image

Rosai Dorfman Hastalığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

0

Rosai Dorfman hastalığı, vücudun lenf düğümlerinde (lenfadenopati), çoğunlukla boyun lenf düğümlerinde (servikal lenfadenopati) belirli bir beyaz kan hücresi türünün (histiyosit) aşırı üretimi (proliferasyon) ve birikmesiyle karakterize nadir bir hastalıktır.

Haber Merkezi / Bazı durumlarda, lenf düğümlerinin yanı sıra vücudun diğer bölgelerinde de anormal histiyosit birikimi meydana gelebilir (ekstranodal). Bu bölgeler arasında cilt, merkezi sinir sistemi, böbrek ve sindirim sistemi bulunur.

Rosai Dorfman hastalığıyla ilişkili semptomlar ve fiziksel bulgular, etkilenen vücudun belirli bölgelerine bağlı olarak değişir. Bu bozukluk çoğunlukla çocukları, ergenleri veya genç yetişkinleri etkiler. Rosai Dorfman hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir.

Rosai Dorfman hastalığıyla ilişkili semptomlar ve fiziksel bulgular, bozukluğun kapsamına ve etkilenen belirli organ sistemlerine bağlı olarak kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. Bazı vakalar yalnızca lenf düğümlerini etkileyebilir ve herhangi bir ciddi komplikasyona neden olmayabilir. Daha az sıklıkla, bazı vakalar vücudun çeşitli organ sistemlerini etkileyebilir ve potansiyel olarak ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Vücudun herhangi bir organ sistemi etkilenebilir.

Çoğu durumda, etkilenen bireylerde etkilenen lenf düğümlerinin ağrısız şişmesi veya büyümesi (lenfadenopati) görülür, çoğunlukla boyun lenf düğümleri (servikal lenfadenopati). Rosai-Dorfman hastalığı olan birçok bireyde hastalığın ek semptomları gelişmez (asemptomatik).

Bazı durumlarda, etkilenen birey ateş, ciltte solukluk (solukluk), istenmeyen kilo kaybı, genel bir sağlıksızlık hissi (halsizlik) ve kronik burun akıntısı (rinit) gibi birçok farklı duruma özgü olan spesifik olmayan semptomlar yaşayabilir. Son derece nadir durumlarda, etkilenen bireyler karaciğer ve/veya dalağın anormal şekilde büyümesi (hepatosplenomegali) yaşayabilir.

Vakaların yaklaşık %43’ünde lenf düğümleri dışında vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilir (ekstranodal). Bazı bireylerde lenfadenopati olmaksızın ekstranodal hastalık olabilir. Cilt en yaygın ekstranodal bölgedir. Rosai Dorfman hastalığıyla ilişkili cilt lezyonları genellikle sarı veya mordur.

Ciltte kırmızımsı döküntü benzeri iltihaplanma (eritem), ciltte küçük katı kabarıklıklar (papüller) veya cilt altında görülebilen düğümler (nodüller) mevcut olabilir. Cilt lezyonları vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla baş ve boynu etkiler. Bazı vakalarda cilt anormallikleri lenfadenopatinin gelişmesinden önce gelir.

Tükürük bezleri, burun boşluğu, üst solunum yolu, çeşitli kemikler ve gözler ve göz yuvaları (orbitalar) da etkilenebilir. Nadir durumlarda, merkezi sinir sistemi, sindirim sistemi veya böbrekler etkilenebilir. Bu alanların tutulumu ek (ikincil) semptomlara neden olabilir.

Örneğin, gözlerin tutulumuna ikincil olarak görme kaybı meydana gelebilir ve merkezi sinir sisteminin tutulumuna ikincil olarak nöbetler meydana gelebilir. Rosai Dorfman hastalığının bazı vakalarında, histiyositlerin kitleler halinde birikmesi hayati organların sıkışmasına neden olabilir ve bu da potansiyel olarak ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Bazı durumlarda lenf düğümleri etkilenmeyebilir. Bunun yerine, cilt, tek bir kemik veya merkezi sinir sistemi gibi vücudun belirli bir bölgesi etkilenebilir. Bu vakalar izole Rosai Dorfman hastalığı olarak bilinir. Sadece cildin etkilendiği kutanöz Rosai Dorfman hastalığı adı verilen ayrı bir izole Rosai Dorfman hastalığı türü tanımlanmıştır. İlk raporlar, kutanöz Rosai Dorfman hastalığının kadın yetişkinlerde daha yaygın olduğunu göstermektedir.

Rosai Dorfman hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir (idiyopatik), ancak neoplaztik nitelikte görünmemektedir. Araştırmacılar, bozukluğun enfeksiyöz bir ajan, immün yetmezlik veya otoimmünite tarafından meydana getirilebileceğini ileri sürmüşlerdir. Rosai Dorfman hastalığının belirtileri, lenf geçişini sağlayan kanallarda (sinüslerde) histiyositlerin aşırı üretimi ve birikimi nedeniyle gelişir (sinüs histiyositozu).

Rosai Dorfman hastalığının tanısı, kapsamlı bir klinik değerlendirme, ayrıntılı hasta öyküsü ve etkilenen dokunun cerrahi olarak çıkarılması ve mikroskobik incelemesi (biyopsi) gibi çeşitli özel testler ile doğrulanabilir.

Çoğu durumda, Rosai-Dorfman hastalığının semptomları tedavi olmaksızın aylar veya birkaç yıl içinde ortadan kalkabilir (spontan remisyon). Rosai-Dorfman hastalığı olan bireyler için mümkün olduğunca tedavi olmaksızın klinik gözlem tercih edilir. Çoğu durumda, hiçbir tedaviye gerek kalmaz.

Bazı durumlarda çeşitli tedavi seçenekleri gerekli olabilir. Bu durumlarda, Rosai Dorfman hastalığının tedavisi her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Histiyositik lezyonların cerrahi olarak çıkarılması da dahil olmak üzere Rosai Dorfman hastalığı olan bireyleri tedavi etmek için çeşitli farklı tedavi seçenekleri kullanılmıştır.

Daha ciddi vakalarda, ek tedavi seçenekleri arasında steroidler (örneğin, prednizon), alfa-interferon ve belirli antikanser ilaçları (kemoterapi) içeren belirli ilaçlarla tedavi yer almıştır. Bazı vakalarda, etkilenen bireyler bu tedavilerle semptomlarında iyileşme göstermiştir. Diğer vakalarda, ilaç tedavileri etkisiz olmuştur. Diğer tedavi semptomatik ve destekleyicidir.

Paylaşın

Rosenberg Çutor Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Rosenberg Chutorian sendromu, işitme kaybı, optik sinir dejenerasyonu (optik atrofi) ve nörolojik anormallikler, özellikle merkezi sinir sistemi dışındaki sinirlerin hastalığı (periferik nöropati) üçlüsü ile karakterize son derece nadir bir genetik bozukluktur.

Haber Merkezi / Kollar ve bacaklar periferik nöropatiden en sık etkilenenlerdir. Rosenberg Chutorian sendromu, kadın taşıyıcıda ara sıra görülen hafif semptomlarla X’e bağlı bir bozukluk olarak kalıtılır. En az iki başka bozukluk optik atrofi, işitme kaybı ve periferik nöropati ile karakterizedir: Iwashita sendromu ve Hagemoser sendromu. Çoğu araştırmacı bu iki bozukluğu ve Rosenberg Chutorian sendromunu ayrı bozukluklar olarak kabul eder.

Rosenberg Chutorian sendromunun semptomları genellikle bebeklik veya erken çocukluk döneminde belirginleşir. İşitme kaybı, optik atrofi ve periferik nöropati klinik üçlüsü bozukluğu karakterize eder.

Rosenberg Chutorian sendromu olan bireylerde sensörinöral işitme kaybı gelişir. Bu tür işitme kaybı olan kişilerde, ses normal olarak dış ve orta kulak yoluyla iletilebilir. Ancak, iç kulak veya işitme sinirindeki bir kusur nedeniyle ses titreşimleri beyne düzgün bir şekilde iletilmez ve bu da işitme kaybına neden olur.

Bu tür sensörinöral işitme kaybı genellikle doğumda mevcut olsa da, bebeklik döneminde daha sonra tespit edilemeyebilir. Etkilenen çocuklar yaşlandıkça, sağırlık konuşma gelişiminde gecikmelere veya bozulmaya neden olabilir. İşitme kaybı yavaş ilerleyebilir.

Rosenberg Chutorian sendromu olan bireylerde ayrıca optik sinir dejenerasyonu (atrofi) (optik atrofi) gelişir. Optik sinir, retinadan beyne elektriksel uyarılar gönderen yapıdır. Optik atrofi, görme keskinliğinin kaybına neden olur.

Birçok siniri etkileyen inflamatuar olmayan hastalık (polinöropati) Rosenberg Chutorian sendromunun bir diğer belirtisidir. Merkezi sinir sisteminin dışındaki sinirler, özellikle kol ve bacakların sinirleri etkilenir (periferik nöropati). Bireylerde kol ve bacaklardaki kaslarda güçsüzlük ve erime (atrofi) gelişebilir. Sinirleri çevreleyen yağlı örtünün tahribatı (demiyelinizasyon) birkaç etkilenen bireyde görülmüştür.

Rosenberg Chutorian sendromu, X kromozomunda bulunan fosforibosilpirofosfat sentaz I (PRPS1) genindeki mutasyondan kaynaklanır. Rosenberg Chutorian sendromu X’e bağlı bir bozukluk olarak kalıtılır. X’e bağlı genetik bozukluklar, X kromozomundaki anormal bir genin neden olduğu durumlardır ve çoğunlukla erkeklerde görülür. X kromozomlarından birinde hastalık geni bulunan kadınlar, o bozukluğun taşıyıcılarıdır.

Taşıyıcı kadınlar genellikle semptomlar göstermezler çünkü kadınların iki X kromozomu vardır ve biri inaktiftir, böylece o kromozomdaki genler işlevsizdir. Genellikle anormal geni olan X kromozomu inaktiftir. Ancak, PRPS1 gen mutasyonu taşıyan bazı kadınlar değişken derecede hafif semptomlar gösterir.

Erkeklerin annelerinden kalıtılan bir X kromozomu vardır ve bir erkek hastalık geni içeren bir X kromozomu miras alırsa hastalığa yakalanır. X’e bağlı bir hastalığın taşıyıcısı olan kadınların her gebelikte kendileri gibi taşıyıcı bir kız çocuğuna sahip olma olasılığı %25, taşıyıcı olmayan bir kız çocuğuna sahip olma olasılığı %25, hastalıktan etkilenen bir oğula sahip olma olasılığı %25 ve etkilenmemiş bir oğula sahip olma olasılığı ise %25’tir.

X bağlantılı bozuklukları olan erkekler hastalık genini taşıyıcı olacak tüm kızlarına geçirirler. Bir erkek X bağlantılı bir geni oğullarına geçiremez çünkü erkekler her zaman erkek yavrularına X kromozomları yerine Y kromozomlarını geçirirler.

Rosenberg Chutorian sendromu tanısı, kapsamlı bir klinik değerlendirme, ayrıntılı bir hasta öyküsü ve karakteristik bulguların tanımlanmasına dayanarak yapılır. Tanıyı doğrulamak için PRSP1 gen mutasyonları için moleküler genetik test mevcuttur. Etkilenen bir aile üyesinde PRSP1 gen mutasyonu tanımlanmışsa taşıyıcı testi ve doğum öncesi tanı mevcuttur.

Paylaşın

Rizomelik Kondrodisplazi Punctata Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Rizomelik kondrodisplazi punktata (RCDP), vücudun birçok bölümünün gelişimini etkileyen plazmalojenler adı verilen eter tipi lipitlerin eksikliğiyle ilişkili nadir bir hastalıktır. RCDP, en çok üst kollarda ve bacaklarda (rizomeli) belirgin olan orantısız kısa boyla karakterizedir.

Haber Merkezi / RCDP’li bireylerde genellikle eklem hareketleri sınırlıdır veya azalmıştır (kontraktürler). Alnın belirginliği, geniş aralıklı gözler ve yüzün ortasının az gelişmişliği gibi belirgin yüz özellikleri vardır. Diğer klinik özellikler arasında zihinsel bozukluk, göz merceklerinin bulanıklaşması (katarakt), nöbetler, kalp kusurları ve solunum sorunları bulunur.

RCDP1 en yaygın ve en iyi anlaşılan tiptir. Ancak, RCDP tipten bağımsız olarak daha şiddetli özelliklere ve daha düşük plazmalojen seviyelerine sahip olan “klasik” veya nispeten hafif özelliklere ve daha yüksek plazmalojen seviyelerine sahip olan “klasik olmayan” olarak kategorize edilebilir.

Klasik (şiddetli) RCDP1: Etkilenen bireylerde genellikle uzun süreli oksijen kullanımı gerektiren önemli akciğer hastalıkları vardır ve sık sık akciğer enfeksiyonları görülür. Bireylerde ayrıca kısalmış kol ve bacak kemikleri, sıkı eklemler (kontraktürler) ve spinal kanalın daralması (spinal stenoz) gibi iskelet ve eklem anormallikleri vardır. Bu anormallikler yürümeyi zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir ve omuriliğin sıkışmasına neden olarak ağrı, karıncalanma, güçsüzlük veya zayıf mesane kontrolüne yol açabilir.

