Ali Bey (Çınarlı) Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Hamdi Bey Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
XIX. yüzyılda yerli Rumlar tarafından kilise olarak yapılmış, Cumhuriyetin ilk yıllarında camiye çevrilmiştir. Moloz ve kesme taştan yapılmıştır. Haç plânlı olup, haçın ortası kubbe, yanları da tonoz örtülüdür. Cami içerisinde kompozit başlıklı kalın sütunlar dikkati çekmektedir.
Biberli Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Kasım Paşa Mahallesi, Altunova Caddesi üzerinde yer almaktadır.
Camii, şehir merkezinde olduğundan yürüme mesafesindedir.
XIX.yüzyılda yapılmış bir kiliseden camiye çevrilmiştir. Haç plânlı olan bu yapının girişindeki altı sütun ile dikkati çekmektedir.
Kadı Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Altınova Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Ayvalık Altınova Bucağında bulunan Kadı Camisi’nin kitabesi günümüze gelememiştir. Bu bakımdan ne zaman ve kimin tarafından yaptırılmış olduğu bilinmemektedir.
Küçük Cami olarak da isimlendirilen bu yapı 9.80 X 9.80 m. ölçüsünde kare planlı olup, üzeri sekizgen kasnağın taşıdığı bir kubbe ile örtülmüştür. Kaba yontma taştan olan cami onarımlar sonunda özelliğini yitirmiştir.
Caminin kuzey cephesindeki son cemaat yeri yıkılmış, buraya betonarme olarak üç kubbeli bir son cemaat yeri eklenmiştir. Ayrıca batıdaki oldukça güdük minarenin olduğu yere yerleştirilen minare küçük boyutta olup altında 1953 yılında yenilendiği yazılıdır.
Kuzey cephesinin ortasındaki bir kapıdan girilen ibadet mekanın da bulunan mihrap ve minberin mimari bir özelliği bulunmamaktadır. İbadet mekanı alt dikdörtgen, üstte de yuvarlak kemerli pencereler ile aydınlatılmıştır.
Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Namık Kemal Mahallesi, Kiraz Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Ortaçağ Hisarı şeklinde bulunan bu manastır ve kilise; Edremitli iki keşiş tarafından, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinden kısa bir süre sonra kurulmuş ve Aziz Yahya’ya (St.John, St Yuhanna) atfedilmiştir. Devrinde önemli azizleri, patrikleri ve keşişleri barındırmıştır.
1835 yılından itibaren burada bulunan kitaplığı zenginlemeye başlamıştır. Dini kitapların yanı sıra 17. ve 18. asrın kilise hukuku hakkındaki yayınları ile de ünlenmiştir. O dönemlerden ayakta kalabilen değirmen ve kilise, Rahmi Koç’un girişimleri ile restore ettirilmiş 07.08.2007 tarihinde açılmıştır.
Rahmi Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı bünyesinde hizmet verecek olan kitaplığa Emekli Büyükelçi Necdet H. Kent ‘in ve eşinin ismi verilmiştir. Değirmenin giriş katında hediyelik objeler ve yörenin özel zeytinyağlarını bulabilir, kitaplarından yararlanabilirsiniz.
Yeni Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Hayrettin Paşa Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Merkezde olduğundan şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.
XVIII. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış, kiliseden camiye çevrilmiştir. Çan kulesinin kaidesi günümüze gelebilmiştir. Mimari yönden bir özellik taşımamaktadır.
Hacı Bayram Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Altınova Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Cami kitabesinin ebced hesabına göre tarihlendirilmesi sonucunda 1490-1491 yılında yapıldığı öğrenilmiştir. Kare planlı, içten düz tavanlı, dıştan da kırma çatılı olan cami de kaba yontma taş ve tuğla kullanılmıştır. İki sıra taşı üç sıra tuğla tamamlamıştır. Kuzey cephesine de sonraki yıllarda camekan şeklinde bir son cemaat yeri eklenmiştir.
