen planlıdır. Orta da üçerden altı ahşap sütunun taşıdığı kemerler cami mekanının mihrap duvarını dikey olarak üç sahına ayırmaktadır. Duvarlar pencere alt seviyesine kadar içten moloz taş ve tuğla, dışta ise muntazam blok taşlardan örgülüdür. Blok taşların büyük bir kısmı devşirme görünümündedir.

Bu kesimden yukarısı ise kerpiç örgülüdür. Cami mekanının aydınlatan pencereler iki sıra halinde, yan duvarlarda altta üçer pencere, mihrap duvarında ise iki pencere olarak görülür. Üst sırada ise kuzey duvarı dışında üçer pencere bulunmaktadır. Üst sıra pencereler sivri kemerli, alçı şebekeli ve vitraylıdır.

Giriş kapısı yuvarlak kemerli, dikdörtgen şeklinde kademeli ahşap silmelerle tezyin edilmiştir. Kapı kemeri üzerinde bir kartuş içinde caminin kitabesi yer almıştır. Kartuşun üzerinde sivri kemer içinde devşirme olduğu anlaşılan dikdörtgen şeklinde geometrik ve stilize kabartmalı taş pano yer almaktadır. Ahşap kapı kanatları dikdörtgen ve kare şeklinde ayna panolarla süslenmiştir.

Caminin son cemaat yerinin yanları kapalıdır. Son  cemaat yerinin çatısı cami mekanının çatısının uzantısı şeklinde olup, daha şık kirişlerle kapatılmıştır. Devşirme postament ve sütun kaideleri üzerine dört adet ahşap sütun tavanı desteklemektedir. Sütunların taşıdığı tavan bağdadi kemerlerle çatıya birleşimi sağlamaktadır.

Caminin ahşap olduğu söylenen minaresi yoktur. Mahfile son cemaat yerinde ki girişin sağında yer alan merdivenli geçit ile geçilmektedir. Ahşap mahfil ortada iki sütun ile desteklenmektedir. Mahfilin ortasında ileriye doğru çıkıntı yapan müezzin yeri belirtilmiştir.

Yuvarlak nişli mihrabı badem şeklinde mukarnaslıdır. Köşe boşluklarında sağ ve solda iki rozet ve bunları çevreleyen birer dal motifi vardır. Mihrap içerisinde sağa sola yatık dal motifleri yer almaktadır. Ahşap minberi kündekari tekniği ile yapılmıştır. Birbirine geçmeli dikdörtgen ve kare şeklinde panoların üzerine stilize bitki motifleri ve kabare süslemesi bulunmaktadır.

Vaaz kürsüsü kuzeydoğu köşede çeyrek koni şeklinde duvara bağlanmıştır. Çatı şık ahşap kirişler üzerine kamışlar döşenerek üzeri toprak ile örtülmüştür. Kirişlerin alt yüzleri muntazam tahtalar ile kapatılmış, üzeri ince çıtalarla eşkenar dörtgen şeklinde süslenmiştir. Dışta ise çatı saçaklarını, üst sıra pencerelerin alt seviyesinden başlayan yay şeklinde ahşap payandalar desteklenmektedir. Orta sahın tavanı kare bordür içine radyal göbek ve bunun içi altıgen rozet ile süslenmiştir.

Caminin zemini dikdörtgen şeklinde 30×15 cm ebatlarındaki tuğlalarla döşenmiştir. Caminin gösterişsiz ve çok sade dış yapısına karşılık, son cemaat yeri ve içeri insanı hayrete düşürecek şekilde süslenmiştir. Duvarlar, ortadakiler geniş, yandakiler biraz dar sathi sivri kemerlerle belirtilmiş ve kemerlerin içleri değişik kompozisyonlarla süslenmiştir. Bu süslemeler arasında stilize çiçek ve dallar, mihrabın doğusunda kandilli minareleriyle bir cami, sol tarafta ise dört ayaklı masa üzerinde kesilmiş bir karpuz ve hançer şeklinde üç bıçak görülmektedir.

Duvarlardaki kemerlerin köşe boşluklarında dairevi panolarda halife, sahabi adları ile istifli yazılar vardır. Bu panoların etrafları, kökleri kemer üçgeninin alt köşesinden başlayan bahar dallarıyla çevrilmiştir. Süslemelerde zamanın etkisi ve bakımsızlık dolayısıyla yer yer dökülmeler mevcuttur. Süslemelerin renkleri; yeşil ve tonları, mavi ve tonları, koyu ve açık kahverengi, kırmızı ve siyahtır.