Görme de etkilenir ve çoğu çocuğa yaşamın ilk altı ayında katarakt teşhisi konur. RCDP’ye özgü yüz özellikleri arasında yukarı kalkık burun, orta yüzün az gelişmişliği ve geniş aralıklı gözler bulunur. Süt dişleri geç çıkabilir ve tekrarlayan kulak enfeksiyonları meydana gelebilir, böylece işitme kaybı riski artar. Bu çocukların beslenme zorlukları nedeniyle etkilenmemiş çocuklara kıyasla büyüme eğrilerinde geride kalma olasılığı yüksektir.

RCDP’li kişilerde zihinsel engellilik vardır ve tür ve şiddette değişen nöbetler geçirebilirler. Çoğu, 6 aylık bir çocuğun erken bebeklik dönüm noktalarının ötesine geçemez ancak yine de gülümsemeyi, tanıdık yüzleri tanımayı ve gülmeyi öğrenebilir. RCDP’nin diğer yaygın semptomları arasında kalp kusurları ve egzama bulunur. Enfeksiyon ve akciğerlerin az gelişmesinden kaynaklanan solunum sorunları şu anda klasik RCDP1’li çocuklarda en yaygın ölüm nedenidir.

Klasik olmayan (hafif) RCDP1: Etkilenen bireylerde genellikle iskelet anormallikleri, katarakt, zihinsel engellilik ve büyüme kısıtlaması vardır, ancak bunlar önemli ölçüde daha az şiddetlidir ve/veya yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar (klasik RCDP1 ile karşılaştırıldığında) ve gecikmiş tanıya yol açar. Doğum ağırlığı ve boyu genellikle normale yakındır ve bu çocuklar büyüdükçe geride kalırlar ancak klasik RCDP1’li çocuklar kadar hızlı değillerdir. Tanı genellikle erken çocukluk döneminde konur. Gelişimsel gecikmeler, eklem kontraktürleri ve katarakt gibi semptomlar iki yaşına kadar ortaya çıkar.

Uzuv kısalması varsa genellikle daha hafiftir ancak yine de çoğunlukla dirsekleri, kalçaları ve/veya dizleri etkileyen eklem deformiteleri ve kontraktürlerle ilişkilidir. Hafif RCDP1’li çocuklar genellikle yürümeyi öğrenir ve temel sözlü ve sözsüz iletişim becerileri geliştirir ancak öğrenme güçlükleri ve DEHB veya otizm gibi davranış sorunları yaşayabilirler. Nöbetler ve kalp anormallikleri de sıklıkla görülür ancak genellikle daha az şiddetlidir ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir.

RCDP1 RCDP2 ve RCDP3’lü çocuklarda aynı semptomlar ve özellikler görülür. RCDP4’lü çocuklarda şiddetli zihinsel engellilik, erken başlangıçlı nöbetler, konjenital katarakt ve büyüme kısıtlaması gibi benzer özellikler görülür ancak uzuv kemiklerinde kısalma (rizomeli) veya kemik ve kıkırdakta anormal kalsifikasyon (kondrodisplazi punktata) görülmez. RCDP5’li çocuklarda genellikle diğer tiplere benzer semptomlar görülür ancak bunlar genellikle daha az şiddetlidir (daha hafif veya klasik olmayan formlarda görülenler gibi). RCDP5’te iskelet anormallikleri daha az belirgindir, epilepsi başlangıcı daha geç olur, büyüme gecikmesi daha az önemlidir ve zihinsel engellilik o kadar şiddetli değildir.

RCDP, birkaç farklı gendeki değişikliklerden (varyantlardan) kaynaklanır. Bu varyantlar, yağ asitlerinin parçalanması ve farklı moleküllerin senteziyle ilişkili hücrelerdeki kese benzeri yapılar olan peroksisomların işlevini etkiler. Bu gen varyantları, plazmalojenlerin üretimini etkileyerek düşük plazmalojen seviyelerine neden olur. RCDP1 ayrıca diğer tiplerde görülmeyen fitanik asit birikimiyle de ilişkilidir. Klasik RCDP’li bireyler daha düşük plazmalojen seviyelerine sahiptir ve klasik olmayan forma sahip olanlardan daha şiddetli etkilenirler.

Yeni doğan bir bebekte, erken başlangıçlı katarakt gelişimi, proksimal uzuvların göreceli kısalması (rizomeli), karakteristik yüz özellikleri veya görüntüleme testlerinin karakteristik iskelet anormallikleri göstermesi gibi fiziksel özelliklere dayanarak RCDP’den şüphelenilebilir. RCDP kesin olarak biyokimyasal ve moleküler testlerle teşhis edilir.

Klasik olmayan RCDP’li bireyler, önemli gelişimsel gecikmeler ve/veya kataraktlar belirgin hale gelene kadar çocukluk döneminin ilerleyen dönemlerine kadar teşhis edilemeyebilir. Genetik ve/veya biyokimyasal testler, bireyin klasik veya klasik olmayan RCDP formuna sahip olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

RCDP birçok vücut sistemini etkileyen bir hastalıktır. Tedavi hastanın yaşına ve hastalığın türüne ve şiddetine bağlıdır. Genellikle sosyal, eğitimsel, iletişimsel, fizik tedavi ve ara sıra cerrahi müdahaleyi içerir. Tedavinin temel hedefleri komplikasyonları önlemek, yaşam kalitesini iyileştirmek ve hastayı ve ailesini desteklemektir. Şu anda RCDP için bilinen bir tedavi yoktur ve tedavi belirli semptomlara odaklanır.

Paylaşın

Riboflavin Taşıyıcı Eksikliği Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

0

Riboflavin taşıyıcı eksikliği nadir görülen ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. Nörodejeneratif, omurilikten veya beyinden (merkezi sinir sistemi) kaslara veya glandüler dokuya hizmet eden (sinirlendiren) sinirlere sinir uyarılarını ileten sinir hücrelerinin (nöronlar) hasar gördüğü veya kaybolduğu bozuklukları ifade eder.

Haber Merkezi / Riboflavin taşıyıcı eksikliği ayrıca, beyin ve omurilik dışındaki tüm sinirler olan periferik sinir sisteminin motor ve duyusal sinir hücrelerinin (nöronlar) hasar görmesi nedeniyle gelişen sinir hastalığı ile karakterize bir bozukluk olan nöronopati olarak sınıflandırılır. Motor nöron, sinir uyarılarını beyinden veya omurilikten kaslara veya glandüler dokuya ileten bir sinir hücresidir.

Duyusal sinir hücreleri dokunma, ağrı ve sıcaklık gibi dış uyaranlara yanıt verir ve bu uyaranları sinir uyarılarına dönüştürür. Bu sinir hücrelerinin kaybı, bu sinirlerin hizmet ettiği kasın zayıflığına ve dejenerasyonuna (atrofi) yol açar. Riboflavin taşıyıcı eksikliğinde etkilenen sinir hücreleri beyin sapında (omuriliğe bağlanan beynin alt kısmı) ve omurilikte bulunur.

Belirtiler arasında nefes alma zorlukları, yüz zayıflığı, işitme kaybı, gözlerde anormallikler, çiğneme ve yutma zorluğu, kol ve bacaklarda kas zayıflığı ve dengesiz veya dengesiz bir yürüyüş şekli (anormal yürüyüş) yer alabilir. Tedavi edilmezse belirtiler giderek kötüleşir. Zeka bu bozukluktan etkilenmez.

Riboflavin bir vitamindir (B2 vitamini) ve vücudun düzgün sağlığı ve gelişimi için gereklidir. Riboflavin vücutta kolayca sentezlenmez ve bu nedenle, diyet yoluyla alınmalıdır. Bir tedavisi olmasa da, tedavi oldukça etkilidir ve eksik riboflavin seviyelerini geri kazandırmak için riboflavin takviyesinden oluşur. Bu bozukluklardan şüphelenilen kişilere derhal riboflavin takviyesi verilmelidir.

Riboflavin taşıyıcı eksikliği, SLC52A2 veya SLC52A3 genlerindeki bir varyasyon (mutasyon) sonucu oluşur ve otozomal resesif olarak kalıtılır.

Belirti ve semptomların başlangıcı bebeklikten erken yetişkinliğe kadar değişebilir. Tıbbi literatürde bildirilen bir kişi ilk olarak 27 yaşında semptomlar gösterdi, ancak etkilenen bireylerin çoğu yaşamlarının ilk birkaç yılında semptomlar gösterir. Bebekler ve çocuklar genellikle semptomlar ilk başlayana kadar normal şekilde gelişir. Bazen, semptomlar ilk başlamadan hemen önce bir enfeksiyon veya ateş meydana gelir.

Gelişen belirli belirti ve semptomlar ve bunların şiddeti ve ilerlemesi bir kişiden diğerine, hatta aynı aileden üyeler arasında bile çok farklı olabilir, ancak etkilenen çoğu kişi için ilk semptom sensörinöral sağırlıktır (iç kulak hasarından kaynaklanan işitme kaybı). Genellikle, semptomların başlangıcı ne kadar geç olursa, bozukluk o kadar hafiftir. Şiddetli formlar hızla ilerleyebilir ve tedavi edilmezse yaşamı tehdit edici olabilir.

Pontobulbar palsi, riboflavin taşıyıcı eksikliğinin yaygın bir belirtisidir. Pontobulbar, beyin sapının alt kısmı olan medulla oblongata’nın alt kısmındaki sinirlerin toplanmasının felci veya bozulması anlamına gelir. Bu, yüz ifadelerini, işitme ve dengeyi, tadı ve başı, omuzları ve dili hareket ettirmek için kullanılan kasları kontrol etmeye yardımcı olan birkaç kranial siniri içerir.

Pontobulbar palsi, yüz kaslarının güçsüzlüğüne ve yüz ifadelerinin azalmasına, çiğneme ve yutma zorluğuna (disfaji), konuşmada gevelemeye veya kelime oluşturma zorluğuna (disfoni), nefes alırken tiz bir hırıltı sesine (stridor) ve dilin kısa, kendiliğinden kasılmasına (fasikülasyonlar) ve dilin güçsüzlüğüne neden olabilir ve bu da yutma zorluklarına katkıda bulunabilir. Çiğneme ve yutma zorlukları bebeklerde beslenme zorluklarına yol açabilir ve yiyecek, sıvı veya diğer yabancı maddelerin yanlışlıkla akciğerlere kaçmasıyla oluşan aspirasyon riski olabilir.

Bozukluk bebeklikte başladığında, ilk belirtilerden biri solunum (respirasyon) problemi olabilir. Tedavi edilmezse bu, hayatı tehdit eden bir komplikasyon olabilir. Solunum problemleri, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran bir kas olan diyaframın felcinden kaynaklanır. Nefes alırken diyafram kasılır ve aşağı doğru hareket eder, bu da göğüs boşluğundaki alanı artırır ve akciğerlerin hava ile dolduğunda genişlemesine izin verir. Riboflavin taşıyıcı eksikliği olan hastalarda, diyaframın innervasyonundan kaynaklanan solunum yetmezliği ana ölüm nedenidir.

En yaygın semptom sensörinöral işitme kaybıdır. Sensörinöral işitme kaybı, kulak içindeki sinirler duyusal girdiyi (ses) beyne düzgün bir şekilde gönderemediğinde ortaya çıkar ve kulağın kendisiyle ilgili sorunlardan kaynaklanmaz. Sensörinöral işitme kaybının derecesi ve üretimi bir çocuktan diğerine değişebilir, ancak çocuklar önemli işitme kaybı yaşayabilir.

Bazı bebeklerde, gözlerden beyne görüntü oluşturmak için duyusal girdi gönderen ana göz sinirinde (optik sinir) dejenerasyon görülebilir (optik atrofi). Bu, çeşitli derecelerde görme kaybına neden olabilir. Bazen etkilenen bireyler gözlerde hızlı, istemsiz hareketler de yaşarlar (nistagmus). Daha az sıklıkla, üst göz kapaklarının düşmesi (ptozis) meydana gelebilir.

Üst kol kaslarının (dirsek ve omuz arasındaki kaslar) zayıflığı ve dejenerasyonu da meydana gelebilir ve giderek kötüleşebilir. Sonunda, kolların ve bacakların tüm kasları etkilenebilir. Boyundaki belirli kaslarda zayıflık olabilir. Bunu, baş, kollar ve bacaklar hariç tüm vücudu oluşturan gövde kaslarının zayıflığı ve dejenerasyonu izler (aksiyel kas zayıflığı). Etkilenen bazı bireylerde, kas hareketi koordinasyonu üzerinde kontrol eksikliği olan duyusal ataksi gelişir.

Bu, koordine olmayan veya dengesiz bir yürüyüş biçimine (anormal yürüyüş) yol açabilir. Kas zayıflığı, egzersize veya uzun süreli aktiviteye tahammülsüzlüğe yol açabilir. Bazı bireylerde sonunda kontraktürler gelişir. Kontraktür, kasın anormal şekilde kısalması durumudur. Bu, kasların gerilmesini zorlaştırabilir ve bir eklem etkilenirse, eklem bükülmüş veya düz bir pozisyonda kalıcı olarak sabitlenebilir ve etkilenen eklemin hareketini tamamen veya kısmen kısıtlayabilir.

