Aşılama, erkeğin sperm hücrelerinin alınarak kadının rahminin içine bırakılmasıdır. Aşılama işlemi esnasında, erkekten alınan spermler özel laboratuvar koşullarında hazırlanır ve gelişmiş bir plastik kanul yardımı ile rahim içine bırakılır.
Doğal yollarla hamile kalamayan kadınlar için geliştirilmiş bir yöntemdir. Tıp literatüründe artifisiyel inseminasyon olarak adlandırılan aşılama yöntemi, yumurtlama öncesinde erkeğin spermleri doğrudan rahmin içine enjekte edilmesidir. 1990 yılından bu yana modern anlamda uygulanmaya devam eden aşılama yöntemi en çok tercih edilen tedavi yöntemlerinden biridir.
%30-40 oranında olumlu sonuç veren aşılama yöntemi 1-2 yıl arasında doğal yollarla denenmesi ve herhangi bir sonuç alınamaması durumunda uygulanır. Aşılama tedavisi oldukça kısa bir sürede uygulanabileceği gibi ağrısız ve acısız bir tedavidir. Ancak aşılama yöntemi herkeste aynı oranda başarıyla tamamlanmamaktadır. 2-3 kez aşılama yönteminin denenmesine rağmen olumlu sonuç alınamamışsa tüp bebek tedavisi uygulanabilir.
Aşılama tedavisinde öncelikle gerekli hormon takviyeleri yapıldıktan sonra takip altında tutularak gebelik oluşturabilecek yumurtanın gelişmesini sağlanır. Daha sonra ise erkeğin spermlerinin alınıp yumurtanın döllenmesini kolaylaştıracak işlemlerden geçirildikten sonra kadının rahim ağzından içeri verilmesi ile işlem tamamlanır. ”Tüp bebek nedir, nasıl yapılır?” içeriği için bağlantıya tıklayınız…
Aşılama tedavisinde erkeğin spermleri alınırken hızlı hareket eden sağlıklı spermler seçilir. Alınan spermler yumurtaya yakın bir yere bırakılarak tüplere daha rahat ulaşmaları sağlanır. Ancak tüm bu işlemler öncesinde alınan spermler laboratuvar ortamında bazı işlemlerde geçirilir. Yapılan bu işlemler ile spermlerin hareketlilik ve kalite kazanması sağlanırken rahime enjekte edilmesi durumunda anne adayı herhangi bir acı veya sızı hissetmez.
Aşılama yöntemi nasıl yapılır?
Aşılama tedavisi iki yöntem ile uygulanmaktadır. Birinci yöntem İntraservikal (ICI) olarak adlandırılırken ikinci yöntem ise İntrauterin (IUI) olarak adlandırılmaktadır. Her iki yöntemin ortak noktası erkekten alınan spermlerin anne adayının rahmine yerleştirilmesidir. Ancak bu uygulamanın öncesinde ve sonrasında gerçekleştirilen farklı işlemler ile bu iki uygulama birbirinden ayrılmaktadır.
Birinci uygulama olan İntraservikal (ICI) tekniğinde erkekten alınan spermler anne adayının rahmine uygun açı ve tekniklerle yerleştirilir. Enjektör veya özel kanül yardımıyla ejekulat adı verilen madde anne adayının rahmine veya vajinal bölgeye yerleştirilir.
İkinci uygulama olan intrauterin (IUI) tekniğinde ise erkekten alınan sperm hücreleri anne adayının rahimine yerleştirilmeden önce yıkama işleminden geçirilir. Kimyasal maddeler ile yıkanan spermler böylelikle hareketlilik ve kalite kazanmaktadır.
Aşılama belirtileri nedir?
Aşılama, ancak kadın ve erkek üreme hücrelerini üretebiliyorsa gerçekleştirilebilecek bir işlemdir. Aşılama işlemi birkaç dakikalık bir sürede gerçekleşir. Kadın jinekolojik muayene pozisyonundayken, içinde birtakım işlemlerden geçirilmiş sperm bulunduran bir mikroenjeksiyon ile vajinadan içeri girilir. Bu spermler rahimde uygun bir ortama bırakılır ve yumurta ile birleşmesi sağlanır.
Aşılama nedenleri nedir?
Aşılama işlemi, birtakım sorunlardan dolayı doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlere çocuk sahibi olma imkanı tanır. Bu sorunlardan bazıları;
Kısırlık
Rahim ağzı şekil bozuklukları
Salgılama sistemindeki sıkıntılar
Spermin şekil, sayı veya işlev bakımından yetersiz olması
Yumurtlamanın uygun şartlarda gerçekleşmemesi
Cinsel ilişki problemleri
Kadının sperme karşı savunma sisteminin güçlü olması
Aşılama risk faktörleri nedir?
Doğal yöntemlerle çocuk sahibi olamamanın sebebinin kadın veya erkekte olması ihtimali eşittir. Üreme sistemindeki herhangi bir işlev bozukluğu, çocuk sahibi olma konusunda büyük bir engel olabilir. Bu engel, aşılama tedavisi ile aşılabilir.
Aşılama komplikasyonları nedir?
Aşılamanın olası komplikasyonu aşının tutmamasıdır. Yani, aşılama uygun şartlarda gerçekleşse bile tutma ihtimali %20 civarında olduğundan ilk aşıda çocuk sahibi olma şansı düşüktür. Bunun dışında, aşılama sebebiyle, 3’ten fazla yumurta aynı anda döllenebilir -ki bu sağlıklı olmadığı için istenmeyen bir durumdur- veya yumurtalar çok fazla gelişebilir. Ayrıca, enfeksiyon riskini en aza indirgemek için hijyen konusunda titiz davranılmalıdır.
Doktor randevusu öncesi neler yapılmalıdır?
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler, ortalama bir sene boyunca, özellikle yumurtlama dönemlerinde cinsel birlikteliklerini sıklaştırmalıdır. Tüm bu çabalara rağmen istenilen sonuç alınamıyorsa, gerekli tedavi için bir alanında uzman kimseye görünülmelidir.
Aşılama tetkik yöntemleri nelerdir?
Aşılama işlemi için, kadın ve erkekten farklı tetkikler istenir.
Erkekten istenen bazı tetkikler: sperm analizi, fiziksel muayene, morfolojik değerlendirme, MAR testi, hormon ve serolojik testler.
Kadından istenen bazı tetkikler: fiziksel muayene, regl sürecinin belirli evrelerinde yapılacak olan hormon analizleri, genel hormon profili.
Aşılama tedavi yöntemleri nelerdir?
Aşılama işleminin kendisi bir tedavidir. Bazı nedenlerden ötürü, uzun süre çocuk sahibi olamayan erkek ve kadınlara yönelik bebek yapma tedavisidir. Genelde ilk aşının tutma ihtimali düşüktür. Gerekli şartlar sağlandığında, ikinci ve daha sonrasında uygulanacak aşılar da söz konusu olabilir.
Aşılama yaşam stili önerileri
Aşılama sürecinin tümünde, çiftlerin kendini her duruma hazırlamaları ciddi derecede önem arz etmektedir. Bu yüzden, uzman kişilerden her türlü bilgiyi edinmeli ve psikolojik olarak her duruma hazırlanmalıdır.
Not: Sunulan bilgilerin amacı herhangi bir hastalığı teşhis veya tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek değildir. Tüm bilgiler yalnızca genel bilginize yöneliktir, tıbbi tavsiye veya belirli tıbbi durumların tedavisinin yerine geçmez. Uygulamadan önce bu bilgileri doktorunuzla görüşün.
