image

Tunceli: Baş Çeşme

0

Baş Çeşme; Tunceli’nin Çemişgezek İlçe Merkezi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İlçe merkezinde yer alan ve halen kullanılır vaziyette olan çeşmenin alınlıkta bulunan kitabesinden 1870 tarihinde Rüştü Efendi tarafından onarılmıştır. Ancak bu kadim çeşmenin kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığı bilinmemektedir.

Düzgün kesme taş ile yapılan çeşme, ilçe eşrafından Hacı Rüştü Efendinin taştan yapılmış evinin cami tarafındaki alt köşesine yerleştirilmiştir Çeşme, Süleymaniye Camiinin bahçe kapısının batı tarafına düşmektedir.

Yaklaşık 3 metre yüksekliğinde ve 4 metre derinliğinde olan çeşmenin 4 adet kitabesi vardır. Dört blok taş üzerine yazılan kitabede neler yazıldığı henüz tespit edilememiştir. Üstü konut olan çeşmenin tonozuna, simetrik olarak yapılan evin kapısı da taştandır.

Yuvarlak kemerli ve oldukça gösterişli olarak inşa edilmiştir. 100-150 senelik olabilecek çeşme, klasik bir Osmanlı yapısıdır. Tek farkı bir binanın yapısı ile iç içe olmasıdır. Lülesinden bu gün için şehir suyu akmaktadır.

Paylaşın

Tunceli: Ferruh Şad Bey Türbesi

0

Ferruh Şad Bey Türbesi; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Ulukale Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Tarlalar arasında bulunan bu türbenin kapısı üzerindeki Arapça kitabesinden öğrenildiğine göre Emir Ferruh Şad Bey için h. 957 (1550–1551) yıllarında yaptırılmıştır. Kitabenin okunabilen bölümleri şöyledir:

“………………………….
Hâzâ merkad el-Emir el-Mükerrem, Sâhib el-tabl ve’l-âlem, el-Emir Ferruh-Şâd Big…
İbn-i’l-Emir el-merhum el-magfur……el-Emir Hac Rüstem Big
Tâbe serâ-hün ve ca’ale-l-cennet misvâ-hün fi şehr Zi’lhicce…. Sene 957 (1550–1551).”

Türbe kesme taştan sekizgen planlı olarak yapılmış, üzeri merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. Türbenin gövde kısmının altında, ortasında ve üzerinde kırmızı kesme taşlardan üç sıra halinde şerit yapılmış ve böylece cephe hareketli bir görünüm kazanmıştır. Giriş kapısı ile iki yandaki pencerelerin üzeri hafif sivri kemerlidir. Kemerlerin içerisindeki pencereler düz taş hatıllıdır.

Girişin karşısında mihrap bulunmaktadır. Ancak türbe zemini sökülmüş, duvarların sıvaları sökülmüştür. Bu nedenle de içerisinin bezeli olup, olmadığı anlaşılamamıştır. Türbenin altında mumyalık kısmı bulunmaktadır.

Paylaşın

Tunceli: Uzun Hasan Türbesi

0

Uzun Hasan Türbesi; Tunceli’nin Çemişgezek İlçe Merkez sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

İlçesinin girişinde bir kaya üzerinde bulunan bu türbenin giriş kapısı üzerinde 1572 yılında yapıldığı yazılıdır. Ancak bu türbenin Uzun Hasan’a ait olduğu da tartışmalıdır. İki satır halindeki sülüs yazılı kitabesi:

“Emre bi’imareti hazihi ravzatu’ş-şerifil merhumaril makfurâni
Ve cihan Şah Beg İbna Muhammed Şah Beg bin Behlül Beg bin fi sene 980 (1572).”

Bu mübarek türbenin yapılmasını….. oğlu Behlül Beg oğlu Mehmet Şah Beg’in merhum ve magfur iki oğlu…….. Beg ve Cihan Şah Beg 980 (1572) yılında emretti.

Bu kitabeden anlaşıldığına göre, türbe iki kişi için yapılmıştır. Tek sanduka halinde bulunan ve birbirine karışık olarak sanduka içerisine konan kemiklerin buraya sonradan yerleştirildiği sanılmaktadır. Orhan Tunçer’e göre bu iki kişi türbeyi yaptırıp buraya gömülmelerini vasiyet etmiş olmalıdırlar.

Bir bakıma arzuları gereği öldükten sonra türbe yaptırılıp buraya nakledilmiş olabilirler. Ancak bunu kendilerinin emrettiği de açıktır. Yine Orhan Tunçer bu kişilerin Arap veya Safevi olmayıp, buradaki Türkmen beylerinden olduklarını ileri sürmüştür.

Paylaşın

Tunceli: Meydan Çeşmesi

0

Meydan Çeşmesi; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Ulukale Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Köy meydanında bulunan bu çeşmenin kitabesi bulunmamaktadır. Bu nedenle yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir.