Riboflavin taşıyıcı eksikliği tip 2 ve 3 arasında farklılıklar vardır. Tip 2, kollarda ve boyunda en belirgin olan kas güçsüzlüğü ile karakterize edilirken, tip 3’te kas güçsüzlüğü daha geneldir. Tip 2’de görme kaybı, optik atrofi ve duyusal ataksi daha yaygındır, tip 3’te ise ses teli felci daha yaygındır.

Riboflavin taşıyıcı eksikliği, üç genden birindeki değişiklikten kaynaklanır – SLC52A1 geni (riboflavin taşıyıcı eksikliği tip 1’e neden olur), SLC52A2 geni (riboflavin taşıyıcı eksikliği tip 2) ve SLC52A3 geni (riboflavin taşıyıcı eksikliği tip 3). Genler, vücudun birçok işlevinde kritik rol oynayan proteinlerin oluşturulması için talimatlar sağlar. Bir genin bir değişikliği meydana geldiğinde, protein ürünü hatalı, etkisiz, yok veya aşırı üretilmiş olabilir. Belirli proteinin işlevlerine bağlı olarak, bu vücudun birçok organ sistemini etkileyebilir. SLC52A1 ve SLC52A3 proteinleri öncelikle ince bağırsakta bulunurken, SLC52A2 proteini beyinde bulunur.

Bu üç gen, riboflavin taşıyıcıları olarak işlev gören proteinleri üretir (kodlar). Bu taşıyıcı proteinler, riboflavinin hücre zarlarını geçmesine ve hücrelere girmesine yardımcı olur. Riboflavin, B2 vitamini olarak da bilinir. Vücut riboflavin üretmez, ancak süt, yoğurt, yumurta, sakatat ve yağsız etler ve zenginleştirilmiş tahıl ürünleri gibi birçok farklı yiyecek türünde bulunabilir. Riboflavin, iki koenzimin, flavin mononükleotidi ve riboflavin-5′-fosfatın temel bir bileşenidir. Koenzimler, vücutta biyokimyasal reaksiyonlara neden olan (katalize eden) özel proteinler olan enzimlerin düzgün çalışması için gerekli olan protein olmayan bileşiklerdir.

Bu iki koenzim, vücudun enerji tedarikini, hücrelerin büyümesini, gelişimini ve işlevini ve karbonhidratların, yağların ve proteinlerin metabolizmasını sürdürmek için gereklidir. Bu üç genden birinde hastalığa neden olan (patojenik) bir varyasyon olduğunda, bu genlerin ürettiği proteinler anormaldir ve riboflavini hücre zarlarından taşıyamaz. Anormal riboflavin taşıyıcı proteinlerinin riboflavin taşıyıcı eksikliğine nasıl neden olduğu henüz bilinmemektedir.

Riboflavin taşıyıcı eksikliğine neden olan varyasyonlar otozomal resesif bir desende kalıtılır. Genetik hastalıklar, babadan ve anneden alınan kromozomlardaki belirli bir özellik için genlerin kombinasyonuyla belirlenir. Resesif genetik bozukluklar, bir birey her iki ebeveynden de çalışmayan bir gen miras aldığında ortaya çıkar. Bir birey hastalık için bir çalışan gen ve bir çalışmayan gen alırsa, kişi hastalık için taşıyıcı olacaktır, ancak genellikle semptomlar göstermeyecektir.

Taşıyıcı ebeveynlerden ikisinin de çalışmayan geni geçirmesi ve dolayısıyla etkilenen bir çocuğa sahip olması riski her hamilelikte %25’tir. Ebeveynler gibi taşıyıcı olan bir çocuğa sahip olma riski her hamilelikte %50’dir. Bir çocuğun her iki ebeveynden de çalışan genler alma şansı %25’tir. Risk erkekler ve kadınlar için aynıdır.

Riboflavin taşıyıcı eksikliğinin tanısı, karakteristik semptomların tanımlanması, ayrıntılı bir hasta ve aile geçmişi, kapsamlı bir klinik değerlendirme ve çeşitli özel testlere dayanır. Riboflavin taşıyıcı eksikliği henüz yenidoğan taramasıyla tespit edilememiştir. Tanı, moleküler genetik testlerle doğrulanır. Moleküler genetik test, bu bozukluklara neden olduğu bilinen genlerdeki hastalığa neden olan varyasyonları tespit edebilir, ancak yalnızca özel laboratuvarlarda tanı hizmeti olarak mevcuttur.

Riboflavin taşıyıcı eksikliği tedavi edilebilir olduğundan, geri döndürülemez nörolojik hasarı önlemek için hızlı tanı ve erken tedavi esastır. Riboflavin takviyesi, bu bozukluklara sahip olduğundan şüphelenilen kişilere, moleküler genetik testlerle onaylanmadan önce bile derhal verilmelidir.

Ana tedavi yüksek doz riboflavin takviyesidir. Etkilenen bireylerin çoğu bu terapiyle iyileşir. Bazı bireyler hızla iyileşirken, diğerleri 12 ay içinde kademeli olarak iyileşir. Riboflavin takviyesinin optimum dozu, en iyi uygulama yöntemi veya en iyi sıklığı bilinmemektedir. Tedavi kişiselleştirilecektir. Doktorlar, her birey için optimum doza ulaşılana kadar kademeli olarak artan miktarlarda riboflavin takviyesi verecektir. Hastaların yanıt vermediği veya stabil hale geldiği ve daha sonra semptomların ilerlediği az sayıda vakanın bildirildiği unutulmamalıdır. Bu vakalarda daha erken müdahalenin faydalı olup olmayacağı belirsizdir.

Riboflavin taşıyıcı eksikliğinin diğer tedavileri semptomatik ve destekleyicidir. Çiğneme ve yutma güçlüğü çeken bebeklere yardımcı olmak için bir beslenme tüpü gerekebilir. Nefes alma güçlüğü çeken bebekler mekanik bir ventilatörle mekanik yardıma ihtiyaç duyabilir. Bazen, etkilenen bireyler soluk borusuna (trakea) erişim sağlamak için boyunda cerrahi bir açıklık olan trakeostomiye ihtiyaç duyabilir. Nefes almaya izin vermek için bu açıklığa bir tüp yerleştirilir. Bazı vaka raporlarında, steroidler ve intravenöz immünoglobulinler çok az başarıyla verilmiştir; hastalar tipik olarak kısa süreli stabilizasyon dönemleri yaşar ve ardından hastalık ilerlemesi olur.

Konuşma ve dil terapisi, mesleki terapi ve fizik tedavi de faydalı olabilir. Fizik tedavi, kontraktürleri önlemeye yardımcı olabilir. Tüm çocuklara periyodik yeniden değerlendirmeler ve hizmetlerin ayarlanması sağlanmalıdır. Bazı çocukların yürümelerine yardımcı olmak için desteklere veya diğer ortez cihazlarına ihtiyacı vardır. Ciddi şekilde etkilenen bireyler tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duyabilir.

İşitme kaybı, koklear implant adı verilen işitme cihazlarıyla tedavi edilebilir. Sesi yükselten normal işitme cihazlarının aksine, bu işitme cihazları doğrudan işitsel siniri uyararak çalışır. Koklear implanta verilen yanıt kişiye özeldir, ancak genellikle olumlu olmuştur. Görme kaybı olan çocuklar kalan görmeyi yükseltmeye yardımcı olmak için düşük görme yardımcıları almalıdır. İşitme kaybı veya görme kaybı olan çocuklar ayrıca özel eğitim hizmetleri almalıdır.

Skolyoz, riboflavin taşıyıcı eksikliği olmayan çocuklarda olduğu gibi tedavi edilmelidir. Bazı bireylerde cerrahi müdahale gerekebilir.

Tedavi, uzmanlardan oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. Çocuk doktorları, cerrahlar, çocuklarda beyin ve sinir sistemi bozukluklarını teşhis etme ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış doktorlar (pediatrik nörologlar), nörologlar, çocuklarda göz bozukluklarını teşhis etme ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış doktorlar (pediatrik oftalmologlar), oftalmologlar, kulak bozukluklarını teşhis etme ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış doktorlar (odyologlar) ve diğer sağlık profesyonellerinin tedaviyi sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlamaları gerekebilir. Etkilenen bireyler ve aileleri için genetik danışmanlık önerilir. Tüm aile için psikososyal destek de önemlidir.

Riboflavin taşıyıcı eksikliği olan kadınlar ve bu bozuklukların taşıyıcısı (heterozigot) olan kadınlar, hamilelik öncesinde, sırasında ve emzirme döneminde riboflavin takviyesi almalıdırlar.

Paylaşın

Kromozom 4 Bozukluğu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Kromozom 4 bozukluğu, dördüncü kromozomun her iki ucundan genetik materyalin kaybı (silinmesi) ve kromozomal uçların birleşerek halka oluşturmasıyla karakterize edilen nadir bir hastalıktır. İlişkili semptomlar ve bulgular, kaybolan genetik materyalin konumuna ve/veya diğer faktörlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir.

Haber Merkezi / Etkilenen bazı bebeklerde düşük doğum ağırlığı; büyüme gecikmesi; zihinsel ve fiziksel aktivitelerin koordinasyonunu gerektiren becerilerin edinilmesinde gecikmeler (psikomotor gerilik); anormal derecede küçük bir kafa (mikrosefali); geniş, “gagalı” bir burun; ve/veya doğumda mevcut olan çeşitli ek fiziksel anormallikler (doğuştan anomaliler) olabilir.

Ancak, kromozom 4 bozukluğunun öncelikle büyüme gecikmesiyle ilişkili olduğu, hiçbir büyük fiziksel anomalinin olmadığı ve normal psikomotor gelişimin olduğu hastalar da bildirilmiştir. Kromozom 4 bozukluğu, genellikle embriyonun gelişiminin çok erken dönemlerinde kendiliğinden oluşan ve bilinmeyen nedenlerle (sporadık olarak) rastgele ortaya çıkan hatalar nedeniyle oluşur.

Yukarıda belirtildiği gibi, ilişkili semptomlar ve fiziksel bulgular kişiden kişiye son derece değişken olabilir. Kromozom 4 bozukluğuna sahip bazı bebeklerde düşük doğum ağırlığı, beslenme zorlukları, beklenen oranda büyüme ve kilo almama (gelişememe), gelişimsel gecikmeler, kafatası ve yüz (kraniyofasiyal) bölgesinde malformasyonlar, kalp kusurları ve/veya diğer fiziksel anormallikler gibi birden fazla karakteristik özellik bulunabilir.

Ek olarak, bazı özellikler, kromozom 4’ün kısa kolunun (p) kısmi delesyonu (monozomi) (kısmi monozomi 4p) ile karakterize bir kromozomal bozukluk olan Wolf-Hirschhorn sendromu olan bireylerde görülenlere benzeyebilir veya Kromozom 4 bozukluğu uzun kolunun (q) kısmi delesyonu (monozomi) olan bireylerde görülenlere benzer özellikler (kısmi monozomi 4q) gösterebilir. (Bu bozukluk hakkında daha fazla bilgi için lütfen aşağıdaki bu raporun “İlgili Bozukluklar” bölümüne bakın.) Kromozom 4 bozukluğu olan diğer kişilerde çok az semptom olabilir ve büyük fiziksel anomaliler olmaksızın öncelikli olarak büyüme gecikmelerinden (gelişememe) etkilenebilirler.

Bazı bebeklerde ve çocuklarda, Kromozom 4 bozukluğu, zihinsel engellilik ve tipik olarak belirli aşamalarda (gelişimsel dönüm noktaları) edinilen fiziksel, zihinsel ve davranışsal becerilerin gelişiminde gecikmelerle ilişkilendirilebilir. Örneğin, genellikle dil ve konuşma gelişiminde gecikmeler olur. Ancak, Kromozom 4 bozukluğuna sahip olan diğerleri normal zekaya ve normal psikomotor gelişime sahip olabilir.

Halka kromozom 4 ile ilişkili kraniyofasiyal malformasyonlar arasında alışılmadık derecede küçük bir kafa (mikrosefali); geniş, yuvarlak veya “gagalı” bir burun; küçük bir çene (mikrognati); ve/veya kötü biçimli (displastik) kulaklar bulunabilir. Bazı hastalarda, ağız çatısının tam kapanmaması (yarık damak), üst göz kapaklarının düşmesi (ptozis) ve/veya diğer bulgular gibi diğer kraniyofasiyal anormallikler de mevcut olabilir.

Etkilenen bazı bireylerde ayrıca bir veya daha fazla parmağın anormal bükülmesi veya sapması (klinodaktili); ellerin avuç içlerinde anormal deri sırtı desenleri (palmar kırışıklıkları); ve/veya etkilenen erkeklerde idrar deliğinin penisin alt tarafında anormal yerleşimi (hipospadias) olabilir. Ayrıca, Kromozom 4 bozukluğu doğumda böbreklerin az gelişmesiyle (konjenital renal hipoplazi) veya eksik bir böbrekle (renal agenezis) ilişkili olduğuna dair birkaç rapor da vardır.

