Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Sayısı 53 Bini Geçti

2024’ün üçüncü çeyreğinde, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) yapılan bireysel başvuru sayısı 53 bini geçti. AYM’ye bireysel başvuru hakkı, Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak amacıyla 23 Eylül 2012’de getirildi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2024’ün üçüncü çeyreğini içeren, “23.09.2012 – 30.09.2024” yıllarını kapsayan bireysel başvuru istatistiklerini yayımladı. AYM’ye yapılan başvurulara 16 bin 77 dosya daha eklendi, dosya sayısı 53 bin 734’e yükseldi. Bu dosyalardan 42 bin 549’u çözüme kavuşturuldu.

Cumhuriyet’ten Aytunç Ürkmez’in haberine göre, Yüksek Mahkeme’nin geçmiş yıllardan da devreden ve hala görülmeye devam eden anlamına gelen “derdest başvuru” sayılarında ise düşme olmadığı görüldü. Bu kapsamda ilk yarıda Yüksek Mahkeme’de çözüm bekleyen derdest bireysel başvuru sayısı 32 bin 226’ydı. 2024’ün üçüncü çeyreğinde bu sayı 43 bin 973’e yükseldi.

Yüksek Mahkeme’nin “en az bir hak ihlali yönünden” karara bağladığı dosya sayılarında da yükselme olduğu saptandı. Mahkemenin 2012’den 2024’ün ilk yarısına kadar bu yönde karara bağladığı dosya sayısı 74 bin 574’du. Bu sayı 2024’ün üçüncü çeyreğinde 75 bin 89’a yükseldi.

Böylece 2024’ün üçüncü çeyreğinde en az bir hak ihlalinin olduğu dosya sayısına 515 yeni dosya eklenmiş oldu. Bunun yanı sıra “en az bir hakkın ihlal edildiğine” yönelik karara bağlanan dosya sayıları 2024 yılı içinde de aynı oranda yükseldiği belirtildi. 2024’ün ilk yarısında toplam 2 bin 14 dosyada bu yönde karar verilirken, üçüncü çeyreğinde bu sayı 2 bin 529’a yükseldi.

Mahkemenin ihlal yönünden aldığı kararlar arasında yargı sisteminde en fazla ihlal edilen hakkın “makul sürede yargılanma hakkı olduğu” ortaya çıktı. Söz konusu durum; 2013 – Haziran 2024 arasındaki verilere bakıldığında; ihlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımında “makul sürede yargılanma hakkının” en çok ihlal edilen hak olduğu belirlendi.

Yüksek Mahkeme, 2013’ten Eylül 2024’e kadar yapılan bireysel başvuruların bin 425’inde “bir hakkın ihlal edilmediğine” yönelik karar verdi. Mahkeme bu kararlarda; kabul edilebilirlik kararı vermesine karşın, esas incelemesi aşamasında ihlal kararı vermedi.

Paylaşın