İbadet mekanı doğu-batı yönünde üç yuvarlak kemerle mihrap duvarına paralel iki sahna ayrılmıştır. Mihrabın bir özelliği bulunmamakta olup, sonraki yıllarda pek çok camide görüldüğü gibi buraya yağlı boya ile bir perde resmi yapılmıştır. Mihrap nişi iki yanda birer sütun ile sınırlanmış, nişin üzerine de alçı kabartma ile altın yaldızlı bitkisel süsler yerleştirilmiştir. Onarım geçiren cami orijinalliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır.
İbadet mekanı iki sıra pencere ile aydınlatılmış olup üst sıradakiler alttakilere göre daha küçük olup onarımlar sırasında bunlar oval şekle dönüştürülmüştür. Bu pencere dizisinin de alttakiler gibi tuğladan yuvarlak kemerli olukları anlaşılmaktadır. Caminin güneydoğu köşesine 1957 yılında silindirik, tuğladan tek şerefeli bir minare eklenmiştir.
Leka Manastırı; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Cunda Adası sınırları içerisinde yer almaktadır. Cunda Adası ‘nda şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.
Dalyan Boğazının körfeze girerken sol yakadaki zeytin ağaçlarının arasından görünen boğaza hakim manastır. Geleneksel manastır yapısının korunmuş olması, yapımında keşişlerin çalışmış olmasındandır. 1835 yılında yapıldığı belirtilen, zeytin ormanının içinden yükselen, kıyıdaki tüm güzelliklerin içinde, boğazın kenarında olan yapı onarım görmüş olmasından dolayı anıtsal mimarisini sergilemeye devam eder.
İçindeki kilise, yatakhane, mutfak, kitaplık, idari işler ile ilgili odalar, çamaşırhane, konuk odaları gibi manastırı oluşturan mekânlar belli bir düzen içinde konumlandırılmıştır. 1992 yılında Komili ailesi tarafından etrafındaki zeytinlikler ile birlikte satın alınan manastır restorasyonla şahsi mülke çevrilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır. Ziyaretlere kapalıdır.
Saatli Kilise Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, İsmet Paşa Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.
XIX. yüzyılın ikinci yarısında yerli Rumlar tarafından kilise olarak yapılmış, 1928’den sonra camiye dönüştürülmüştür. Dikdörtgen plânlı bir yapı olup, dört sütunlu, revaklı, akantus yapraklarıyla süslü bir kapıdan içeriye girilmektedir. Yapının planı haç düzeninde olup, orta bölüm küçük bir kubbe ile haçın kolları da tonozlarla örtülüdür. Kilisenin Çan kulesi sonraki yıllarda saat kulesine dönüştürülmüş ve bu yüzden de Saatli Cami ismini almıştır.
Hamidiye Camii; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Sakarya Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.
Ayvalık’ ta cami olarak yapılmış tek özgün yapıdır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Sultan II. Abdülhamit tarafından eglektik üslupta yaptırılmıştır. Kareye yakın plânlı cami, kırmızı kesme taştandır. Dört sütunlu bir son cemaat yeri, silindirik bir kasnağa oturan tuğla kubbesi bulunmaktadır. Bezeme yönünden önem taşımamaktadır.
Pordoselene Kulesi; Balıkesir’in Ayvalık İlçesi, Maden Adası sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir.
Pordoselene Uygarlığı’nın yeri olarak gösterilen Maden Adasının tepesindeki kuledir. Midilli Adası, etrafındaki adalar ve Edremit Körfezini gözetlemek için yapılmıştır. İ.S. VIII. Yüzyılda tekrar inşa edildiği kaydedilmektedir. Pordoselene aslında Pirgos Keneti’ ni sembol eder. Yapıldığı dönemde düşmanları görebilmek için yapılan bu kule Kilikya korsanları tarafından yıkılmıştır.