Bu durumlar kronik böbrek yetmezliğine veya böbreklerin idrar yoluyla atık ürünleri atma, vücuttaki tuz ve su dengesini düzenleme ve diğer hayati işlevlerini yerine getirme yeteneğinin bozulmasına yol açabilir. Bazı hastalarda, Kromozom 4 bozukluğu ek konjenital anomalilerle de ilişkili olabilir.

Etkilenen bireylerin çoğunda, Kromozom 4 bozukluğu, dördüncü kromozomun her iki ucundan genetik materyalin kaybı (silinmesi) ve uçların birleşerek bir halka oluşturması sonucu ortaya çıkmaktadır. Kromozomlar, tüm vücut hücrelerinin çekirdeğinde bulunur. Her bireyin genetik özelliklerini taşırlar. İnsan kromozom çiftleri 1’den 22’ye kadar numaralandırılır; erkekler için eşit olmayan 23. X ve Y kromozom çifti ve kadınlar için iki X kromozomu bulunur. Her kromozomun “p” olarak adlandırılan kısa bir kolu, “q” harfiyle tanımlanan uzun bir kolu ve iki kolun birleştiği dar bir bölgesi (sentromer) vardır. Kromozomlar, sentromerden dışarı doğru numaralandırılan bantlara daha fazla bölünür.

Kromozom 4 bozukluğu olan bireylerde, ilişkili semptomların ve bulguların değişkenliği, 4. kromozomdan kaybolan genetik materyalin konumuna, kromozomal anormalliği içeren hücrelerin yüzdesine (aşağıya bakın*), sonraki hücre bölünmeleri (mitoz) sırasında halka kromozomunun stabilitesine ve/veya diğer faktörlere bağlı olabilir. Örneğin, raporlar, kromozom 4q35 ve 4p16 delesyonu olan etkilenen bireylerin, 4q33 ve 4p16 delesyonu olanlara benzer semptomlara ve bulgulara sahip olduğunu göstermektedir.

Bu bulgular, halka kromozom 4’ü olanlarda sıklıkla görülen belirli özelliklerin, 4p16’daki genetik materyalin delesyonundan kaynaklandığını düşündürmektedir. Bazı hastalarda, bir bireyin hücrelerinin yalnızca bir kısmı halka kromozom 4 içerebilirken, diğer hücreler normal kromozomal yapıya sahip olabilir (bir bulgu olarak bilinen “kromozomal mozaiklik*”) ve bu da ilişkili semptomların ve bulguların değişkenliğini etkileyebilir.

Kromozom analizine göre genetik materyalde tespit edilebilir bir kayıp olmaksızın halka kromozom 4’ün mevcut olduğu hastalar bildirilmiştir. Bu tür vakalar bazen, halka kromozomu nedeniyle oluşan büyük malformasyonların yokluğunda büyüme gecikmesinin varlığını tanımlamak için kullanılan genel bir terim olan “halka sendromu” olarak adlandırılır. Araştırmacılar, bu tür halka kromozomlarının belirli bir kromozomun (örneğin kromozom 4) uçlarının (yani telomerlerinin) anormal bir şekilde birleşmesiyle ortaya çıktığını ve “halka sendromunun” daha sonraki hücre bölünmeleri sırasında halka kromozomunun instabilitesinden kaynaklandığını ileri sürmektedir.

Çoğu hastada, Kromozom 4 bozukluğu embriyonik gelişimin çok erken dönemlerinde kendiliğinden oluşan hatalar sonucu oluşmuş gibi görünmektedir. Bu gibi durumlarda, etkilenen çocuğun ebeveynleri genellikle normal kromozomlara sahiptir ve kromozomal anormalliği olan başka bir çocuğa sahip olma riskleri nispeten düşüktür. Ancak, etkilenen bir çocuğun ebeveynleri için genellikle kromozomal analiz ve genetik danışmanlık önerilir; böylece ebeveynlerden birinde Kromozom 4 bozukluğu, olası mozaiklik veya kromozom 4’ü içeren “dengeli translokasyon” gibi belirli kromozomal anormalliklerin varlığını doğrulamaya veya dışlamaya yardımcı olunur.

Bozukluk, kapsamlı klinik değerlendirme, karakteristik fiziksel bulguların tespiti ve kromozomal analiz temelinde doğumdan sonra (doğum sonrası) teşhis edilebilir veya doğrulanabilir. Bozuklukla ilişkili olabilecek belirli anormallikleri tespit etmeye ve/veya karakterize etmeye yardımcı olmak için özel testler de yapılabilir.

Bazı durumlarda, ultrason, amniyosentez ve/veya koryon villus örneklemesi (CVS) gibi özel testlerle doğumdan önce (doğum öncesi) kromozom 4 bozukluğu önerilebilir. Fetal ultrasonografi sırasında, yansıyan ses dalgaları gelişmekte olan fetüsün bir görüntüsünü oluşturur ve potansiyel olarak fetüste kromozomal bir bozukluk veya diğer anormallikleri düşündüren belirli bulguları ortaya çıkarır. Amniyosentezde, gelişmekte olan fetüsü çevreleyen bir sıvı örneği alınır ve analiz edilirken, CVS plasentanın bir bölümünden doku örneklerinin alınmasını içerir. Bu tür sıvı veya doku örneklerinde yapılan kromozomal analiz, kromozom 4 bozukluğu varlığını ortaya çıkarabilir.

Kromozom 4 bozukluğunun tedavisi her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Bazı hastalarda, doktorlar bozuklukla potansiyel olarak ilişkili olan belirli malformasyonların cerrahi onarımını önerebilir. Gerçekleştirilen spesifik cerrahi prosedürler anatomik anormalliklerin şiddetine ve konumuna, ilişkili semptomlarına ve diğer faktörlere bağlı olacaktır.

Erken müdahale, etkilenen çocukların potansiyellerine ulaşmalarını sağlamada önemli olabilir. Yararlı olabilecek özel hizmetler arasında özel eğitim, konuşma terapisi ve/veya diğer tıbbi, sosyal ve/veya mesleki hizmetler yer alır. Etkilenen bireyler ve aileleri için genetik danışmanlık önerilir. Bu bozukluk için diğer tedavi semptomatik ve destekleyicidir.

Paylaşın

Dikkat! Hamilelikte Obezite Bebeği Etkileyebilir

0

Hamilelik sırasında kadınların maruz kaldığı annelik obezitesi, hem anne hem de doğmamış çocuk için eşit miktarda sağlık riski taşımaktadır. Hamilelik sırasında, annelik obezitesinin olumsuz etkilerini bilmeyenlerin, “iki kişilik ye” dediğini duyuyoruz.

Haber Merkezi / Hedef, iki kişilik veya aşırı yemek yerine “doğru ve sağlıklı beslenme” olmalıdır.

Annelik obezitesi, hamilelik sırasında veya hamilelikten önce BMI (Beden Kitle İndeksi) 30 veya daha yüksek olması durumudur. Annelik obezitesi, hormonal değişiklikler, yaşam tarzı değişiklikleri, metabolik değişiklikler ve genetik faktörler dahil olmak üzere birden fazla faktöre bağlı olarak başlar.

Annelik obezitesi, gebelik diyabeti, hipertansiyon ve preeklampsi dahil olmak üzere anne için çeşitli sağlık riskleri oluşturur, bebeğin gelişimini ve sağlığını etkiler.

Annelik obezitesi sorunu yaşayan annelerden dünyaya gelen bebeklerde konjenital anomaliler ve solunum sıkıntısı sendromu gibi belirli sağlık sorunları riski yüksektir.

Annelik obezitesinin uyarı işaretleri:

Hızlı kilo alımı,
Hamilelikte yüksek tansiyon,
Gebelik diyabetinin gelişimi,
Uyku sırasında düzensiz solunum,
Eklem ağrısıyla birlikte görülen hareketlilik sorunları.

İşte, annelik obezitesinin önlenmesi için uzmanlar tarafından tavsiye edilen bazı yollar:

Hamilelikten önce sağlıklı bir kilo,
Dengeli besleme,
Yeterli uyku,
Aktif olma,
Beslenme kontrolü,
Stres azaltıcı yöntemler,
Destekleyici aile üyeleri.

Hamilelikten önce ve hamilelik sırasında anne sağlığına öncelik vererek hem annenin hem de çocuğun sağlıklı kalmasını sağlayabilirsiniz.

Paylaşın

Rett Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Rett sendromu, neredeyse yalnızca kızları etkileyen ilerleyici bir nörogelişimsel bozukluktur. Sadece nadir durumlarda erkekler etkilenir. Rett sendromlu bebekler genellikle doğumdan sonra yaklaşık 7 ila 18 ay boyunca normal şekilde gelişir.

Haber Merkezi / Bu noktada, amaçlı el hareketleri ve iletişim kurma yeteneği gibi daha önce edinilmiş becerileri (gelişimsel gerileme) kaybederler. İstemli hareketlerin bozulmuş kontrolü (ataksi) ve el çırpma veya ovuşturma gibi belirgin, kontrolsüz el hareketlerinin gelişimi gibi ek anormallikler ortaya çıkar. Bazı çocuklarda ayrıca baş büyümesinin yavaşlaması (edinilmiş mikrosefali) görülür.

Etkilenen çocuklar genellikle otistik benzeri davranışlar, solunum düzensizlikleri, beslenme ve yutma zorlukları, büyüme geriliği ve nöbetler geliştirir. Rett sendromu vakalarının çoğu, X kromozomundaki MECP2 geninin tanımlanabilir mutasyonlarından kaynaklanır ve hafiften şiddetliye kadar değişen çok çeşitli engelliliklerle ortaya çıkabilir. Rett sendromunun seyri ve şiddeti, MECP2 mutasyonunun yeri, türü ve şiddeti ve rastgele X inaktivasyonu süreci tarafından belirlenir. Bu nedenle, aynı mutasyona sahip aynı yaştaki iki kız önemli ölçüde farklı görünebilir.

Rett sendromunun semptomları, ilerlemesi ve şiddeti kişiden kişiye önemli ölçüde değişebilir. Bozukluk öncelikle kadınları etkiler ve büyük olasılıkla MECP2 geninin mutasyonlarıyla ilişkili bir hastalık yelpazesini temsil eder. Rett sendromuyla potansiyel olarak çok çeşitli sakatlıklar ilişkilendirilebilir. Semptomlar genellikle aşamalar halinde ortaya çıkar. Etkilenen bireylerin aşağıda tartışılan semptomların hepsine sahip olmayabileceğini belirtmek önemlidir. Etkilenen bireyler, özel vakaları, ilişkili semptomlar ve genel prognoz hakkında doktorları ve tıbbi ekibiyle konuşmalıdır.

Klasik rett sendromu: Etkilenen bebekler genellikle yaklaşık 6 ila 18 aylık olana kadar normal gelişime sahip olarak tanımlanır. Ancak araştırmacılar etkilenen bebeklerin genellikle çok sakin, zayıf emme yeteneğine ve zayıf ağlamaya sahip olarak tanımlandığını belirtmişlerdir. Düşük kas tonusu (hipotoni) da 6 aylıktan önce yaygındır. Baş büyümesi 3 aylık kadar erken bir yaşta yavaşlayabilir. Yavaş baş büyümesi, yaş ve cinsiyet için normalde beklenenden daha küçük baş çevresi ile karakterize bir durum olan edinilmiş mikrosefaliye neden olabilir.

Etkilenen kızlar 6 ila 18 aylıkken gelişimsel durgunluk dönemine girebilirler. Göz teması kaybı ve oyun veya oyunlara ilgi eksikliği de görülebilir. Bebekler ebeveynlerinden çok az veya hiç ilgi talep etmeyebilirler. Sinirlilik, ağlama ve huzursuzluk görülebilir. Bazı durumlarda gelişim devam edebilir ancak gecikmeli bir oranda. Örneğin, bir bebek dik oturmayı öğrenebilir ancak emeklemeyi öğrenemeyebilir.

Bu dönemden sonra, yaklaşık 1-4 yaş arasında, etkilenen bireyler daha önce edindikleri becerileri, özellikle konuşma dil becerilerini ve el becerilerini kaybetmeye başlar. Bazı bireyler sosyal olarak etkileşim kurma yeteneğini kaybedebilir. Etkilenen kişilerde ayrıca entelektüel işlevlerde bir düşüş görülebilir. Bu bozulma hızlı veya kademeli olabilir. Ebeveynler çocuklarının davranışlarında ve sağlıklarında ani bir değişiklik fark edebilirler. Etkilenen çocuklar insanlara ve nesnelere karşı ilgi kaybı gösterebilirler.

Bu zaman diliminde, amaçlı el ve parmak hareketleri yapma yeteneğinin kaybı meydana gelir. Etkilenen kişiler daha sonra Rett sendromunun karakteristik bir bulgusunu, el sıkma veya sıkma, alkışlama, ovuşturma, yıkama veya elini ağzına götürme hareketleri gibi stereotipik el hareketlerinin gelişimini sergiler. Çığlık krizleri ve teselli edilemeyen ağlamalar da meydana gelebilir.

