Kalp hastalığı, kalbin kan damarlarını, kaslarını ve ritmini etkileyen durumları içeren geniş bir terimdir ve dünya genelinde önde gelen ölüm nedenlerinden biridir.
Haber Merkezi / Kalp hastalığının en korkutucu yönlerinden biri, ani ölümlere neden olabilmesidir. Ani ölüm, bir kişinin beklenmedik bir şekilde, çoğu zaman bir belirti olmadan hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olaydır.
Kalp hastalığına bağlı ani ölümler ise kalbin aniden durması sonucu meydana gelir. Kalp durduğunda beyne ve diğer organlara kan akışı durur, bu da acil tıbbi yardım sağlanmazsa dakikalar içinde bilinç kaybına ve ölüme yol açar.
Ani kalp durmasının en sık görülen altta yatan nedeni, kalbe kan sağlayan atardamarlarda plak birikmesiyle oluşan Koroner Arter Hastalığıdır (KAH).
Plak birikimi, tıkanıklıklara yol açabilir veya kalbe giden kan akışını azaltabilir, bu da kalbin düzensiz atmasına neden olabilir, bu duruma aritmi denir. Ventriküler fibrilasyon gibi belirli aritmi türleri tehlikelidir ve ani kalp durmasını tetikleyebilir.
Araştırmalar, genellikle KAH’dan kaynaklanan kalp krizlerinin ani ölüm için önemli bir tetikleyici olduğunu ortaya koymuştur. Kalp krizi, kalp kasının bir kısmına giden kan akışının engellenmesi ve doku hasarına neden olmasıyla meydana gelir.
Yeni yayınlanan bir araştırmaya göre, her yıl yaşanan ani kalp ölümlerinin yaklaşık yarısının daha önce geçirilen kalp kriziyle bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Bu nedenle kalp krizi geçiren kişilerde, özellikle altta yatan kalp hasarı veya zayıflamış kalp kasları varsa, ani ölüm riski daha yüksektir.
KAH’ın yanı sıra diğer kalp rahatsızlıkları da ani ölüme yol açabilir. Örneğin, kalbin kanı gerektiği gibi pompalayamaması olan kalp yetmezliği, aritmi olasılığını artırabilir.
Ani ölümün bir diğer nedeni de kalp kasının anormal derecede kalınlaşması ve kalbin kanı etkili bir şekilde pompalamasını zorlaştırmasıyla oluşan genetik bir rahatsızlık olan Hipertrofik Kardiyomiyopatidir (HK). HK, özellikle genç sporcularda ani ölümlerin en sık görülen nedenlerinden biridir.
Yaşam tarzı faktörleri de kalp hastalığına bağlı ani ölümlerin nedeninde rol oynarlar. Sigara, alkol, yüksek tansiyon, diyabet ve hareketsiz yaşam tarzı kalp hastalığının gelişimine katkıda bulunur ve ani kardiyak olayları olasılığını artırır.
Araştırmalar, düzenli egzersizin, dengeli beslenmenin ve sigaradan uzak durmanın kalp hastalığı ve buna bağlı olarak ani ölüm riskini önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koyuyor.
Kalp hastalığından kaynaklanan ani ölüm riskini azaltmada önleme ve erken müdahale de çok önemlidir. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk veya çarpıntı gibi uyarı işaretlerini tanımak daha erken teşhis ve tedaviye yol açabilir.
Ne yazık ki kalp hastalıklarının hepsi belirti vermiyor, bu nedenle düzenli kontroller ve tarama testleri çok önemlidir.
Elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram ve stres testleri gibi testler, belirgin semptomları olmayan kişilerde kalp hastalığını tespit etmeye yardımcı olabilir.
Ailesinde kalp hastalığı öyküsü veya daha önce kalp krizi geçirmiş kişiler gibi daha yüksek risk altında olan kişilere doktorlar, kan basıncını ve kolesterolü kontrol altına almaya yönelik ilaçlar gibi ek önlemler önerebilirler.