Yapı üslubundan XVI. yüzyılın sonu veya XVII. yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır. Çeşme kesme taştan olup, köşe sütunlarına oturan sivri kemerlidir.

Aynı zamanda da eyvan şeklindeki bu çeşmenin yan duvarları kemerli nişlerle hareketli bir konuma getirilmiştir.

Eyvan duvarı iki renkli kesme taştan yapılmıştır. Çeşme içerisinde iki maşrapa musluğu ve bir de taş yalak bulunmaktadır

Paylaşın

Tunceli: Hamam-I Atik (Eski Hamam)

0

Hamam-I Atik (Eski Hamam); Tunceli’nin Çemişgezek İlçe Merkezi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Çarşı içinde yer alan yapının girişindeki Türkçe ve Arapça iki yazıttan hamamın, 15. yüzyılda yapıldığı, 18. yüzyılda da onarım gördüğü anlaşılmaktadır.

Hamam giriş kapısı üzerindeki üç satırlık ilk kitabe Arapça’dır. Kitabede; “Fi eyyami’s Saltanat-ı Sultani-l azam melik-i ri kabi-l ümem Sultan-ı Selatin-i Irak-ı vel-acem zillullahi fi-l-alem Ebu Muzaffer Yakub Bahadır Han. (Bu yapı büyük sultan, ümmetin koruyucusu, Irak ve Acem sultanlarının sultan, yeryüzünde Allahı’ın gölgesi Ebu Muzaffer Yakub Bahadır Han’ın zamanında yapıldı.)

Çok tahrip olan dört satırlık ikinci kitabe Türkçe’dir. Buradan yapının (H.1176) 1762-63 yıllarında Hacı Ali Ağa tarafından onarıldığını anlamaktayız. Çemişgezek’te uzun süre egemen olmuş Akkoyunlular döneminden kaldığı kesinlikle bilinen tek yapıdır.

Kesme ve moloz taşla tuğla karışımı hamamda, orta kubbeli bölüm ile yanlarda buraya açılan beşik tonozlu mekânlardan oluşmaktadır. Köşelerde ise giriş ve ılıklığa geçişi sağlayan küçük kubbeli bölümler yer alır. Ortada beşik tonoz, yanlarda kubbeli bölümlerin oluşturduğu ılıklıktan, soyunmalıkla aynı plandaki sıcaklığa geçilir. Sıcaklığın beşik tonozlu mekânına açılan külhan, yapı boyunca uzanmaktadır.

Paylaşın

Tunceli: Hamidiye Medresesi

0

Hamidiye Medresesi; Tunceli’nin Çemişgezek İlçe Merkezi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Hamidiye Medresesi’nin kitabesinde, 1861-1862 yıllarında, Sultan II. Abdülhamit zamanında yapıldığı anlaşılmaktadır.

Bazı kaynaklar, Medresenin temellerinin Selçuklu dönemine ait olduğu yazılmıştır. Ayrıca Başbakanlık arşivinde bulunan 1526 tarihli bir belgede Süleyman Bey Medresesi ismi ile bir yapıdan söz edilmekte olup, bu yapı günümüze gelememiştir.

Büyük olasılıkla Hamidiye Medresesi bu medresenin üzerine yapılmıştır. Medrese kesme taştan dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Avlu etrafında medrese odaları sıralanmıştır.

Odaların dışa açılan pencereleri yuvarlak kemerlidir. Sonraki dönemlerde medresenin üzerine ikinci bir kat eklenmiştir. Her iki kat arasındaki mimari uyumsuzluklar ve dönem farkı da açıkça görülmektedir.

Cumhuriyet döneminde bir süre Adliye binası olarak kullanılan Hamidiye Medresesi, halen konut olarak kullanılmaktadır.

Paylaşın

Tunceli: Yeni Hamam

0

Yeni Hamam; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Çukur Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Miladi 1701-1702 yılları arasında Hacı Bayramoğlu Hüseyin adında bir kişi tarafından inşa ettirildiği belirtilen bu yapının güney cephede bulunan giriş kapısı alınlığı üzerinde dikdörtgen pano içerisine yerleştirilen iki satırlık kitabe vardır.

Kitabede; “Kad benâ hâzihi-l-hammâmi’l-mübâreketi sâhibu’l-hayrat El Hac Hüseyin bin Bayram tekabbe’lallâhu hayrâtihi sene 1113.” (Bu kutlu hamamı hayır sahibi Hacı Bayram oğlu Hüseyin -Allah hayrını kabul etsin- 1113 senesinde bina etti.), yazmaktadır.

Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen plan üzerine inşa edilmiş olup, soğukluk, sıcaklık, ılıklık ve külhan bölümlerinden oluşmaktadır. Yapı düzgün kesme taş ve tuğla malzeme ile inşa edilmiştir. Günümüzde beden duvarlarının büyük bir kısmı toprak altında kalan yapıdan, güneydeki giriş kapısı ve doğu yönde az da olsa soğukluk kısmının cephesi belirgindir.