Otizm benzeri özellikler, panik ataklar, diş gıcırdatma (bruksizm), titreme ve apraksi gibi ek semptomlar gelişebilir. Apraksi, komut anlaşılsa ve hareketi yapma isteği olsa bile, komut üzerine öğrenilmiş (tanıdık) hareketleri gerçekleştirememe ile karakterize bir durumdur. Apraksi hareketi etkileyebilir, ancak aynı zamanda iletişim becerilerini de etkileyebilir. Rett sendromlu bireylerde bu dönemde nöbetler yaygındır. Bazı bireyler, bacakların istemli kaslarını koordine etme sorunları nedeniyle denge sorunları yaşayabilir (yürüyüş ataksisi). Bir çocuk uyanıkken oluşan hipoventilasyon veya hiperventilasyon gibi düzensiz solunum kalıpları da bildirilmiştir. Etkilenen kişilerde ayrıca hava ve tükürüğün zorla dışarı atılması, hava yutma (aerofaji), solunumun geçici olarak durması (kesilmesi) (apne) ve nefesin tutulması görülebilir. Solunum sorunları stresle birlikte kötüleşme eğilimindedir.

Bu hızlı bozulma döneminden sonra nörolojik özellikler sabitlenir. Etkilenen bazı bireyler göz teması, iletişim becerileri, otistik özelliklerin gerilemesi ve davranış ve sosyal etkileşimlerde genel iyileşme ile hafif bir iyileşme bile gösterebilir.

Ancak karakteristik el hareketleri, nöbetler, diş gıcırdatma (bruksizm) ve solunum düzensizlikleri gibi birçok sorun devam etmektedir. Rett sendromunda zihinsel engelliliğe, konuşamama veya elleri kullanamama nedeniyle ulaşılması zordur. Sonunda, 10 yaşından sonra, etkilenen bireylerde geç motor bozukluğu görülebilir. Klasik Rett sendromu olan bazı kişiler asla yürüyemeyebilir. Diğerleri yürüme yeteneğini kaybedebilir.

Ayrıca artan kas güçsüzlüğü, eklem kontraktürleri ve spastisite yaşayabilirler; bu durum, bacakların yavaş ve sert hareketleriyle sonuçlanan istemsiz kas spazmlarıyla karakterizedir. Etkilenen kişilerde, sıklıkla soğuk olan az gelişmiş (hipotrofik) eller ve ayaklar olabilir. Etkilenen bireylerin çoğu, anormal, kontrolsüz hareketler ve duruşlarla ilişkili sürekli kas kasılmalarıyla karakterize bir durum olan distoni geliştirebilir. Etkilenen bazı kişilerde, yüzdeki ifadenin azalması (hipomimi), sertlik ve titreme gibi Parkinson hastalığında (parkinsonizm) görülenlere benzer semptomlar gelişebilir.

Etkilenen kişilerin yaklaşık %85-90’ı yaşla birlikte kötüleşen büyüme geriliği ve kas kaybı yaşayabilir. Bu semptomlar kısmen çiğneme ve yutma zorluklarından kaynaklanır ve bu da yetersiz gıda alımına yol açar. Öte yandan, Rett sendromu olan bazı kişiler, özellikle daha fazla korunan fonksiyona sahip olanlar, aşırı gıda alımına sahip olabilir ve obez hale gelebilir.

Klasik Rett sendromu olan kişilerde, bağırsak sinirlerinin anormal kas kasılmaları veya disfonksiyonu (bağırsak dismotilitesi), kabızlık, gastroözofageal reflü ve kolonun anormal genişlemesi (fonksiyonel megakolon) gibi gastrointestinal anormallikler; soğuk eller ve ayaklar (vazomotor anormallikler); aralıklı şaşı gözler (ezotropya); omurganın yandan yana değişen derecelerde eğriliği (skolyoz); ve safra kesesi disfonksiyonu ve safra kesesi taşları dahil olmak üzere çeşitli ek semptomlar ve fiziksel bulgular ortaya çıkabilir. Bunların, Rett sendromu olan bireylerde genel popülasyona göre daha sık görüldüğü gösterilmiştir. Rett sendromu olan bazı kişilerde, kemik mineralizasyonunun azalması ve kemik kaybı ile karakterize bir durum olan osteopeni gelişir. Osteopeni, zayıf ve kırılgan kemiklere neden olabilir.

Rett sendromlu birçok kişi, sürekli bakım ve gözetim gerektirse de yetişkinliğe kadar yaşar. Ancak, Rett sendromlu kişilerde ani ölüm riski artmıştır. Rett’teki ölümlerin yaklaşık dörtte biri ani ve beklenmediktir. Bunun nedeni kısmen kalp düzensizlikleri, özellikle uzamış QT aralığı ve T dalgası anormallikleri olabilir. Kalbin işleyişi, kalp kasının normal ritmik pompalama aktivitesini düzenleyen elektriksel sinir uyarıları tarafından kontrol edilir. Her kalp atışından sonra, bu elektrik sistemi yeniden şarj olur, bu işlem repolarizasyon olarak bilinir. Elektriksel uyarım sırasında, kalp kası kasılır, bu işlem depolarizasyon olarak bilinir. QT aralığı, bu iki işlemin gerçekleşmesi için gereken zaman miktarını ölçer. QT aralığı normalden uzun olduğunda (uzadığında), kalp atışı düzensiz hale gelebilir.

Varyant rett sendromu: Varyant Rett sendromu, Rett sendromunun atipik vakaları veya sunumları olan kişileri ifade eder. Bu vakalar, atipik Rett sendromu olarak da bilinir. Rett sendromunun bu formları şunları içerir:

Rett sendromunun korunan konuşma varyantı (Zappella varyantı), klasik Rett sendromunun semptomlarıyla karakterizedir, ancak bazı dil ve motor becerilerinde iyileşme vardır. Vakaların çoğunda MECP2 geninin mutasyonları bulunmuştur. Zapella varyantında baş boyutu genellikle normaldir ve bu varyanta sahip kişiler obez, daha agresif olabilir ve daha otistik özelliklere sahip olabilir.

Geç çocukluk dönemi regresyon formu, klasik Rett sendromunda bulunandan daha geç ve daha kademeli motor ve dil becerileri regresyonu ile karakterizedir. Etkilenen dişilerin normal baş çevresi vardır. Etkilenen bazı bireylerde 6 aylıktan önce meydana gelen nöbetlerle ilişkili bir form vardır (Hanefeld varyantı). Bu varyant form nadiren MECP2 geninin mutasyonlarıyla ilişkilidir, ancak CDKL5 olarak bilinen başka bir genle ilişkilidir. CDKL5 hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki İlgili Bozukluklar bölümüne bakın.

Rett sendromunun konjenital varyantı (Rolando varyantı) olarak bilinen bir form, yaşamın ilk birkaç ayında kas tonusu kaybı ve ciddi gelişimsel gecikmelerle karakterizedir. Bu form nadiren MECP2 genindeki mutasyonlarla ilişkilidir. Rett sendromunun bu varyant formuna sahip birçok çocuğun FOXG1 geninde mutasyonlar olduğu gösterilmiştir . FOXG1 hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki İlgili Bozukluklar bölümüne bakın.

Rett sendromunun ‘forme fruste’ varyantı, klasik Rett sendromunda görülenden daha hafif bir genel ifade ile karakterizedir. Klinik seyir daha kısadır ve eksiktir. Gerileme, klasik formda olduğundan daha geç gerçekleşir. Etkilenen bireyler el kullanımını koruyabilir ve Rett sendromunun stereotipik el hareketleri hafif olabilir.

Nadir durumlarda, MECP2 mutasyonu olan bazı kızlarda yalnızca hafif öğrenme güçlükleri veya otistik özellikler olabilir. El becerilerinde ve dilde gerileme ve karakteristik tekrarlayan el stereotipilerinin gelişimi olmadan, bu çocukların Rett sendromu olduğu düşünülmemelidir çünkü bu kişilerde prognoz, Rett’in karakteristik özelliklerine sahip kişilere kıyasla farklıdır.

Rett sendromu vakalarının yaklaşık %90-95’i MECP2 geninin tanımlanabilir mutasyonlarından kaynaklanır . 200’den fazla farklı mutasyon tanımlanmıştır. Vakaların %99’unda bu mutasyonlar sporadik olarak meydana gelir ve bir çocuğun ebeveynleri tarafından sahip olunmaz veya aktarılmaz (de novo mutasyonlar). Bu nedenle, vakaların büyük çoğunluğunda Rett sendromu kalıtsal bir bozukluk değildir. Bu gibi vakalarda, ebeveynler normal kromozomlara sahiptir ve mutasyon genellikle baba tarafında olmak üzere ebeveynin üreme (germ) hücrelerinden birinde ortaya çıkar.

Etkilenen bir çocuğu olan ebeveynler için sonraki çocuklarda tekrarlama olasılığı yaklaşık %1’dir. Nadir durumlarda, birden fazla çocuk etkilenebilir. Bu nadir durum germ hattı mozaizminden dolayı meydana gelebilir. Germ hattı mozaiğinde, ebeveynlerden birinin yumurtalıklarında veya testislerinde MECP2 gen mutasyonuna sahip bazı üreme hücreleri (germ hücreleri) bulunur.

Ebeveynin vücudundaki diğer hücreler mutasyona sahip değildir, bu nedenle bu ebeveynler etkilenmez. Sonuç olarak, ebeveynlerin bir veya daha fazla çocuğu germ hücresi MECP2 gen mutasyonunu miras alabilir. Bir ebeveynin mozaik germ hattı mutasyonunu bir çocuğa geçirme olasılığı, mutasyona sahip olan ebeveynin germ hücrelerinin yüzdesine ve olmayanların yüzdesine bağlıdır. Hamilelikten önce germ hattı mutasyonu için bir test yoktur. Hamilelik sırasında test yapılabilir ve en iyi şekilde doğrudan bir genetik uzmanıyla görüşülür.

Son derece nadir durumlarda, Rett sendromu, rastgele X kromozomu inaktivasyonunun olumlu eğimine sahip ve bozukluğun semptomları olmayan veya son derece hafif semptomları olan taşıyıcı bir anneden kalıtılabilir. Bir anne MECP2 mutasyonunun bilinen bir taşıyıcısı olduğunda , bu mutasyonu çocuklarına geçirme olasılığı %50’dir.

Rastgele X kromozomu inaktivasyonu kadınlarda normal bir süreçtir. Kadınlarda iki X kromozomu bulunurken, erkeklerde bir X kromozomu ve bir Y kromozomu bulunur. Kadınlarda, mutasyona uğramış bir gen gibi X kromozomundaki belirli hastalık özellikleri, diğer X kromozomundaki normal gen tarafından “maskelenebilir” (rastgele X kromozomu inaktivasyonu). Temel olarak, vücudun her hücresinde bir X kromozomu aktiftir ve biri kapatılır veya “sessizleştirilir.” Bu rastgele gerçekleşir ve genellikle 50-50 bölünme şeklinde gerçekleşir.

Ancak bazı durumlarda, kadınlarda etkilenen X kromozomunun çoğu hücrede susturulduğu olumlu X inaktivasyonu olabilir. Bu gibi durumlarda, etkilenen kadınlarda bozukluğun yalnızca hafif semptomları olabilir. Diğer durumlarda, kadınlarda etkilenmemiş X kromozomunun çoğu hücrede susturulduğu olumsuz X inaktivasyonu olabilir. Bu gibi durumlarda, etkilenen kadınlarda genellikle bozukluğun şiddetli bir ifadesi vardır.

Erkeklerde yalnızca bir X kromozomu bulunduğundan, bu tür bozukluklar genellikle tam olarak ifade edilir. Sonuç olarak, çoğu durumda MECP2 mutasyonlarının erkeklerde yaşamla uyumlu olmadığına ve genellikle düşük veya ölü doğumla sonuçlandığı düşünülmektedir.

Bazı durumlarda, MECP2 genine sahip dişilerde bozukluğun belirtileri görülmez, bu da bazı durumlarda ek faktörlerin (değiştirici genler gibi) bu bireyleri mutasyona uğramış genin etkilerinden korumak için hizmet edebileceğini düşündürmektedir. Rett sendromuna neden olan karmaşık, altta yatan mekanizmaları tam olarak anlamak için daha fazla araştırma gereklidir.

MECP2 geni , X kromozomunun (Xq28) uzun kolunda (q) bulunur. İnsan hücrelerinin çekirdeğinde bulunan kromozomlar, her bir bireyin genetik bilgisini taşır. İnsan vücut hücreleri normalde 46 kromozoma sahiptir. İnsan kromozom çiftleri 1’den 22’ye kadar numaralandırılır ve cinsiyet kromozomları X ve Y olarak adlandırılır. Her kromozomun “p” olarak adlandırılan kısa bir kolu ve “q” olarak adlandırılan uzun bir kolu vardır. Kromozomlar ayrıca numaralandırılmış birçok banda ayrılır. Örneğin, “kromozom Xq28”, X kromozomunun uzun kolundaki 28. bandı ifade eder. Numaralandırılmış bantlar, her bir kromozomda bulunan binlerce genin yerini belirtir.