Paylaşın

Denizli: Bayat Camii

Bayat Camii; Denizli’nin Çivril İlçesine bağlı Bayat Köyü, Köyiçi Mevkii’nde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Cami, kuzey-güney doğrultusunda kare planlı ve tek mekanlıdır. Kuzeyde dikdörtgen şeklinde bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Minaresi yoktur. İbadet mekanı iki ahşap kolonla üç salon oluşturulmuştur. Tavanda diklemesine atlan büyük ahşap kirişler sayesinde tüm tavan hasırla kaplanmıştır. Son cemaat yerinde de aynı hasır örgü kullanılmıştır. Son cemaat yerini ise dört ahşap kolon taşımaktadır. Ancak iki kenardaki ahşap kolonların işlevi yoktur. Bunlar beden duvarlarına hemen hemen birleştirilmiş durumdadır.

Camide güney duvarda yarım daire şekilli mihrap nişi vardır. Bunun her iki yanında iki küçük pencere, doğu duvarda iki, kuzey duvarda da bir küçük pencere olmak üzere toplam beş pencere açıklığı yer almaktadır. Ancak camide aydınlık bir mekan yaratılmamıştır. Güneybatı duvarda ahşaptan bir minber, güneydoğu duvarda ise ahşap bir vaiz kürsüsü yer almaktadır. Caminin tabanı toprak olup, fazla düzgün olmayan bir zemin oluşturulmuştur. Son cemaat yerinde giriş kapısının batısında yarım daire şeklinde bir mihrabiye vardır.

Caminin beden duvarları son derece kalın tutulmuş olup, yığma kerpiç şeklinde yapılmıştır. Üzeri kireç harcı ile sıvanmıştır. Toprak dam olan çatısı kırma çatı olarak 1963 yılında yapılmış ve üzeri Marsilya Tipi kiremitle örtülmüştür. Caminin içindeki mihrap duvarları da dahil olmak üzere bütün duvarlar ve ahşap kirişlerin üzerleri renkli boya ile yapılan bezemelerle süslüdür. Bu bezemeler arasında Mekke tasvirleri, vazodan çıkan stilize çiçek motifleri ve  eski yazı ile oluşturulan  madalyonlar yer almaktadır. Tavandaki kirişlerden birinin üzerinde H.1289 yılı yazılıdır.

Paylaşın

Denizli: Dedeköy Camii

Dedeköy Camii; Denizli’nin Çivril İlçesi, Emirhisar Kasabası, Balçıkhisar Mahallesi, Dedeköy Mevkii’de yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Dedeköy Camii’nin plan ve malzeme özelliklerinden XV. ya da XVI.yüzyılda yapılmış olabileceği anlaşılmaktadır. Cami, 14 x 14 m ölçülerinde ve kare planlıdır. Kare gövdeden kubbeye geçiş tromplarla sağlanmıştır. Malzeme olarak kubbe, kemer, tromp gibi elemanlarında tuğla; duvarlarında ise devşirme taşlar kullanılmıştır.

Caminin pencereleri iki sıra halindedir. Alt sıradakiler dikdörtgen şeklinde olup, yanlarda üç, girişte iki adettir. Üst sırada ise her duvarda sivri kemerli birer penceresi vardır. Fakat kapı üzerine rastlayan pencere dolap olarak değerlendirilmiştir. Kubbe kasnağında ise sekiz adet pencere bulunmaktadır.

Mihrabı beş kenarlı bir niş şeklinde ve beş sıra mukarnas kavsaralıdır. Mihrap bir sıra kaval silme ile süslenmiştir. Üzeri ise bir sıra palmet dizisiyle taçlandırılmıştır. Ahşap olduğu zannedilen minberinin sadece yerine ait izi kalmıştır. Caminin, süsleme bakımından pek özelliği bulunmamaktadır. Sadece tromp kemerlerinde ve kubbenin bazı bölümlerinde palmet dizisi izleri görülmektedir.

Sivri kemerli pencere alınlıklarında ise şimdiki haliyle bir süsleme izi yoktur. Minare, caminin kuzeydoğu köşesinde yer almaktadır. Minarenin kaide yüksekliği, caminin duvar yüksekliği ile aynı seviyededir. Kare kaideden silindirik tuğla gövdeye geçiş piramidal pabuç ile sağlanmıştır. Minarenin girişi cami içinde, kuzeydoğu köşededir. Külahı yıkılmıştır.

Caminin kuzey duvarına 5 m kadar mesafede, kare planlı ve üzeri kubbe ile örtülü bir türbe yer alır. Duvarları camide olduğu gibi devşirme taş ile inşa edilmiştir. İçinde kime ait olduğu bilinmeyen dört adet mezar bulunmaktadır. Cami ve türbeye yaklaşık 30 m mesafede bulunan 3×3 m ölçülerindeki mekanın bir hamama ait olduğu anlaşılamaktadır. Cami ve türbenin bulunduğu parselin bitişiğinde bir Hazire bulunmaktadır.

Paylaşın

Denizli: Kayı Pazarı Minaresi

Kayı Pazarı Minaresi; Denizli’nin Çal İlçesi, Şapçılar (Köyü) Mahallesi, Kayıpazarı Mevkii’nde yer almaktadır.

Metruk minare Kayıpazarı Camisine aittir. Yapım tekniği açısından Osmanlı Dönemine ait olup, 18.nci yüzyılda yapılmıştır silindirik gövdesi tuğla ile pabuç ve kürsüsü moloz taştan yapılmıştır.

Şuanda kullanılmayan panayır şeklinde pazaryeri camisine aittir. Şerefesinin 2 m. üzerinden itibaren yıkılmıştır. Camisinin kalıntısı yoktur.Minarenin kübik bir kaidesi vardır. Gövdesi tuğladan inşa edilmiştir.

Şerefeye geçiş tuğladan kirpi örgü sistemiyle sağlanmıştır. Petek kısmının bir bölümüyle birlikte külah kısmı da yıkılmış durumdadır. Minare, 2005 yılında Denizli Valiliği tarafından restore edilmiştir.

Paylaşın

Denizli: Çal, Çarşı Camii

Çarşı Camİi; Denizli’nin Çal İlçesi, İsmailler Mahallesi, Sağlık Caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Camii 19.yy ortalarına tarihlenir. Kareye yakın dikdörtgen planlı olan yapının kuzeyinde bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Cami taşlarla, minaresi ise tuğlalarla inşa edilmiştir.

Harimin üzeri ortada büyük bir çapraz tonozla, köşelerde ise dört adet küçük çapraz tonozla örtülüdür. Minberi sahte kündekari tekniklidir. Alçı mihrabı oldukça basit bir işçiliğe sahiptir. Kitabesinden, minarenin 19. yy da yapıldığı anlaşılmaktadır.

Giriş açıklığının hemen üzerinde yapının sonradan onarım geçirdiğini gösteren bir kitabe mevcuttur. Cami mermer ve moloz taşlar kullanılarak yöre mimarisine uygun olarak inşa edilmiştir. Caminin kuzey-batı köşesinde tek şerefeden oluşan minaresi bulunmaktadır.

Paylaşın

Denizli: Kuyucak Camii

Kuyucak Camii; Denizli’nin Çal İlçesine bağlı Kuyucak Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

Yapım tarihi 1952’dir. Kare planlı yapının ahşap tavanı, dört ahşap destek ile taşınmaktadır. Harimin kuzeyinde, altı ahşap destek üzerine oturan kadınlar mahfili bulunmaktadır. Yapıda yer alan vaaz kürsüsü ve minber ahşaptandır. Mihrap yarım daire kesitli bir nişten oluşmaktadır.

Camiye kuzey cephede yer alan dikdörtgen şekilli açıklıktan girilir. Girişin iki yanında dikdörtgen şekilli birer pencere vardır. Güneyde mihrabın iki yanında yuvarlak kemerli pencerelere yer verilmiştir. Son cemaat yeri iki kattan oluşmaktadır.

Paylaşın

Denizli: Kocaköy (Şalvan) Camii

Kocaköy (Şalvan) Camii; Denizli’nin Çal İlçesine bağlı Kocaköy (Köyü) Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Cami dikdörtgen planlı , üzeri kırma çatıyla örtülüdür. Kuzeydoğu köşesinde 1950-1960 yıllarında yapılan silindirik gövdeli minaresi yer almaktadır. Yapının kuzey tarafında sonradan kapatılan son cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yerinin kuzey tarafı ahşap sütun ve ayakların taşıdığı yuvarlak kemerle sonlanmıştır.

Harim üçer ahşap sütunla dikine üç sahına ayrılmıştır. Mihrap sonraki yıllarda da fayans malzeme ile yenilenmiştir. Harimin kuzey tarafında ahşap mahfili yer almaktadır.Mahfilin alt tavanı ahşap çıtalarla dekore edilmiştir. Harimin tavanı ise üç sahına göre dikdörtgen panolarla bölünerek, çevresi kalemişi süslemelerle dekore edilmiştir.

Bu dikdörtgen panoların içi ise çıtalarla kare ve baklava dilimi şeklinde süslemelerle bezenmiş olup ortada bulunan çarkıfelek motifleri barok mimarisindeki gibi taşkın bezemelerle dekore edilmiştir. Harimin duvarları sonradan sıvandığı için duvar süslemeleri olup olmadığı bilinmemektedir.

Mahfil mihrabiyesinin alt tavanında ki yelpaze motifle tavan süslemesi oldukça ilgi çekmektedir. Güney batı köşesindeki mimberi de ahşap olup süslemesi bulunmamaktadır. Harimin giriş kapısı ahşap olup, üzeri kabaralı çivilerle dekore edilmiştir.Kapısının üzerinde H. 1215 tarihli Osmanlıca kitabesi yer almaktadır.

Paylaşın

Denizli: Buldan, Çarşı Camii

Çarşı Camii; Denizli’nin Buldan İlçesi, Çarşı Mahallesi, Çarşı Caddesi üzerinde yer almaktadır. İlçe merkezindeki camii, yürüme mesafesindedir.

Cami 17. yy’da inşa edilmiştir. Taş malzeme ile inşa edilen yapı, düz ahşap tavanla örtülü ve kırma çatı ile kaplıdır.

Yapı, hemen yanında yer alan tescilli han ile birlikte Buldan eski çarşı dokusu hakkında önemli bir belge niteliği taşımaktadır.

Cami ve minare özgünlüğünü korumaktadır. Ayrıca Eski Buldan Çarşı Merkezi özelliklerini yansıtmaktadır.

Paylaşın

Denizli: Buldan, Dörteylül Camii

Dörteylül Camii; Denizli’nin Buldan İlçesi, Dört Eylül Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

1956 tarihinde inşa edilen cami, enine dikdörtgen planlı bir harime sahiptir. Taş malzeme ile yığma teknikle inşa edilmiştir. Çatısı kırma çatıyla örtülü olup alaturka kiremit ile kaplıdır.

Minaresi caminin güneybatı köşesinde yer almaktadır. Tuğla örgülü minare tek şerefelidir. Sadece harim kısmından meydana gelen caminin tavanı ahşap tahtalarla kaplanmış, mihrap ise sade bir nişten oluşmuştur.

Arazi kullanımı açısından parsele uyumu, yöresel ve geleneksel yapım tarzının son örneklerinden olması, mahalle mescidi tipinin örneği olarak belirginleşmesi, bindirme saçak ve köşe girişi gibi özellikleri ile önemli bir yapıdır. Bugünkü sahibi ve bakımından sorumlu olan kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür.

Paylaşın

Denizli: Boğaziçi Eski Camii

Boğaziçi Eski Camii; Denizli’nin Baklan İlçesi, Boğaziçi (Kasabası) Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Boğaziçi Eski Camisi, dikine dikdörtgen planlı ve üç sahınlıdır. Hicri 1181’de yapılmıştır. Duvarları temel seviyesine kadar taş, üzeri kerpiç örgülüdür. Dikdörtgen planlı harim, ahşap desteklerle üç sahına ayrılmıştır.

Destekler birbirine Bursa kemeriyle bağlanmıştır. Yan duvarlar içten ve dıştan kare şeklindeki ahşap direkler ile desteklenmiştir. Mihrap, mukarnaslı kavsara ile örtülü yarım daire kesitli bir niş şeklindedir. Ahşap minberi ve vaaz kürsüsü süslemesizdir.

Tavan ve ahşap destekler, zengin kalem işi süslemelere sahiptir. Harim duvarları, bitkisel ve geometrik süslemeler ve mimari tasvirlerden oluşan duvar resimleriyle bezelidir. Caminin üzeri düz toprak dam iken toprağı alınarak dört yöne eğimli çatı ile kaplanmıştır.

Paylaşın