Birt-Hogg-Dubé (BHD) sendromu, genellikle baş, yüz ve gövdenin üst kısmında yer alan deri papüllerinin gelişimi ile karakterize, nadir görülen, kompleks bir genetik deri bozukluğudur (genodermatoz).
Haber Merkezi / Saç folikülünün bu iyi huylu (kanserli olmayan) tümörlerine (hamartomlar) fibrofollikülomlar denir. BHD sendromu ayrıca bireyleri akciğerlerde iyi huylu kistlerin gelişimine, tekrarlayan akciğer çökmesi (pnömotoraks) ataklarına ve böbrek neoplazisi gelişme riskinde artışa yatkın hale getirir.
BHD sendromu, FLCN genindeki değişikliklerden (patojenik varyantlar veya mutasyonlar) kaynaklanır ve otozomal dominant bir modelde kalıtılır. BHD sendromu tıp literatüründe ilk kez 1977’de hastalığa adını veren üç Kanadalı doktor (Drs. Birt, Hogg ve Dubé) tarafından tanımlanmıştır.
Birt-Hogg-Dubé sendromunun belirtileri kişiden kişiye değişir. En sık görülen semptomlar çoklu, iyi huylu deri lezyonları, akciğer (pulmoner) kistleri, tekrarlayan kollabe akciğerler (pnömotoraks) ve böbrek (böbrek) neoplazisi (malign ve iyi huylu tümörler) riskinde artıştır.
Deri papülleri, BHD’li bireylerin %85’ine varan oranlarda ortaya çıkan en sık semptomdur, ancak etkilenen bazı kişilerde cilt lezyonları olmadan akciğer kistleri/pnömotoraks ve renal neoplazi gelişebilir.
BHD semptomları, aynı FLCN gen varyantını miras alan tek bir BHD ailesinin etkilenen üyelerinde değişiklik gösterebilir ve hastalar, herhangi bir kombinasyonda karakteristik özelliklerin birini, ikisini veya üçünü birden geliştirebilir.
BHD sendromu, FLCN genindeki değişikliklerden (patojenik varyant veya mutasyonlar) kaynaklanır . FLCN geni, kesin işlevi bilinmeyen ancak hücre büyümesinde, enerji üretiminde ve metabolizmada yer alan hücresel yollarda işlev gören proteinlerle etkileşime giren bir protein olan folikülini üretme (kodlama) talimatlarını taşır.
FLCN geni, hücre büyümesini kontrol altında tutan veya büyümesini yavaşlatan, hücrelerin DNA’sındaki hasarı onaran ve hücrelere ne zaman öleceklerini söyleyen, apoptoz adı verilen normal bir süreç olan bir tümör baskılayıcı gendir. Bir tümör baskılayıcı gendeki varyantlar, genellikle bireyleri kanser geliştirmeye yatkın hale getirir, ancak bir gen varyantına sahip olmak, hastalığın gelişimini kesin olarak garanti etmez.
Birt-Hogg-Dubé sendromu geliştirmeye yatkınlık, otozomal dominant bir modelde kalıtılır. Baskın genetik bozukluklar, belirli bir hastalığa neden olmak için anormal bir genin yalnızca tek bir kopyası gerektiğinde ortaya çıkar.
Anormal gen, her iki ebeveynden de kalıtsal olabilir veya etkilenen bireydeki yeni bir gen değişikliğinin sonucu olabilir. Anormal genin etkilenen bir ebeveynden bir yavruya geçme riski her gebelik için %50’dir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır. Bazı kişilerde hastalığa yatkınlık, yumurta veya sperm hücresinde meydana gelen spontan gen değişikliğinden kaynaklanır. Bu gibi durumlarda, bozukluk ebeveynlerden miras alınmaz.
Birt-Hogg-Dubé sendromunun teşhisi, kapsamlı bir klinik değerlendirme, ayrıntılı hasta öyküsü ve iki veya daha fazla fibrofolikülom, spontan pnömotoraks öyküsü veya bilateral, çoklu kromofob veya hibrit onkositik böbrek tümörleri dahil olmak üzere karakteristik semptomların tanımlanmasına dayanılarak yapılır.
Mevcut cilt lezyonunun tipini belirlemek için etkilenen cilt dokusunun cerrahi olarak çıkarılması ve mikroskobik değerlendirmesi (biyopsi) yapılır. DNA tabanlı bir genetik testte patojenik (hastalığa neden olan) bir FLCN varyantının saptanması, BHD tanısını doğrular. Renal neoplazi BHD’li bireylerde 14 yaşında bildirildiğinden, risk altındaki aile üyelerinde 21 yaşından itibaren genetik test yapılması önerilir.
BHD sendromunun tedavisi, her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, etkilenen cilt dokusunu yok etmek için bir lazer ışını kullanımını içerebilir (lazer ablasyonu). Bu tedavi, BHD sendromu ile ilişkili cilt lezyonlarının tedavisinde oldukça başarılıdır, ancak lezyonlar sıklıkla geri döner (nüksetme).
Bazı akciğer çökmesi vakaları tedavi gerektirmez ve hava birkaç gün içinde emilir. Bazı hastalarda tedavi gereklidir. Çöken bir akciğerin tedavisi, akciğerleri çevreleyen havayı uzaklaştırarak akciğerlerin yeniden şişmesini sağlamayı amaçlar. Hava veya gazın kaçmasına (aspirasyon) izin vermek için göğse bir tüp yerleştirilir. Tekrarlayan akciğer çökmelerinin meydana geldiği durumlarda ameliyat gerekebilir.
Renal neoplazili bireylerde cerrahi de gerekli olabilir. Cerrahların böbrek neoplazmını çıkarması gerekir, böylece büyümez ve yayılmaz (metastaz). Tümör yükü fazlaysa böbreğin bir kısmını veya tamamını da çıkarabilirler (nefrektomi).
Renal neoplazili bireylerde ameliyatın temel amacı, mümkün olduğu kadar çok böbrek dokusunu korumak ve böylece böbrek fonksiyonunu mümkün olduğunca korumaktır. BHD’li bireyler yaşamları boyunca birden fazla tümör için birden fazla ameliyat olabileceğinden, etkili bir yönetim uygulaması beklemek ve en büyük tümörü nefron koruyucu cerrahi ile 3 cm çapa ulaştığında çıkarmak olmuştur.
Renal neoplazisi olmayan BHD sendromlu bireyler, tümör gelişimini izlemek için periyodik olarak görüntülenmelidir (2 ila 3 yıllık aralıklarla önerilir).
Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.