Paylaşın

Tunceli: Sivdin Köprüsü

0

Sivdin Köprüsü; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Sivdin Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Karar Deresi üzerinde kurulan iki köprüden biridir. Diğeri Levendik Köprüsüdür. Selçuklular tarzında sivri tek kemerlidir. Kenar ayakları, iki kıyıdaki kayalara oturtulmuştur.

Yüksekliği 6.5 metre, üstten uzunluğuysa 18-20 metredir. Köprünün sivri kemeri, kesme taş ve diğer yerleri ise şekilsiz taşlardan yapılmıştır. Korkuluk duvarları moloz taştandır. Sivdin köprüsü, 12. ya da 13. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Kitabesi yoktur.

Yapının önemli bir özelliği de şanşenli Harput evlerinde olduğu gibi dışa taşan tahtalı zeminin, duvara ağaç direklerle tutturulmasıdır. Duruma bakılırsa köprünün üst geçit zeminini, ilave tahtalarla yanlara taşınarak genişletilmiştir.

Paylaşın

Tunceli: Süleymaniye (Kale) Camii

0

Süleymaniye (Kale) Camii; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Kale Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Caminin yapım tarihini veren herhangi bir kitabe olmadığı gibi tarihi kaynaklarda da yapı hakkında bilgi bulunmamaktadır. Yapı plan, malzeme ve teknik özellikleri itibariyle değerlendirildiği takdirde Büyük Selçuklularla başlayan ve Artuklularla devam eden Bölgesel mimari tarzını yansıtmaktadır.

Yörede “Çaldıran Savaşı”ndan (1514) sonra Yavuz Sultan Selim tarafından Pir Hüseyin’e verilen Çemişgezek’te yapılaşmanın arttığını bilmekteyiz. Bu nedenle Süleymaniye Camisinin muhtemelen XV. ya da XVI. Yüzyıllarda inşa edilmiş olduğu söylenebilir. İlçedeki tarihi eserler arasında en büyük yapı olan caminin mimari özellikleri Selçuklu tarzını yansıtmaktadır. Arazinin özelliğinden dolayı birkaç basamak inilerek esas mekâna varılır.

Bu cami XVIII yüzyılda yeniden yapılırcasına onarılmış ve orijinalliğini bütünüyle yitirmiştir. Kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Caminin sadece kapısı aslını koruyarak günümüze kadar kalmıştır.

Caminin tek parça tuğladan inşa edilen ve orijinal yapısından kalan tek şerefeli ve oldukça geniş çaplı olan çinili minaresi ise tamamen sıvanmış ve bu özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Bu bakımdan minareden yola çıkarak yapımını tarihlendirmek de mümkün olamamıştır. Cami kesme taş ve moloz taştan dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Üzeri toprak dam ve çatı ile örtülüdür. İbadet mekânında dikkati çeken bir özellik görülmemektedir.

Paylaşın

Tunceli: Ulukale Camii

0

Ulukale Camii; Tunceli’nin Çemişgezek İlçesi, Ulukale Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Cami evler arasına sıkışmış moloz taştan bir yapıdır. 1793’te yapılan camiye sonradan eklenmiş son cemaat yerinden girilmektedir. Giriş kapısı orta eksen üzerinden olmayıp yana kaydırılmıştır. Ana mekân ayaklarla, enine dört nef’e bölünmüştür. Düz dam örtülü yapının içi de, dışı da yalındır.

Eski kayıtlardan öğrenildiğine göre, Diyarbakır’da Valilik yapan Yusuf Paşa’nın vakfı olup, Hicri 1208 (1793–1794) yılında yaptırılmıştır. Kesme taştan yapılmış olan camiye XIX. yüzyılda eklenen beş bölümlü, yuvarlak kemerli ve tonoz örtülü son cemaat yerinden girilmektedir. Giriş kapısı eksen üzerinde olmayıp, kısmen yana kaydırılmıştır. İbadet mekânının ortasında üç kalın paye bulunmaktadır.

Yapı enine olarak dört, mihrap yönünde dikey olarak da iki sahna ayrılmıştır. Ortadaki payeler, doğu ve batı duvarlarını kemerlerle bağlamıştır.Cami eğimli bir arazide yapıldığından ibadet mekânını aydınlatan pencereler batı duvarına açılmış, doğu duvarındaki tek pencere ise yukarıya alınmıştır.

İbadet mekânının ortasındaki üç payeden ötürü giriş kapısı gibi mihrap da doğuya kaydırılmıştır. İbadet mekânının üzeri tonozla örtülüdür. Mihraba yakın bölümün üzeri kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Yanındaki taş kaideli, çokgen gövdeli ve tek şerefeli minaresi daha geç dönemde yapılmıştır.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos