Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Hazinesi Yabancı Varlıklar Kontrol Dairesi’nin (OFAC), Rusya Merkez Bankası tarafından 1 Mayıs 2017’de kurulan Mir ödeme sisteminin kullanımının Rusya dışında yayılmasına yardım edenlere yaptırım uygulamaya hazır olduğunu duyurmasının ardından, Denizbank ve İş Bankası sistemden çıktı.
Şu anda çoğunlukla Aeroflot ve Rus Demiryolları gibi şirketler tarafından kabul gören Mir ödeme sistemi, Türkiye’yi ziyaret eden onbinlerce Rus turist arasında popüler popülerdi.
İş Bankası’nın hisseleri Mir ödeme sistemini askıya aldığını açıklamasının ardından yüzde 10 değer kaybederken, banka ulusal ve uluslararası kanunlar, düzenlemeler ve ticari iş prensiplerine bağlı olduğunu açıkladı.
Denizbank ise “Şu anda Mir’de hizmet sağlayamıyoruz” dedi ve bankanın uluslararası ambargo kurallarına uygun hareket ettiğini” belirtti.
Ankara, prensipte Rusya’ya uygulanan Batı ambargolarına ilke olarak karşı çıkıyor ve hem Moskove hem de Kiev ile yakın ilişkileri bulunuyor.
Ancak Amerika’da diplomatlar özellikle geçen hafta Özbekistan’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya lideri Vladimir Putin’in görüşmelerinin ardından Türkiye ve Rusya arasında gelişen ekonomik ilişkilerden kaygı duyuyor.
Amerikan Hazine Bakanlığı geçen ay büyük Türk işletmelerine bir mektup yollayıp, ambargo uygulanan Ruslarla ticari ilişkilerini devam ettirmeleri durumunda ceza uygulanacağı uyarısında bulunmuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise bu kaygıların “anlamsız” olduğunu söylemişti.
Nebati Nisan ayında da, Türkiye ekonomisi açısından kritik önemdeki Rus turistlerin Mir sistemiyle kolayca ödeme yapabileceklerini belirtmişti.
İş Bankası ve Denizbank’n Mir ödeme sisteminden çıkmasına karşın, Halkbank, Vakıfbank ve Ziraat Bankası gibi devlet bankaları hala sistemi kullanıyor.
Mir Ödeme Sistemi nedir?
Mir, Rusya Merkez Bankası tarafından 1 Mayıs 2017’de kabul edilen yasa ile kurulan bir ulusal ödeme sistemidir. Şu anda çoğunlukla Aeroflot ve Rus Demiryolları gibi Rusya merkezli şirketler tarafından kabul edilmektedir, ancak Rus iştirakleri olan yabancı şirketler arasında yavaş yavaş kabul görmektedir. Sistem, Rusya Ulusal Kart Ödeme Sistemi tarafından işletilmektedir ve Rusya Merkez Bankası’nın yüzde yüz iştirakidir.
Sistem, 2016 yılında, birkaç Rus bankasının ABD merkezli Visa ve MasterCard tarafından onlara uygulanan yaptırımlar nedeniyle hizmetleri reddedilmesinin ardından potansiyel elektronik ödeme bloklarının üstesinden gelmenin bir yolu olarak tasarlandı.
Mir sisteminde çalışan ilk kartlar Aralık 2015’te piyasaya sürüldü. Rusya’nın önde gelen bankası Sberbank tarafından da Ekim 2016’da kullanılmaya başlandı. 2016 yılı sonunda 64 banka tarafından 1.76 milyon Mir kartı çıkarıldı ve Kasım 2019’a kadar bu sayı 69.8 milyona yükseldi.
Mir esas olarak Rus hükümeti tarafından desteklenir ve tüm vergi ve emeklilik ödemelerinin 1 Mayıs 2017’de yürürlüğe giren mevzuatla Ocak 2018’e kadar sistem üzerinden uygulanmaya başlanmasını zorunlu tuttu. Bankalar, daha yerleşik ödeme sistemlerine ait kartlara kıyasla maliyetlerinin daha yüksek olabileceğinden korktukları için Mir kartları kullanmak konusunda isteksizdi.