MECP2 geni , vücuttaki diğer birçok genin aktivitesini düzenleyebilecek bir protein (Metil-CpG bağlayıcı protein 2) oluşturmak için talimatlar içerir. MECP2 genindeki mutasyonlar, vücutta düşük seviyelerde işlevsel MECP2 proteinine yol açar ve bu da vücuttaki diğer genlerin anormal işlevine yol açar. Örneğin, susturulması veya kapatılması gereken genler, gelişim sırasında belirli zamanlarda aktif kalır ve sonuçta bozulmuş beyin gelişimine yol açar. İlgili tam genler ve MECP2 proteininin tam işlevleri bilinmemektedir veya tam olarak anlaşılmamıştır. Rett sendromunun erken çocukluk döneminde normal beyin gelişimini etkilediğine inanılmaktadır. MECP2 gen mutasyonlarının nihayetinde Rett sendromuna nasıl neden olduğunu belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.

Rett sendromu tanısı, karakteristik semptomların tanımlanması, ayrıntılı bir hasta geçmişi ve kapsamlı bir klinik değerlendirmeye dayanır. Benzer semptomlara neden olabilecek diğer durumları ekarte etmek için çeşitli özel testler yapılabilir. Güncellenmiş bir tanı ölçütü seti yakın zamanda yayınlandı (Neul ve diğerleri 2010). Bu tanı ölçütlerinin karşılanması, Rett sendromunun klinik tanısına yol açabilir. Raporda ayrıca Rett sendromunun değişken formları için tanı ölçütleri de yer almaktadır. Moleküler genetik testler, MECP2 genindeki mutasyonların varlığını tespit edebilir ve Rett sendromunun klinik tanısını doğrulayabilir.

Rett sendromunun tedavisi her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Tedavi, uzmanlardan oluşan bir ekibin koordineli çabalarını gerektirebilir. Çocuk doktorları, çocuk nörologları, gastroenterologlar, konuşma terapistleri, psikiyatristler, beslenme uzmanları ve diğer sağlık profesyonelleri, etkilenen bir çocuğun tedavisini sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlamak zorunda kalabilir. Genetik danışmanlık, etkilenen bireyler ve aileleri için faydalı olabilir.

Rett sendromu olan bireyleri tedavi etmek için kullanılabilecek tedavi seçenekleri karmaşık ve çeşitlidir. Belirli tedavi planının oldukça kişiselleştirilmiş olması gerekecektir. Etkilenen çocukların potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak için erken gelişimsel müdahale önemlidir. Etkilenen çocukların çoğu mesleki, fiziksel ve konuşma terapisinden faydalanacaktır. Çeşitli rehabilitasyon ve davranış terapisi yöntemleri faydalı olabilir. Özel telafi eğitimi de dahil olmak üzere ek tıbbi, sosyal ve/veya mesleki hizmetler gerekli olabilir. Tüm aile için psikososyal destek de önemlidir.

2023 yılında trofinetid (Daybue), ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yetişkinlerde ve 2 yaş ve üzeri çocuklarda Rett sendromunun ilk tedavisi olarak onaylandı. Diğer tedavi semptomatik ve destekleyicidir. Rett sendromu için ek tedaviler mevcut spesifik anormalliklere bağlıdır ve genellikle standart yönergeleri takip eder.

Rett sendromlu bebekler veya çocuklar için yaygın olan bazı genel tedaviler, maksimum kalori alımını sağlamak için besin takviyelerini içerir. Bazı durumlarda, çocukların midedeki küçük bir açıklıktan bir tüp yerleştirilmesi gerekebilir (gastronomi). Etkilenen bazı bireylerin kalori ve yağ oranı yüksek bir diyet izlemeleri teşvik edilir.

Rett sendromuyla ilişkili nöbetler, anksiyete, uyku bozuklukları, solunum problemleri, stereotipik el hareketleri ve belirli gastrointestinal anormallikler gibi çeşitli semptomları tedavi etmek için ilaçlar kullanılabilir. İlaçlar ayrıca spastisiteyi ve kas sertliğini iyileştirmek için de kullanılabilir.

QT aralığının uzaması riski taşıyan kişiler kardiyoloji tarafından değerlendirilmelidir. Bu kişilerin ayrıca durumu kötüleştirebilecek bazı ilaçlardan kaçınmaları gerekir. Skolyoz, Rett sendromu olan bireylerde yaygındır. Rett sendromunda skolyozun yönetimi için özel önerileri ayrıntılı olarak açıklayan kılavuzlar yayınlanmıştır.

Paylaşın

Reye Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi, Tedavisi

0

Reye sendromu çocukluk ve ergenlikte görülen nadir bir hastalıktır. Esas olarak 18 yaşın altındaki bireyleri, özellikle de yaklaşık dört ila 12 yaş arasındaki çocukları etkiler. Nadir durumlarda, bebekler veya genç yetişkinler etkilenebilir.

Haber Merkezi / Hastalığın nedeni bilinmemektedir. Ancak, Reye sendromunun başlangıcı ile çocuklarda veya ergenlerde, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları (örn. influenza B) veya bazı durumlarda suçiçeği (varisella) olmak üzere belirli viral hastalıkları olan aspirin içeren ilaçların (salisilatlar) kullanımı arasında bir ilişki olduğu görülmektedir. Herhangi bir organ sistemi etkilenebilse de, Reye sendromu esas olarak karaciğerde belirgin, yağlı değişiklikler ve beynin ani (akut) şişmesi (beyin ödemi) ile karakterizedir.

İlişkili semptomlar ve bulgular arasında şiddetli, sürekli kusmanın aniden başlaması; kanda belirli karaciğer enzimlerinin yüksek seviyeleri (hepatik transaminazlar); kanda alışılmadık derecede yüksek miktarda amonyak (hiperamonyemi); bilinç bozuklukları; beyinde kontrolsüz elektriksel aktivitenin ani atakları (nöbetler); ve/veya diğer anormallikler, bazı durumlarda potansiyel olarak yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Aspirin içeren ajanların kullanımı ile Reye sendromu gelişimi arasındaki potansiyel ilişki nedeniyle, grip veya suçiçeği gibi viral enfeksiyonlardan etkilenen 18 yaş altı bireylerde bu tür ilaçların kullanımından kaçınılması önerilir.

Reye sendromunun belirtileri genellikle viral bir hastalıktan sonra, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonundan (örneğin, influenza B virüsüyle) veya bazı durumlarda suçiçeğinden (varisella) sonra başlar. Daha az yaygın olarak, Reye sendromu influenza A veya kızamıkçık gibi diğer viral ajanlarla enfeksiyondan sonra da gelişebilir. (Daha fazla bilgi için lütfen aşağıdaki bu raporun “Nedenler” bölümüne bakın.)

Viral enfeksiyonun başlamasından yaklaşık üç ila beş gün sonra, etkilenen çocuklar ani, sürekli, kontrol edilemeyen kusma yaşarlar. Bilinç bozuklukları aynı anda başlayabilir veya saatler içinde gelişebilir. Bu tür anormallikler genellikle sinirlilik, huzursuzluk, yönelim bozukluğu, uyuşukluk ve hafıza bozukluğunu içerir. Bazı çocuklar bilinç kaybına ilerlemeden uyuşuk kalabilir.

Diğer vakalarda, nörolojik bozulma hızla ilerleyerek çevrenin farkında olmama (stupor); bilinçsizlik ve tepkisizlik durumu (koma); göz bebeklerinin genişlemesi (midriyazis); hızlı, sığ solunum (taşipne); hızlı kalp atışı (taşikardi); ve belirli reflekslerin kaybı (örn. derin tendon, göz bebeği, okülosefalik) ile sonuçlanabilir. Şiddetli nörolojik işlev bozukluğu ayrıca beyinde kontrol edilemeyen elektriksel bozukluklara (nöbetler); beynin belirli bölgelerine zarar verdiğini gösteren anormal duruşa (deserebre veya dekortikasyon rijiditesi); ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.

Karaciğerin yağlı dejenerasyonuyla ilişkili bulgular arasında karaciğerin büyümesi (hepatomegali) ve karaciğerin bozulmuş işlevini gösteren belirli karaciğer enzimlerinin (hepatik transaminazlar) anormal derecede artmış seviyeleri yer alabilir. Ancak, genellikle karaciğer disfonksiyonuyla ilişkili bir bulgu olan sarılık, bozukluğu olan kişilerde genellikle görülmez (anikterik) veya minimaldir. Sarılık, kanda aşırı miktarda pigment bilirubin birikmesi nedeniyle cilt, gözler ve mukoza zarlarında sarımsı renk değişikliğinin olduğu bir durumdur.

Reye sendromu olan bireylerde hastalığın şiddeti son derece değişken olabilir. Tıbbi literatürdeki raporlara göre, etkilenen bazı bireylerde hastalık ilerlemesi olmadan hafif semptomlar olabilir. Ancak, yukarıda tartışıldığı gibi, bozukluğu olan diğer kişilerde potansiyel olarak yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açan hızlı nörolojik bozulma gelişebilir. Araştırmacılar, değişen şiddet seviyelerine dayalı bir klinik evreleme sistemi önerdiler; I, II ve III. Dereceler nispeten hafif ila orta şiddette hastalığı, IV ve V. Dereceler ise daha şiddetli hastalığı ifade ediyor.

Reye sendromunun spesifik nedeni hala bilinmemektedir. Ancak araştırmacılara göre, durumun başlangıcı ile çocuklarda veya ergenlerde belirli viral hastalıklara sahip aspirin içeren ilaçların (salisilatlar) verilmesi arasında bir ilişki olduğu görülmektedir. Bu genellikle influenza B virüsü veya suçiçeği (varisella) kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonlarını içerir. Daha az yaygın olarak, Reye Sendromunun gelişimi influenza A, herpes simpleks, kızamıkçık veya Epstein-Barr gibi diğer viral enfeksiyonlarla ilişkili olarak bildirilmiştir.

Reye sendromuyla ilişkili birincil semptomlar ve bulgular, karaciğerin belirgin, yağlı değişimlerinden, bozulmuş karaciğer fonksiyonlarından ve beyin dokularında anormal sıvı birikiminden (beyin ödemi) kaynaklanmaktadır; bu da sıvı basıncının artmasına ve beyin dokusunun potansiyel olarak sıkışmasına yol açabilir. Reye Sendromu olan bireylerde, karaciğerin dejeneratif değişimleri karaciğer hücrelerinin (hepatositler) yağlı bileşiklerle (örneğin, trigliseritler) anormal infiltrasyonuyla ilişkilidir. Ek olarak, daha az bir ölçüde, dalağın, pankreasın, istemli (iskelet) kasların, kalp kasının (miyokard) ve/veya böbreklerdeki idrarı toplayan ve ileten tübüler yapıların (renal tübüller) yağlı infiltrasyonu olabilir.

Araştırmacılar, Reye sendromunda altta yatan birincil kusurun, karaciğer (hepatik) mitokondriyal enzimlerinin (örneğin, ornitin transkarbamilaz [OTC], karbamil fosfat sentaz [CPS], pirüvat dehidrogenaz [PDH]) azalmış aktiviteleri ile mitokondrilerin anormal işleyişi olduğunu öne sürüyorlar. Ancak, bu tür mitokondriyal işlev bozukluğunun nedeni bilinmemektedir. Mitokondriler, hücre metabolizmasında ve diğer süreçlerde işlev gören hücre çekirdeklerinin dışında bulunan küçük, çubuk benzeri yapılardır (organeller). Çeşitli enzimler içerirler ve hücresel enerjinin üretiminde birincil yerler olarak görev yaparlar. Enzimler, belirli kimyasal reaksiyonların hızını artıran proteinlerdir. “Metabolizma” terimi, vücutta meydana gelen tüm kimyasal süreçleri ifade eder.

Devam eden araştırmalar, birkaç metabolik bozukluğun veya doğuştan metabolizma hatalarının Reye sendromuyla (sözde “Reye benzeri hastalıklar”) ilişkili semptomları taklit eden semptomlara yol açabileceğini belirlemiştir. Reye Sendromunda görülenlere benzer semptomlara ve bulgulara neden olabilen metabolik bozukluklar arasında belirli üre döngüsü bozuklukları (UCD’ler), organik asidüriler ve yağ asidi metabolizmasındaki anormallikler bulunur.

Araştırmacılara göre, Reye sendromu, beyinde açıklanamayan akut şişmeye dair kanıtlarla birlikte şiddetli, sürekli kusma yaşayan tüm bebeklerde, çocuklarda veya ergenlerde şüphelenilmelidir. Durum, hastanın tam öyküsü, kapsamlı klinik değerlendirme, karakteristik fiziksel bulgular ve özel laboratuvar testlerinin sonuçlarına dayanarak teşhis edilebilir.

İlk testler, kanda belirli karaciğer enzimlerinin (örneğin, aspartat transaminaz [AST], alanin transaminaz [ALT]) yüksek seviyelerini ortaya çıkaran karaciğer kimyası testlerini (AST ve ALT testleri) içerebilir. Bu testlerin sonuçları genellikle birkaç saat içinde elde edilebilir ve bu enzimlerin yüksek seviyeleri Reye sendromunu güçlü bir şekilde düşündürür.

Reye sendromlu bazı bireylerde, beyin omurilik sıvısının (BOS) analizi artan basıncı doğrulayabilir. (BOS, beynin dört boşluğunda [ventriküller], omuriliği içeren kanalda [spinal kanal] ve beyni ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarların katmanları arasındaki boşlukta [meninksler] [yani, subaraknoid boşluk] dolaşan sulu koruyucu sıvıdır.) Ek olarak, kan çalışmaları tipik olarak belirli kas enzimlerinin (örneğin, kreatin kinaz) ve mitokondriyal enzim glutamat dehidrogenazın yüksek seviyelerini ortaya koyar.

Ayrıca, kanda önemli ölçüde artmış amonyak seviyeleri de olabilir (hiperamonyemi), ancak bu oldukça değişken bir bulgudur. (Yukarıda belirtildiği gibi, amonyak, beyin için toksik olabilen protein metabolizmasının bir yan ürünüdür.) Kan çalışmaları ayrıca belirli bir kan pıhtılaşma faktörünün (hipoprotrombinemi) düşük seviyelerini de ortaya çıkarabilir. Tıbbi literatürdeki raporlara göre, kanda önemli ölçüde yüksek amonyak seviyeleri ve/veya hipoprotrombinemisi olan ve K vitamini tedavisine yanıt vermeyen etkilenen bireylerin komaya ilerleme olasılığı artabilir.

Bozukluğu olanlarda, laboratuvar testleri genellikle pirüvat dehidrogenaz (PDH), ornitin transkarbamilaz (OTC) ve karbamil fosfat sentaz (CPS) gibi karaciğer (hepatik) mitokondriyal enzimlerinin aktivitelerinde azalma olduğunu da ortaya koymaktadır. Araştırmacılar, CPS ve OTC’nin enzim aktivitelerinde edinilen azalmaların kan amonyak seviyelerinde artışa (hiperamonemi) yol açabileceğini belirtmektedir. (Her iki enzim de yukarıda tartışılan “üre döngüsünün” bir parçası olarak işlev görmektedir.)

Laboratuvar testleri ayrıca, özellikle küçük çocuklarda, kandaki basit şeker glikozunun (hipoglisemi) seviyelerinin azaldığını doğrulayabilir. BOS analizi ayrıca hipoglisemiyi yansıtan düşük glikoz seviyelerini (hipoglikoraşi) ortaya çıkarabilir. Araştırmacılara göre, genç hastalarda mevcut olabilecek altta yatan metabolik bozuklukları ekarte etmeye veya tespit etmeye yardımcı olmak için tanısal tarama testleri yapılmalıdır.

Ek olarak, özellikle bir ila iki yaşından küçük çocuklarda, altta yatan metabolik veya toksik karaciğer bozukluklarını ortadan kaldırmaya veya doğrulamaya yardımcı olmak için karaciğer biyopsisi önerilebilir. Karaciğer biyopsisi, küçük karaciğer dokusu örneklerinin cerrahi olarak çıkarılmasını (biyopsi) ve mikroskobik değerlendirmesini içerir. Reye sendromu olanlarda, karaciğer biyopsisi genellikle karaciğer hücreleri içinde belirli yağlı bileşiklerin (örn. trigliseritler) anormal birikimini ve karaciğer mitokondrisinin yapısal değişikliklerini ortaya çıkarır.

Tıbbi literatürdeki raporlara göre, tedavinin temelini erken tanı, gerektiğinde yoğun bakıma erken başvurulması, metabolik anormalliklerin düzeltilmesi ve beyin ödemi sonucu kafatası ile beyin arasındaki basınç artışının (kafatası içi basıncı [KİB]) önlenmesi veya kontrol altına alınması oluşturmaktadır.

Kullanılan özel tedaviler, hastalığın şiddetine ve ilerlemesine bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. Örneğin, hafif hastalığı olan çocuklarda (örn. Derece I şiddet), tedavi öncelikle yakın gözlemden oluşabilir. Ancak, daha şiddetli hastalığı olanlarda yoğun, acil tedavi gerekebilir. Bu tür önlemler arasında hayati fonksiyonların sürekli izlenmesi (örn. kan dolaşımı, sıvı/elektrolit dengeleri, solunum); damar yoluyla sıvı, elektrolit ve glikoz verilmesi (intravenöz); ve/veya solunuma yardımcı olmak için bir respiratör kullanımı yer alabilir.

ICP seviyeleri de yakından izlenmelidir ve beyin ödemini kontrol etmeye ve ICP’yi azaltmaya yardımcı olmak için belirli ilaçlar (örn. mannitol, deksametazon) uygulanabilir. Ek önlemler arasında bir antibiyotik (neomisin) lavmanı ve kandan amonyağın uzaklaştırılmasını destekleyen bir ajan (örn. laktuloz) uygulanması; kan pıhtılaşma anormallikleri için K vitamini tedavisi veya transfüzyonları (örn. trombosit veya taze dondurulmuş plazma ile) yer alabilir; soğutma battaniyesi veya anormal derecede yüksek vücut sıcaklığını (hipertermi) dengelemeye veya önlemeye yardımcı olmak için diğer yöntemlerin kullanımı; ve/veya diğer önlemler. Bozukluğu olan bazı bireyler için ek semptomatik ve destekleyici önlemler de önerilebilir.

Araştırmacılar, terapinin başlangıcında kalan bilişsel etkiler ile nörolojik bozulmanın şiddeti arasında bir korelasyon olduğunu belirtmektedir. Hafif hastalığı olanlarda (örneğin, Derece I şiddet) genellikle tam bir iyileşme görülür. Ancak, daha şiddetli hastalığı olan kişilerde zihinsel engellilik, kavram oluşturma ve görsel ve motor bütünleştirme zorlukları veya diğer ilişkili anormallikler gibi kalan nörolojik etkiler görülebilir.

Reye sendromu atağı geçirdiğinden şüphelenilen hastalara ağrı kesici ilaçlar reçete edilirken çok dikkatli olunmalıdır. Hastalar ve aileleri, belirli ağrı kesici ilaçları seçme nedenlerini doktorlarıyla gözden geçirmelidir.

Paylaşın

Romatizmal Ateş Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Romatizmal ateş, Amerika Birleşik Devletleri’nde nadir görülen ancak dünyanın bazı diğer bölgelerinde yaygın olan bir iltihaplı hastalıktır. Esas olarak 6 ila 16 yaş arasındaki çocukları etkiler ve boğaz ağrısı veya kızıl ateşi gibi streptokok bakterileriyle enfeksiyondan sonra gelişir.

Haber Merkezi / Tedavi edilmeyen streptokok enfeksiyonu olanların yaklaşık %5’inde romatizmal ateş gelişir. Romatizmal ateş kalbi, eklemleri, sinir sistemini ve/veya cildi etkileyebilir. Tüm vakaların yarısından fazlasında, kalp kapakçıklarının ciddi inflamatuar hastalığına yol açar. Eklem hastalığı, romatizmal ateşin ikinci en yaygın sonucudur.

Romatizmal ateşten önce gelen streptokok enfeksiyonu boğaz ağrısı olarak fark edilebilir veya fark edilmeyebilir. İki veya üç haftalık bir latent dönemden sonra hastada romatizmal ateş semptomları gelişebilir. En yaygın semptomlar şunlardır: boğaz ağrısı; şişmiş, kırmızı bademcikler; ateş; baş ağrısı; ve özellikle dizlerde eklem ve kas ağrıları.

Romatizmal ateşin neden olabileceği en ciddi sorun romatizmal kalp hastalığıdır. Kalp odacıklarını kaplayan zarlar iltihaplanmış olabilir (endokardit), kalbin kas duvarları iltihaplanmış olabilir (miyokardit), kalbi çevreleyen zar iltihaplanmış olabilir (perikardit) veya bu semptomların herhangi bir kombinasyonu görülebilir.

Daha önce mevcut olmayan bir kalp üfürümü, kalbin büyümesi (kardiyomegali), konjestif kalp yetmezliği ve perikardiyal sürtünme sürtünmesi veya damarlardan kalp dokusuna kan sızması romatizmal karditin belirtileri olabilir. Bu bozukluğa sahip hastalarda kalp kapakçıklarında iltihaplanma ve buna bağlı skarlaşma meydana gelir ve kalp fonksiyon bozukluklarına yol açabilir.

Bozukluk sinir sistemini etkiliyorsa hasta, tipik olarak ilk streptokok enfeksiyonundan birkaç ay sonra belirginleşen ani, tekrarlanmayan uzuv hareketleri ve yüz buruşturmalarla (Sydenham koresi) ortaya çıkabilir. Bu tür semptomlar birkaç hafta veya ay sonra ortadan kalkabilir.

Bozukluk bağ dokusunu veya otoimmün sistemi etkiliyorsa, kemiklerin üzerinde ve eklemlerin yakınında cilt altında ağrısız, sert, yuvarlak yumrular (subkutan nodüller) gelişebilir. Nodüller nadiren bir aydan uzun sürer. Ancak, ilişkili artrit bir süre devam edebilir.

Kalp iltihabı (kardit), kore ve artrit, tek başına veya birlikte görülebilen romatizmal ateşin komplikasyonlarıdır. Subkutan nodüller ve tipik bir döküntü (eritema marginatum) kardit olmadan nadiren görülür. Orta dereceli ateş, genel bir rahatsızlık hissi (halsizlik) ve yorgunluk genellikle görülür, özellikle kardit mevcut olduğunda.

Romatizmal ateş, Grup A streptokok enfeksiyonlarıyla (strep boğaz enfeksiyonu) açıkça bağlantılı olsa da, bozukluğa neden olan kesin mekanizma iyi anlaşılmamıştır. Strep boğaz enfeksiyonu oldukça bulaşıcıdır, oysa romatizmal ateş bulaşıcı değildir. Romatizmal ateş geçiren kişilerde tekrarlayan strep enfeksiyonlarıyla alevlenmeler görülme eğilimi vardır.

Romatizmal ateş tanısı, fizik muayenede en az iki majör tanı kriterinin bulunması veya bir majör ve en az iki minör tanı kriterinin bulunmasıyla konulur.

Tedavi, aspirin veya kortikosteroidler gibi iltihap önleyici ilaçlarla iltihabı azaltmak için tasarlanmıştır. Strep boğaz enfeksiyonu için pozitif kültürleri olan kişiler ayrıca antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Ayrıca tekrarlamayı önlemek için penisilin, sülfadiazin veya eritromisin gibi düşük dozlu antibiyotikler bir süre boyunca alınır.

Paylaşın

Prematüre Retinopatisi Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Teşhisi, Tedavisi

0

Prematüre retinopatisi (ROP), prematüre bebeklerde retinayı etkileyen potansiyel olarak kör edici bir hastalıktır. Retina, gözlerin iç kısımlarındaki ışığa duyarlı astarlardır. Prematüre doğan bebeklerde, retinayı besleyen kan damarları henüz tam olarak gelişmemiştir.

Haber Merkezi / Kan damarı büyümesi doğumdan sonra da devam etse de, bu damarlar ROP olarak bilinen anormal, düzensiz bir şekilde gelişebilir. Etkilenen bazı bebeklerde, ROP ile ilişkili değişiklikler kendiliğinden azalır. Ancak, diğerlerinde ROP kanamaya, retinada yara izine, retina dekolmanına ve görme kaybına yol açabilir.

ROP değişikliklerinin kendiliğinden durduğu veya gerilediği durumlarda bile, etkilenen çocuklarda miyopluk, gözlerin hizasızlığı (şaşılık) ve/veya gelecekte retina dekolmanı gibi belirli göz (oküler) anormallikleri riski artabilir. ROP için iki önemli risk faktörü düşük doğum ağırlığı ve erken doğumdur.

Prematüre retinopatisi (ROP), prematüre bebeklerde gözün arkasındaki (yani retinadaki) kan damarlarının anormal ve kontrolsüz gelişimiyle karakterizedir. Retina, görüntülerin gözün arkasında odaklandığı en içteki doku tabakasıdır; ışık görüntülerini sinir uyarılarına dönüştüren ve optik sinir aracılığıyla beyne iletilen ışığa yanıt veren sinir hücreleri (çubuklar ve koniler) içerir. Fetal gelişim sırasında -yaklaşık 16 haftalık gebelikte*- retinayı besleyen kan damarları retinanın merkezinden (yani optik sinirin yakınından) tomurcuklanmaya başlar ve normal doğum sırasında yaklaşık olarak retinanın ön kenarlarına (çevresine) kademeli olarak ulaşır.

Bu nedenle, bebekler prematüre doğduğunda bu süreç tamamlanmamış olur. (*Gebelik, döllenmeden doğuma kadar geçen süredir. Tam dönem, yaklaşık 38 ila 42 hafta arasındaki insan gebeliğinin normal süresidir.) ROP, kan damarı gelişimi anormal olduğunda, retina damarlarının düzensiz dallanması ve anormal bağlantılar olduğunda ortaya çıkar.

ROP, retinanın kötü şekillenmiş belirli bölgelerine (yani posterior (en arkada), orta ve anterior (gözün en önünde) bölgeler) göre üç anatomik “bölgeye” göre göz içinde tanımlayıcı olarak yerleştirilmiştir. Ayrıca hastalığın ciddiyetine göre beş ardışık evreye ayrılır. Erken evre ROP’lu bebeklerde, kan damarlarının normal büyümesi aniden sona erer (evre 1), kan damarlarıyla beslenen ve beslenmeyen retina bölgelerini (vaskülarize ve avasküler retina) ayıran düz, beyazımsı bir “sınırlama” çizgisiyle işaretlenir; birden fazla, anormal, geniş dallanmış kan damarı genellikle çizgiye doğru uzanır.

Bazı durumlarda, bu çizgi daha sonra daha yüksek ve daha geniş olan, retina düzleminin üzerine doğru içe doğru uzanan ve rengi beyazdan pembeye (eğer merkezi çekirdek kanla dolarsa) değişebilen bir “sırt”a dönüşebilir (evre 2). Evre 1 ve 2 tedavi olmaksızın iyileşebilir (spontan involüsyon). Evre 3’te sırtın boyutu artar ve yeni, anormal kan damarları retina ile lens arasındaki gözün büyük arka boşluğunu dolduran vitröz mizah jeline doğru veya retina yüzeyi boyunca (evre 3) uzanır. ) Evre 3 genellikle tedavi müdahalesi gerektirir.

Bu anormal kan damarlarının yanlış yerlerde aşırı büyümesi, skar dokusunun gelişmesine yol açabilir. Daha sonra skarlar büzülebilir ve retinayı çekerek, alttaki destekleyici dokudan ayrılmasına neden olabilir (retina dekolmanı). Evre 4, retinanın kısmi dekolmanı ile karakterizedir ve potansiyel olarak görme kaybına neden olabilir. Bu evre, makulanın (merkezi görüş alanı) dahil olup olmamasına göre iki faza ayrılır. Makula dekolmanı, görmede belirgin bir bozulmaya neden olur. Evre 5, bazen göz bebeğinin arkasında beyaz bir kitleye, katarakta ve körlüğe yol açan tam ve total retina dekolmanını gösterir. (Not: “Retrolental fibroplazi” terimi daha önce ROP için kullanılan bir isimdi; ancak, şu anda yalnızca ROP’un ileri evrelerini ifade etmek için kullanılmaktadır).

Bazı etkilenen bebeklerde, alışılmadık kan damarı görünümü hastalığın hızla ilerleyen bir seyrini gösterebilir. Bu vakalarda, gözün arkasındaki optik sinire yakın kan damarlarının anormal büyümesi, genişlemesi (dilatasyon) ve bükülmesi (kıvrımlılık) ve göz bebeğini çevreleyen renkli bölgenin (iris) yüzeyinde; göz bebeğinin sertliği (genişlemesinin zor olduğu anlamına gelir); ve vitreus mizahının bulanıklığı vardır. Bu durum “Artı Hastalığı” olarak etiketlenir ve tedavi yapılmadığı takdirde kötü prognozun bir göstergesidir.

Tıbbi literatüre göre, hastalık süreci durur ve etkilenen bebeklerin yaklaşık %90’ında kendiliğinden orijinal durumuna (involüt) döner. 2 lb. 2 oz. (1250 gr) altındaki doğum ağırlığı kategorisinde, vakaların %10’undan azı retinanın dışındaki kan damarlarının çoğalması, retina dekolmanı ve görme kaybı ile karakterize şiddetli ROP’a ilerler. Son evre hastalıktan etkilenenlerde, retina merceğe baskı yapan beyazımsı bir kitle olarak göründüğünde (lökokori), gözler alışılmadık şekilde küçük ve çökük olabilir (ftizis bulbi). Bazılarında ayrıca göz içinde artan sıvı basıncı (glokom), göz merceğinin şeffaflığının kaybı (katarakt), iltihaplanma belirtileri ve/veya diğer değişiklikler gelişebilir.

Hastalık geçtikten sonra bile, etkilenen çocuklarda belirli göz (oküler) anormallikleri riski artabilir. Bazı durumlarda, durdurulmuş veya gerilemiş ROP, retinanın altta yatan pigment tabakasında sınır çizgileri veya değişiklikler, retinal skarlaşma ve makulanın yer değiştirmesi bırakabilir ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde retina dekolmanı riskini artırabilir. Etkilenen çocuklarda ayrıca miyopluk (miyopi); retinaya düşen net bir görüntünün olmaması nedeniyle görüş netliğinin azalması (görme keskinliği); gözlerin hizasızlığı (şaşılık); iki gözün eşit olmayan odaklanma yeteneği (anisometropi); ve/veya diğer anormallikler görülme sıklığı artar.

ROP tanısı konulan bebek ve çocuklarda, retina kan damarı gelişimini değerlendirmek ve ilişkili göz anormalliklerinin derhal tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmesini sağlamak için düzenli oftalmolojik izleme önemlidir. Bazı belirtiler derhal bir hekimin dikkatine sunulmalıdır. Bu anormallikler arasında “şaşılık”, şaşılık veya bir gözün diğerine göre yanlış hizalanması; bir gözü kullanma konusunda belirgin bir isteksizlik; nesneleri gözlere yakın tutma; uzaktaki nesneleri görmede belirgin zorluk; gözlerin ovuşturulması, anormal derecede sarsıntılı göz hareketleri ve/veya diğer benzer bulgular yer alır.

ROP için risk faktörleri tam olarak anlaşılmamıştır. Ancak, ROP yalnızca prematüre bebeklerde, özellikle doğumda 3 pound, 5 onstan (1.500 gram) daha az ağırlığa sahip olanlarda ve 28 haftalık gebelikten önce doğanlarda görülür. Yenidoğan bakımı uygulamalarının daha az gelişmiş olduğu ülkelerde, daha büyük prematüre bebeklerde ciddi ROP görülebilir.

Yenidoğan döneminde yüksek oksijen konsantrasyonlarına (hiperoksi) maruz kalma, ne yazık ki akciğer gelişiminin olgunlaşmamış olması ve prematüre akciğerlerin oksijeni düzgün bir şekilde değiştirememesi nedeniyle bebeği hayatta tutmak için gereklidir ve ROP riskini artırıyor gibi görünmektedir. 1940’larda ve 1950’lerde, ROP için en önemli yatkınlık faktörü, prematüre yenidoğanlarda solunum problemlerini veya vücut dokularına yetersiz oksijen temini (hipoksi) ile ilişkili diğer durumları tedavi etmek için yüksek seviyelerde ek oksijen kullanımıydı.

Geliştirilmiş, modern tekniklerle, ek oksijen kullanımı, hipoksiyi önlemek veya tedavi etmek için yeterli miktarları sağlamak ve ROP dahil olmak üzere ilgili doku hasarı riskini en aza indirmek için daha hassas bir şekilde izlenebilir. Bununla birlikte, ROP bazı son derece düşük doğum ağırlıklı, yüksek riskli bebeklerde görülmeye devam etmektedir. Kanıtlar, ek oksijenin tek başına ROP’a neden olmak için yeterli veya gerekli olmadığını göstermektedir; ayrıca, oksijen için “güvenli” bir eşik belirlenmemiştir.

Bazı veriler, anormal derecede yavaş kalp atış hızı (bradikardi) gibi birden fazla atak; beyinde ani kontrolsüz elektriksel aktivite atakları (nöbetler); enfeksiyon; kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıyan bileşeninin azalmış seviyeleri (anemi); veya kan transfüzyonları gibi diğer faktörlerin prematüre bebeklerde ROP riskini artırdığını ileri sürmektedir. Bu faktörler ROP riskini etkileyebilir veya ROP dahil olmak üzere prematüreliğin çok sayıda komplikasyonuna sahip olma olasılığı daha yüksek olan daha prematüre, daha küçük, “daha hasta” bebeklerde görülebilir. Genel olarak, kanıtlar bir bebeğin doğum ağırlığı ne kadar düşükse ve tıbbi komplikasyonlar ne kadar fazlaysa, ROP geliştirme olasılığının o kadar yüksek olduğunu ileri sürmektedir.

ROP’tan sorumlu olan belirli altta yatan mekanizmalar hala belirsizliğini koruyor. Oksijen “serbest radikal” aktivitesi riske katkıda bulunabilir. Serbest radikaller, vücuttaki kimyasal reaksiyonlar sırasında üretilen reaktif bileşiklerdir. Artan birikimleri, birçok hücrede hücresel hasara ve işlev bozukluğuna neden olabilir. “Antioksidanlar” olarak bilinen belirli maddeler, zararlı serbest radikallere karşı koruma sağlayabilir veya bunların ortadan kaldırılmasını destekleyebilir.

ROP riski taşıyan prematüre bebeklerin gözleri doğumdan yaklaşık dört ila altı hafta sonra iyice muayene edilmeli ve retina kan damarı büyümesi tamamlanana kadar gerektiği şekilde düzenli olarak tekrar muayene edilmelidir. Belirli yönergeler değişse de, risk altındaki bebekler genellikle 30 haftalık gebelikten önce doğanlar ve doğumda 1.500 gramdan az ağırlığa sahip olanlar veya 1.500 gramdan fazla ağırlığa sahip ancak ROP için yüksek risk taşıyan dengesiz sağlık durumunda olanlar içerir. Prematüre bebeklerin ebeveynleri, bebek beş haftalık olduğunda risk altındaki bebekler ve ROP kanıtı için değerlendirmelerle ilgili yönergeler hakkında çocuklarının sağlık ekibiyle görüşmelidir.

Tanısal değerlendirme, her gözün göz bebeğini genişletmek için damlaların kullanılmasını ve ardından gözlerin iç kısmının (retina, retina kan damarları, optik sinir ve vitröz mizah dahil) indirekt oftalmoskop adı verilen özel bir görüntüleme cihazıyla incelenmesini içerir.

ROP’lu bebeklerde, başlangıçta tedavi gerekip gerekmediğine bakılmaksızın, ROP değişikliklerinin durup durmadığını veya gerileyip gerilemediğini değerlendirmek veya müdahalenin gerekli olup olmadığını belirlemek için düzenli gözetim gereklidir. Retina skarlaşması meydana gelirse, uzmanlar etkilenen bireylerin ilerlemeden önce ilgili oküler durumların (örneğin, refraktif hatalar, ambliyopi, glokom, retina dekolmanı) önlenmesi, tespit edilmesi ve/veya derhal tedavi edilmesinin sağlanması için yaşam boyunca düzenli izleme almaları gerektiğini belirtmektedir.

ROP tedavisi, neonatologlar, çocuk doktorları, göz doktorları ve diğer sağlık çalışanlarından oluşan bir sağlık profesyonelleri ekibinin koordineli çabalarını gerektirir.

Evre 1 veya 2 olan çocukların çoğu sonunda tedavi olmadan iyileşir. ROP Plus Hastalığı belirtileri gösterdiğinde tedavi düşünülmelidir. Anormal retina damarlarının büyümesini (proliferasyonunu) önlemek veya tersine çevirmek ve böylece komplikasyonları (örneğin, retina dekolmanı) azaltmak ve merkezi görüşü korumak için retinanın bölgeleri dondurulabilir (kriyoterapi) veya yoğun bir ışık demetiyle (lazer tedavisi) tedavi edilebilir. Lazer tedavisi ve kriyoterapi retinanın dış (periferik) bölgelerini tahrip eder ve potansiyel olarak yan (periferik) görüşte bir miktar kayba neden olabilir, ancak bu tedavi edilmeyen ROP’un yol açabileceği büyük oluşmuş görüş kaybına kıyasla nispeten küçük bir engeldir. Anti-vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) ajanlarının intravitral enjeksiyonlarıyla yapılan farmakolojik tedaviler, özellikle şiddetli ROP’lu bebekler için umut verici yeni bir tedavidir.

Tedavi genellikle retina ayrılmaya başlamadan önce yapılır. Retina ayrılması bebeklik döneminde meydana gelirse, kesisel cerrahi onarımlar retinayı yeniden bağlayabilir. Bunlar arasında retinanın yeniden bağlanmasını desteklemek için retina ayrılması bölgelerinin üzerinde gözün en dış zarında (sklera) girintiler yapılan teknikler (skleral çökertme), dokuları gevşetmek ve retinayı içeriye doğru çeken yara izi oluşturmak için vitröz mizahın içeriğinin cerrahi olarak çıkarılması (vitrektomi) ve sıklıkla merceğin çıkarılması (katarakt ekstraksiyonu veya lensektomi) yer alır. Ancak, yenidoğanlarda ciddi retina ayrılmasının tedavisinin genellikle görmeyi geri kazandırma açısından sınırlı faydası olduğunu kabul etmek önemlidir.

Bazı durumlarda düzeltici gözlük kullanımı, cerrahi ve/veya diğer oftalmolojik önlemler dahil olmak üzere ek müdahaleler önerilebilir. Bu bozukluk için diğer tedavi semptomatik ve destekleyicidir. Doğumda ağırlığı 750 gr’ın (1 lb. 10 oz.) altında olan bebeklerin yüzde 16-20’sinin tedaviye ihtiyacı olacak ve yaklaşık yüzde 5’i en iyi tedaviye rağmen kör kalacak.

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos