Ortadoks Kilisesi; Ankara’nın Çankaya İlçesi, Ziya ül Rahman Caddesi üzerinde yer almaktadır.
Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkün olan kilise, Yunanistan Büyükelçiliği içindedir.
Ortadoks Kilisesi, Pazar ayinlerinde, yortularda kapılarını Hıristiyan inanışına sahip vatandaşlara açmaktadır.
Sinagog (Musevi Cemiyeti); Ankara’nın Altındağ İlçesi, Ulus Semti, Sakalar Mahallesi, Birlik Sokak üzerinde yer almaktadır.
Sinagog, yüksek duvarlarla çevrilmiş bir avlunun ortasında kesme taş bloklardan inşa edilmiştir. İlk yapım tarihi tam olarak bilinmeyen sinagog muhtemelen tüm mahalleyi yok eden bir yangın sonunda harap olmuş, 1834’de “sinagogun eski yeri üzerinde tekrar inşa edilmesine icazet” verilmiş, 1843 yılında kısmi bir tamirat görmüş, 1907’de İtalyan mimarlar tarafından restore edilmiş, 1997 yılında da esaslı bir tadilat ve revizyon görmüştür. Sinagog, Ankara Musevi İbadethanesi Vakfı tarafından yönetilmektedir.
Azize Teresa Kilisesi; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Necatibey Mahallesi, Kardeşler Sokak üzerinde yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Tarihi bir bina olaran Azize Teresa Kilisesi binasının en önemli parçası birinci katında bulunan ve 2002 yılında tüm parçaları restore edilen şapeldir.
Ana mozaik Kapadokya kiliselerinden bir alıntı yapan Fransız artist Hervè Vital tarafından yapılmıştır. Ana mozaiğin sağ tarafında iki büyük kral; Mesih’in onun soyundan geleceği vaat edilen Davut ve Kutsal Tapınağı yapan Süleyman tasvir edilmiştir, bu iki büyük kral bizlere bakmamız için, solda mezardan çıkarak, diriliş ışığına çağıran İsa’nın eline uzanan Adem ve Havva’yı işaret etmektedir.
Sol tarafta kollarında Çocuk İsa ile Kutsal Bakire, sağ tarafta bir elinde İncil’i tutan ve diğeriyle kutsayan Mesih bulunuyor. Bu iki mozaiğin oldukça yumuşak renkleri, kilisenin aydınlık renkleri ile tam bir bütünlük sağlıyor. Mozaiklerinin her birinin önünde birer sabit mumluk müminlerin umutlarına ve dualarına eşlik eden küçük ışıkları kabul ediyor.
Madeleine Diener tarafından yapılmış haçın kalbinde Efkaristiya gizemi anlatılıyor. açık iki parmakla, iki tabiatın (Tanrı ve insan) dirilmiş İsa Mesih’in bedeni ile birleşmesi, diğer üç parmakla, Kutsal Üçlü Birlik ifade edilir.
Eski Ahitteki kurbanları hatırlamak için sütun başlıkları 4 er koç başı ile, ekmek ve şarap ise Yeni Ahit’in kurbanın kutlanmasını hatırlamak için tavan köşeleri buğday ve üzüm salkımları ile süslenmiş.
Şapelin ışığı, sütunların yan tarafındaki vitraylara bağlıdır. Bu vitrayların altısı, 1914 yılında D.P. Dagrant tarafından Bordeaux’da yapılmıştır. Eski İzmir Fransız Koleji’nin şapelindeydiler ve bu okulun 1920’de kapanması üzerine Kadıköy’de muhafaza edildiler. 1952’de şu an bulundukları yerlerine monte edildiler. Seriyi tamamlamak için aynı stilde diğer dört vitray Floransa’da yapıldı ve aynı zamanda kiliseye monte edildi.
Sulu Han; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Ulus Semti, Hacı Doğan Mahallesi, Tekneciler Sokağı ile Sulu Han Sokağı arasında yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
1685 tarihinde Şeyhülislam Cevvar Zade Mehmet Emin Bey tarafından Zincirli Camisine vakıf olarak yaptırıldığı ileri sürülen Sulu Han’a Hasan Paşa Han’ı da denilmektedir. Ancak, 1141 tarihli vakfi yede, hanın Abdülkerimzade Mehmet Emin Bey tarafından vakfedildiği kayıtlardan anlaşılmakta olup, ancak; eserin yapılışına ait bir kayıt bulunmamaktadır.
Büyük bir alanı kaplayan han iki kısımdan oluşur. Birinci kısım kareye yakın dikdörtgen planlı, ortası avlulu iki katlı kısımdır. Bu bölümden sadece doğu ve güney cephedeki dükkanların çok azı günümüze ulaşmış, batı ve kuzey cephelerdeki binalar ise tamamen yıkılmış, sadece dış duvarlar günümüze ulaşmıştır.
Güney tarafı yarıdan itibaren tamamen toprak altında kalmış ve kapanmıştır. Kalıntılardan, hanın iç avlusunun dört kenarda payeler üzerine istinat eden sivri kemerli revaklarla çevrilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Revaklar arkasında birer kapı ile revaklara açılan ocaklı odalar sıralanmaktadır ve köşelerdeki hücrelerin kubbeli olduğu anlaşılmaktadır. Hanın esas girişi batı kenar ortasında bulunmaktadır.
Güney uçta arazinin şekline ve yanından geçen sokaklara uyularak köşeleri peşli ve birinci kısma göre daha dar olan ikinci kısmın bir katlı olduğu görülmektedir. Bunun da ortasında muntazam olmayan bir avlu boşluğu kalmaktadır. Halen tamamen toprak altında kalmış ve büyük bir bölümü kapalı olan ikinci kısmın ahırlara ve depolara ayrılmış olduğu sanılmaktadır.
Her iki kısımda da duvarlar moloz taşından yapılmış ve bazı yerlerde taşlar arası derz edilmiştir. Hanın eski bir fotoğrafında birinci kısmının ortasında, bir de köşk mescit bulunduğu görülmektedir. Hanın batı kenarında üç bölümlük küçük bir Arasta bulunmaktadır. Her bölüm kalın beşik tonozlarla örtülmekte ve koridorların yanlarında
küçük dükkanlar yer almaktadır.
Mahmut Paşa Bedesteni; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Aziziye Mahallesi, Hisar Caddesi, Sözcü Sokak üzerinde yer almaktadır.
1467–1471 yılları arasında Kurşunlu Han ile birlikte Sadrazam Mahmut Paşa tarafından yaptırılmıştır. Doğubatı yönünde boyuna uzanan büyük ve muntazam dikdörtgen planda yapılmıştır. On adet büyük kubbe ile örtülü bedesten ve bedesten dışında meydana gelen arasta ile birlikte iki kısımdan ibarettir.
Türk Bedesten mimarisinin özgün yapısından farklı olarak, hayli kalın ve yüksek yapılmış beden duvarları moloz ve yontma taştan örülmüştür. Taşlar arası kırmızı bir harç ile (Horasan harcı) doldurulmuştur. Doğubatı yönünde orta eksen üzerinde eşit aralıklarla sıralanmış dört adet kalın kare payeyle ve bu payeleri beden duvarlarına birleştiren kalın kuvvetli kemerlerle on bölüme ayrılmıştır.
Bedesten mimarisinde oldukça büyük sayılan Mahmut Paşa Bedesteninin dış duvarları etrafında, çepeçevre yarı hizaya kadar dükkanlar sıralanmaktadır. Ancak; bu dükkanların sayıları her kenarda aynı değildir. Bu fark doğu ve batı kenarları diğer kenarlara göre daha dar olmasından ileri gelmektedir.
Bedestenin kapıları, dört kenarı ortasında üst üste iki kemerli olarak yapılmış olup, üst kemer sivri alt kemer yuvarlaktır Kemerler ikişer adet ağaç gergilerle birbirine bağlanmıştır. Dış duvarların her kenarı üzerinde her bölüme açılan ikişer sivri kemerli pencere mekanı aydınlatır. Kapılar bedesten içinde beden duvarlarından hafif bir çıkıntı yaparlar.
Bedestenin kuzey ve güney duvarlarında, kapıların iki yanında simetrik olarak sekiz dükkan bulunması gerekmektedir. Ancak; güney cephede bunların sadece izleri görülür. Batı yönünde yer alan giriş kapısının üzerinin kubbeli olduğu ve kapının sağ ve solunda dükkanların yer aldığı izlerinden anlaşılmaktadır.
Bedestenin dört tarafı ikinci bir duvar ile çevrilidir. Böylece, dört tarafı dolaşan üzeri örtülü koridorlarla ve dış duvarların iç kısmında boydan boya sıralanan küçük dükkanlar ile büyük bir Arasta meydana getirmektedir. Yapılan yenileme sonucu eski durumunu kaybetmiş olan Arasta’nın bedestenden hemen sonra yapılmış olduğu tahmin edilmektedir.
Binanın Batı cephesi, arastanın esas girişi olup, cephede duvar yontma taştan yapılmış ve derzlidir. Portal, beden duvarlarından çıkıntılı ve sivri kemer nişlidir. Portal’ın her iki yanında yer alan pencerelerin üzerinde sivri kemer alınlıklar bulunmakta, beden duvarları ise kirpi saçaklarla sona ermektedir. Söz konusu bedesten günümüzde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin teşhir salonu olarak kullanılmaktadır.
Kurşunlu Han; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Aziziye Mahallesi, Hisar Caddesi, Sözcü Sokak üzerinde yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Fatih Sultan Mehmet’in sadrazamlarından Mehmet Paşa tarafından 1471 tarihinde yaptırılan eser, tipik Osmanlı şehir içi hanlarındandır. Günümüzde Anadolu Medeniyetleri Müzesinin idari binası görevini üstlenen tarihi binanın planı, bulunduğu arazinin şekline uyması için biraz yamuk hazırlanmıştır.
Güney yanında bitişik olan Mahmut Paşa Bedesteni ve bu bedestenin dışındaki Arasta üzerinde ikinci bir platform oluşturan Kurşunlu Han aynı dönemin eserleri olup, aynı mimari özellikleri gösterirler. Arazinin meyilli olmasından yararlanılarak, aslında iki kat halinde bulunan hanın altında ahır, depolar ve arabalıkların da bulunduğu üçüncü bir kat daha yapılmıştır.
Batı cephesinde yer alan eyvanın her iki yanında, arazinin meyline uygun olarak kademeli olarak yapılmış altı dükkan bulunmaktadır ve bunların hepsi de beşik tonozludur. Beşik tonoz örtülü giriş eyvanının iki yanında da yuvarlak kemerli iki hücre yer almaktadır.
Eyvanın bitimindeki büyük kapısı basık yay kemerlidir. Hanın iç avlusunun etrafını, dört kenardan payeli kemerlerin oluşturduğu revaklar çevirmektedir. Güneybatı kenarda meyilli bir yol, üçüncü katı oluşturan bodruma, yani ahır ve arabalıklara inmektedir. İki kat halindeki hanın iki katında da iç avlu etrafı payeli revaklarla çevrilmiştir.
Batı ve Güney yönlerinde yedişer, diğer iki kenarda iki paye ve üzerlerinde yuvarlak tuğla kemerler yer alır. İkinci kat revaklarının üzerinde kirpi saçaklarla sona eren duvarlar kesme taştandır. Hanın kuzey ve batı cephelerinde yer alan dükkanlar, esas duvarlarda birinci kat hizasında ileri doğru çıkıntı yaparlar.
Batı yönündeki giriş eyvanının üzeri alınlık bir oda ile yukarı doğru devam etmektedir. Birinci katın kuzey ve batı cepheleri dıştan dükkanlarla çevrili olmalarına karşın diğer yanlar sağır duvarlar halindedir. İkinci katta ise duvarlar dikdörtgen söveli ve üzeri sivri kemerli pencerelerle donatılmıştır.
Beden duvarları köşelerde kesme küfeki taşından, diğer kısımlar ise moloz taştan yapılmış ve araları derz edilmiştir. Mekan oluşumu oldukça sade olan eser, son yenileme çalışmalarında müze olacak şekilde bazı değişikliklerle yeniden tasarlanmıştır. Bazı odalar birleştirilerek daha büyük mekanlar elde edilmiştir.
Her iki katta da üst örtüsü, boyuna uzanan beşik tonozlar şeklindedir. Büyük giriş kapısını takiben revakların Başladığı yerde üst kat revaklarına çıkılan taş merdivenler yer alır.
Çengelhan; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Ulus Semti, Depo Sokak üzerinde yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Kitabesinden 1522 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Klasik Osmanlı şehir içi hanlarından olan Çengelhan
kareye yakın dikdörtgen planlıdır. İki kat halinde yapılmış olan beden duvarları dışında sivri kemerli ve tonozlu dükkanlar sıralanmaktadır.
Giriş kapısı Bursa kemerli olup, önünde sivri beşik tonozlu bir eyvanı bulunmaktadır. Eyvanın sağ ve sol yanlarında taş kemerli nişler yer almakta ve kapı kemerinin arkasında çapraz tonozlu bir geçit ile iki yanda iki kapı hücresi bulunmaktadır.
Avlunun güney ve kuzey kenarlarında beşer sivri kemerli dükkan ile doğu ve batı kenarlarında üçer dükkanı bulunan hanın, geçirdiği onarımlar sonucu esas karakterinin değiştiği görülmektedir. Kemerler üç tuğla, bir kesme taş sıralarından meydana gelmiş, duvarlar da yontma taşlar arası tuğla hatıllarla takviye edilmiştir.
Kapı üzerindeki bir kartuş içine yazılmış kitabede 1522 tarihi okunmaktadır. Hanın ikinci kat revakları arasında dört kenarı dolaşan odalar sıralanmaktadır.
